حسین احمدبرآبادی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر بهبود سرمایه روان شناختی دختران نوجوان بی سرپرست صورت گرفت. روش : روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دختران نوجوان ساکن مرکز بهزیستی شهید هاشمی نژاد شهر مشهد بود. نمونه آماری پژوهش 24 نفر از افراد در دسترسی بودندکه نمره پایینی در پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (۲۰۰۷) کسب نموده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. سپس تئوری انتخاب به صورت گروهی در 8 گام برای آزمودنی های گروه آزمایش اجرا شد وگروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. درانتها، از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که واقعیت درمانی گروهی بر افزایش سرمایه روان شناختی و مولفه های آن (امیدواری، خوشبینی، خودکارآمدی و تاب آوری) در گروه آزمایش مؤثر بود. - نتیجه گیری : با توجه به یافته های پژوهش می توان از این رویکرد در مراکز نگهداری نوجوانان بی سرپرست و کانون های اصلاح و تربیت استفاده کرد.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین بهزیستی معنوی و شوخ طبعی با بهزیستی روان شناختی و تاب آوری در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه بجنورد است. این پژوهش از نوع همبستگی، با نمونه پژوهش شامل 337 نفر است که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، به تناسب حجم و جنس دانشجویان هر 4 دانشکده و گروه های مرتبط به آنها صورت گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه های بهزیستی معنوی پولوتزین و الیسون، شوخ طبعی SHQ، تاب آوری کانر و دیویدسون و بهزیستی روان شناختی ریف مورد استفاده قرار گرفته است. داده ها با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. با توجه به مقادیر به دست آمده، نتایج آزمون نشان داد که تأثیر بهزیستی معنوی و شوخ طبعی، بر روی تاب آوری و بهزیستی روان شناختی در سطح اطمینان 99 درصد مورد تأیید قرار گرفته و همه فرضیه های پژوهش مبنی بر ارتباط بین تاب آوری و بهزیستی روان شناختی با شوخ طبعی و بهزیستی معنوی تأیید شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی بر افزایش انطباق پذیری مسیر شغلی دانشجویان بود. در این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه، جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه بجنورد در نیمسال 96-1395 بودند. نمونه پژوهش 30 نفر از افراد داوطلب بودند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه انطباق پذیری مسیر شغلی ساویکاس (2012) بود که قبل و بعد از مداخله توسط هر دو گروه تکمیل گردید. گروه آزمایش در 10 جلسه 90 دقیقه ای مشاوره گروهی واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب گلاسر شرکت کردند و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون t گروه های مستقل و تحلیل کوواریانس ( ANCOVA ) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، جلسات واقعیت درمانی گروهی به طور معنی داری بر افزایش انطباق پذیری مسیر شغلی و ابعاد آن (دغدغه، کنترل، کنجکاوی و اعتماد) تاثیر دارد (05/0 p< ). نتایج اهمیت برنامه واقعیت درمانی گروهی را بر افزایش انطباق پذیری مسیر شغلی نشان داد، بنابراین توصیه می شود سازمان ها به منظور ارتقاء انطباق پذیری مسیر شغلی افراد خود بر این برنامه مشاوره ای تأکید کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روایت درمانی بر کاهش گرایش به طلاق و مؤلفه های آن صورت گرفته است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان متأهل 15 تا 19 سال مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوم شهرستان نیشابور، در سال تحصیلی 96-95 می باشند. از بین افراد در دسترس، 16 نفر داوطلب شرکت در پژوهش که نمره بالایی در پرسشنامه گرایش به طلاق روزلت، جانسون و مورو (1986) کسب کرده بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند؛ این افراد به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند؛ سپس طی 9 گام، جلسات فردی روایت درمانی برای آزمودنی های گروه آزمایش اجرا شد؛ بعد از اتمام مداخلات درمانی، پس آزمون از هر دو گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نمرات تفاضلی استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که روایت درمانی بر کاهش گرایش به طلاق در گروه آزمایش مؤثر بوده است (92/641= F؛ 0/05>p). اجرای روایت درمانی به طور انفرادی مؤلفه های تمایل به خروج از رابطه و مسامحه را کاهش و ابعاد ابراز احساس و وفاداری را افزایش داده است. با توجه به یافته های پژوهش می توان از این رویکرد در جهت بهبود روابط و کاهش میزان طلاق در جامعه استفاده کرد.

با توجه به این که آموزش مهارت های ارتباطی برای زوجین قادر خواهد بود سلامت روان و سازگاری زناشویی آن ها را تحت تأثیر قرار دهد، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش غنی سازی روابط زوجین مبتنی بر طرح " وقت زندگی بهتر برای زن و شوهرها " بر افزایش سازگاری زناشویی و مؤلفه های آن، در زنان با ازدواج زودهنگام صورت گرفته است. روش پژوهش حاضر نیمه تجربی و طرح آن از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری موردمطالعه پژوهش حاضر کلیه زنان متأهل با ازدواج زودهنگام مراجع کننده به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی بخش زبرخان شهرستان نیشابور سال 1396 بوده اند. نمونه پژوهش 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از بین متقاضیان واجد شرایط برای شرکت در دوره آموزش غنی سازی روابط زوجین مبتنی بر طرح "وقت زندگی بهتر برای زن و شوهرها " انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (در هر گروه 15 نفر) اختصاص یافتند. ابزار پژوهش "مقیاس سازگاری اسپانیر بود که قبل و بعد از مداخله به وسیله هر دو گروه تکمیل گردید. پایایی ابزار به روش آلفای کرونباخ ارزیابی شد. بسته آموزشی " غنی سازی روابط زوجین مبتنی بر طرح "وقت زندگی بهتر برای زن و شوهرها " در 10 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه مداخله اجرا گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها، از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد و همچنین کلیه داده با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری اس پی اس اس نسخه 22 انجام شد. نتایج نشان می دهد که آموزش غنی سازی روابط زوجین مبتنی بر طرح "وقت زندگی بهتر برای زن و شوهرها " بر افزایش سازگاری زناشویی مؤثر بوده است (P<0/05). همچنین این برنامه توانسته است ابعاد رضایت زناشویی (P<0/05)، همبستگی زناشویی (P<0/05)، توافق زناشویی (P<0/05) و ابراز محبت زناشویی (P<0/05) را نیز افزایش دهد. نتیجه گیری: آموزش غنی سازی روابط زوجین مبتنی بر طرح "وقت زندگی بهتر برای زن و شوهرها " سازگاری زناشویی را افزایش می دهد. بر این اساس، در مشاوره و مداخلات زناشویی می توان از بسته آموزشی "وقت زندگی بهتر برای زن و شوهرها " به منظور بهبود روابط زوجین و افزایش سازگاری آن ها استفاده کرد.

هدف این پژوهش شناسایی مصادیق «معاشرت نیکو با همسر» از نگاه دانشجویان دختر دانشگاه بجنورد است. بدین منظور از پژوهش کیفی و روش «پدیدارشناسی توصیفی» استفاده شده است. شرکت کنندگان در این پژوهش، تعداد 29 تن از دانشجویان دختر دانشگاه بجنورد در سال تحصیلی 1397 1398 بودند که به روش «نمونه گیری هدفمند» انتخاب شدند. گذراندن درس «خانواده در اسلام و آشنایی با مفاهیم آن» نیز ملاک ورود به پژوهش در نظر گرفته شد. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام گرفت و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. رمزنگاری (کدبرداری) و تحلیل داده ها با روش کولایزی انجام شد و 150 جمله مهم استخراج شده از مصاحبه ها براساس شباهت معنایی در 29 زیرمضمون (خوشه معنایی) جای گرفت و در نهایت نیز معانی مرتبط با یکدیگر تحت عنوان 9 مضمون (درون مایه) دسته بندی شد که عبارتند از: پذیرش بدون قید و شرط همسر به عنوان یک انسان آزاد، القای احساس امنیت به همسر در طول زندگی مشترک، مسئولیت پذیری در قبال تأمین آرامش و آسایش خانواده، پاسخ گویی به نیاز همسر درخصوص عشق و تعلق در عمل و رفتار، تلاش برای تقویت رابطه صمیمانه با خانواده همسر، پختگی شخصیتی، احترام به همسر و قدردانی از زحمات او، برخورداری از روحیه گذشت و فداکاری، و خوش خلقی. مردان با استفاده از این خصوصیات می توانند به دستور قرآن مبنی بر «معاشرت نیکو با همسر» عمل کرده، زندگی رضایت بخشی برای خود و همسرشان رقم بزنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی واقعیت درمانی گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب گلاسر بر افزایش خودکارآمدی مسیر شغلی (اطمینان به مهارت ها) دانشجویان بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه بجنورد بود. نمونه پژوهش 30 نفر از دانشجویان بودند که به طور هدفمند انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه خودکارآمدی مسیر شغلی (اطمینان به مهارت ها) بتز و همکاران بود که قبل و بعد از مداخله توسط هر دو گروه تکمیل گردید. گروه آزمایش در 10 جلسه برنامه واقعیت درمانی گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب گلاسر شرکت کردند و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل کواریانس و با کمک نرم افزار SPSS-22 تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند جلسات واقعیت درمانی گروهی به طور معنی داری بر افزایش حیطه های خودکارآمدی مسیر شغلی (واقع گرایی، جستجوگری، هنری، اجتماعی، تهوری و قراردادی) تأثیر دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موفقیت تحصیلی افراد دارای مشکل بینایی انجام شد. برای این منظور از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش تعداد 15 نفر از افراد دارای مشکل بینایی بودند که بخش اعظم زندگی خود را در نابینایی گذرانده و در سال تحصیلی 97-96، دانشجو یا فارغ التحصیل دوره دکتری بودند. این افراد به روش نمونه گیری هدفمند و با راهبرد گلوله برفی انتخاب شدند و به منظور جمع آوری داده ها، با آن ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام گرفت. داده های جمع آوری شده با روش Colaizzi تحلیل شد و تعداد 248 کد اولیه استخراج شده از مصاحبه ها براساس شباهت معنایی، در 44 مفهوم جای گرفتند و سپس مفاهیم مرتبط با هم تحت عنوان 10 مقوله اصلی دسته بندی شدند که عبارتند از: حمایت های خانوادگی، استفاده از تحصیل برای رفع نیازها، جبران تجارب و احساسات ناخوشایند، نگرش ها و باورهای امیدبخش، دستاوردهای ضمنی تحصیل، بسترسازی محیط های آموزشی، ویژگی های مثبت شخصیتی، استعدادها و توانایی های شناختی، عوامل مثبت اجتماعی و هدف گذاری در جهت ارزش ها و علایق.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله آموزشی «محکم در آغوشم بگیر» بر آزار عاطفی زوج های شهر بجنورد انجام شد. روش: این پژوهش از نوع آزمایشی تک آزمودنی با طرح ABA بود. جامعه آماری پژوهش شامل زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بجنورد در سال 1399 بود. از این جامعه سه زوج که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند، به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس آزار عاطفی براهیمی استفاده شد. مداخله، برنامه آموزشی «محکم در آغوشم بگیر» بود که در 8 جلسه 120 دقیقه ای برای هر زوج به صورت جداگانه اجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از نمودار، مقایسه و ارزیابی طراز، روند و تغییرپذیری داده ها در هر کدام از موقعیت های خط پایه، مداخله و پیگیری و در بین موقعیت های مورد اشاره انجام شد. یافته ها: تحلیل داده های درون موقعیتی و بین موقعیتی زوج ها نشان داد که مداخله «محکم در آغوشم بگیر» بر کاهش آزار عاطفی زوج ها مؤثر است. در مرحله پیگیری نیز، نتیجه حاصل از مداخله استمرار یافت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر، زوج درمانگران می توانند برای کمک به زوج های درگیر خشونت و آزار عاطفی، از مداخله آموزشی هیجان مدار «محکم در آغوشم بگیر» استفاده کنند.