زهرا حیدری آبروان

زهرا حیدری آبروان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۹ مورد از کل ۹ مورد.
۱.

«تحوّل اجتماعی هوشمندانه» در اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) و مقایسه آن با الگوی برگرفته از آیه 256 سوره بقره

کلید واژه ها: تحول اجتماعی هوشمندانه انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای آیه 256 سوره بقره قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
تک تک آیات قرآن کریم به مثابه قوانین اساسی زندگی بشرند و این مهم در جایگاه تمدن سازی اسلامی قابل نفی نیست؛ کما اینکه در همین زمینه، شناخت اندیشه های امامین انقلاب نیز وظیفه آحاد نخبگان دغدغه مند است. با نگاه تجمیعی به دو پیش فرض مذکور، مسأله پژوهش چنین طرح شد که آیا می توان با ارائه نظرات آیت الله خامنه ای که همواره با قرآن مأنوسند، بر آیات کلام الله مجید، برای هر نظر ایشان به الگویی قرآنی دست یافت؟ فرضیه کلی نگارنده این است که پاسخ به این پرسش مثبت است؛ اما به دلیل محدودیت جستار، این فرضیه را در ذیل آیه 256 سوره بقره و براساس نظرات آیت الله خامنه ای درخصوص کلیدواژه «تحول اجتماعی» آزموده است. روش پژوهش نیز چنین تعیین شد که در مرحله نخست، براساس داده های متکی به ظواهر الفاظ در آیه، الگویی از رشدیافتگی مفروض در آیه که سویه تعالی گرایی دارد ترسیم شود؛ سپس براساس نظرات معظم له، چارچوبی از تحول اجتماعی هوشمندانه تبیین گردد؛ درنهایت در گام سوم، چارچوب به دست آمده از نظریات معظم له در ذیل این کلیدواژه، بر الگوی ذکرشده از آیه عرضه و به صورت مقایسه ای در جدول درج شود. رهاورد پژوهش تأیید اولیه فرضیه کلی نگارنده است که البته اثبات نهایی آن با انجام پژوهش های بیش تر قابل حصول خواهد بود.
۲.

Rethinking Tafsīr in the Light of Redefining its Basic Terms

کلید واژه ها: Tafsir Mabnā Aṣl Qā'ida Terminology

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۴
Tafsīr literature has a long and rich history among all fields of Islamic sciences. In spite of this, it has not been able to form an independent scientific discipline along with all its dimensions. We believe that to turn Tafsīr into science, it is necessary to take some measures, including redefining the basic terms. This paper aims to provide some possible answers to the problem of defining, namely, what the most important terms in the Tafsīr field are, and how to come up with comprehensive definitions for its terms. Building on terminological evidence, this descriptive-analytical research discusses the formation of the four terms “Tafsīr” (interpretation), “Mabnā” (basis), “Aṣl” (principle) and “Qā'ida” (rule), as the key concepts in the Tafsīr field. We argued that these terms must be redefined through terminological methods. We believe that the very concept of Tafsīr means expressing the meanings and practical contents (Mūfād Isti ‘ mālī) of the Qur’ānic verses and discovering their Purposes (Maqāsid) and Referents (Madālīl). The Mabānī al-Tafsīr are the basic concepts and macro scientific presumptions for the Qur’ānic text. Finally, the term “Uṣūl al-Tafsīr” are radical components with a Qur’ānic nature which are the mediator between “Mabnā” and “Qā‘ida”.
۳.

بازکاوی پاسخ های شبهه دور در توهم تحریف قرآن

کلید واژه ها: شبهه دور تحریف قرآن کریم استدلال عقلی استدلال کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۱ تعداد دانلود : ۳۷۴
«دور» به معنای بازگرداندن کلام به نفس کلام است. برخی همچون فخر رازی و آلوسی ذیل آیه «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُون»، استدلال به این آیه برای رد تحریف از دامان قرآن را، از مصادیق دور در کلام دانسته و بیان سخن مزبور را به شیعه نسبت میدهند. درمقابل، متفکران شیعی تلاش زیادی برای پاسخ به این شبهه انجام دادهاند. باوجود قوت برخی پاسخها، هیچیک به طورکامل نتوانستهاند از عهده شبهه مذکور برآیند. هدف پژوهش حاضر، ارائه دفاعی کاملتر و بهتر است. لذا نویسندگان این پژوهش، به روشی تحلیلی به بررسی پاسخها و واکاوی آنها پرداخته و انتقادات وارد بر هریک را مطرح و ردیهای متفاوت از سایرین ارائه کردهاست. از رهرو این بررسی و تحلیل دریافتیم که اولاً، نسبت طرح شبهه دور به شیعه، اتهامی بیش نیست و اندیشمندان شیعه بالاتفاق آن را رد میکنند. ثانیاً، با توجه به تعاریف موجود درباره دور، طرح این شبهه درباره قرآن نوعی سفسطه است و «دور» با هیچ رویکرد و شرایط موضوعیت نداشته و ندارد.
۴.

واکاوی نظرها و نظریه ها در بازخوانی مجدد پیشینه تاریخ ترجمه قرآن کریم (مطالعه موردی سیر شکل گیری ترجمه های فارسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه قرآن ماهیت ترجمه پیشینه ترجمه نظریه ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۵۵
رویکردهای مختلف به بحث ترجمه، منجر به پیدایش مباحث متعددی در این حوزه گردید که هریک علم ترجمه را از زاویه ای بسط داده و زمینه های تبدیل آن به رشته ای مجزا، تحت عنوان «مطالعات ترجمه» را مهیا ساخته است. از میان شمار فراوان مباحث مذکور، این جستار در صدد واکاوی مقوله «پیشینه» ترجمه قرآن از منظر تفکیک میان نظر و نظریه است. در این راستا، مسأله پژوهش این است که پیشینه ترجمه قرآن، نشان گر کدام نوع نگاه به امر ترجمه در سیر تاریخی خود است؟ بررسی ها درخصوص سیر تکوینی پیشینه ترجمه ها از ابتدای تاریخ اسلام تا دوران معاصر به ویژه در ترجمه های فارسی قرآن کریم نشان داد که با توجه به تعریف «نظریه ترجمه»، آنچه درخصوص تاریخ ترجمه قرآن رخ داده، بیشتر از نوع نگاه نظرمدار و نه نظریه پرداز است. هرچند نمی توان و نباید وجود برخی نظریه پردازی های موفق در سیر تاریخی ترجمه قرآن را نادیده گرفت.
۵.

تحلیل بر بازنمود «رب» در ترجمه های روسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه های روسی قرآن رب عثمانف زینالف کراچکوفسکی پروخووا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۴۹
جایگاه «رب» در میان اسامی خداوند، بسیار محوری است، زیرا هم دچار چندمعنایی بوده و می تواند بر بسیاری از صفات الهی دلالت کند که این مسأله مترجم را دچار مباحث گزینشی خواهد نمود، و هم در مفهوم غیرالهی در برخی آیات قرآن مورداستفاده قرار گرفته است. این کاربرد در وجه غیرالهی در زبان هایی مانند روسی، مخاطبان بعضاً تازه مسلمان با پیش زمینه های غیرتوحیدی را دچار مسائل عقیدتی خواهد کرد. برهمین اساس، مسأله پژوهش چنین تعریف شده است: چالش های ترجمه واژه «رب» و راه حل آن چیست و آیا بازنمود صحیحی از این واژه در ترجمه های روسی قرآن کریم صورت گرفته است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به نحوه ترجمه این واژه پرداخته و رهاورد پژوهش آن بوده است که استفاده از سیاق در سه سطح، بهترین روش برای دستیابی به مفهوم این واژه و موارد مشابه آن در بحث چندمعنایی است که البته هیچیک از مترجمان روسی قرآن بدان توجه نداشته اند.
۶.

تحلیل بر بازنمود «رب» در ترجمه های روسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه های روسی قرآن رب عثمانف زینالف کراچکوفسکی پروخووا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۶۰
جایگاه «رب» در میان اسامی خداوند، بسیار محوری است، زیرا هم دچار چندمعنایی بوده و می تواند بر بسیاری از صفات الهی دلالت کند که این مسأله مترجم را دچار مباحث گزینشی خواهد نمود، و هم در مفهوم غیرالهی در برخی آیات قرآن مورداستفاده قرار گرفته است. این کاربرد در وجه غیرالهی در زبان هایی مانند روسی، مخاطبان بعضاً تازه مسلمان با پیش زمینه های غیرتوحیدی را دچار مسائل عقیدتی خواهد کرد. برهمین اساس، مسأله پژوهش چنین تعریف شده است: چالش های ترجمه واژه «رب» و راه حل آن چیست و آیا بازنمود صحیحی از این واژه در ترجمه های روسی قرآن کریم صورت گرفته است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به نحوه ترجمه این واژه پرداخته و رهاورد پژوهش آن بوده است که استفاده از سیاق در سه سطح، بهترین روش برای دستیابی به مفهوم این واژه و موارد مشابه آن در بحث چندمعنایی است که البته هیچیک از مترجمان روسی قرآن بدان توجه نداشته اند.
۷.

بررسی نحوة بازگردانی صفات تجسیم خداوند در ترجمه های روسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم صفات تجسیم کراچوفسکی عثمانف پروخووا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۹۰
صفات تجسیم در برخی از آیات قرآن کریم صفاتی هستند که به دلایلی همچون تقریب معنا به ذهن مخاطبین، اعضای جسمانی بندگان را به پروردگار نسبت می دهند. این امر به مسأله ای چالش برانگیز در حوزة خداشناسی بدل شده؛ زیرا از سویی عادت انسان به باور وجود هرچیز در پی جسمیت قائل شدن برای آن است و از سوی دیگر متون دینی بر استحاله این امر تأکید دارند. اگرچه؛ در میان مسلمانان، تنها اشاعره بر عدم وجود استحالة مذکور اصرار داشته و کمترین مقدار را به جسمانیت برای خداوند در روز قیامت را قائل هستند. به دلیل آن که اندیشه مذکور، از ظاهر الفاظ این گونه آیات قابل برداشت است، اگر مترجم دقت لازم را به کار نبندد اثر ارائه شده، تجسیم را برای مخاطب به باور نزدیک خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نحوه بازگردانی این آیات، با روشی تحلیلی- توصیفی در سه ترجمه شاخص روسی قرآن کریم (کراچوفسکی، عثمانف و پروخووا) به تفحص پرداخته و به این پرسش پاسخ گفته که آیا در این ترجمه ها امکان برداشت معنای «جسمانیت خداوند» برای مخاطب روسی زبان وجود دارد؟. نتیجه آنکه، با وجود توجه اندک عثمانف به برخی از این تأویلات، هر سه ترجمه با نقصان جدی روبه رو بوده و جسمانیت را القا می کنند. در نتیجه باتوجه به کاستی های زبان روسی در ارائه تأویل واژگانی در این گونه آیات، لازم است ترجمه ای تفسیری ارائه گردد.
۸.

بررسی تحدیدگرایی در قرائات و تسبیع آن توسط ابن مجاهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بنیان های تحدیدگرایی پیامبر اکرم خلفا اندیشه ابن مجاهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۵۴۱
اظهارنظرهایی در تاریخ قرائات درباره محدودکردن قرائت های قرآن به عدد هفت توسط «ابن مجاهد» وجود دارد. یکی از اصلی ترین محورهای ورود منتقدان به این بحث، اصل تحدیدگرایی اوست. با توجه به این نظرات به نظر می رسد لازم است عملکرد او از منظر تاریخی و صبغه محدودیت گرایی در ادوار مختلف تاریخ اسلام تا قرن 4هجری مورد بررسی قرارگیرد تا بتوان به این مساله پاسخ گفت که آیا تحدیدگرایی در قرائات بدعتی انجام شده توسط وی بوده است یا خیر؟ جستار حاضر با روش تحلیل داده های تاریخی، پیشینه تحدیدگرایی از عصر پیامبر تا قرن 4هجری را مورد بررسی قرارداده و رهاورد آن چنین بوده است: اولین بنیان گذار اندیشه تحدیدگرایی در قرائات، شخص پیامبر اکرم بودند و پس از ایشان در اعصار مختلف این تفکر دنبال گردید و نهایتاً در قرن4 ابن مجاهد آن را به منصه ی ظهور رساند. به همین سبب نمی توان به ریشه دار بودن تحدیدگرایی در عرصه قرائات قرآن خدشه ای وارد نمود.
۹.

بررسی و نقد گونه های معنایی واژه «نشط» در ترجمه های فارسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم ترجمه های فارسی قرآن ناشطات نازعات نشط

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن گونه های ترجمه قرآن ترجمه های فارسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی
تعداد بازدید : ۱۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۳۷۰
واژگان تک کاربرد نسبت به سایر واژگان در قرآن کریم، نیاز به دقت بیش تری در ترجمه دارند؛ زیرا گزینه های توضیحی دیگری در سایر آیات نداشته و این فقدان مصداق و سیاق آیه مشابه، بازگردانی آن ها را با دشواری همراه کرده است. فعل « نشط » یکی از واژگان تک کاربرد در قرآن کریم است که تنها یک بار در آیه 2 سوره نازعات مورد اشاره قرار گرفته است. به نظر می رسد مترجمان در برخورد با این واژه ، گونه های مختلفی از ترجمه را در پیش گرفته و دچار تشتت آراء شده اند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل داده ها و انتخاب ترجمه برتر، با روش دسته بندی رویکردهای مترجمان و تحلیل داده های قرآنی، اقدام به بررسی و نقد گونه های معنایی ارائه شده توسط ایشان نموده تا به این مسأله پاسخ گوید که نهایتاً کدام رویکرد دارای اعتبار بیشتری است؟ رهاورد پژوهش چنین است: مترجمان سه روش تحت اللفظی، وفادار و تفسیری را در ترجمه این آیه به کارگرفته اند؛ اما حقیقتاً هیچ یک نتوانسته است تمامی موازین نهفته در حقیقتِ واژه را رعایت نماید. در نتیجه لازم است در بازگردانی این آیه تجدیدنظر صورت گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان