محمد سلیمی

از مهم ترین مقدمات لازم برای مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، شناخت و ارزیابی دقیق از اوضاع جاری فرهنگ است که این کار مبتنی بر ملاک ها یا ابزارهایی موسوم به شاخص های فرهنگی انجام می شود. اما پیچیدگی فرهنگ و کثرت عوامل و عناصر آن و نیز مبانی و دیدگاه های مختلف در این زمینه، موضوع شاخص های فرهنگی را به مسئله ای جدی تبدیل کرده است؛ چرا که در سنجش فرهنگ، از همان ابتدا با این سوال مواجه هستیم که شاخص های مطلوب برای سنجش فرهنگ کدامند و بایستی از چه ویژگی هایی برخوردار باشند. به بیان دقیق تر، مبنای تعیین شاخص ها چیست و چگونه و با کدام منطق می توان آنها را طراحی کرد. پاسخ اساسی به این سوالات، نیازمند توجه به مبانیِ فرهنگ اصیل جامعه، استفاده از تجارب گذشته همراه با نقد شاخص های پیشین می باشد. در این مقاله که برگرفته از پژوهشی کلی تر است. پس از بیان مفاهیم و مبانی نظریِ موضوع و نیز بررسی و نقد مهم ترین شاخص های موجود، ویژگی های لازم برای شاخص های مطلوب با استدلال بیان گردیده است. این ویژگی ها به طور عمده شامل: ارزش ها و آرمان های اصیل فرهنگی، دوجهتی بودن، قابلیت اندازه گیری، فراگیری، نظام مندی، مقبولیت نسبی، عملی و به صرفه بودن است.

شناخت و ارزیابی دقیق و کمی از وضعیت موجود فرهنگ و برآورد میزان تغییر و تحولات آن، از ضرورت های مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی است که نیازمند الگویی جامع و منطقی از شاخص های فرهنگی است. به جهت پیچیدگی های فرهنگ و نیز بستگی تام موضوع با مبانی نظری، در این مقاله، ابتدا مبانی فلسفی، انسان شناختی و جامعه شناختی و همچنین شاخص های رایج فرهنگی بررسی شده و با استفاده از آرای صاحب نظران این حوزه و مبتنی بر روش نظام گرا، مدلی جامع در سه بخش کلی «امور فرهنگی»، «فعالیت های فرهنگی» و «مقدورات فرهنگی» برای سه سطح توسعه، کلان و خرد طراحی شده است. به دلیل گستردگی این الگو، در این مقاله تنها به تبیین امور فرهنگی به عنوان اصلی ترین بخش فرهنگ بسنده شده و در این خصوص، مؤلفه های مناسبی برای سطوح توسعه و کلان جامعه و نیز برای سطح خرد - جهت سنجش ویژگی های فرهنگی افراد، خانواده ها و سازمان ها طرح شده است. برای مؤلفه های یاد شده مصادیقی بارز و قابل ارزیابی از شاخص ها بیان شده است. در آخر نیز با توجه به اقتضائات خاص رسانه ملی، بهرگیری از الگوی مذکور در رسانه بحث شده است.

ازدواج مهم ترین و اساسی ترین رابطه بشری توصیف شده است؛ زیرا بنای رابطه خانوادگی و تربیت نسل آینده را فراهم می سازد. از طرفی بهترین وسیله ارتباط انسان ها گفت وگو و مراودات کلامی است؛ زیرا انسان ها می توانند از این راه نیاز ها و خواسته های خود را به یکدیگر انتقال دهند. هدف از این پژوهش بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت های کلامی با تأکید بر منابع اسلامی بر سطح عملکرد خانواده است. روش انجام این پژوهش از نوع آزمایشی در قالب طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. شرکت کنندگان در این پژوهش به پرسش نامه عملکرد خانواده مک مستر پاسخ دادند. جامعه آماری این پژوهش از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای از میان تمام زنان متأهل منطقه 15 شهر تهران که از سطح عملکرد خانوادگی خود رضایت نداشتند، انتخاب شدند. داده های به دست آمده با روش آمار استنباطی تحلیل کوواریانس بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که آموزش مهارت های کلامی مبتنی بر منابع اسلامی در افزایش سطح عملکرد خانواده و خرده مقیاس های حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیختگی عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی تأثیر داشته است. همچنین نتایج نشان می دهد که متغیر های جمعیت شناختی، تحصیلات، سن و سن ازدواج تأثیری بر بالا بردن سطح عملکرد خانواده در نمونه آماری نداشته است. در نتیجه، این بسته آموزشی با مداخله و ایجاد تغییر در آشنایی همسران با الگو های دینی رفتار کلامی و غیرکلامی در تعامل با یکدیگر و رسیدن به بهترین سبک ارتباط، یعنی سبک صریح و محترمانه، توانسته است در فرایند ارتباط زوجین و عملکرد خانواده تغییرات مثبتی به وجود آورد.

بازی های رایانه ای به عنوان یک رسانه، از اجزا یا زیرسیستم هایی تشکیل شده اند. تجزیه این بازی ها به اجزاء و لایه های تشکیل دهنده آن، می تواند دقت در پژوهش های اخلاقی درباره بازی ها را ارتقاء بخشد. این مقاله برآن است تا با تحلیل بازی های رایانه ای و پژوهش های صورت گرفته درباره آنها، لایه هایی برای بازی ها تعریف کرده و به منظور تبیین این لایه ها، نمونه هایی از بازی ها و مسائل اخلاقی مرتبط با آنها را بررسی کند. در یک تقسیم بندی می توان هدف، داستان، مکانیک، تعامل و نماد را به عنوان اجزا و لایه های تشکیل دهنده بازی های رایانه ای به شمار آورد. دستاورد این پژوهش علاوه بر تسریع و دقت بخشی به داوری های اخلاقی، کمک می کند تا لایه هایی که ظرفیت بیشتری برای بحث های اخلاقی دارند، مشخص شوند و گامی در مسیر ایجاد نقشه ای برای پژوهش های اخلاقی در این نوع بازی ها برداشته شود و حتی به عنوان رویکردی برای شناخت دیگر موضوعات و مسائل اخلاقی بسط داده شود.

یکی از چالش برانگیزترین مشاهدات در بازارهای مالی در سال های اخیر، رفتارهای توده وار و عکس العمل بیش از اندازه سرمایه گذاران و در نتیجه تصمیم گیری غیر عقلائی است. در حوزه مالی رفتاری ویژگیهای روانشناختی سرمایه گذاران یکی ازمهمترین عوامل موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران و رفتار توده وار آنان شناخته شده است. در این پژوهش به بررسی تأثیر ویژگی های شخصیتی و انگیزه فردی بر تمایل رفتار تودهوار سرمایهگذاران با نقش تعدیلی تجربه و دانش مالی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. قلمرو زمانی مطالعه حاضر شش ماه اول سال 1400 می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه ی سرمایهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران در نظر گرفته شد و بر اساس روش نمونهگیری دردسترس و طبق جدول مورگان، حجم نمونه آماری برابر با 322 نفر انتخاب شد و پرسشنامه بین آن ها توزیع گردید. متغیر تیپ های شخصیتی براساس نظریه هورنای، سازگار، پرخاشگر و جدی و متغیر انگیزه فردی، عوامل احساسی، قابلیت شناختی و عوامل اجتماعی در نظر گرفته شدند. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل استنباطی در قالب فرضیه های پژوهش تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش حاکی از وجود ارتباط معنیدار میان تمامی متغیرهای ویژگیهای شخصیتی با رفتار تودهوار بوده است. همچنین سرمایهگذاران با تیپ شخصیتی سازگار یا مطیع بیشتر تحت تأثیر رفتار توده وار قرار می گیرند.نتایج نشان داد دو متغیر تجربه و دانش مالی نیز بر ارتباط بین تیپ های شخصیتی و عوامل انگیزشی با رفتار تودهوار تأثیر معناداری دارند.

مقاله حاضر، به شناسایی آسیب هایی می پردازد که مانع بالارفتن سطح تعلق خاطر کاری نیروهای دانشی در صنایع دفاعی می شود. روش تحقیق، آمیخته از نوع اکتشافی است. در بخش کیفی پژوهش، به صورت هدف مند و تا رسیدن به اشباع نظری با 14 نفر از مدیران صنایع دفاعی و نیروهای دانشی مصاحبه عمیق انجام شده و سپس با استفاده از توزیع 17 پرسشنامه دلفی خبرگی، چارچوبی از عوامل مؤثر بر تعلق خاطر نیروهای دانشی به دست آمده است. ضریب هماهنگی کندال در روش دلفی 0.734 محاسبه شد. در بخش کمی هم 50 پرسشنامه بین نیروهای دانشی آشنا به موضوع تحقیق به صورت هدف مند توزیع شد. پایایی پرسشنامه بخش کمی با آلفای کرونباخ 0.946 مورد تأیید قرار گرفت. با اجرای مصاحبه ها، 26 عامل که در سه دسته ساختاری، رفتاری و زمینه ای دسته بندی می شوند، شناسایی شده و در مرحله دلفی همه این عوامل مورد تأیید خبرگان قرار می گیرند. در بخش کمی وضعیت عوامل اصلی و زیرعامل ها سنجیده شد که نتایج به دست آمده نشان می دهد که تعلق خاطر نیروهای دانشی در برخی از زمینه های مرتبط با ساختار بخش های دانشی، تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها، رویه های منابع انسانی، روابط با همکاران و مدیران و همچنین عوامل زمینه ای و دیگر مسائلی که به آنها خواهیم پرداخت، دچار مشکل شده است.

دلیل به عنوان ابزار اثبات حقیقت و واقعیت، در شریعت و قوانین موضوعه از اهمیت بسیاری برخوردار است. می توان گفت که دلیل، موجد عدالت و آرامش در جوامع می باشد؛ به طوریکه عدم وجود دلیل و یا ابهام آن در دادرسی، موجب عدم احقاق حق و عدالت می شود. لازمه نیل به عدالت، کسب و حصول دلیل توسط دادرس و اقناع وجدانی وی می باشد که در تمامی حیطه های دادرسی اعم از کیفری و مدنی لازم الاجرا می باشد. در نظام پرآشفته ی حقوقی امروز، اثبات عدم منع تحصیل دلیل در شرع و قانون از اهمیت بسیاری برخوردار است.   واژگان کلیدی: .

افراد مختلف در موقعیت های یکسان سطح انگیزه کاری متفاوتی دارند که نشان دهنده این است که تفاوت هایی در افراد وجود دارد که می توانند تأثیر زیادی در انگیزه آن ها داشته باشد. در این پژوهش به این مسئله پرداخته ایم. به طور کلی این پژوهش با هدف تعیین چرایی وجود اختلاف در انگیزه افرادی که در شرایط یکسان قرار می گیرند، انجام شده است. روش تحقیق به کار رفته کیفی است. با بررسی ادبیات و مدل هایی که برای انگیزش ارائه شده چارچوبی از انگیزاننده های اصلی ایجاد شده است که با بهره گیری از آن مصاحبه هایی با 7 نفر از افرادی که تجربه های زیسته ای متناسب با نیاز پژوهش داشته اند انجام شده است. سپس با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی کلایزی به تحلیل نتایج حاصل از این مصاحبه ها پرداخته ایم. از بررسی مصاحبه های انجام شده، عبارات مهم و مفاهیم دریافت شده از این عبارات مشخص شدند و با استفاده از بررسی عمیق آن ها نتایج تحقیق به دست آمد. در بخش اول نتایج، مراحل مختلف فعالیت انسان از نظر افت و خیزی که انگیزش در این مراحل از خود نشان می دهد به دست آمده و در بخش دیگر تأثیر انگیزاننده های درونی در هر یک از این مراحل مورد بررسی قرار گرفته است.

فناوری جزء لاینفک زندگی امروز است که در شکل گیری فرهنگ جوامع و تغییر سبک زندگی انسان ها نقش به سزایی دارد. فرهنگ اخلاق محور یا سبک زیستن اخلاقی همواره از خاستگاه های بشر بوده که تأثیر فناوری برآن قابل توجه است. یکی از زیرساخت های مؤثر در تحقّق زیست اخلاقی ، فناوری و بهره گیری از آن در مدیریت بخش عمومی جامعه است. استفاده از فناوری در طراحی و ارائه زیرساخت های لازم ، می تواند موجب از بین رفتن زمینه مواجهه با تعارضات و چالش های اخلاقی و در نتیجه ، به حداقل رسیدن هزینه های اخلاقی عمل کردن در سطح جامعه شود. در این مقاله ، فرضْ بر این است که کاربست فناوری با طراحی و ملاحظاتی خاص ، موجب تغییر وضعیت فردی و اجتماعی افراد در سطح جامعه می شود؛ به گونه ای که زمینه قرارگرفتن در موقعیت هایی که ممکن است به عمل غیر اخلاقی بیانجامد ، به حداقل برسد. از این رو ، در این مقاله به دنبال تبیین و تحلیل این مسئله هستیم که طراحی و کاربست فناوری چگونه می تواند موجب بروز و ظهور رفتارها و اعمال اخلاقی و ارتقای سطح اخلاق در جامعه شود.