فهیمه ادیب صابر

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه مهارت های حرکتی در چهار گروه کودکان کم توان ذهنی، سندروم داون، طیف اوتیسم و گروه کودکان عادی اجرا شد. روش پژوهش: راهبرد پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش کودکان 7 تا 12 ساله مراکز استثنایی شهر رشت در سال 1401 بودند. 100 نفر (برای هر گروه 25 نفر) به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. خرده آزمون های عملکرد حرکتی درشت و ظریف از فرم کوتاه شده ابزار اندازه گیری تبحر حرکتی برونینکس اوزرتسکی-نسخه دوم جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس در سطح معناداری0/05 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد در خرده آزمون های سرعت حرکت و چابکی، تعادل، قدرت، زمان واکنش، چالاکی اندام فوقانی و نمره کل تبحر حرکتی، عملکرد کودکان دارای اوتیسم و نشانگان داون، ضعیف تر از دو گروه دیگر بود (0/001=P). در خرده آزمون های تعادل و قدرت تفاوت معناداری بین دو گروه کودکان عادی و کم توان ذهنی وجود نداشت. همچنین، در خرده آزمون های هماهنگی دوسویه و کنترل بینایی-حرکتی، کودکان اوتیسم عملکرد ضعیف تری نسبت به هر سه گروه دیگر داشتند (0/001=P) و بین سه گروه دیگر تفاوت معنا داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به مهارت های حرکتی ضعیف کودکان اوتیسم و نشانگان داون و تأثیر مهارت های حرکتی با مهارت های اجتماعی، تحصیلی و یادگیری به نظر می رسد گنجاندن آموزش و تمرینات مهارت های حرکتی در کودکان با نیازهای ویژه در سنین پایین تر در روتین برنامه های آموزشی در مدارس و مراکز کاردرمانی ضروری است.

اختلال طیف اوتیسم،یک اختلال عصبی تحولی است که در سال های اولیه کودکی نمایان می شود. مطالعات پیشین نشان داده اندکه اجرای فعالیت بدنی می تواند جهت بهبود مشکلات رفتاری و جسمانی کودکان با اختلال طیف اوتیسم به کار رود، اما در زمینه تأثیر روش آموزش هنرهای رزمی بر بهبود تعادل دراختلال اوتیسم مطالعات اندکی انجام شده است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تمرین تکنیک های کاراته بر تعادل و رفتارهای کلیشه ای درکودکان با اختلال طیف اتیسم انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با انتخاب گروه گواه بود. به این منظور،20 کودک با میانگین سنی91/2±90/10 سال دارای اوتیسم به صورت دردسترس انتخاب و به طور تصادفی در دوگروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایشی به مدت 10 هفته، هفته ای 2 جلسه 60 دقیقه ای به تمرینات کاتا در کاراته پرداختند. قبل از شروع و پس از پایان 10 هفته مداخله، پرسشنامه رفتارهای کلیشه ای و آزمون تعادل ایستا و پویا تکمیل و اجرا شد. از آزمون شاپیروویلکز جهت تعیین نرمال بودن داده ها، و از آزمون تحلیل کوواریانس جهت مقایسه میانگین دو گروه قبل و بعد از مداخله استفاده شد. نتایج نشان داد که ده هفته تمرین تکنیک های کاراته تأثیر معنی داری بر رفتارهای کلیشه ای دارد (001/0> p)، اما نتوانست موجب بهبود معنی دار شاخص های تعادل ایستا و پویا در این کودکان شود. تمرین تکنبک های کاتا در کاراته به دلیل شباهت به کلیشه ها در اوتیسم و عدم نیاز شناختی می تواند مداخله ای ارزشمند اضافه شده به برنامه های کودکان طیف اوتیسم جهت کاهش رفتارهای کلیشه ای باشد.

زمینه و هدف: نتایج مطالعات متعدد حاکی از آن است که وضعیت اجتماعی و اقتصادی والدین و شیوع استفاده از اینترنت و فضای مجازی موجب کاهش گرایش کودکان به تحرک و اجرای فعالیت بدنی شده است؛ بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط میزان گرایش به اینترنت و وضعیت اجتماعی-اقتصادی والدین با تمایل به ورزش دانش آموزان مقطع ابتدایی انجام شد. روش: نوع پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. به این منظور، 230 دانش آموز از بین دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقاطع چهارم تا ششم ابتدایی شهرستان رشت در سال تحصیلی 99-98 ، با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اعتیاد به اینترنت کیمبرلی یانگ (1998)، وضعیت اجتماعی-اقتصادی قدرت نما (1392) و پرسشنامه تمایل به ورزش ناجی (1389) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که میزان درآمد و سطح تحصیلات والدین به ترتیب توانستند 0/013 و 0/027 از واریانس تمایل به ورزش کودکان را پیش بینی کنند (0/05> p ). همچنین نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که بین گرایش به ورزش و اعتیاد به فضای مجازی رابطه معنا داری وجود ندارد . نتیجه گیری: طبق یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که وضعیت اجتماعی-اقتصادی والدین می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر میزان تمایل کودکان به اجرای ورزش و فعالیت بدنی تأثیر داشته باشد.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع مشکلات خواب و بروز پرخاشگری در دوران کودکی و تأثیر اجرای فعالیت بدنی بر بهبود وضعیت جسمانی و روانی کودکان، پژوهش حاضر با هدف مقایسه عادت های خواب و پرخاشگری کودکان ورزشکار و غیرورزشکار انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع تحلیلی- مقایسه ای بود. به این منظور، 120 دانش آموز پسر از بین دانش آموزان مقاطع چهارم تا ششم ابتدایی شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 99-98 ، انتخاب شده و به دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار بر اساس حضور مستمر در تیم های ورزشی به صورت هدفمند، تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه عادت های خواب کودکان اونز و همکاران (2000) و پرسشنامه پرخاشگری کودکان دبستانی شهیم (1385) استفاده شد. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل جهت مقایسه نمره کلی دو گروه دانش آموزان و از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره برای مقایسه خرده مقیاس های پرخاشگری و عادت های خواب دو گروه استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها در پژوهش حاضر، کودکان ورزشکار در هر دو متغیر پرخاشگری و عادت های خواب، وضعیت بهتری نسبت به کودکان غیرورزشکار داشتند (0/038 ≥ P ، 0/001 ≥ P ). همچنین یافته ها حاکی از آن بود که کودکان ورزشکار در خرده مقیاس های مقاومت در برابر خواب ( 0/003 ≥ P ) ، تأخیر در خوابیدن ( 0/001 ≥ P ) ، طول دوره خواب ( 0/001 ≥ P ) ، بی خوابی ( 0/005 ≥ P )، پرخاشگری جسمانی، رابطه ای، و کلامی ( 0/001 ≤ P ) به طور معناداری بهتر از کودکان غیرورزشکار بودند. نتیجه گیری: بنابراین نتیجه می شود که اجرای فعالیت بدنی منظم در قالب ورز ش های مختلف می تواند الگوهای خواب کودکان را بهبود داده و موجب کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در آنها شود.

زمینه و هدف: مطالعات پیشین نشان داده اند که اجرای ورزش های رزمی می تواند جهت بهبود مشکلات رفتاری و ارتباطی کودکان با اختلال اوتیسم به کار رود، اما در زمینه تأثیر آن بر عادت های خواب در این کودکان، مطالعات کمی انجام شده است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تمرین تکنیک های کاتا بر عادت های خواب پسران با اختلال طیف اوتیسم انجام شد . روش: پژوهش حاضر با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه های تصادفی انجام شد. به این منظور، 20 کودک با اختلال طیف اوتیسم از بین کودکان 8 تا 14 ساله انجمن خیریه اوتیسم گیلان در سال 1397 انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایدهی شدند . والدین کودکان، قبل و پس از پایان 10 هفته مداخله، پرسشنامه عادت های خواب کودکان اونز (2000) را تکمیل کردند. از آزمون شاپیروویلک جهت تعیین نرمال بودن داده ها، و از آزمون تحلیل کوواریانس جهت مقایسه میانگین گروه ها قبل و بعد از مداخله استفاده شد. یافته ها : ده هفته تمرین تکنیک های کاتا تأثیر معنا داری بر نمره کل پرسشنامه عادت های خواب و خرده مقیاس های مقاومت در به خواب رفتن (0/02> p ، 7/28= F )، مدت خواب (001/0> p ، 08/26= F ) ، اضطراب خواب (01/0> p ، 12/10= F ) ، بیدار شدن در شب (002/0> p ، 58/17= F ) ، پاراسومنیا (01/0> p ، 07/8= F ) و خواب آلودگی روزانه (003/0> p ، 74/15= F ) در کودکان اوتیسم داشت . نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که ورزش های رزمی می تواند با ایجاد تغییرات هورمونی، زیستی و بیوشیمیایی در بدن موجب کاهش عادت های نامناسب خواب در کودکان با اختلال اوتیسم شود و به عنوان مداخله ای ارزشمند به برنامه های روزانه این کودکان جهت بهبود الگوی خواب اضافه شود.