داوود فریدپور

دانشگاه های سازمانی امکانات آموزشی درون سازمانی هستند که از طریق ایجاد یکپارچگی راهبردی بین یادگیری و کار سازمانی، بر افزایش مهارت ها و دانش کارکنان تأکید دارند بر این اساس بهسازی شرایط ارتقای پیشرفت تحصیلی دانشجویان جزو مسئولیت های اساسی مسئولان سازمان به شمار می رود. در این راستا پژوهش حاضر به شناسایی عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه های آجا در قالب یک الگو پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، پژوهشی اکتشافی و از نظر نوع استفاده، کاربردی است و در آن روش پژوهش داده بنیاد استفاده شده است. داده ها با استفاده از نمونه گیری غیر احتمالی با 20 نفر از خبرگان آموزش گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از نرم افزار مکس کیودا استفاده گردید. بر اساس تحلیل داده ها، مقوله علی شامل ویژگی های روان شناختی، رفتاری، مکتبی و آمادگی جسمانی داوطلبان ورود به آجا، مقوله محوری شامل دانش، مهارت، ویژگی های جسمانی و پیشرفت تحصیلی، مقوله مداخله گر شامل ارتباطات خارجی، محیط اجتماعی، محیط خانوادگی، مقوله زمینه ای شامل نظارت، محتوای آموزشی، پشتیبانی از آموزش، اساتید، فناوری، امکانات، راهبردها شامل توسعه تسهیلات پژوهشی، توسعه برنامه های آموزشی، توسعه برنامه های مشاوره ای و توسعه اساتید و سرانجام پیامدها شامل فارغ التحصیلان شایسته، توانایی بدنی فارغ التحصیلان و افزایش توان رزمی بودند. مدل ارائه شده می تواند به پرورش دانشجویان نظامی برای ایفای نقش مؤثرتر در یگان های عملیاتی یاری برساند و باعث افزایش قدرت دفاعی کشور شود.

هدف : تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری در سازمان های نظامی انجام شده است.  این مقاله ضمن حل مسئله مبتلا به سازمان مورد مطالعه  تولید دانش و ادبیات توسعه ای قابل تعمیم برای سازمان های مشابه نیز خواهد داشت. روش : این پژوهش از نظر «ماهیت و اهداف» از نوع تحقیقات «توسعه ای- کاربردی» است؛ روش این پژوهش مبتنی بر «روش کیفی» با استفاده از راهبرد نظریه «داده بنیاد» است.  بر همین اساس  عوامل و مقوله های مؤثر بر خلاقیت و نوآوری مطابق مدل مفهومی پژوهش و با استفاده از کدگذاری محوری استخراج شد. یافته ها : 5 عامل از عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری در آجا شامل: «عوامل محیط ملّی»(محیط اقتصادی  مشوق های ملّی نوآوری)  «ورودی ها» (وجود تحول و نوآوری در اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله العالی)  اسناد بالادستی  بهره برداری از کشورهای توسعه یافته  کسب دانش از سازمان های داخل کشور  تولید دانش درون سازمانی)  «فرآیندها»(فرآیند انتقال نوآوری از بیرون  فرآیند انتقال نوآوری از درون)  «خروجی ها»(نوآوری در ساختار  نوآوری در آموزش  نوآوری در پژوهش  نوآوری در سرمایه انسانی  نوآوری در فناوری و نظامات  نوآوری در تجهیزات) و «عوامل توانمندساز»(زیرساخت های دانشی  آموزش نوآوری  منابع مالی نوآوری  فرهنگ نوآوری اسلامی- ایرانی) مشخص گردید. نتیجه گیری : با شناسایی ابعاد و مؤلفه های تأثیرگذار بر خلاقیت و نوآوری در ارتش جمهوری اسلامی ایران  همچنین تأکید بر بیانات و تدابیر فرمانده معظم کل قوا (مدظله العالی) و وجود اسناد بالادستی در حوزه خلاقیت و نوآوری به منظور از بین بردن نقاط ضعف و افزایش کارایی و اثربخشی کارکنان  ضروری است یک نظام نوآوری سازمانی در آجا تدوین گردد.  

فناوری های نوین ارتباطی، فضای ساختار ساده ی اجتماعات گذشته را بر هم زده و فرصتی را برای انسان ها فراهم آورده که دامنه ی ارتباطی و تعامل خود را با سایر همنوعان خود افزایش دهند اما این بار نه به وسعت محله یا حتی سرزمین های خود بلکه این تعامل ها وسعتی جهان شمول یافته است. در بسیاری موارد، تعاملاتی خارج از اراده ی دولت ها بر له یا علیه آنها شکل گرفته است. فعالیت هایی شبیه شمشیر دولبه که گاه فرصتی است برای رهایی از ظلم حاکمان مستبد؛ مانند اتفاقات بیداری اسلامی در سرزمین های مصر، لیبی، تونس یا حتی بیدار کردن افکار عمومی جهان برای واقعیت های مقاومت مردم مظلوم غزه، و گاهی نیز تهدیدی است برای امنیت بشریت، انسانیت و اسلام عزیز؛ مانند سوءاستفاده های گروه های تکفیری و تروریستی نظیر داعش و ... در سرزمین های عراق و سوریه. در این مقاله تلاش شده است تا فرصت ها و تهدید های فناوری های نوین ارتباطی را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در چارچوب نظریه ی جهانی شدن ارتباطات مورد کنکاش قرار داده و در نهایت با ارائه ی راه کارهایی، زمینه های تبدیل تهدیدات به فرصت را برای برون رفت از خطر جریان های تکفیری و تروریستی فراهم نماید. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش کتابخانه ای، کلیه اسناد و مدارک مرتبط با مسئله ی مورد پژوهش را به عنوان جامعه ی آماری جمع آوری و سپس با بهره مندی از تجزیه تحلیل های توصیفی و استنباطی مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.

پژوهشگران متعددی تروریسم را به عنوان یک بحران مهم و تأثیرگذار در عصر معاصر در نظر گرفته اند، هرچند که تروریسم همیشه دلالت بر وضعیتی بحرانی حداقل برای برخی افراد یا برخی بخش های جامعه داشته است. اگر تروریسم را به عنوان یک بحران فرض کنیم، باید بپرسیم که آیا وجود گروه های تروریستی، حمله ی تروریستی یا اثرات ثانوی آن بحرانی برپا خواهد کرد یا خیر. همچنین این نکته را هم باید در نظر گرفت که تروریسم به خودی خود یک بحران نیست؛ بلکه تنها، وضعیت هایی بحرانی را برای جامعه، دولت ها، برای رسانه ها و مخاطبانشان به وجود می آورد. معمولاً تمرکز اصلی در پژوهش های متداول ارتباطات بحران بر سازمان های خصوصی و تلاش هایشان جهت بازیابی اطمینان گروهی ذی نفع است. در اینجا وضعیت متفاوت است. هدف اولیه ی تروریست ها به خدمت گرفتن اعضای جدید نیست؛ بلکه پراکندن  ترس و سوءظن در جامعه است. رسانه ها به سهم خودشان علاقه مند به کسب و حفظ اعتماد و علاقه ی مخاطبانشان هستند. چنانچه بحران به عنوان وضعیتی تهدیدآمیز با تأثیری بالا در سطح احساسی و سازمانی، به عنوان اختلالی در جریان عادی زندگی روزانه تعریف شده باشد، باید نمایان سازیم که وجود گروه های تروریستی همیشه به طور واضحی یک بحران به حساب نمی آید. تنها شکل هایی مسلّم هستند که بحران به وجود می آورد یعنی زمان هایی که گروه تروریستی فعالانه دست به حملات تروریستی زده، اعلام کنش کرده و یا پروپاگاندایی را پخش می کند که ممکن است مقیاس بزرگی را تحت تأثیر قرار دهد. رسانه ها باید به گزارش پیرامون چنین وضعیت های بحرانی ای بپردازند. آن ها می توانند این کار را به روش های گوناگونی انجام دهند: تمرکز بر رویداد، مصاحبه با قربانیان و یا اختصاص فضایی از خود برای توصیف علل و مقتضیات سیاسی ای که یک گروه تروریستی در آن به وجود می آید. پژوهشگران با توجه به تعداد مقالات و برجسته سازی هایی که رسانه ها پیرامون حملات تروریستی داشته اند، رابطه ی بین تروریسم و رسانه ها را  تحت عنوان ((هم زیست گرایانه)) یا ((طفیلی وار)) توصیف می کنند.

بررسی و تحلیل تحولات کشورهای منطقه بالتیک حکایت از آن دارد که روسیه، علاوه بر ابزارهای سنتی فشارهای اقتصادی و نظامی، برای مشروعیت بخشیدن به منافع خود -در فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی- به مرور نفوذ خود را از طریق ابزارهای قدرت نرم در چارچوب استراتژی منجمد در محیط جنگ شناختی گسترش داده است. درنتیجه؛ اقلیت بزرگ روسی زبان قادرند بازیگران مؤثری در جهت دهی سیاست های پُر ابهام و البته خصمانه کرملین به شمار آیند. هدف اساسی روسیه از ارائه ابزارهای این نوع قدرت بر پایه تحقیقات و توصیه های اندیشمندانی همچون جوزف نای، دکترین پریماکوف و نظریه گراسیموف پیش می رود و به همین دلیل؛ مقاله پیش رو تلاش دارد تا با تجزیه وتحلیل دقیق و کیفی روش های عمومی و رایج علمی همچون: استنتاج، مقایسه، تشبیه، توصیف، توضیح و ترکیب بهره گرفته و از شاخص های کلیدی ازجمله؛ نقش کلیدی رسانه های اجتماعی، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی، دیپلماسی، ایدئولوژی، قانون و اقتصاد آن را در جعبه ابزار جنگ شناختی ارائه دهد، بنابراین در مقاله حاضر بینشی از ماهیت قدرت فریب و ابهام بخشی روسیه ارائه می شود و درعین حال تلاش دارد تا منافع واقعی فدراسیون روسیه را در بخش های بعدی پژوهش مورد بحث بررسی بیشتر قرار دهد. اکنون در بیان مسئله و چالش اصلی این پژوهش می توان گفت؛ قدرت نرم به منافع چندگانه روسیه در فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی مشروعیت آشکاری بخشیده و تلاش دارد با به کارگیری ابزارها و اقدامات خاص در این راستا، از بازیگران و اهداف تعیین شده امتیازات موردنیاز را دریافت کند. در ادامه؛ این احتمال وجود دارد مزیت چنین نفوذی، منجر به مخالفت مؤثر و جدی ایالات متحده در بین سایر جوامع و حاکمیت ها، شبیه به روسیه نیز شود.

تامین نیازهای اولیه کارکنان و در رأس آن ها داشتن یک مسکن مناسب و درخور شأن آنان، مهم ترین چالش زندگی کارکنان آجا را به وجود آورده است. تلاش مسئولان در تأمین مسکن در قالب انواع تعاونی ها به دلیل کمبودهای اساسی در نهادهای مسکن ازجمله منابع مالی و معضلاتی نظیر آن، نتوانسته است در تحقق اهداف اولیه موفق و مؤثر باشد. در این تحقیق رویکرد پژوهش، استقرایی و نحوه انجام آن، کیفی است. بر اساس تئوری داده بنیاد، جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و مدارک مرتبط و نظریه پردازی بر اساس رویکرد نظام مند در سه گام اص لی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شده است. یافته های حاصل در قالب 1446 جزء، 44 بعد و 6 مضمون سازمان دهی و جایگاه و روابط هر یک از این مضامین در قالب مدل تأمین مسکن کارکنان و شش قضیه مرتبط استخراج شده اند. تحلیل داده های پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تی، تک نمونه ای بوده است. یافته ها نشان می دهند که به منظور تدوین الگوی مسکن کارکنان آجا، مضامین 6 گانه شامل حمایت های ارزنده مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و فرماندهی محترم ارتش (شرایط علی)؛ نهادهای تأثیرگذار (طبقه محوری)؛ سرمایه انسانی، شرایط اقتصاد کلان (شرایط مداخله گر)؛ بستر تفکر راهبردی آجا (بستر و زمینه ساز)؛ تشکیل قرارگاه اقتصادی مسکن – توسعه اقتصادی مالی- همکاری بخش خصوصی (استراتژی های تعامل و کنش) باید موردتوجه قرار گیرد تا درنهایت به مضمون تأمین مسکن کارکنان آجا (پیامد) منجر شود.

حساب پس دهی و ضرورت دقت در مصرف منابع و هزینه های عمومی  از ارکان مهم یک حکومت اسلامی می باشد که در این خصوص اهمیت حفظ  و مصرف بیت المال و جلوگیری از فساد مطرح می گردد. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و رویکرد توصیفی- اکتشافی دارد که از روش تحلیل تم و روش تحقیق موضوعی در پرتو سخنان امام علی (ع) استفاده شده است. برای شناسایی تم ها و مفاهیم مرتبط با عوامل مالی، نهج البلاغه مورد بررسی قرار گرفت و سپس مضامین اصلی مرتبط با آن استخراج و کدگذاری گردید. از آراء کدگذاران مستقل و گروهی از خبرگان بهره گرفته شد. یافته ها حاصل از تحقیق با مراجعه به سیره و اقوال حضرت علی علیه السلام برای کارآمدی  نظام مالی حکومت و حفظ بیت المال در چهار مضمون دسته بندی گردید :الف-توجه به مردم و اخذ کمک از مردم: سیستم مالی کارآمد در دستگاه های اجرایی، بدون تکیه به مردم نمی تواند موفق بشود و بایستی مردم را در در جریان امور مالی و مباحث اقتصادی بگذارد. ب-داشتن قوانین و خط مشی های مالی شفاف: سیستم مالی کارآمد در دستگاه های اجرایی باید از قوانین شفاف مصرف، قوانین مالیاتی سالم، قوانین تجارت، قوانین مالی نحوه مهار متخلفان بهره مند باشد.ج-مختصات مجریان مالی سالم: مجریان باید خداترس بوده از حیث التزام به اخلاق و هم رعایت بایدها و نبایدها مطیع محض اوامر و نواهی شرعی باشد متعهد به عدم امتیاز خواهی، خدامحوری و خداجویی بوده، تقوی مدار و خویشتن دار باشد امام علی (ع) تقوی را همچون مرکب رامی می بیند که راکب خود را به آرامی به سر منزل مقصود می رساند. د-رعایت انصاف: مجریان باید از اخذ مالیات از لوازم ضروری پرهیز کرده از خشونت بپرهیزند و احترام اموال مردم را نگهداشته، خداترس بوده، خداترسی، نترساندن مردم و سوءاستفاده نکردن از قدرت را شامل میشود. ه-رفتار مجریان مالی: گلوگاه اقتصادی ممکن است مقدمات لغزش هر کارگزاری را فراهم کند و خیانت در بیت المال را در پی داشته باشد.

مقاله حاضر، به نقش عوامل کلیدی سازمانی (ساختار، فرهنگ، فناوری اطلاعات  و آموزش منابع انسانی)در پیاده سازی مدیریت دانش با استفاده از روش پیمایشی (مطالعه موردی) در یک سازمان نظامی اشاره دارد این مقاله سعی دارد با نتایج حاصل از مطالعه موردی صورت گرفته به بررسی وضع موجود، و تبیین نقش عوامل کلیدی سازمانی در پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان های نظامی، وضعیت مطلوب هر یک از عوامل را به منظور دستیابی به هدف پیاده سازی موفق مدیریت دانش ترسیم نماید. نتایج به دست آمده نشان می دهند که رابطه معناداری بین عناصر ساختار سازمانی، جریان ارتباطات، با مدیریت دانش وجود دارد. همچنین فرهنگ یادگیری مستمر رابطه مثبتی با خلق و انتقال دانش و در نتیجه مدیریت دانش دارد. نتایج مقاله انجام شده نشان می دهند که فناوری اطلاعات در پیاده سازی موفقیت مدیریت دانش در سازمان از نقشی کلیدی برخوردار است و باید به عنوان ابزار مؤثر جمع آوری، ذخیره سازی، انتقال و اشاعه دانش مورد توجه قرار گیرد. همچنین نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد آموزش منابع انسانی مهارت لازم را در کارکنان بمنظور خلق و انتقال دانش و نهایتأ مدیریت مؤثر مدیریت دانش فراهم می سازد. به طور کلی نتایج به دست آمده نشان می دهد که ارتباط مهمی بین این عوامل سازمانی و مدیریت دانش وجود دارد. بنابراین برای اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در نهاجا باید به سازمان به عنوان یک کل نگاه کرد و همه این عوامل را مورد توجه قرار داده و وضعیت آنها شناسایی و تحلیل شود.