مرضیه زارع

مسئله ولایت بر صغیر و صغیره، یکی از مسائل بسیار مهم در مبحث وصایت است. چنانچه پدر و جد پدری صغیر یا صغیره در قید حیات باشند، اختیار امور آن ها به دست پدر و یا جد پدری است و ولایت آن ها شرعی و قهری و از ناحیه خداوند است.اگر موت پدر یا جد پدری نزدیک باشد، آن ها می توانند به کسی تحت عنوان وصی، وصیت نمایند تا امور صغیر و صغیره را بعد آن ها بر عهده بگیرد، اموری که ممکن است در ارتباط با صغیر یا صغیره مورد وصیت واقع شود، بحث مراقبت و تربیت او، اداره اموال، ازدواج و طلاق اوست.در این مقاله، نگارندگان با روش توصیفی-تحلیلی و مراجعه به منابع کتابخانه ای-اسنادی به بررسی ولایت داشتن وصی در امر نکاح صغیر و صغیره با رویکردی بر آرای امام خمینی و مشهور فقها پرداخته اند و پس از ذکر و بررسی ادله قائلان به ولایت و عدم ولایت وی، برخلاف نظر امام خمینی که قائل به عدم ولایت وصی در تزویج صغار است، ولایت وصی در تزویج صغار را در صورت تصریح موصی به اثبات رسانده اند.

هدف این پژوهش، شناسایی علل و پیامدهای اجتماعی اسکان غیررسمی ناحیه9 منطقه2 شهرداری تهران محله فرحزاد براساس شاخصه های توسعه پایدار شهری است. روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیلی- پیمایشی با استفاده از مشاهده و استفاده از ابزار پرسشنامه است، حجم نمونه 130 نفر از خانوارها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. روایی ابزار با توجه به نظر صاحب نظران و متخصصین مدیریت و علوم رفتاری مورد تائید و بررسی قرار گرفته است. میزان پایایی این ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ بالای 0.7 به دست آمده است. تحلیل و استخراج داده ها از طریق نرم افزار Spss و همچنین براساس نظرات متخصصین به کمک عواملی همچون، عوامل کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی می تواند باعث بهبود اسکان غیررسمی می گردد. که میزان هر یک از این مؤلفه ها به ترتیب؛ مؤلفه ی اجتماعی- فرهنگی 34.10 %، مؤلفه اقتصادی به میزان 29.55 %، مؤلفه کالبدی 27.25 % و مؤلفه ی زیست-محیطی 9.10 % اهمیت توجه دارند. براساس یافته های این پژوهش؛ بخش عمده اسکان غیررسمی محله فرحزاد، ناشی از مهاجرت برای دستیابی به زندگی بهتر است. حاشیه نشینان این محله از عدم رضایت و عدم تعلق اجتماعی شهروندی مواجه هستند. در نتیجه بهبود وضعیت اسکان و زیرساخت اجتماعی و فرهنگی از مهم ترین اولویت بهبود وضعیت در محله فرحزاد می-باشد. ویژگی اصلی رویکرد توسعه پایداری شهری را می توان براساس نظریه تغییر اجتماعی تبیین نمود. این دیدگاه برای ریشه یابی آسیب های شهری به جای نگاه از بیرون به جامعه برای یافتن علل بروز آسیب ها و ناپایداری های اجتماعی، بیشتر به درون و ساخت اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی جامعه شهری نگاه می کنند.

این پژوهش به دنبال پدیدارشناسی سرمایه اجتماعی در بستر تعاملات روزمره کنشگران در شبکه های اجتماعی و همچنین متأثر از این میدان، در جامعه است. کنشگر با شرکت در میان ذهنیت جدید شبکه های اجتماعی، نوع متفاوتی از روابط اجتماعی نسبت به شیوه سنتی کنش متقابل را تجربه می کند. یک شبکه بادوام از نظر بوردیو با امکان آشنایی و شناخت متقابل، هر یک از اعضای خود را از پشتیبانی سرمایه جمعی برخوردار می کند و آنان را مستحق اعتبار می سازد. در بررسی و تحلیل مؤلفه های سرمایه اجتماعی با مصاحبه و تحلیل 25 نمونه نشان داده شد، شناخت متقابل کنشگر در میدان مجازی دچار ابهام و هستی شناختی پدیده ها از سطح واقع گرا به آرمان گرا فروکاست می شود و اعتماد بر اساس شناخت متقابل به سطح اعتماد بنیادین تغییر می یابد و در ابعاد اطمینان و امنیت خلل ایجاد می شود. هرچند شبکه روابط گسترده تر می شود، روابط در کیفیت سست و موقتی هستند. این گستردگی در مواردی که شناخت افراد ضروری نیست (مواردی که جنبه ارادی کنش بیش از جنبه ارتباطی آن مورد توجه باشد) سرمایه اجتماعی را بهبود می بخشد؛ همچنین در عبور از طبقه بندی های اجتماعی، میدان مجازی را در توزیع سرمایه اجتماعی به عدالت نزدیک تر می کند. در نتیجه این تغییرات در مؤلفه های سرمایه اجتماعی، ما به بازتعریف این مفهوم می رسیم.

  در این مقاله در پی یافتن این موضوع هستیم که تا چه حد پوشاک بیانگر هویت ایرانی است و از بین المان ها و عناصر هویتی کدام یک بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؟ به عبارت دیگر، تمام عوامل موثر در هویت، بر پوشاک نیز متجلی شده است و تقریبا می توان آن ها را دو روی یک سکه دانست. در نتیجه، امروزه اگر جوامع بخواهند هویت بومی و ملی خود را تعریف و حفظ نمایند، می بایست به نقش لباس و تأثیر آن در حفظ و ارتقا هویت توجه نمایند.در این مطالعه، لباس های عرضه شده در جشنواره های بین المللی مد و لباس فجر مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور برآنیم تا ببینیم در طراحی لباس های مذکور تا چه حد به عناصر هویت ایرانی توجه شده اند. جمعیت آماری این پژوهش، کلیه لباس های عرضه شده در جشنواره مد و لباس فجر طی سالهای 1390 تا 1394 بوده است. در نهایت مشخص شد، اگرچه به تدریج با افزایش توجه به المان های ایرانی در طراحی لباس مواجهیم، اما هنوز حجم قابل توجهی از آثار دارای نقش مایه های غیر ایرانی هستند. همچنین، شناخت طراحان لباس از هویت ایرانی در بسیاری از موارد همچون رنگ، الگوهای ایرانی لباس و غیره بسیار اندک بوده است. در این میانمشخص شد بته جقه پرکاربردترین نقش مورد استفاده بر روی لباس ها بوده است. در نهایت، این یافته به دست آمد که طراحان لباس چیرگی نشان های غیرایرانی بر نشان های ایرانی را نمایان ساخته اند.

تولیدات زبانی تابع فرایندی پیچیده هستند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل هستند. یکی از ابعاد نشانه- معنا شناسی فرایند تنشی است. در فرآیند تنشی، بین عناصر نشانه - معنایی، رابطه ای به وجود می آید که معنا از کم رنگ ترین تا پر رنگ ترین شکل آن، در نوسان است. این فرایند، گفتمان را به سوی نوعی نظام ارزشی هدایت می کند و ما را با معنای تولید شده مواجه می سازد. پرسش پژوهش این است که عوامل نشانه- معناشناسی چگونه فرایند شکل گیری معنا را در روایت منظوم ایرج به وجود آورده اند؟ آیا با عبور از مربع معنایی اثر، می توان به خوانشی باز و سیال از متن دست یافت؟ هدف این پژوهش، بررسی ساختار کلی روایت منظوم ایرج و تبیین عوامل گفتمانی، مربع معنایی و تنشی، افعال موثر در روند روایت، و مکان مندی و زمان مندی معنا در اثر فوق بوده است. در این روایت، معنا هم به واسطه کنش و هم به واسطه ی شوش تحقق می یابد. داستان بیش از یک زنجیره دارد و در انتهای زنجیره ی نخست، فرایند روایی جدیدی آغاز می شود. روند حرکت کنشگر در اینجا منجر به تولید ارزش های اسطوره ای، آرمانی و اخلاقی شده است. ایرج، کنشگری آرمان خواه است که در راه پاسداشت آیین برادری، بی هیچ تعلق خاطری به قدرت، و بی هیچ سپاه و ابزار جنگی به دیدار برادران می رود و فدای آرمان خود می شود. به بیان دیگر شهریار جوان، از گستره ی حیات مادی خود می کاهد تا گستره ی زندگی معنوی اش، وسیع و جاودانه شود.

در نتیجه انفجار اطلاعات و گسترش ارتباطات و به دنبال آن جهانی شدن در دنیای امروز که با طرح مسأله عدم قطعیت و به پایان رسیدن دوران علم زدگی دریچه ای نو به سوی انسان امروز باز شد و همین امر آغاز عصر پست مدرن را نوید داد. به دنبال آن هنر پست مدرن و لباس پست مدرن (لباس مفهومی) نیز شکل می گیرد. هنرمندان پست مدرن در این زمان با استفاده از تلفیق لباس با ویژگی های هنرهای تجسمی، حالات و صفات انسانی، حرکات اندام و گاه توانایی های بازیگری، مفاهیم موردنظر خود را نمایان ساخته اند و به این صورت است که لباس به عنوان مفهومی هنری مدنظر قرار می گیرد. هدف اصلی این لباس ها صرفاً پوشش بدن انسان نیست، بلکه نمایش صفات، احساسات و اندیشه های انسان است. مقاله حاضر تلاش دارد تا با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، به بررسی مفهوم لباس و تلقی لباس در هنر پست مدرن با تکیه بر نظریات جامعه شناس فرانسوی معاصر، پیر بوردیو بپردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد لباس در آثار هنرمندان، بی واسطه یک اثر هنری و دارای بیان تلقی می شود که می تواند با مخاطب به دلیل نزدیکی با بدن و همراهی انسان در تمام ادوار تاریخی، به صورت ملموس ارتباط برقرار سازد؛ بنابراین شاهدیم که شکل تجسمی لباس در مقابل تفکر غالب کاربردی آن در تلاش برای کسب جایگاه در میدانی است که بوردیو آن را میدان قدرت می نامد؛ اما این ورود و تعریف ارایه شده جدید از لباس هنوز نتوانسته است در میدان های قدرت هنری به علت کمبود حجم و مقدار سرمایه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از وضعیت مطلوب و درخوری برخوردار شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه ویژگیهای خانواده (نوع خانواده، سرمایهٌ فرهنگی، سرمایه اجتماعی، پایگاه اجتماعی خانواده و متغیرهای زمینه ای) با شکل گیری ویژگیهای کارآفرینانه در شخصیت فرزندان در شهر هشتگرد انجام پذیرفته است. روش: در این تحقیق، 250نفر از افراد سنین 18 تا 39 سال که در دوره های مهارت آموزی سازمان فنی وحرفه ای شرکت کرده بودند پیمایش شدند. یافته ها : بین سرمایه اجتماعی خانواده، نوع خانواده و جنس افراد با ویژگیهای کارآفرینانه در شخصیت فرزندان رابطه وجود دارد اما سرمایه فرهنگی خانواده و سایر متغیرها با شخصیت کارآفرینانه فرزندان رابطه ای ندارند. همچنین، متغیر سرمایه اجتماعی با تمامی ابعاد کارآفرینانه به جز بعد رویاپردازی، رابطه مثبت دارد. از بین کلیه متغیرهای وارد شده به معادله رگرسیونی، تنها 3 متغیر سرمایه اجتماعی، نوع خانواده و جنس پاسخگویان قادر به پیش بینی تغییرات ویژگیها ی کارآفرینانه در شخصیت فرزندان بوده و توانسته اند 1/15 درصد از تغییرات آن را تبیین کنند. بحث: در گام اول، باید سیاست گذاری و برنامه ریﺰی مناسب در جهت اصلاًح مناسبات قدرت در عرصه ها ی مختلف بین زوجین به منظور شکل ﮔیﺮی خانواده دموکراﺗیک انجام پذیﺮد. در گام دوم، در نگرشها ی کﻠیﺸﻪای مردسالارانه بازنگری صورت ﮔیﺮد. سرانجام در گام سوم، در جهت تقویﺖ سرمایهس اجتماعی به طور اعم و سرمایه اجتماعی خانوادگی به طور اخص اقدامات عملی صورت ﮔیﺮد.

بعد از دهه 60 میلادی، لباس به عنوان مفهومی هنری مد نظر قرار گرفت و هنرمندان با استفاده از تلفیق لباس با ویژگی های هنرهای تجسمی، حالات و صفات انسانی، حرکات اندام، و گاه توانایی های بازیگری، مفاهیم مورد نظر خود را به نمایش گذاشتند و از آن در قالب چیدمان، اجرا، ویدئو، عکاسی، و غیره برای خلق اثر هنری و ارتباط با مخاطبان اثر بهره جستند. هدف اصلی چنین لباس هایی صرفاً پوشش بدن انسان نیست، بلکه نمایش صفات، احساسات، و اندیشه های انسان است. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت و جایگاه لباس مفهومی، دلایل وضع موجود آن، و راه کارهای توسعه و گسترش این حوزه از هنر از دیدگاه هنرمندان فعال در این حوزه در ایران بود. این پژوهش از منظر داده های تحقیق، کیفی بود و شرکت کنندگان آن به صورت هدف مند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها نیز مصاحبه نیمه طراحی شده بود. اطلاعات جمع آوری شده از طریق مصاحبه ها ی حضوری و پست الکترونیک، پس از ضبط و تبدیل به متون یادداشت شده، کدگذاری شدند و سپس مقوله ها و الگوهای موجود در آن ها استخراج و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش حاکی از این است که این حوزه از هنر در ایران رشد چشمگیری ندارد. بر اساس یافته ها، مهم ترین دلایل گسترش نیافتن حوزه لباس مفهومی در ایران را می توان مربوط به کمبود منابع نظری، عدم شناخت، و استقبال نکردن مخاطبان از این حوزه و وجود محدودیت های متعدد اجتماعی، فرهنگی، و سیاسی دانست.

لباس از دیرباز در زندگی بشر حضور داشته ولی در دوران معاصر علاوه بر کارکردهای سنتی ، کارکرد رسانه ای و ارتباطی نیز پیدا کرده، به طوری که هنرمندان از آن به مثابه اثر هنری در بیان مفاهیم مورد نظر خود بسیار بهره می جویند. در ایران نیز در دهه های اخیر شاهد برگزاری نمایشگاه هایی در این زمینه بوده ایم و از آن ا که هنرمندان فعال این رشته در ایران بسیار محدود می باشند و هیچ بایگانی منسجمی از عملکردشان وجود ندارد، پژوهش حاضر تلاش داشته تا پس از شناسایی هنرمندان ایرانی برگزار کننده ی نمایشگاه در این حوزه در طی دهه ی 1380، با استفاده از روش های کیفی، دیدگاه ها، رویک ردها و آثارشان را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش، روش انتخاب شرکت کنندگان از نوع هدف مند بوده و داده های جمع آوری شده از طریقِ مصاحبه ها ی نیمه طراحی شده، پس از ضبط و تبدیل به متون نوشتاری، کدگذاری، مقوله بندی و الگویابی شده اند و سپس مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ضعف این حوزه از هنر در ایران، علاوه بر عدم شناخت کافی هنرمندان مورد مطالعه که موجب تبدیل آثارشان به تقلیدی ناقص و سطحی از آثار لباس مفهومی در غرب می شود، به عدم ارتباط موثر هنرمندان با مخاطب و محدودیت در شیوه ی ارائه ی آثارشان برمی گردد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه میزان سرمایه اجتماعی خانواده با ویژگی های کارآفرینانه در شخصیت افراد شرکت کننده در دوره های کوتاه مدت آموزش کارآفرینی در سال 1388 در مناطق گوناگون شهر تهران، به انجام رسیده است. نمونه مورد مطالع ه متشکل از 201 نفر می باشد که براساس فرم ول نمونه گ یری ک وکران و به صورت تصادفی ساده از بین 2010 نفر انتخاب شده اند. روش پژوهش، پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای متشکل از سئوالات استاندارد شده درباره متغیر وابسته تحقیق و سئوالات استاندارد شده و محقق ساخته درباره متغیر سرمایه اجتماعی خانواده و سایر متغیرهای مستقل و زمینه ای می باشد. ابعاد کارآفرینانه مورد نظر پژوهش در شخصیت افراد عبارتند از: ریسک پذیری متعادل، کانون کنترل، نیاز به موفقیت، سلاست فکری، عمل گرایی، تحمل ابهام، رؤیا پردازی و چالش طلبی. یافته های تحقیق نشان می دهد که سرمایه اجتماعی خانواده با متغیر وابسته تحقیق یعنی شخصیت کارآفرین رابطه معنادار و مثبت دارد. این متغیر با هفت بُعد از ابعاد هشت گانه کارآفرینانه در شخصیت فرزندان رابطه معنادار و مثبت داشته است، اما با بُعد میزان عمل گرایی در شخصیت فرزندان رابطه معنادار نداشته است.

در این جستار برآن بوده ایم تا به بررسی و تحلیل سمبولیسم در شعر معاصر فرانسه و ایران بپردازیم. گرچه مبنای کارما براساس تطبیق یا مقایسه ی محض و مطلق نبوده است٬ لکن به خاستگاه های فرهنگی-اجتماعی متفاوت آنها و ساختار و محتوا و نگرش متفاوت شعر سمبولیستی فرانسه و ایران اشاره نموده ایم و نشان داده ایم که مبنای شعر سمبولیستی فرانسه٬ بیش از آنکه براساس نماد و سمبول قرار داشته باشد٬ به دنبال ارائه ی توصیف و تصویری دیگر گونه از طبیعت پیرامون خود است تا از حقیقت پنهانی سخن بگوید که در پس پشت واژه ها و عبارات آن پنهان است در حالی که شعر سمبولیستی معاصر ایران (با تکیه بر شعر نیما ) بیشتر ساختاری تمثیلی و نمادین دارد.