![سید محمد حکاک](/assets/674e487c/images/profile-placeholder.jpg)
سید محمد حکاک
سمت: استادیار |
مدرک تحصیلی: دانشگاه بین المللی امام خمینی |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۳ مورد از کل ۳۳ مورد.
بر ترازوی نقد 2 (سنجش یک نقد)
نویسنده:
سید محمد حکاک
منبع:
سروش اندیشه ۱۳۸۲ شماره ۶
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت تجربه باوری انگلیسی (قرن 17)
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تطبیقی
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه معرفی کتاب
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات کتابشناسی
امکان فقری
نویسنده:
سید محمد حکاک
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید :
۱۷۷۷
در مساله مناط نیاز به علت تا قبل از صدرالمتالهین شیرازی دو نظر وجود دارد نظر متکلمین و نظر حکما بنابر نظر اول حدوث زمانی و بنابر نظر دوم همان لااقتضائیت نسبت به وجود و عدم یا تساوی نسبت با وجود و عدم که از آن به امکان تعبیر می شود مناط نیاز به علت است حکما اصل علیت را نیز با استناد به همین امکان اثبات می کنند می گویند چون هر ماهیتی نسبتش با وجود و عدم مساوی است در خروج از حد استوا و تلبس به وجود محتاج مرجح است که همان علت باشد اما از نظر صدر الدین شیرازی بنابر اصالت وجود و اعتباریت ماهیت مناط نیاز به علت در وجود ممکنات است نه در ماهیتشان و این مناط عبارت است از تعلقی بودن وجود آنها وی از این امر به امکان فقری تعبیر می کند صدرالمتالهین البته در بسیاری از کتب خویش در مساله مورد بحث از باب مماشات با قوم از نظریه امکان ماهوی در باربر حدوث زمانی دفاع می نماید اما رای اختصاصی او بنابر تصریح خودش در مواضعی دیگر از کتبش همان امکان فقری است که در مقاله بدان اشاره شده است.
محرک اول در نظر ارسطو(مقاله علمی وزارت علوم)
نویسنده:
سید محمد حکاک
منبع:
نامه مفید ۱۳۸۱ شماره ۳۰
کلید واژه ها: خدا حکمت حرکت زمان فعل قوه علت (فاعلى، غایى، صورى، مادى) شوق محرک اول
حوزه های تخصصی:
هدف از این مقاله تحقیق در خصوص نظر ارسطو در باب محرک اول یا خداست. ارسطو درکتاب مابعد الطبیعه خود درباره حکمت یا فلسفه اولى بحث و براى آن دو تعریف ذکر مىکند: 1- بحث درباره علل اولیه واقعیت 2- بحث درباره موجود بما هو موجود. این کتاب خود مشتمل به چهارده کتاب فرعى است. در کتاب آلفا علل اولیه را چهار تا مىداند: فاعلى، صورى، مادى، غایى. در کتاب لاندا، وارد بحث از محرک اول مىشود. قصد ارسطو تبیین وجود حرکتى است که سراسر عالم مادى را فراگرفته است و از این زاویه است که وارد بحث خدا مىشود. از نظر او، کل عالم کاروانى است که از قوه و نقص به سوى فعلیت و کمال روان است و محرک اول که فعلیت محض است، در رأس هرم هستى قرار گرفته و این قافله را به جذبه شوق به سوى خود مىکشاند. به تعبیر دیگر او علت غایى حرکت عالم است، نه علت فاعلى آن. ارسطو بعد از اثبات وجود محرک نامتحرک اول، آن را با خدا یکى مىداند و براى او صفات الهى مانند حیات و علم قائل مىشود و با این کار اصل اول فلسفى عالم را با اصل بنیادین دینى متحد مىسازد، بعد از آن که آن دو از هم جدا شده بودند.
فعل خداى ارسطو، فکر است و متعلق این فکر هم، تنها خود اوست. بنابراین او علم و عنایتى به جهان ندارد. او معبود هم نیست. همچنان که خالق هم نیست. زیرا ارسطو ماده و حرکت را ازلى مىداند.
جهان ارسطو غایتمند است، اما نه بدان معنا که موجودات آگاهانه به سوى غایت خویش روانند و نه بدان معنا که خدا، عالم را چنین قرار داده است. نفوذ و تأثیر خدا در عالم مانند نفوذ و تأثیرى است که شخصى ناآگاهانه، در شخصى دیگر دارد یا حتى مانند تأثیرى که یک مجسمه در طالب خود ایجاد مىکند. سخن آخر این که آراء ارسطو در باب خدا نه کافى است و نه حتى چندان منظم و مبوّب.
عرفان و سیاست(مقاله علمی وزارت علوم)
نویسنده:
سید محمد حکاک
منبع:
قبسات ۱۳۸۱ شماره ۲۴
عرفان یعنی خداشناسی از راه دل و خداپرستی از روی محبت و سیاست یعنی علم و عمل رسیدن به حکومت و حفظ آن. و حکومت هم عبارت است از تدبیر اجتماع. این دو، اگرچه در نظر اول با یکدیگر بیارتباط مینمایند، در واقع با هم نسبت دارند و بر هم تأثیر مینهند. این تأثیر در بعضی جهات متقابل، و در برخی دیگر یکطرفه، و نیز هم مثبت و هم منفی است. و همة اینها در این مقاله در سه نسبت حفاظت، تکمیلکنندگی و بازدارندگی، جمع و مورد بحث واقع شده است.
علامه طباطبایی چون احیاگر(مقاله علمی وزارت علوم)
ملاحظاتی انتقادی درباره مقاله «بسط تجربه نبوی»(مقاله علمی وزارت علوم)
پیامبران برای هدایت آمده اند(مقاله علمی وزارت علوم)
دین و فلسفه
نویسنده:
سید محمد حکاک
حوزه های تخصصی:
خدمات و صدمات ویراستاران
نویسنده:
سید محمد حکاک
حوزه های تخصصی:
نقد نظریه هیوم در باب منشا تصورات
نقد نظریه هیوم در باب منشأ تصورات از دیدگاه حکمت متعالیه
نویسنده:
سید محمد حکاک
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت تجربه باوری انگلیسی (قرن 17)
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه تطبیقی
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی معرفت شناسی
نقد یک نقد
نویسنده:
سید محمد حکاک
منبع:
نامه مفید ۱۳۷۸ شماره ۱۹
حوزه های تخصصی:
مطلب اصلى مقاله «نگرش انتقادى بر روش تحقیق و تفکر در فلسفه اسلامى» این است که در فلسفه اسلامى تنوع و تشعب وجود ندارد. این امر معلول نبود عنصر انتقاد در این فلسفه است. امر اخیر خود معلول مقدس شمرده شدن این فلسفه و این نیز حاصل اتحاد آن استبا دین. چون دین به عنوان یک امر مقدس بیرون و برتر از حوزه شناسایى و نقد است. در این مقاله همه این ادعاها مورد نقد قرار گرفته و بدانها پاسخ داده شده است و ثابتشده که: نه فلسفه اسلامى بى بهره از تنوع، و نه فاقد عنصر انتقاد استبلکه انتقاد همواره در آن موجود بوده است، و نه دینى استبدان معنى که مقصود نویسنده مقاله «نگرش انتقادى» است، و نه (از همه مهمتر) اسلام دخالت عقل را در فهم دین ممنوع و دین را برتر از شناسایى و نقد مىداند، بلکه، برعکس، سفارش اکید به فهم عاقلانه دین مىکند و آنرا دائر مدار عقل مىداند. ضمنا به بعضى از تناقضها و تزلزلهاى سخن نویسنده مقاله مذکور نیز اشاره شده است.