خدیجه بزرگی نژاد

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی مدل های فرهنگ سازمانی «دنیسون» و «کوئین و کامرون» و شناسایی انواع فرهنگ سازمانی موجود و مطلوب آموزش و پرورش انجام شد. روش انجام این پژوهش، تلفیقی از مطالعه تطبیقی و روش توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 415 نفر از معلمان رسمی شهرستان فیروزآباد بود که در سال تحصیلی 96 - 95 در پست های دبیری، مدیریتی مدارس متوسطه و کارشناس اداره مشغول به کار بودند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس جدول مورگان تعداد 201 نفر انتخاب شدند. به منظور مطالعه تطبیقی گونه شناسی های «دنیسون» و «کوئین و کامرون» از روش کتابخانه ای و جهت جمع آوری داده های میدانی از پرسشنامه فرهنگ سازمانی کوئین و کامرون (2006) استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که فرهنگ غالب در وضع موجود، مراتب گرا و فرهنگ مطلوب از نظر معلمان تیم گرا(طایفه ای) است. همچنین بین دیدگاه زنان و مردان در مورد فرهنگ موجود تیم گرا و فرهنگ موجود و مطلوب نتیجه گرا تفاوت معنادار مشاهده شد. ولی در فرهنگ های مراتب گرا و توسعه گرا تفاوت معناداری وجود نداشت.

پژوهش حاضر باهدف بررسی دیدگاه های دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه در مورد معیارهای اجتماعی-آموزشی انتخاب مدرسه ی غیردولتی انجام شد. روش انجام تحقیق کمّی و از نوع توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری، دانش آموزان دختر پایه ی یازدهم مدارس غیردولتی شهرستان فیروزآباد بود. حجم نمونه با جامعه مساوی و تعداد 119 دانش آموز بود. ابزار مورداستفاده، پرسش نامه محقق ساخته در دو بعد اجتماعی -آموزشی شامل چهار مؤلفه ی اجتماعی (امور پرورشی، امور انگیزشی، ویژگی های معلمان و نتایج مدرسه) و پنج مؤلفه ی آموزشی (امکانات فیزیکی و آموزشی، کیفیت آموزشی، فناوری اطلاعات، ارزشیابی مستمر و مدیریت مدرسه) با 45 شاخص بود. نتایج نشان داد که دانش آموزان، مؤلفه ی مدیریت مدرسه را مهم ترین معیار انتخاب مدرسه غیردولتی می دانند. هم چنین ویژگی های معلمان و امور انگیزشی در اولویت های بعدی قرار گرفت. ضمن این که از 45 شاخص پرسش نامه، شاخص های آشنایی مدیر مدرسه با شیوه های علمی مدیریت، برخورداری از معلمان متخصص و ارتباطات دائمی معلمان با اولیاء، از دیدگاه دانش آموزان حائز بیشترین اهمیت بودند. در مجموع معیارهای اجتماعی با میانگین 04/5 و معیارهای آموزشی با میانگین 00/5 در انتخاب مدرسه دخالت داشتند.

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی برای رتبه بندی مدارس غیر دولتی دوره دوم متوسطه نظری با رویکرد ذی نفعان و اسناد بالادستی آموزش و پرورش انجام شد. این پژوهش یک راهبرد ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی بود که به صورت مطالعه موردی در شهر شیراز انجام گرفت. جامعه آماری، ذی نفعان مدارس غیر دولتی شامل کارشناسان مشارکت های مردمی اداره آموزش و پرورش و ارکان پنج گانه مدارس در دوره دوم متوسطه نظری بود. انتخاب نمونه در بخش کیفی به روش نمونه گیری هدفمند و با تکنیک ملاک محور صورت گرفت. در بخش کمّی از نمونه گیری تصادفی طبقه ای با حجم نمونه 333 نفر استفاده شد. ابزار پژوهش بخش کیفی، مصاحبه باز با مشارکت کنندگان و بررسی کتابخانه ای اسناد بالادستی و مدارک کلیدی آموزش و پرورش، و ابزار پژوهش بخش کمّی پرسشنامه محقق ساخته بر اساس یافته های بخش کیفی بود. تحلیل داده های کیفی به روش تحلیل مضمون و تحلیل داده های بخش کمّی با تحلیل عاملی تأییدی صورت گرفت. یافته های بخش کیفی نشان داد 9 معیار و 28 شاخص در رتبه بندی مدارس غیر دولتی دوره دوم متوسطه نظری منظور شد. نتایج تحلیل عاملی مربوط به بخش کمّی نشان داد مسیرهای منتهی به معیارهای رتبه بندی مدارس غیر دولتی در الگوی پیشنهادی، مثبت و معنادار بودند. بار عاملی تک تک معیارها مطلوب و مقدار تی نیز بالاتر از 96 / 1 به دست آمد و الگوی رتبه بندی ارائه شده تأیید شد. همچنین از دیدگاه ذی نغعان، سه معیار خدمات آموزشی و پرورشی، بروندادها و ارگونومی دانش آموزان به ترتیب، در اولویت های بالاتری قرار داشتند. در نتیجه، شاخص های آن ها می توانند سهم زیادی در نظام رتبه بندی مدارس داشته باشند.

پژوهش حاضر به روش کیفی و با مطالعه موردی در شهر شیراز انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه این پژوهش، کارشناسان مدارس غیردولتی و اعضای ارکان پنج گانه مدرسه بود. انتخاب افراد به روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک ملاک محور انجام گردید. با توجه به رویکرد چند سطحی بودن نمونه گیری با مشارکت 28 نفر از ذی نفعان فوق صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه باز با مشارکت کنندگان بود. تجزیه وتحلیل دادها بر اساس تحلیل مضمون انجام شد. برای اعتبار یابی داده ها از روش های بازخورد به مشارکت کنندگان، بازبینی و موضع گیری پژوهشگر و همسوسازی با منابع علمی و اسناد کلیدی آموزش وپرورش استفاده گردید. اعتمادپذیری یافته ها نیز با استفاده از نظرات اعضای کمیته راهنما انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که از دیدگاه عوامل راهبردی تعداد 9 معیار و 28 شاخص در رتبه بندی مدارس غیردولتی دوره دوم متوسطه نظری مؤثر است. معیارها شامل: ارگونومی دانش آموزان، امکانات و تجهیزات، خدمات آموزشی - پرورشی، خدمات اجتماعی، مدیریت سرمایه انسانی، مدیریت مدرسه، بانک اطلاعاتی، مشارکت و رضایت عوامل راهبردی و بروندادها بود.

پژوهش حاضر باهدف ارائه ی الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی آموزش وپرورش با رویکرد تبادلات اجتماعی انجام شد. این تحقیق یک راهبرد ترکیبی از نوع متوالی اکتشافی است که به صورت مطالعه موردی در شهر فیروزآباد انجام شد. جامعه آماری شامل معلمان رسمی آموزش وپرورش با بیش از 15 سال سابقه کار بود که با استفاده از روش نمونه گیری موازی برای بخش های کیفی و کمّی نمونه گیری صورت گرفت. نمونه گیری بخش کیفی به روش گلوله برفی انجام شد و با 9 نفر از معلمان تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه انجام گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون انجام و از یافته های آن، چهار نوع فرهنگ سازمانی کمال گرایی، تعامل گرایی، توسعه گرایی و مأموریت گرایی استخراج گردید. نمونه گیری بخش کمّی به روش تصادفی ساده انجام و 30 نفر از خبرگان آموزش وپرورش انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در این بخش، پرسشنامه محقق ساخته بود که بر اساس ویژگی ها و شاخص های فرهنگ سازمانی مطلوب آموزش وپرورش در بخش کیفی با 48 گویه و مقیاس هفت گانه لیکرت تنظیم گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون t تک نمونه ای و آزمون فریدمن انجام شد. نتایج نشان می دهد که از نظر خبرگان، فرهنگ کمال گرایی و مأموریت گرایی در جایگاه بالاتری قرار دارد و از 24 شاخص فرهنگ ها، شاخص منزلت اجتماعی و تخصصی بالاترین میانگین و شاخص خطرپذیری از پایین ترین میانگین برخوردار هستند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تدریس درس پژوهی بر توسعه حرفه ای و تفکر انتقادی آموزگاران شهرستان کوار است. روش پژوهش، نیمه تجربی است که از طریق طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل به اجرا درآمد. جامعه آماری شامل آموزگاران شهرستان کوار بوده که 25 نفر از آن ها به عنوان نمونه به طور تصادفی ساده انتخاب و در گروه های آزمایشی(13 نفر) وکنترل (12 نفر) جایگزین شدند. به منظورگردآوری داده ها، چهار استاندارد (طرح ریزی و برنامه ریزی آموزشی، ایجاد وحفظ جو یادگیری، سنجش و برقراری ارتباط با دیگران و ارزیابی آموزش و یادگیری) از بین استانداردهای نه گانه پرسشنامه توسعه استانداردهای حرفه ای آموزگاران ایالت کنتاکی آمریکا (1993) و پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس کالیفرنیا (2003) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار توسط اساتید و کارشناسان آموزش و پرورش منطقه تأیید شد. پایایی پرسشنامه ها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/84 و 0/79 به دست آمد. برای تحلیل داده ها در بخش آماری توصیفی از شاخص هایی همچون حداقل و حداکثر، میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از تحلیل کوواریانس تک  متغیره و چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که درس پژوهی بر افزایش توسعه حرفه ای (چهار بعد) و تفکر انتقادی (ابعاد خلاقیت و تعهد) تأثیر معنادار دارد.