مجتبی انصاری مقدم

یکی از بزرگ ترین موانع موجود در تربیت دینی، ناآشنایی متولّیان تربیتی با مبانی اصیل دینی، و ارائه آن به صورت «کما هو حقه» است. مسئله تربیت معنوی فرزندان که امروزه از مشکلات خانواده و جامعه به شمار می رود از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که آینده حکومت ها به روش تربیت فرزندان بسته است، با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر قرآن و حدیث پیش می رود لازم است فرزندان این سرزمین با توجه به آموزه های قرآن و حدیث تربیت شوند. پژوهش حاضر با روشی توصیفی تحلیلی به شیوه های تربیت معنوی فرزندان بر اساس آموزه های قرآنی- حدیثی می پردازد. روش مورد استفاده در انجام این پژوهش، تحلیل اِسنادی است که بر اساس آن همه منابع نوشتاری و غیرنوشتاری مربوط به موضوع، شناسایی و با انجام نمونه گیری هدف مند، داده های لازم از طریق فرم های فیش برداری گردآوری می شوند. پژوهش حاضر در دو بخش تقسیم می شود: بخش اول شیوه های مستقیم تربیت معنوی فرزندان، فصل دوم شیوه های تربیت غیر مستقیم تربیت معنوی فرزند مورد بررسی قرار می گیرد. نتیجه آنکه از دیدگاه قرآن و حدیث، تربیت صحیح فرزند، جایگاه ویژه داشته است. موفقیت در تربیت عبادی معنوی فرزند، به بودن دستورات اسلامی در تربیت و نبود عوامل آسیب زا بستگی دارد. از این رو، شناخت شیوه های تربیت فرزند امری سرنوشت ساز می باشد.

در دانش تفسیر، از نظر موضوع و غرض آن بحث مبانی تفسیری اهمیت بسزایی دارد. مبانی تفسیر پیش فرض هایی در تفسیر است که مفسر هنگام تفسیر آنها را مستقیما مطرح نمی کند بلکه از قبل آن ها را پذیرفته است. مطالب این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی جمع آوری شده است و از میان انواع مبانی تفسیری، به مبانی صدوری و دلالی از نظر مفسرین مالکی پرداخته است. البته مفسرین مالکیه به تمام موارد این مبانی اشاره نکردند. از جمله مبانی که در مقدمه تفسیر خود به آن پرداختند، می توان به محدوده تفسیر پیامبر، امکان فهم قرآن، حجیت قول صحابی و تابعین، اسباب نزول، جایگاه اسرائیلیات و تحریف ناپذیری قرآن اشاره کرد که در تمامی این موارد اغلب این مفسرین تقریبا نظر یکسانی دارند و از جمله موارد اختلافی، محدوده تفسیر پیامبر است که هر کدام از آن ها استناداتی برای دیدگاه خود مطرح می کنند که در متن مقاله به آن ها اشاره شده است.

نفس، عاملی است که انسان را به امیال پست وا می دارد و مانع شکوفایی استعدادها و ابعاد متعالی در وجود انسان شده و در نتیجه مانع از نیل به کمال اصیل انسانی می شود. نفس اماره دشمن درون است و مراد از نفس اماره همان بعد حیوانی انسان است که به آن تمایلات و غرایز هم گفته می شود. نفس اماره یعنی هوی وهوس، یعنی دلخواهی های بی جا. در قران مجید، بیشتر در خواهش های مذموم به کار رفته است خواهش های نفسانی را از آن رو هوا نامیده اند که انسان را در عذاب آخرت و مهلکه دنیا ساقط می کند. نیز آن را به میل کشنده، به سوی شهوات می گویند. از این رو در پژوهش حاضر سعی شده تا با تعمق در آیات، با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی ماهیت نفس مورد بررسی قرار گیرد، هدف از انجام این پژوهش آشنایی با ماهیت نفس به منظور کنترل تمایلات و خواسته های نفس و جهت دادن به آنها براساس ضوابط عقلی و دینی در مسیر تکاملی انسان به سوی خداوند مزید انگیزه برای انجام این پژوهش گردیده است از پژوهش حاضربدست می آید نفس اماره یکی از ابزارهای شیطان است که مانع حرکت انسان به سوی کمال و عامل سقوط او است

این مقاله به صورت توصیفی تحلیلی و نقادی به بررسی «عرفان پائولو کوئیلو» و تطبیق آن با نهج البلاغه پرداخته است. عرفان در اصطلاح راه و روش رسیدن به خداست، در عصر حاضر عصر انفجار عرفان هاست که از عمر آنها کمتر از دو دهه می گذرد و در فراروی بشر انواع تفکر که هر کدام نوعی جذابیت دارد، گسترده شده است. پائولو کوئیلو با خلق داستان های جذاب مخاطبان زیادی را به خود جذب کرده است. با این که در ادبیات مختص به خودش گاهی مبانی صحیح و قابل درکی را ارائه داده است، ولی در بین آنها مباحثی که تعداد آن ها نسبتاً زیاد است افکاری مانند خدای خطاکار! رسیدن به رؤیای شخصی، تعریفی اشتباه از عشق و اعتقاد به سحر و جادو را به ذهن مخاطب القا می کند. و چون ادعای عرفانی نو و تفکری جدید ندارد و ضوابط خاصی در نظر نگرفته است، فرد بدون این که متوجه باشد دستخوش این القائات می شود. تاکنون کتاب خاصی در مورد این عرفان به نگارش در نیامده است و کتاب «جریان شناسی انتقادی عرفان های نوظهور» نوشته حمیدرضا مظاهری سیف به صورت گذرا و سطحی همه عرفان ها را بررسی کرده و کتاب «کژ راهه» نیز مجموعه ای از مقالات در مورد همه عرفان هاست. بخصوص این که کسی مبانی فکری پائولو کوئیلو را به توجه به نهج البلاغه مورد نقد قرار نداده است. کتاب های پائولو کوئیلو از طریق اینترنت در دسترس عموم است حتی با ممنوعیت نشر و توزیع این کتب همچنان براحتی قابل خرید هستند. این تحقیق سعی بر آن دارد پوچی و بی اساس بودن این تفکر را به تشنگان حقیقت و معرفت بشناساند.

یکی از مباحث پرمناقشه و اختلافی نزد علما، حجیت خبر واحد به طور مطلق است. برخی از علما فقط آن را در فقه حجت دانسته، برخی آن را هم در فقه و هم در تفسیر حجت می دانند و برخی نیز آن را به طور کلی رد نموده و حجت نمی دانند. در این میان، آیت الله معرفت نظر متفاوتی داشته و معتقد است اگر خبر واحد ثقه را در تفسیر کنار بگذاریم از همه بیانات معصومین (ع) و بزرگان صحابه و تابعین محروم می مانیم. بنابراین ایشان خبر واحد ثقه را هم در فقه و هم در تفسیر حجت دانسته و دلیل آن را سیره عقلا می داند که از جانب معصوم (ع) تایید شده است. ایشان با اینکه خبر واحد ثقه را حجت دانسته، ولی در بسیاری مواقع روایاتی را رد و کنار می گذارد و به این معنا نیست که همه روایات ثقه را به صورت بالفعل بپذیرد.

نکاح موقت هرچند دارای تشابهات بسیار با نکاح دائم است لیکن دارای شرایط و ویژگی های مخصوص به خود است یکی از این ویژگی ها لزوم ذکرمدت است.قانون گذار ایران راجع به تعیین حداکثر مدت در نکاح موقت ضابطه ای تعیین نکرده است.هدف مقاله حاضر تبیین حدود اختیار متعاقدین درتعیین حداکثر مدت نکاح موقت است و در آن سعی شده است تا به این پرسش پاسخ داده شود که طویل المدت شدن چه تاثیری بر ماهیت و وضعیت حقوقی نکاح موقت دارد.با توجه به اصول کلی حقوق ومنابع معتبر فقهی بایدگفت اصل حاکمیت اراده ایجاب می کند متعاقدین در تعیین حداکثر مدت نکاح موقت مختار باشند. قانون مدنی ایران نیز با تأسی از فقه جعفری، نکاح منقطع را به رسمیت می شناسد. در این مقاله با مراجعه و بررسی اقوال فقها به این نتیجه می رسیم که آنچه باید برای قانون مهم باشد حکم واقعی است نه حکم ظاهری. در جایی که استنباط حکم واقعی کار دشواری نیست نباید به ظاهر حکم کرد. از این رو هرگاه نکاح منقطع بدون ذکر مدت واقع شود، حکم واقعی آن به دلیل عدم قصد نکاح دائم ونیز عدم شرایط نکاح منقطع، بطلان نکاح است لذا طویل المدت بودن فی نفسه،ماهیت و وضعیت حقوقی نکاح موقت را تغییر نمی دهد.

تربیت دینی در طول تاریخ همواره مورد توجه بوده است. عالمان دینی همواره در تلاش بوده اند تا بدانند یک تربیت دینی چه ویژگی هایی دارد و راهکارهای به دست آوردن آن چیست؟. زیارت نامه ها معصومین (علیهم السلام) و ادعیه ها یکی از مواردی بوده است که راهکارهای تربیتی دینی را می تواند در قالب زیارتنامه در اختیار فرد قرار دهد که یکی از این زیارتنامه ها زیارتنامه حضرت زهرا (سلام الله علیها) است. هدف از تحقیق این بوده تا بدانیم در زیارت نامه حضرت زهرا (سلام الله علیها) برای رهرو واقعی چه راهکارهایی داده شده است تا زائر با به کارگیری آنها رضایت خداوند و ایشان (سلام الله علیها) را به دست آورده و در دنیا و عقبی سعادتمند گردد. شیوه جمع آوری تحقیق کتابخانه ای بوده و به روش توصیفی است از جمله دستاوردهای تحقیق به دست آوردن کارکردهای تربیتی زیارتنامه حضرت زهرا (سلام الله علیها) در بعد فردی و اجتماعی بوده است.

خداوند در آیه 11 سوره رعد می فرماید: «إنَ الله َلا یُغَیِرُ ما بِقُوم ٍحَتی ما بِأنفُسِهِم» (همانا خداوند سرنوشت هیچ قومی وملتی را تغییر نمی دهد مگر آنکه ،آنان آنچه را ،در وجود خودشان است ،تغییر دهند. همانا انقلاب یک موهبت الهی بود ، که خداوند به بندگان خویش هدیه داد ،موهبتی که آورنده و مجاهد حقیقی آن حضرت امام خمینی (ره)بودکه توانست درفضای خفقان آلود برای برقراری حکومت الهی مبتنی برارزشهای اسلامی سختی های زیادی را به جان بخرد. دوری از وطن ،نه تنها فکر ایشان را از اندیشه انقلاب وگسترش فرهنگ مبارزه ،سست نکرد ،بلکه بیشتر هم شد. تربیت بیش از پانصد شاگرد، مدیر و مدبر برای خدمت به انقلاب وگسترش کارهای تشکیلاتی اسلامی با دادن خط ومشی به نیروهای وارسته وانقلابی سبب شد تا ،دغدغه ی امام وحق رخ بدهد ومردم با توکل برخدا ،وتبعیت از امام پیروز شدند. باردیگر ارزشهای اسلامی ومعنویت به خانه و دیار مان برگشت لذا همیشه عرصه انقلاب و جهاد زنده و پابرجاست و افراد انقلابی به عنوان پاسداران وحافظان انقلاب هستند. همانا افراد انقلابی بایدبا حفظ شعار انقلاب ومنحرف نشدن از صراط مستقیم ،ضمن حفظ و تقویت نقاط قوت وعدم پنهان کردن نقاط ضعف و نهادینه نشدن آنها کوشا باشند، و با وجود تحریم و چالشهای دشمن روحیه استقلال ،و وحدت کلمه خویش راحفظ کرده،وبه سوی جلوورویش اندیشه های ناب انقلابی درمسیر پیشرفت جامعه قدم بردارند. آنها نه تنها درزمینه ی پیشرفت اجتماعی ،بلکه باید در زمینه پیشرفت اخلاقی و معنویت وتزکیه نفس ،به موازات پیشرفتهای علمی ومحقق شدن عدالت اجتماعی مورد نظر اسلام ،تلاش کنند و از مسائل و ارزشهای اصلی انقلاب ،و همچنین حفظ اتحاد و همدلی و هوشیاری در مقابل دشمن غفلت ننمایند.

انسان همواره برای رسیدن به تکامل روحی و معنوی در حال تحوّل و طی مسیر است و با علم، تجربه و اندوخته های کم و بیش خویش، می خواهد به هدف کمالی اش نائل گردد. طبیعی است که در این مسیر پر پیچ و خم، با فراز و نشیب هایی روبرو می شود که او را خواسته یا ناخواسته از سیر تکاملی باز می دارد. خداوند متعال با نگاهی ویژه به انسان «وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی» فطرت را در اوج عقلانیت به او ارزانی داشته و او را مخلوق بی بدیلی در روی این کره خاکی قرار داده است. همچنانی که در آیه «لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللهِ» ، لطف بی کرانش را شامل حال تمام بندگانش نموده است. در این میان نیز بندگانی را که از رحمت واسعه او غافل هستند را سرزنش می نماید. در قرآن کریم نیز وجود مبارک پیامبر گرامی اسلام (ص)، انبیاء و اولیاء الهی برای بشریّت الگویی ناب از تمام ابعاد اخلاقی، معرفتی معرفی شده و با بهره گیری از حیات بی بدیل آنان سعی در رسیدن انسان به جایگاه حقیقی خود در لقاء الله را به دنبال دارد. در مقاله پیش رو نقش استعاذه بر اخلاق مورد بررسی قرار گرفته و استعاذه را نسخه ای معرفتی در جامعه به تصویر می کشد و آن را به بی بدیل ترین استمداد قلمداد می نماید که انسان را به تکامل رهنمون می سازد.

اختیارات حاکم اسلامی یا ولی فقیه از موضوعات مهم فقهی است که فقها در مباحث مختلف آن را مطرح کردند البته در تعبیرات فقهای متقدم حاکم اسلامی به کار رفته که همان ولی فقیه در تعبیرات فقهای معاصر است و بیشتر آنها به خصوص فقهای معاصر بر این موضوع که شارع مقدس اسلام در عصر غیبت راضی به ترک یا تعطیل شدن اجرای احکام الهی نیست، اجماع دارند و بر حاکمیت درحکومت اسلامی توجه خاصی دارند؛ از این جهت تشکیل حکومت اسلامی و وجود حاکم اسلامی یا ولی فقیه را لازم و ضروری می دانند تا احکام شرعی عملی گردد و درحالی که کلیات ولایت حاکم اسلامی یا فقیه را پذیرفته اند، در محدوده اختیارات او، اختلاف نظرهایی وجود دارد، که در این پژوهش نظرات فقهای عالیقدر، صاحب جواهر (ره) از «جواهر الکلام» و شیخ انصاری (ره) از کتب ایشان مانند «القضاء و الشهادات» به عنوان منابع اصلی و کتابهایی مانند «ولایت فقیه و حکومت اسلامی» از امام خمینی(ره) و «ولایت ، رهبری در اسلام» ازآیت الله جوادی آملی و دیگر کتب مرتبط کمک گرفته ومطالب به روش کتابخانه ای جمع آوری واز منابع فقهی و روایی از نوع تحلیلی وکاربردی استفاده شده و از آنجا که صاحب جواهر(ره) قائل به ولایت عامه یا مطلقه فقیه است و ولایت حاکم اسلامی را انتصابی، مسلم و ضروری و از قطعیات می داند، مشروعیت آن را هم با ادله نقلی و عقلی و اجماع اثبات کرده و به ولایت عامه یا مطلقه فقیه تصریح کرده است و معتقد است مردم باید از حاکم اسلامی پیروی کنند و شیخ انصاری(ره) بر خلاف عده ای که فکر می کنند ایشان مخالف ولایت حاکم اسلامی یا ولایت فقیه اند؛ نظر مشهور را پذیرفته و آن را بین اصحاب معروف می داند و در استدلالات ایشان نیزاز ادله نقلی و عقلی و اجماع استفاده شده، اگر چه استدلال به روایات را در خصوص ولایت فقیه قاصر می داند ولی به ولایت عامه فقیه تصریح نموده است؛ همچنین این عالمان برجسته، معتقدند که حاکم اسلامی یا ولی فقیه ، نائب عام امام معصوم (علیه السلام) است و از جانب او منصوب شده و ولایت عامه دارد، مردم نیز موظفند از او اطاعت کنند؛ هدف از پژوهش مورد نظر، پاسخ به سؤالات و رفع ابهامات و بهره مندی دیگران در مورد اختیارات ولی فقیه است.

اجتهاد تلاشی علمی و روش مندی است که در جهت استنباط و استخراج حجت بر وظایف شرعی مربوط به موضوعات و پدیده های فرعی، اصول و قواعد و منابع شرعی و عقلی کاربرد دارد و بر همین اساس در تحقق اجتهاد و مطلوبیت اجتهاد، به خصوص در حکومت اسلامی شرایطی لازم است، بنابراین دغدغه ما از نوشتن این مقاله بررسی شرایط اخلاقی و رفتاری است که در اجتهاد مطلوب دخالت دارند. به نظر می رسد برای تحقق اجتهاد مطلوب لازم است مجتهد علاوه بر داشتن قوه قدسیه، دارای صفات و فضایل اخلاقی چون عدالت، تواضع علمی، ساده زیستی و به دور از تعصب و خودپسندی و ... باشد. برای پردازش این مقاله، از روش توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، و بیشتر از کتب و مقالاتی که به موضوع صفات اخلاقی مجتهد مربوط می شود، استفاده شده است که با بررسی ادله این کتب و مقالات به این نتیجه رسیدیم مجتهدی که دارای صفات اخلاقی چون عدالت، تواضع علمی، ساده زیستی است تاثیر بسزایی در مطلوبیت اجتهاد دارد چنانچه مجتهدی دارای صفت عدالت باشد، استنباطش موافق با واقعیت است نسبت به کسی که از روی تعصب فتوا داده است.

یکی از جنبه های اعجاز قرآن که از دو دهه اخیر مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است، اعجاز علمی قرآن است. مفسران و صاحب نظران در مورد اعجاز علمی دیدگاه های متفاوتی اتخاذ کرده اند. برخی آن را به طور کامل پذیرفته اند و عده ای نیز مخالف اعجاز علمی در قرآن اند و صحت آن را انکار کرده اند، در این مقاله سعی شده است به بررسی تطبیقی دیدگاه های دو نظریه پرداز مطرح در میان فارسی زبانان یعنی دیدگاه های جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی در باب اعجاز قرآن کریم در دو مورد اشاره قرآن به حرکت های خورشید و هفتگانه بودن آسمان ها پرداخته شود و دلایل و استدلال های آنها بررسی و تحلیل شود و این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی تطبیقی به بررسی دیدگاه های جعفر نکونام، یکی از مخالفان نظریه اعجاز قرآن کریم و محمدعلی رضایی اصفهانی از موافقان این دیدگاه پرداخته است و یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که علت اصلی اختلاف دیدگاه ها در زمینه اعجاز علمی قرآن کریم عرف عام یا خاص دانستن زبان قرآن می باشد.

آسیب، عاملی است که سبب اختلال، ناهنجاری و آفت در پدیده ها می شود و آسیب شناسی به مطالعه و بررسی دقیق عوامل زمینه ساز، پدید آورنده و یا ثبات بخش آفات و آسیب های موجود می پردازد. هر واقعیت اصیلی، مورد هجمه وسیعی، برای ارائه بدل آن قرار می گیرد. مراد از انتظار در این نوشتار، انتظار انقلاب حضرت موسی علیه السلام است. تاریخ بشر به منتظران حضرت حجت علیه السلام، یادآور می شود که در دوران برخی از معصومین پیشین، مردم انتظار انقلاب آنها را کشیده اند و این چشم به راه بودن آنها، با آفاتی مواجه شد که مانع از بهره برداری کامل منتظران، از این انتظار شده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، انتظار منتظران حضرت موسی علیه السلام را مورد بررسی قرار داد و این نتیجه حاصل شد که منتظران حضرت موسی علیه السلام با مشاهده و لمس سختی ها و معجزات و دیدن بلاهای وارده بر دشمنان و نجات خودشان به خاطر همراهی با ولی خدا، نتوانستند این انتظار را به سرانجام برسانند و درگیر آسیب هایی همچون عدم اعتماد به ولی خدا، عدم اطاعت از جانشین منتَظَر، انحراف خواص در موقعیت ها و فساد اقتصادی و فرهنگی و...شدند. تبیین این آسیبدها، هشداری برای منتظران حضرت حجت علیه السلام بوده تا گرفتار این آسیبدها نشده و از مزایای انتظار خود، بی بهره نمانند.

ارتداد از مباحث مهم فقهی و کلامی در مجامع علمی می باشد. نیز این مسأله از نقطه نظر «حقوق بشر» مورد بحث اندیشمندان می باشد. برخی معتقدند: «ارتداد ماهیت حقوقى ندارد». دلیل ایشان بر این سخن آن است که اولاً، حکم ارتداد در قانون مجازات اسلامىِ سابق و قانون مجازات اسلامىِ فعلى نیامده است و ثانیاً، آیاتى از قرآن کریم، که ناظر به بحث ارتداد است، فقط مجازات اخروى را بیان داشته است. همچنین برخی آن را با حقوق بشر در تنافی می دانند. در ادامه دیدگاه آیت الله مصباح مورد توجّه قرار گرفته است. در پاسخ اشکال نخست باید گفت: اگر چه قانون مجازات اسلامى از این نظر داراى نقص است، ولى اصل یکصد و شصت و هفتم قانون اساسى این مشکل را حل کرده است و در پاسخ پرسش دوّم باید گفت: اگر بپذیریم که حق الهى یعنى این که باید خداى متعال اطاعت و عبادت شود بر همه حقوقِ فردى و اجتماعى مقدّم و حاکم است و یکى از اصولى که فراتر از جمیع قوانینِ موضوعه است، رعایت «حق الله» مى باشد. آیت الله مصباح، علاوه بر «حق فردی» و «حقوق اجتماعی»، به حق سوّمی معتقد بود و آن «حق الله» است و بر اساس آن، مجازات مرتد، منطقی و شرعی خواهد بود.

هر یک از امامان دوازده گانه در زمانه ای با شرایط خاص زندگی می کردند، در میان ائمه، عصر امام صادق (علیه السلام) عصر جنبش های فرهنگی بود. از یک طرف به خاطر منازعه امویان و عباسیان، فرصت برای امام (علیه السلام) مهیا شد تا به شاگرد پروری بپردازد. از طرف دیگر فرقه ها و جریانات فکری، یا به وجود آمدند و یا فعال تر شدند. در این دوران، می طلبید امام صادق (علیه السلام) به عنوان امام عصر، سکوت نکرده و در کنار کرسی تدریس، مواجهه ای درست و سازنده در برابر فرقه ها و نحله ها داشته باشد. مطالعه سیره امام صادق (علیه السلام) نشان می دهد که آن حضرت دو نوع برخورد، یعنی برخورد هدایتی و برخورد تدافعی، در برابر این فرقه ها و نحله ها داشته است. در عصر حاضر، در هر زمان و مکانی، فرقه ای نو ظهور می کند و جریانات فکری انحرافی جدید به وجود می آید، شناخت سبک امام صادق (علیه السلام) در مواجهه با جریانات فکری و فرقه های انحرافی لازم و ضروری است تا مبلغین و پژوهشگران حوزه های علمیه، از این روش ها برای دفع شرّ این فرقه ها و جریانات فکری بهره بگیرند. با مراجعه به کتب تاریخی و روایی این نتیجه حاصل شد که امام صادق (علیه السلام) با توجه به شرایط فرهنگی – سیاسی حاکم بر جامعه عصر خود دو نوع برخورد با فرقه ها و جریانات فکری انحرافی داشت که عبارت اندز: 1- برخورد هدایتی و جذب مخالفان2- برخورد دفعی و مبارزه منفی.

این پژوهش تحت عنوان شناخت صفات(ثبوتی وسلبی) خداوند متعال در صحیفه سجادیه می باشد، مهم ترین سؤالی که این پژوهش درپی پاسخ به ان است راه های معرفت صفات خداوند متعال درصحیفه سجادیه است. امام سجاد علیه السلام در سراسر صحیفه سجادیه هدف نهایی را خداوند متعال معرفی می کند و درتمام دعاها مخاطب را با زبان دعا و مناجات به آن حقیقت یکتا مخاطب می کند؛ امام با محور قراردادن خدا در دعاهای مختلف به ما می فهماند که محور زندگی انسان درتمام شئون آن باید خدا باشد. ومنظور از این محور قراردادن و هدف بودن خدا؛ همانا حضور خداوند در متن زندگی است.ازنگاه امام سجاد(ع) اعتقاد به توحید ویگانگی ذات مقدس خداوند در تمام بینش ها و کنش های افراد تأثیر گذار است. معرفی صفات الهی از جمله معارف کلیدی است که در صحیفه سجادیه بدلیل موج شبهاتی که در ان زمان مطرح بوده، مشاهده می شود لذا نتیجه این پژوهش دستیابی به صفات خداوند متعال براساس فرمایشات امام سجاد علیه السلام در دعای چهل و هفتم است که به دلیل عصمت آن بزرگوار از هرگونه انحراف و نقض مبراست.

شکی نیست که در تحقق جرم و جنایت همان طور که مجرم نقش دارد، بزده دیده و مَجنیّ علیه نیز به عنوان یک جهت مهم واقعه جنایی نقش اساسی در وقوع جرم ایفا می کند. بدین معنا که در اکثر موارد ارتکاب جرم بدین صورت می باشد که هزینه و منافع جرم توسط مجرم مورد محاسبه قرار گرفته آن گاه انگیزه و علل ارتکاب جرم بروز می کند و در نهایت اقدام به ارتکاب عمل مجرمانه می کند، اما گاهی اوقات بزه دیده نیز در وقوع جرم نقش ایفا می کند. بدین صورت که مَجنیّ علیه، با رضایت و طیب نفس، وقوع جرم را تسهیل، تحریک، درخواست و یا ایجاد می کند یا از شخص دیگری می خواهد بر نفس یا عضو او جنایتی را ایجاد کند و دیگری نیز بدون ضرورت، تقاضای او را برآورده می سازد. حال سوالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا این رضایت مجنی علیه، سبب مشروعیت فعل مرتکب شده و مانع تعقیب کیفری او در دستگاه قضا می شود یاخیر؟ اصل اولیه و قاعده عام حقوقی معروف که همه فقها در آن اتفاق نظر دارند این است: «رضایت مَجنیّ علیه تاثیری در ماهیت عمل مجرمانه ندارد». به این علت که حق حیات علاوه بر اینکه از حقوق غیرقابل گذشت است، قبل از همه، حق حیات از جلوه های رحمت الهی، هدیه ذات اقدس پروردگار به شمار می آید که با فیض مستقیم خداوند به وجود آمده و غیر قابل سلب می باشد.

خانواده نهادی مقدس است که در اسلام بسیار مورد توجه قرار گرفته است و برای دوام این نهاد دستوراتی در قرآن و روایات داده شده است؛ و همواره سفارش شده که زوجین در طول دوران زندگی با هم سازش و مدارا کنند، با این وجود گاه زوجین به دلایل گوناگون نمی توانند با یکدیگر به زندگی زناشویی ادامه دهند، در این صورت شارع مقدس اسلام راه حلی به نام طلاق یا جدایی زوجین ارائه نموده است، و با وجودی که طلاق در دین مبین اسلام منفور و مبغوض است، ولی در شرایط خاص حلال شمرده شده است، به دلیل اهمیت استحکام بنیاد خانواده دانستن مسائل مربوط به طلاق و شرایط تحقق آن لازم و ضروری است، در این زمینه تحقیقاتی صورت گرفته و نظرات فقها به طور اجمالی بیان شده است، در این پژوهش با توجه به اینکه نظرات صاحب جواهر و امام خمینی به مسأله طلاق، ارکان و شرایط آن، پرداخته می شود، که تاکنون در این زمینه پژوهش مستقلی انجام نشده است و از این لحاظ نو و بدیع است، در این تحقیق این مسأله از نظر فقهی و به روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار می گیرد.

قرآن کریم با روش های گوناگونی به بیان معنا پرداخته است و از اسلوب و تاکتیک های گوناگونی در ارائه معنا استفاده کرده که یکی از اسلوب هایش برای ارائه معنا، تصریف است. تصریف، عبارت از بیان یک معنا با روش های مختلف و اسلوب های گوناگون است. قرآن کریم با بیان های گوناگون، آدمی را به یک معنا راهنمایی می کند. شناخت انواع این بیان ها در فهم بهتر و روشن تر قرآن کریم تأثیر فراوانی دارد. نگرش ناظر به مطالعه معنا در قرآن کریم و بررسی لایه های گوناگون عینی آن از موضوعات دارای اهمیت در قرآن شناسی است. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی معناپردازی در قرآن کریم با اسلوب تصریف و با محوریت کلمات می پردازد. یافته های پژوهش حاضر شامل سه نوع تصریف کلمات می شود: نوع اول، تصریف معنا بر پایه مترادفات یک واژه؛ نوع دوم، تصریف یک معنا بر پایه اشتقاق صرفی واژه ها؛ نوع سوم، تصریف کلمات بر پایه اوزان و اسلوب های معناساز (مطالعه موردی: اسماء الحسنی) که هفت الگو برای آن انتخاب شده است؛ 1. افعل تفضیل + اسم فاعل؛ 2. خیر + اسم فاعل جمع (جمع مذکر سالم)؛ 3. احسن + اسم فاعل؛ 4. من+ افعل التفضل + من الله+ مصدر ثلاثی؛ 5. نعم + مصدر؛ 6. خیر به تنهایی؛ 7. افعل التفضیل به تنهایی. نتیجه آنکه قرآن کریم با اسلوب تصریف به الگوهای گوناگون بر پایه کلمات معناپردازی کرده است که این نوع معناپردازی در فهم بهتر، روشن تر و آشکارتر مخاطبان قرآن کریم تأثیر شایان و به سزایی دارد که با دقت در هر مرتبه بیانی و زبانی، به طور یقین حقیقتی از حقایق الهی بهتر فهمیده می شود.

نماز، بارزترین جلوه فرهنگ عبودیت است. در بعد تربیتی، نماز به ایجاد شخصیت بالنده کمک می کند. در عرصه اجتماع، نماز بر عناصر اساسی جامعه در سطح فرد، اثر می گذارد. نماز، عبادتی همه جانبه است که تمامی ابعاد زندگی بشر را دربر می گیرد. با توجه به این که رسانه به ویژه صدا و سیما در سطحی گسترده با افکار عمومی ارتباط دارد و نقش بسیار مهمی در فرهنگ سازی جوامع امروزی بر عهده دارد، می تواند در ترویج فرهنگ نماز، بسیار مؤثر باشد. هدف اصلی این نوشتار، بررسی نقش صدا و سیما در ترویج نماز می باشد. مباحث مختلف این نوشتار شامل : نقش مثبت فعالیت های رسانه ای در ترویج فرهنگ نماز از جمله : آموزش، پخش مراسم نماز، پخش اذان، ترویج نماز در عرصه هنر، دکور و طرح صحنه، نمایش نامه، قصه و رمان، سرود و شعر و صدا و سیما و پیشبرد فرهنگ نماز می باشد که در این نوشتار، به روش توصیفی – تحلیلی مورد بررسی قرارگرفته است. حاصل نوشتار این است که، نماز منبع قدرتی لایزال می باشد و در برابر جبهه ای که امروز پیش روی ماست، به تکیه گاه مستحکم ذکر خدا و امید و اعتماد به او بیش از همیشه نیازمندیم و نماز، آن سر چشمه جوشانی است که امید و اعتماد و قدرت معنوی را به ما می بخشد و اینکه رسانه از نخستین دوران زندگی تا پایان حیات انسان، به عنوان عامل آموزنده و تأثیر گذار نقش قوی دارد. بنابراین، ظهور رسانه تولد دنیای نوینی است که بدون توجه به آثار تربیتی آن، توفیق در آموزش و گرایش به نماز امکان پذیر نیست. امید است مسئولان و دردمندان دین و اصحاب رسانه به ویژه صدا و سیما در درجه اول، به شناخت و درک عمیق نماز و در درجه دوم، همتی بزرگ و تلاشی گسترده برای تبلیغ و تعلیم نماز در جامعه نیاز دارند تا بتوانند با روش های مناسب، نسل قدیم وجدید را به درک و عمل به نماز هدایت کنند.