مجتبی انصاری مقدم

انسان به وجود پذیرش زندگی در اجتماع، حاضر نیست از آنچه که فردی ترین مسائل وی مربوط میشود دست بردارد که آن همان حریم خود است ؛ که حریم خصوصی افراد ازمهم ترین مفاهیمی است که دراکثر مباحث فقهی ونظام های حقوقی به ویژه نظام حقوقی ایران به طور جدی مورد تأکید قرارگرفته است. و از طرف دیگرتجسس کردن یکی از مفاهیمی است که در حوزه های فقه(محتوای آیات وروایات ودیگرادله) و حقوقی(قوانین اسلامی) کاربرد مهمی دارد، به طور کلی ازمفادحوزه های(منابع) مذکور استفاده می شود که اصل اولیه در تجسس، حرمت می باشد؛اما حکم حرمت تجسس دارای حدومرز خاصی بوده و برتمام مصادیق آن نمی توان حکم حرمت را بار کرد ، بلکه تجسس در مواردی ازحکم مطلق حرمت مقید(استثناء)شده و به جواز آن دلالت می کند. پس این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی که براساس ادله اسلامی وحقوقی وهمچنین مبانی اخلاقی نگاشته شده تامفاهیم حریم خصوصی افراد وممنوعیت تجسس درقلمروآن را با رویکرد تأمین امینت اخلاقی جامعه مورد بررسی قرار گرفته ،وهمچنین بدیهی است استثنائاتی درتجسس وجود دارد که بارعایت موازین اسلامی وقانونی ضرورت پیدا می کند؛ که آن استثنائات هم بر اساس بعضی از مواد قوانین حقوقی وادله عقلی وهمچنین سیره برای موضوعات مختلفی اجازه داده شده است.

خرافه و خرافه گرایی از جمله آفت های فکری، فرهنگی و اعتقادی است که به صور مختلف در عرصه های گوناگون زندگی انسان ظهور و نمود یافته است. اسلام با خرافه و خرافه پرستی مبارزه شدیدی را آغاز کرد و راه هایی را در پیش گرفت که همراه با موفقیت بود. قرآن و سنت به عنوان دو منبع اصیل اسلامی به انسان دستور داده که از آنچه خدا نازل کرده پیروی کنند، و هیچ فردی حق ندارد بدون علم سخنی بر زبان بیاورد تا از اوهام و عقاید باطل در امان ماند، و راه حقیقت را در پیش گیرد. از این رو در این پژوهش تلاش شده با تدبر و تعمق در آیات و روایات اهل بیت علیهم السلام و با تکیه به روش توصیفی و تحلیلی راهکاره های مقابله با خرافه گرایی تبیین و مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش در آیات و روایات این نتایج را به دست می دهد، اگر انسان در شیوه زندگی خود مؤلفه های چون عقل وخرد ورزی، توجه به فطرت،علم ودانش، آزادی بیان و اندیشه، دعوت انبیاءبه نگهبانی دین داشته باشد، همچنین از علما و رهبران آگاه و عالم دینی تبعیت کند هرگز گرفتار خرافه نمی شود و شیوه زندگی خود را بر اساس آموزه های اسلام پایه گذاری خواهد نمود.

غبن در لغت به معناى فریفتن وگول زدن آمده است. در اصطلاح حقوقى، عبارت است از زیانى که در اثر عدم تعادل بین عِوض معامله و ارزشى که مورد معامله واقعاً دارا بوده است، به میزان فاحش(چشم گیر) به طرف معامله؛ یعنى مغبون، وارد شده است. وظیفه فسخ معامله با تحقق شرائط، به عهده طرفی است که در معامله مغبون شده است. قانون منسوخ ضابطه مندتر بود وهمه قضات رویه یکسانی داشتند. اما سپردن ضابطه ی تشخیص غبن به عرف(که بر اساس منابع فقهی صورت گرفته است)، قدری آن را دچار اشتباه در تشخیص کرده است؛ خیار غبن در اقسام مبیع عین معیّن، کلى در معیّن و کلى فى الذمه جارى مى شود و بر طبق ماده ى 420 ق.م. پس از علم به آن فورى است. در صورتى که خیار غبن، به میزان فاحش هنگام عقد، ساقط شود و پس از معامله معلوم شود که غبن افحش بوده، باتوجه به عدم تصریح غبن افحش درقانون مدنی، مغبون با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فتاوای معتبر، در اجرای اصل 167 قانون اساسی وماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی، حق فسخ معامله را خواهد داشت. اسقاط خیارغبن وتاثیرآن درسقوط میزان غبن فاحش وافحش موضوع اصلی این تحقیق است.

انسان ها برای دفع مخاطرات عقد جایز وکالت، گاها به «وکالت بلاعزل» روی می آورند. از مواردی که، موضوع عقد وکالت بلاعزل قرار می گیرد؛ «حضانت فرزند» می باشد. ولی دغدغه ای که ذهن والدین را درگیر می کند آن است که این عقدنامه، چه میزان معتبر می باشد؟ آثار «وکالت بلاعزل» در «حضانت فرزند» از منظر فقه امامیه و حقوق ایران چیست؟ در ابتدا، به نظر می رسد هرچند وکالت بلاعزل در حضانت، می تواند صحیح باشد ولی چون هر لحظه موکل با انجام مورد وکالت، قادر است؛ دست وکیل را خالی بگذارد، ثمره عملی چندانی، برای وکیل ندارد. برای یافتن پاسخ این مسائل، از روش تحقیق کتابخانه ای و مراجعه به منابع معتبر فقهی و حقوقی بهره برده شد. نتایج این تحقیق آن است که اولا: هم در فقه امامیه و هم در حقوق ایران اختلافات شدیدی در پذیرش یا عدم پذیرش وکالت بلاعزل در حضانت فرزند، وجود دارد. ثانیا: رویه قضایی وکالت بلاعزل در حضانت فرزند را می پذیرد. ثالثا: هرچند اصل بر این است که هرگاه این وکالت نامه ها برای ایجاد حق و یا با اخذ امتیازی منعقد شده باشند؛ نباید قابل تحدید باشند اما فقه و همینطور حقوق ما در این مورد نیز نظر واحدی ندارند و این مخاطره آمیز است. رابعا: مصلحت کودک بر توافقات مقدم است. خامسا: از برآیند این تحقیق، نتیجه می شود که «وکالت بلاعزل حضانت فرزند» راه مطمئنی برای اخذ حضانت فرزند نمی باشد.

حضرت امیرمومنان على علیه السلام ضمن دفاع از اصول و موازین دین مبین اسلام از کار و تلاش در مسیر احیا و آبادانى جامعه دریغ نکرد و مزارع و باغ هاى متعددى را احیا و آباد کرد. در مدت خلافت خویش نیز از کار غافل نگشت. در طول حیات خود اثرى گران بها به نام «نهج البلاغه» را به یادگار گذاشت. در این اثر جاویدان بسیارى از آموزه هاى الهى، سیاسى، مذهبى، اقتصادى، اجتماعى، فرهنگى و... آمده است. براساس نامه 53 نهج البلاغه امام پارسایان علی علیه السلام، در آغازین روزهای حکومت خود، برای اصلاح امور امت، تحریف های حاکمان را نشانه گرفت و کمر به اصلاح آن بست. امام علی(ع) در این باره خدایش را این گونه خطاب می کند:\" اللَّهُمَّ إِنَّکَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ یَکُنِ الَّذِی کَانَ مِنَّا مُنَافَسَهً فِی سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاسَ شَیْءٍ مِنْ فُضُولِ الْحُطَامِ، وَ لَکِنْ لِنَرِدَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِینِکَ وَ نُظْهِرَ الْإِصْلَاحَ فِی بِلَادِکَ، فَیَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبَادِکَ وَ تُقَامَ الْمُعَطَّلَهُ مِنْ حُدُودِکَ\". (دشتی ،1379،خطبه 131) «پروردگارا، تو می دانی که آنچه ما کردیم، برای تصاحب سلطنت نبود بلکه به خاطر آن بود که نشانه های از بین رفته دینت را بازگردانیم تا بندگان ستمدیده ات، امان یابند و قوانین و مقرراتی که به دست فراموشی سپرده شده بود، بار دیگر عملی گردد ». آنگاه بود که رشد و شکوفایی اقتصاد جامعه، هدف سیاست های اقتصادی امام علی(ع) قرار گرفت و حتی فرزندانش را سفارش کرد: «پس سخت بکوش و گنجور دیگران مشو». علی(ع)، برای برپایی عدالت و تأمین نیازهای اساسی مردم، افزایش رفاه و درآمدهای عمومی را وجهه همت خود ساخت و مردم را به کار تشویق کرد: «خردمند به کار خویش تکیه می کند«. امام متقیان، از اینکه مبادا چهره افراد جامعه به سیاهی فقر و تکدی گری، آلوده شود، آنها را به کار و تلاش دعوت می کند و می فرماید: «نعمت اندکی از جانب خدا، بزرگتر از چیزی است که در نظر بندگان فراوان جلوه می کند.». همچنین، مردم را از اینکه دست به سوی دیگران دراز کنند، برحذر می کند و می فرماید: «چه زشت است، فروتنی هنگام نیازمندی و درشتی به وقت بی نیازی.» حضرت علی علیه السلام، تلاش برای کسب درآمد را وظیفه اصلی بنی آدم، دانسته و می فرماید: «زندگی شهروندان سه بخش است، بخشی برای مناجات با خالق خود، بخشی در پی کسب درآمد و بخش دیگر برای تفریح و سرگرمی» ولی از سوی دیگر، فرزندان و همه شهروندان جامعه اسلامی را به رسیدگی در احوال همنوعان سفارش کرده و وصیت می کند: «فرزندم، غنیمت دان، که در حال بی نیازیت از تو وام خواهند تا در روز تنگدستی بپردازند... که هر کار نیکویت را ده برابر به شمار آرند.» امیرالمومنین(ع) خود نیز، حتی زمانی که زمام حاکمیت را دست گرفت، همچنان کار می کرد، زمین شخم می زد و به زراعت می پرداخت.

در میان جانداران، انسان موجودی است که دارای زندگی اجتماعی است، زندگی اجتماعی انسان اقتضائات یا نیازهای گوناگونی را برانسان تحمیل می کند که باید به آنها بپردازد. یکی از نیازهای انسان، تأمین مایحتاج زندگی است که مهم ترین راه تأمین آن خرید و فروش(اصطلاحاً بیع) است. بیع درمیان احکام اسلامی، جزء احکام امضایی است؛ یعنی از روزگاران بسیار دور در تاریخ معاملات و تجارت، بیع در جوامع انسانی حضور داشته و دین مقدس اسلام هم آن را امضاء کرده است. دین مقدس اسلام شرایطی را برای صحت و لزوم بیع مشخص کرده است که مختص دیدگاه حقوقی اسلام در باب خرد و فروش را تشکیل می دهد. البته برداشت فقیهان از این شرایط یک سان نبوده است مثلا در باب شرایط عقد نظرهای مختلف عنوان شده که به طور عمده در دو دیدگاه خلاصه می شود. نخست عربی بودن عقد بیع را لازم و دوم آن را لازم ندانسته اند. با توجه به دلایل مطروحه ظاهراً ریشه های دیدگاه عدم اشتراط عربیت در عقد بیع، مستدل و مستحکم به نظر می رسد.

مد گرایی، تغییر سلیقه، اسلوب و روش موقتی که رفتار افراد و شیوه ی زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار داده و برخی را به نیاز فطری تنوع طلبی و زیبایی خواهی انسان، که ممکن است خوب یابد از آن استفاده شود تعبیر کنند. اسلام به آراستگی و زیبایی ظاهری سفارش کرده اما زیبایی و آراستگی در حد اعتدال را پذیرفته است. آنچه به نام مُد و تنوع طلبی در جامعه رواج یافته از زمان های بسیار دور، در زمان فتحعلی شاه و رضا شاه در اثر سفر به خارج از کشور و استقبال از پوشش و فرهنگ غربی می باشد. آنان با ترویج این عقیده که داشتن چنین پوششی جامعه را به سوی پیشرفت و ترقی می کشاند روز به روز از آنچه غرب به آنان تحمیل می کرد استقبال می کردند. مسلماً آنچه در اثر تقلید از فرهنگ غرب رواج یابد نمی توان آن را نوعی پوشش تلقی کرد در واقع تنوع طلبی منفی خواهد بود، گاهی روی آوردن به آنچه مُد روز می باشد شکل طبیعی خود را از دست داده و جامعه را به سوی فساد و تباهی می کشاند. در تحقیق حاضر در فصل اول سخن از تهاجم فرهنگی به میان آمده است، از آن جایی که اکثر قشر جامعه ایران را جوانان تشکیل می دهند، دشمن از طریق هدف قراردادن این قشر و به خصوص زنان جامعه قصد پیاده کردن نقشه های خود را دارد. دشمن از طریق تهاجم نظامی جوانان و زنان را مورد حمله قرار نمی دهد بلکه از طریق فرهنگ وارد شده و به رواج آنچه نام مدگرایی بر آن می نهند وارد می شود. آنان از طریق بی ارزش جلوه دادن دین و باروهای دینی، عقب مانده خواندن دین و برنامه های دینی سعی دارند قشر جوان جامعه را به سوی خود متمایل کنند. در این راستا از طریق برنامه های مستهجن، بازی های کامپیوتری، دفاع از حقوق بشر... و تهاجم خود را آغاز می کنند یکی از اهداف مهم دشمن ضربه زدن به نظام ولایت فقیه و از بین بردن نظام اسلام و جایگزین نمودن نظامی بر طبق قوانین خودشان می باشد. در فصل دوم از علل و عوامل مدگرایی سخن به میان آمده است، جونان و نوجوانان به دلیل آمادگی روحی و روانی، چه بسا بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. آنان در پی کسب هویت و استقلال شخصیت هستند و به دنبال برگزیدن صفات لازم از دیگران پیروی می کنند آنان با انتخاب این نوع مد گرایی که غرب مروج آن است به دنبال خود نمایی، تشخیص طلبی، اظهار غنای مالی، چشم و هم چشمی و ... می باشند. این امور سبب می شود که فرد فقط به دنبال خواسته های نفسانی خود باشد وقتی فرد با چنین وضعی در اجتماع حضور پیدا کند حیاء و عفت او نیز ضعیف می شود. آنچه بیشتر از این پدیده را تشدید می کند ضعف غیرت در بعضی از مردان و بی توجهی خانواده ها است. در فصل سوم، از آثار و پیامدهای مدگرایی، تأثیر آن بر اجتماع، خانواده و مهم تر از همه بر فرد مدگرا سخن می گوید که مهم ترین علل این تأثیرات در نتیجه زیاده خواهی غیر معقولانه انسان و در نظر نگرفتن هدف اصلی از زندگی و بی توجهی به آخرت است. از جمله تأثراتی که فرد مدگرا معمولا به آن دچار می شود آن است که وی را فردی عصبی، دچار اضطراب و استرس روحی، تباهی شخصیت، کوتاهی عمر، عقده مند کردن، بلوغ زودرس جنسی است. اثر مدگرایی بر محیط خانواده، متزلزل کردن بنیان خانواده و تن ندادن به ازدواج است. فصل چهارم به مدگرایی در حد افراطی و منفی از دیدگاه آیات و روایات پرداخته و آن را مورد سرزنش قرارد داده است. چنین مدگرایی در نتیجه پیروی از هواهای نفسانی و خواسته دل می باشد. برای تمام حالات و رفتار زن در آیات و روایات حد و مرز تعیین شده است و به خاطر ظرافت زن، آیات و روایات رعایت حدود پوشش، زینت، صحبت کردن با نامحرم و ... را بیان کرده تا زن را از آسیب هایی که هم در دنیا و هم در آخرت در نتیجه رعایت نکردن این امور متوجه او است به دور نگه دارد. اسلام می خواهد از طریق رعایت حد و مرز بین زن و مرد و رعایت پوشش مناسب افراد را به اهداف بلند و آرمانی برساند.

این مقاله با عنوان« راهکارهای تقویت معنویت درجامعه با تکیه بر بیانیه گام دوم انقلاب با نگرش قرآن و احادیت» است. بزرگترین و مهمترین رسالت انبیاء برقراری معنویت در جامعه است. و اهمیت آن در شرایط کنونی جامعه بسیار مهم است؛ زیرا دشمنان اسلام بهترین راه نفوذ در جامعه اسلامی را در جدا کردن افراد جامعه بویژه جوانان از اعتقادات دینی می دانند تا بتوانند برجوامع اسلامی مسلط شوند. اما اگر جامعه اسلامی مملو از معنویت شود، دشمنان اسلام بر آن ها مسلط نخواهند شد. این مقاله با بهره گیری از روش تحقیق نقلی وحیانی به بررسی راهکارهای تقویت معنویت پرداخته است. در ابتدا به بیان معنویت از منظر مقام معظم رهبری(مدظله) سپس مهمترین عوامل ایجاد معنویت از جمله ایمان و زهد و تقوا و اعتقاد به معاد و سپس به بررسی راهکارهای تقویت معنویت در جامعه پرداختم و مهمترین موارد از جمله: تقویت معنویت فطری و تقویت باورهای دینی و ترویج ارزش های اسلامی و سالم سازی محیط و اهمیت دادن دولت به اخلاق و معنویت و تامین نیاز های زیستی و اعتماد به جوانان و سپردن مسئولیت به آنان و احیای امر به معروف و نهی از منکر و شدت عمل در بر خورد با انحرافات. اگر موارد یاد شده را برای تقویت راهکارهای برقراری معنویت در جامعه بکار بگیریم، به جامعه ای معنوی و عاری از هر گونه فساد و بی بندوباری و جامعه ای موفق و ایده آل خواهیم رسید، که از ناحیه دشمنان به آن جامعه گزندی نخواهد رسید و استعداد افراد آن جامعه به شکوفایی خواهد رسید.

قرآن کریم به عنوان کاملترین کتاب آسمانی، در زمینه تشکیل حکومت اسلامی دارای نظریه هایی است که به این نیاز اساسی انسان پاسخ می دهد. دانشمندان همواره معطوف به قرآن، دانش های زیادی کسب کرده اند که توانسته اند در این خصوص به تشکیل حکومت اسلامی، روابط بین الملل و مشورت نظام سیاسی و دینی، اقتصاد، احکام و اخلاق اقتصادی و جامعه مدرن کمک شایانی بکنند. ولی برخی از اندیشمندان مسلمان وجود هرگونه نظریه دولت در اسلام را انکار می کنند و معتقدند در زمان غیبت امام معصوم(علیهم السلام) مسلمانان نمی توانند حکومت تشکیل دهند. اما باید گفت قرآن کریم در زمینه ی ضرورت تشکیل حکومت و همچنین ایجاد روابط داخلی و خارجی و نحوه برخورد با دولتهای دیگر آیاتی را مطرح کرده است. به همین دلیل هدف کلی این پژوهش استفاده از مفاهیم و استخراج معانی قرآن در جهت بهره مندی و به کارگیری آن در خصوص جامعه اسلامی و انسانی و مشورت در نظام و فعالیتهای سیاسی جهت تشکیل دولت و حکومت سالم می باشد. لازم به ذکر است روش جمع آوری مقاله حاضر به صورت کتابخانه ای بوده است.

قرآن به عنوان یکی از منابعی می باشد که مورد تایید هر دو گروه شیعه و اهل سنت است. بحث درباره معرفی یا عدم معرفی فردی به عنوان جانشین، توسط پیامبر گرامی اسلام (ص) بحث دامنه دارو مفصلی است که آثار و ثمرات فراوانی بر این معرفی یا اعلام معرفی مترتب می باشد و زندگی مسلمانان را در همه ابعاد تحت الشعاع قرار داده و باعث رشد و تعالی آن تحت اشراف جانشینان بر حق می شود یا باعث انحطاط و عقب ماندگی آنان تحت سلطه حاکمان بی مسئولیت خواهد شد؛ از جمله آیاتی که به مساله جانشینی پیامبر اسلام اشاره می کند آیه 67 سوره مائده می باشد که به پیغمبر دستور می دهد آن مساله مهم را ابلاغ فرماید، ولی از آنجایی که در مورد مصداق این آیه بین فریقین اختلاف نظر وجود دارد. ما در این مقاله به بررسی دیدگاه این دو فرقه با محوریت تفسیر نورالثقلین عروسی حویزی و درالمنثور سیوطی پرداختیم و به این سوال پاسخ دادیم که سیوطی و عروسی حویزی مصداق آیه تبلیغ را چه کسی می دانند؟ که با بررسی های انجام شده در منابع روایی تفسیری و کتب مرتبط به این نتیجه دست پیدا کردیم که عروسی حویزی در تفسیر نورالثقلین مانند دیگر مفسران شیعی این مأموریت را ابلاغ رسمی ولایت و پیشوایی امام علی (ع) بیان کرده است و این آیه یکی از ادله نصب امامت به شمار می آید. نصوص روایی شیعه بدون هیچ اختلافی در این باره هم داستان اند. همچنین سیوطی نیز در تفسیر درالمنثور یکی از مصادیق آن ماموریت را ولایت امام علی (علیه السلام) نقل می کند. بنابراین اهل بیت (علیهم السلام) و صحابه در تعیین مورد نزول آیه اتفاق نظر دارند.

هر دانش تفسیر از صدر اسلام تاکنون علاوه بر رشد و تعالی جریان های تفسیری، از گرایش های تفسیری مختلف متأثر بوده و همین امر به علاوه ی احتیاجات هر عصر، سبب پیدایش اقوال متعدد تفسیری شده است. یکی از موضوعاتی که از قرون گذشته تاکنون مورد تحلیل متفاوت مفسران قرار گرفته و آراء مختلفی درباره آن ارائه شده است، جریان سجده ملائکه بر حضرت آدم (ع) است که این داستان در آیات متعددی از قرآن کریم ذکر شده است. بررسی تطبیقی تطور آراء تفسیری مفسران در این خصوص بر اساس ترتیب تاریخی، علاوه بر فراهم نمودن زمینه فهم بهتر آیات و رشد و تعالی دانش تفسیر، می تواند نوع نگاه مفسران در سده های مختلف با گرایش های گوناگون را تبیین و تحلیل کند. پژوهش حاضر با جمع آوری کتابخانه ای داده ها و بررسی و تحلیل تطبیقی دیدگاه های تفسیری و استنطاق آراء، بر اساس ترتیب تاریخی، اهم دیدگاه های تفسیری درباره سجده ملائکه بر حضرت آدم (ع) را در ده عنوان مجزا گزارش نموده و دلایل موافقان و مخالفان را در اثبات یا رد هر یک از دیدگاه ها بررسی نموده است.

تاریخ گواهی می دهد که درست در همان روزگارانی که دانش و کارشناسی و نوآوری غرب روندی نو یافت و با شتاب چشمگیر رو به گسترش نهاد؛ پدیده دیگری در سراسر جهان با همان شتاب خودنمایی کرد که استعمار غرب نام گرفت. سوال مطرح شده در این نوشتار بررسی علل هم سویی و ارتباط تنگاتنگ سازمان سری و مرموز فراماسونری با اندیشه بورژوازی غرب(استعمار غرب) که با گذر زمان همواره در قالبی نو و ساختار نظری خاص، خود را مطرح می کند، چه بوده؟ که در رهگذر این پیوستگی نیز شعارهای زیبا و سودمندی برای همه انسانها سر می دهد و مردم زیر سلطه و ستم کشیده جهان را به همنوایی با شعار خویش می خواند. این نوشته با دیدگاهی توصیفی- تحلیلی و با روش تحقیقی کتابخانه ای و استفاده از کتب و مقالات به شناختی مختصری از سازمان فراماسونری و ارتباط آن با یهودیت و استعمار و نیز چگونگی ورود آن به ایران عهد قاجار می پردازد. نتایج نشان داد پدیده فراماسونری حاصل جهان غرب است. در نتیجه وقوع انقلاب اسلامی باعث تعط یل شدن لژهای(شناخته شده) فراماس ونری در ایران شد اما تفکر فراماسونری در قالب های لیبرالیسم، پلورالی سم، نسبی گرایی و... ترویج شد و هنوز هم به قوت هر چه تمامتر ترویج می شود.

جامعه شناسان و صاحب نظران به عوامل مختلف طلاق اشاره نموده اند. آنها معتقداند که یکی از ده عامل اصلی طلاق در کشور ما دخالت والدین است. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی نقش خانواده همسر در افزایش و کاهش طلاق است. روش تحقیق حاضر از نوع مروری است که با بررسی منابع، مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه ارتباط زوجین و خانواده ها انجام گرفته بود، صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان داد روابط زوجین با خانواده ها را آسیب هایی نظیر مرزبندی های نادرست، انتظارات و توقعات نابجا، آزار و اذیت های کلامی و غیر کلامی، وابستگی ها و... تهدید می کند که می تواند سایر جنبه های زندگی زوجین را هم تحت تأثیر قرار دهد. خانواده هایی که خود را از این آسیب ها دور نگه می دارند، با حمایت های عاطفی، اجتماعی و مالی خود از زوجین می توانند باعث تحکیم زندگی زناشویی زوجین شوند. با توجه به نتایج بدست آمده کوشش در جهت یافتن راه کارهایی برای بهبود روابط خانواده ها و زوجین و تمایزیافتگی زوجین می تواند کمک بزرگی در جهت کاهش کشمکش های بین خانواده ها و زوجین و به تبع آن افزایش رضایتمندی زناشویی و کاهش طلاق باشد. بنابراین خانواده همسر می تواند در طلاق نقش مهمی داشته باشد.

انسان موجودی ذو ابعاد و ودیعه ای بی همتا در آفرینش است. و در کنار برخورداری از عقل و تمایل به مباحث برهانی، در عمق جان واجد خصیصه فطرت است که در صورت قرار گرفتن در مسیر صحیح و نزاهت از انحرافات فکری و عملی، حقیقت گرایی و حق جویی و تمایل به دین و خدا در او شکوفا می شود و از چاه طبیعت به افق اعلی می رسد. در این مقاله با توجه به برخی آیات قرآن، روایات و کتب دینی مفهوم فطرت، جایگاه آن در حیات اصیل انسانی، ویژگیهای امور فطری و عوامل تقویت و تضعیف فطرت مانند تعالیم الهی توسط انبیا، تزکیه نفس، تقوا، خودباوری، غفلت، حب دنیا، خودبینی و هواپرستی و... بیان و توصیف شده است. تبیین راه ها و عوامل موثر و غیر موثر بر فطرت، هدف اصلی این مقاله است که نتیجه تقویت فطرت، توسعه نفس، نیل به معارف و قرب الهی و در صورت غفلت از فطرت الهی ، ناکامی در شناخت انسان و بروز زیان های جبران ناپذیر و تنزل وی در سطح پدیده های مادی و حیوانات است.

با پیداش اخباریین در قرن 11 هجری حجت بودن ظواهر از جهات متعددی مورد تردیدقرار گرفت. حجیت ظواهرقرآن از جمله مسائلی است که اخباریان درباره آن اندیشه متمایز از دیگر عالمان اسلامی دارند. پرسش اساسی دراین تحقیق این است دلایل اخباریان بر عدم حجیت ظواهرقرآن چیست؟ااین مسأله ازاین جهت دارای اهمیت است که اگر ظاهر قرآن حجیت نداشته باشد مردم نمی توانند به آنچه که قرآن آن را واجب یا حرام اعلام کرده اعتماد کنند و عمل نمایند به این دلیل باید ظواهر قرآن حجیت داشته باشند تا مردم به آن اعتماد نمایند و در آن تدبر نمایند. درمقاله پیش روپس ازگردآوری داده ها به روش کتابخانه ای این دلایل به روش تحلیلی موردبررسی انتقادی قرار گرفته واین نتایج حاصل شده که اولا: حدیث ثقلین قابلیت دلیل شدن برای هر دو گروه چه اصولی و چه اخباری را ندارد.وثانیا اخباری ها در این مدعابه تحریف قرآن استدلال کرده اند، ولی در نوشته های متأخر اصولی چنین نسبتی به آنان داده شده که نسبتی ناروا می باشد.ثالثا ادعای اخباریان با واقعیت های کنونی زندگی در جامعه اسلامی سازگار نیست و ادعای آنان آرمانی عالی ولی غیر قابل دسترس است.

خداوند در آیه 11 سوره رعد می فرماید: «إنَ الله َلا یُغَیِرُ ما بِقُوم ٍحَتی ما بِأنفُسِهِم» (همانا خداوند سرنوشت هیچ قومی وملتی را تغییر نمی دهد مگر آنکه ،آنان آنچه را ،در وجود خودشان است ،تغییر دهند. همانا انقلاب یک موهبت الهی بود ، که خداوند به بندگان خویش هدیه داد ،موهبتی که آورنده و مجاهد حقیقی آن حضرت امام خمینی (ره)بودکه توانست درفضای خفقان آلود برای برقراری حکومت الهی مبتنی برارزشهای اسلامی سختی های زیادی را به جان بخرد. دوری از وطن ،نه تنها فکر ایشان را از اندیشه انقلاب وگسترش فرهنگ مبارزه ،سست نکرد ،بلکه بیشتر هم شد. تربیت بیش از پانصد شاگرد، مدیر و مدبر برای خدمت به انقلاب وگسترش کارهای تشکیلاتی اسلامی با دادن خط ومشی به نیروهای وارسته وانقلابی سبب شد تا ،دغدغه ی امام وحق رخ بدهد ومردم با توکل برخدا ،وتبعیت از امام پیروز شدند. باردیگر ارزشهای اسلامی ومعنویت به خانه و دیار مان برگشت لذا همیشه عرصه انقلاب و جهاد زنده و پابرجاست و افراد انقلابی به عنوان پاسداران وحافظان انقلاب هستند. همانا افراد انقلابی بایدبا حفظ شعار انقلاب ومنحرف نشدن از صراط مستقیم ،ضمن حفظ و تقویت نقاط قوت وعدم پنهان کردن نقاط ضعف و نهادینه نشدن آنها کوشا باشند، و با وجود تحریم و چالشهای دشمن روحیه استقلال ،و وحدت کلمه خویش راحفظ کرده،وبه سوی جلوورویش اندیشه های ناب انقلابی درمسیر پیشرفت جامعه قدم بردارند. آنها نه تنها درزمینه ی پیشرفت اجتماعی ،بلکه باید در زمینه پیشرفت اخلاقی و معنویت وتزکیه نفس ،به موازات پیشرفتهای علمی ومحقق شدن عدالت اجتماعی مورد نظر اسلام ،تلاش کنند و از مسائل و ارزشهای اصلی انقلاب ،و همچنین حفظ اتحاد و همدلی و هوشیاری در مقابل دشمن غفلت ننمایند.

ارث یک واقعه ی حقوقی است که به موت حقیقی و یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند و مالکیت ورثه نسبت به ترکه ی متوفی مستقر نمی شود، مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه ی میت تعلق می گیرد. بنابراین تملک ترکه، اثر اراده ی وارث نیست و تملک به رضای او تحقق نمی یابد، بلکه تملک ترکه، قهری و به حکم شرع و قانون صورت می پذیرد و اراده ی وارث هیچ دخالتی در آن ندارد و مدخل و آغاز آن مرگ مورث است. با وجود این، قانون گذار به هر یک از وارثان، حق قبول یا ردّ ترکه را داده است. در این نوشتار به روش تقسیم ترکه و چگونگی آن از منظر مذهب تشیع پرداخته شده و در ذیل آن، لغات و اصطلاحات مفاهیم و کلیات عناصر، انواع واقسام ارث، تاریخچه ارث، موجبات و شروط ارث، موانع ارث تبیین وتشریح گردیده است. هدف ما از این کار جمع آوری اطلاعات و نظرات مشهور، جهت دسترسی آسان و راحت به سوالات مجهول تک تک مردم می باشد فرضیه ی نویسنده بر این است که، موجبات ارث علاوه بر نسب و سبب، از طریق ولاء نیز ماترک متوفی از مولی به مولی علیه به صرف موت منتقل می گردد؛ مگر این که دیون به ترکه تعلق گیرد یا یکی از موانع ارث موجود باشد و اجمالا همه ی خیارات شخص متوفی نیز به ورثه منتقل می شود، روش این تحقیق، کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی- تبیینی می باشد.

اوقات فراغت یکی از اوقات مهم و اثر گذار در زندگی روزمره است. دین مبین اسلام، توجه به ارزش اوقات فراغت و خودداری از اتلاف آن را زمینه ساز تکامل و رشد انسان می داند. شیوه ی گذراندن اوقات فراغت تجلی سبک زندگی، باورها و اعتقادات افراد و یکی از بهترین شاخص ها در ارزیابی فرهنگ جامعه است. به همین دلیل توجه به اصول گذراندن اوقات فراغت حائز اهمیت است. زیرا رعایت این اصول متضمن حفظ اعتبار فردی و اجتماعی و تضمین کننده سلامت جسم و روان انسان و مانع از نفوذ سبک زندگی غربی و تبلیغات پرحجم آنان در لایه های زندگی است. از جمله مهم ترین اصول گذران اوقات فراغت خدا محوری، تناسب با علایق، تناسب با استعداد و توانایی، در راستای خود شکوفایی، برنامه ریزی اجتماعی و مدیریت زمان می باشد.

از آنجا که هر دولت در اقتصاد، می تواند نقش بسزایی در پیشرفت رفاه و استقلال آن ملت داشته باشد؛ پس می توان گفت دولتی موفق می شود که بر پایه ی هدفی خاص،برنامه ریزی،شناخت اقشار گوناگون اجتماع و رواج حق و دور شدن از رذایل ،گسترش عدالت محوری چه در عرصه اقتصادی و اجتماعی می تواند پیشرفت را برای آن جامعه رقم زند. با ظهور اسلام در حیات قبیله ای ،تحولی عمیق روی داد؛ اعتقاد جای نسب را گرفت و صحابه به تدریج جایگزین اشراف شدند و این مختص به زمان پیامبر(ص) بود.پس از پیامبر (ص)ابو بکر با بی عدالتی ،جامه ی خلافت را بر تن کرد در حالی که شایسته نبود و بعد از خود خلافت را به پسر خطاب سپرد که مجموعه ای از خشونت ،سخت گیری و عامل انباشت ثروت در گروه های معینی شد و شکافی گسترده در جامعه پدید آورد که این امر در زمان عثمان شتاب بیشتری یافت؛قطب بندی بر اساس بنیان اقتصادی و نسب شدیدتر شد،بذل وبخشش های بی حساب از بیت المال ،طمع ورزی اقتصادی، گردش ثروت در میان توانگران و دادن امتیاز به نزدیکان. امام علی (ع) در چنین برهه ای خلافت را در دست گرفت و بخش مهمی از توان خود را در مبارزه با انحصار جویی و زیاده خواهی اقتصاد متمرکز کرد و سیاست های اقتصادی حکومت خویش را به گونه ای طراحی و اجرا کرد که افزون بر عمران و آبادی واجرای احکام و آموزه های الهی ،کرامت و عزت انسانها رعایت شده و تمام تلاش را برای به سعادت رسیدن مردم انجام می داد. در چنین جامعه ای فریاد عدالت طنین انداز می شود که به معنای رعایت حقوق مردم و از بین بردن امتیاز به نزدیکان و خویشان و احقاق حق مظلومان است ؛بیت المال را به گونه ای تقسیم می کرد که رفاه عمومی برای همه مردم فراهم شود؛با نظارت مستقیم بر بازار ،تدبیر ،اولویت سنجی و همچنین اصلاح سیاست های مالی و نظام پولی از جمله ضرب سکه ، مبارزه با مفاسد اقتصادی،جلو گیری از احتکار و قیمت گذاری درست از انباشت سرمایه و اقتصاد آمیخته به حرام (ربا)جلو گیری می کرد و ضمن حمایت از بازرگانان و صنعت گران ،تجارت خارجی و ورود کالاهایی را رواج می داد که به اقتصاد درون زا و تولید صدمه ای وارد نکنند و بکار گیری کارگزاران شایسته ، تأمین نظام اطلاعاتی کار آمد، توسعه تعلیم و تربیت ،تصحیح فرهنگ عمومی و ارائه الگوی عملی و مدیریت مصرف به مردم و همچنین دعوت به مشارکت اجتماعی و روحیه جهاد ،خود باوری را در آنان زنده می کرد؛خود نیز با تشویق مردم به کار آفرینی ،مهارت شغلی و شیوه های تولید و کسب درآمد، سعادت و استقلال فرهنگی به دور از تسلط بیگانگان را برای همه رقم می زد.

هول مطلع- آن چیزی است که مشرف می شوند بر آن از امر آخرت- هول روز حساب می باشد که انسان یکی از مراحل زندگی پس از مرگش، دیدار با خداوند متعال است، این امر برای همه انسان ها رخ می دهد و کسی از این موضوع معاف نیست، پرداختن به محل وقوع این قضیه و زمان رسیدن به این مرحله امر مهمی است که این جستار با روش تطبیقی به این موضوع پرداخته است؛ نتیجه آن که: هرشخصی که از دنیا می رود به ملاقات معبود خود بازمی گردد، محل این وقوع و زمانش توسط دو دانشمند بزرگ اسلام همچون شیخ صدوق و علامه مجلسی در وهله اول به بیان دیدگاه های خود روبه بررسی قرار گرفت که دو مکان و زمان بر این قضیه نگاشته شده است، در ادامه دلایل دیدگاه های خود درهنگام ورود به قبر که نظر شیخ صدوق را به دنبال دارد و دیگری لحظه ی ورود به عالم قیامت و روزحشراست که نظریه علامه مجلسی را به همراه دارد، پرداخته شد و در نهایت به بیان نقد و تفکیک شباهات و اختلافات دو دیدگاه، مورد پژوهش قرار گرفت.