سعید مشایخی فرد

یکی از چالش برانگیزترین مشاهدات در بازارهای مالی در سال های اخیر، رفتارهای توده وار و عکس العمل بیش از اندازه سرمایه گذاران و در نتیجه تصمیم گیری غیر عقلائی است. در حوزه مالی رفتاری ویژگیهای روانشناختی سرمایه گذاران یکی ازمهمترین عوامل موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران و رفتار توده وار آنان شناخته شده است. در این پژوهش به بررسی تأثیر ویژگی های شخصیتی و انگیزه فردی بر تمایل رفتار تودهوار سرمایهگذاران با نقش تعدیلی تجربه و دانش مالی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. قلمرو زمانی مطالعه حاضر شش ماه اول سال 1400 می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه ی سرمایهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران در نظر گرفته شد و بر اساس روش نمونهگیری دردسترس و طبق جدول مورگان، حجم نمونه آماری برابر با 322 نفر انتخاب شد و پرسشنامه بین آن ها توزیع گردید. متغیر تیپ های شخصیتی براساس نظریه هورنای، سازگار، پرخاشگر و جدی و متغیر انگیزه فردی، عوامل احساسی، قابلیت شناختی و عوامل اجتماعی در نظر گرفته شدند. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل استنباطی در قالب فرضیه های پژوهش تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش حاکی از وجود ارتباط معنیدار میان تمامی متغیرهای ویژگیهای شخصیتی با رفتار تودهوار بوده است. همچنین سرمایهگذاران با تیپ شخصیتی سازگار یا مطیع بیشتر تحت تأثیر رفتار توده وار قرار می گیرند.نتایج نشان داد دو متغیر تجربه و دانش مالی نیز بر ارتباط بین تیپ های شخصیتی و عوامل انگیزشی با رفتار تودهوار تأثیر معناداری دارند.