علیرضا دربان آستانه

ژئوتوریسم، گردشگری مبتنی بر دانش است که با حفاظت از میراث های زمین شناسی، با رونق-بخشی به اقتصاد محلی، افزایش دانش جامعه و حفظ فرهنگ بومی نقش مهمی در توسعه پایدار ایفا می کند. ژئوپارک های روستایی (پارک های زمین شناسی) به عنوان مقصدهای جدید گردشگری دانش محور، یک نوآوری برای انتقال دانش زمین است که می تواند راهکاری نوین برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی باشد. هدف پژوهش حاضر، مطالعه تاثیر ژئوتوریسم و ژئوپارک قشم به عنوان تنها ژئوپارک جهانی ایران، در توسعه روستاهای جزیره قشم است. روش جمع آوری داده ها مبتنی بر روش های اسنادی و پیمایشی است. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن با کسب نظرات از کارشناسان مربوطه و پایایی آن با محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ، به تایید رسیده است. تحلیل اطلاعات نیز با استفاده SPSS، Lisrel و GIS صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای 20 روستای جزیره که در محدوده 23 ژئوسایت ژئوپارک قشم واقع شده اند، است. نتایج مطالعه اسنادی موجود نشان می-دهد میزان رشد فرصت های شغلی در مناطق روستایی جزیره طی سال های 1385- 1390 و 1390 – 1395، به ترتیب 53/2 و 64/4 درصد بوده است و 98/28 درصد از مهاجرت ها به روستاهای جزیره قشم با هدف جستجوی کار و یا جستجوی کار بهتر بوده است. نتایج مطالعه میدانی نیز نشان می دهد از مجموع سه هدف اصلی شبکه جهانی ژئوپارک، گسترش ژئوتوریسم و تأسیس ژئوپارک قشم به ترتیب در بعد حفاظت از میراث تاریخی و طبیعی 98 درصد، در بعد آموزش و حفظ فرهنگ بومی 84 درصد و در نهایت در بعد رونق اقتصاد جامعه محلی 83 درصد تأثیرگذار بوده است.

مطالعات و واکاوی ها درخصوص حکمروایی خوب روستایی، بیشتر نشانگر توجه به نگرش جامعه شناسی حکمروایی است و در این بین به بعد فضایی کمتر توجه شده است. مفهوم حکمروایی روستایی به ویژه با «بعد فضایی» رهیافتی جامع در توسعه پایدار روستایی به شمار می آید؛ زیرا رویکرد توسعه پایدار به توانمندسازی، ظرفیت سازی، افزایش مشارکت و اعتمادسازی، توسعه شبکه های ارتباطی روستاییان در داخل و بیرون از محیط روستا و توسعه نهادی منجر می شود. در این راستا تحقیق حاضر با هدف تبیین الگوی فضایی حکمروایی خوب روستایی در روستاهای کلان شهر کرج با ماهیتی کاربردی و استفاده از رویکرد پیمایشی و اسنادی انجام شده است. داده های مورد نیاز، 53 دهیار، 105 شورای اسلامی روستا و 366 سرپرست خانوار روستایی هستند که براساس نمونه گیری طبقه بندی طی فرایند چندمرحله ای انتخاب شده اند. روایی پرسشنامه نیز با استفاده از نظرات 45 نفر از صاحب نظران و پایایی آن با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا برای مقیاس های مختلف بررسی و تأیید شده؛ همچنین آزمون کای اسکوئر به منظور بررسی اختلاف نسبت افراد موافق یا مخالف در زمینه مؤلفه های پژوهش کاربرد داشته است. در پژوهش حاضر برای توزیع و الگوی فضایی حکمروایی خوب روستایی حکومت های محلی از فنون PROMETHEE  ،ANP و تحلیل رگرسیون استفاده شد و نتایج نشان داد 53 درصد از روستاهای مورد نظر، سطح حکمروایی خوب، 25 درصد متوسط و 22 درصد سطح حکمروایی ضعیفی دارند. منحنی حکمروایی خوب روستایی از شمال (کوهستانی) به جنوب (دشتی و کوهپایه ای) وضع مطلوب و مساعدتری پیدا می کند و توزیع فضایی حکمروایی طبق شاخص های نه گانه به سمت الگوی متمرکز یا خوشه ای گرایش دارد.  

پیشگیری از جرم همواره یکی از موضوعات اساسی و مهم در زندگی بشری بوده که در طول تاریخ به شیوه های مختلف اعمال گردیده است. لذا شناسایی پهنه های جرم سرقت موتورسیکلت و دوچرخه به منظور مدیریت هدفمند نیروهای پلیس و شناسایی عوامل مکانی دخیل در شکل گیری جرم، در شهر سمنان به عنوان هدف پژوهش انتخاب گردیده است. از سامانه اطلاعات جغرافیایی و همچنین نرم افزار SPSS به منظور تحلیل های فضایی مکانی و همچنین زمانی استفاده شده است. در این پژوهش جرایم ارتکابی مرتبط با سرقت موتورسیکلت و دوچرخه در محدوده قانونی شهر سمنان به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی توصیفی و داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد مهم ترین کانون های سرقت موتورسیکلت و دوچرخه در محدوده مسکن مهر و محله جهادیه واقع شده است که جزء محدوده کاملاً مسکونی شهر سمنان محسوب می شوند.

Purpose - The present study was undertaken to explore the model of the sustainable development planning of rural economy in Yazd province. Design/methodology/approach - This is an applied research that draws on an exploratory approach for data collection and is descriptive-analytical with regard to the description of characteristics. The main research instrument was a questionnaire coupled with semi-structured interviews. The statistical population of the study consisted of government actors in Yazd province, who were selected using multi-stage sampling method. Findings - The findings of this research indicated that planning sustainable development of rural economy in Yazd province has been consistent with the rational approach in terms of characteristics and compatible with the operational planning in terms of pattern. The central planning process has been top-down, and therefore, the local communities have not been involved in any of the planning processes. Research limitations / implications -The dominance of the traditional views on planning and the absence of stakeholders and locals in the planning framework has led to seven decades of ineffective development programs in Iran. Therefore, changing the planning pattern from the traditional (rational) to new (interactive-communicative) approach, which would lead to decentralization and the establishment of a public involvement in the planning system, especially in rural development, can help cope with the shortcomings of seven decades of rural development programs in Iran in general, and Yazd province in particular. Practical implications - Trusting people and utilizing the knowledge of rural people, especially the educated and young people, not only in planning but also in managerial positions such as district deputy in which the candidates are chosen among the local people, use of regional potentials such as Basij of Engineers to set up small knowledge-based circles at the city level and specialization of rural districts are some of the solutions that can trigger rural development under an interactive pattern. Originality/value : It is also important to identify the model that is employed by the dominant approach to development planning in a country. Based on this model, many features such as the extent of concentration and the role of people in the planning system, the role of local potentials and the limitations in planning, the place of monitoring and evaluation, among other things, in fostering development can be identified.

روند فزاینده ای در بروز بلایای طبیعی وجود دارد؛ روندی که در طول زمان افزایش یافته و بلایای مرتبط با تغییر اقلیم از جمله خشک سالی شایع ترین آن ها بوده است و هنگامی تبدیل به مسئله می شود که اثرهایی در جامعه داشته باشد و این نیز به آسیب پذیری جامعه نسبت به خشک سالی بستگی دارد. بنابراین،آنچه اهمیت دارد نحوهمواجهه با آن است؛یعنی با توجه به اثرهایچشم گیری که دارد، چه اقداماتی برای مقابله با آن انجامگرفته است. به این معنی که اعمال مدیریت در خشک سالی گامی مهم در جهت کاهش میزان خسارت این پدیده و تحت کنترل درآوردن آثار آن است. رویکرد غالب برای مدیریت آن در بیشتر نقاط جهان هنوز انفعالی است؛به این صورت که تمرکز اقدامات پس از وقوع حادثه را شامل می شود. بنابراین، با واردکردن رویکرد تاب آوری به فعالیت های چرخه مدیریت بلایا می توان به رویکرد جامعی برای مدیریت خشک سالی دست یافت که در آن با به کارگیری ظرفیت های روستایی می توان اثرهای نامطلوب خشک سالی را به حداقل رساند. در این رویکرد بر ظرفیت ها، مشارکت، و توانمندسازی و یادگیری جامعه روستایی برای مقابله با بلایا تأکید می شود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به روش کمّی انجام شده است.نگارندگان در صدد بررسی ارتباط بین سرمایه های اجتماع و تاب آوری با میانجیگری متغیرهای مدیریت بلایا در برابر خشک سالی اند. داده های مورد نیاز در این پژوهش با بهره گیری از روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 13000 نفر از افراد روستایی شهرستان کنگاور است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و به تعداد 492 نفر انتخاب شده است. پایایی پژوهش با روش آلفای کرونباخ نشان دهنده پایایی0 / 7است که ضریب به دست آمده قابل اتکاست. به منظور بررسی وضعیت سرمایه های اجتماع قبل و بعد از اقدامات انجام شده از آزمون تی زوجی استفاده شد که نشان دهنده معناداربودن تفاوت بود. همچنین، به منظور بررسی ارتباط و تأثیر متغیرها معادلات ساختاری به کار گرفته شد که با استفاده از آزمون تی روابط بین متغیرها معنادار شناخته شد و سرمایه های اجتماع با میانجیگری چرخه مدیریت بلایا 50درصد از تغییرات تاب آوری را تبیین می کند؛ به این صورت که سرمایه اجتماعی کمترین و سرمایه فیزیکی بیشترین تأثیر را بر تاب آوری داشته است.

مدیریت روستایی در ایران پس از طی نمودن فراز و فرودهای بسیار، با تصویب قانون شوراها و شکل گیری شوراهای اسلامی در آبادی های بالای 20 خانوار و در ادامه با تصویب قانون تاسیس دهیاری های خودکفا در روستاهای کشور (14 تیرماه 1377) و استقرار نهاد دهیاری به عنوان بازوی اجرایی شورای اسلامی، تجربه جدیدی را آغاز نمود. اکنون که حدود دو دهه از آغاز فعالیت مدیریت روستایی کشور در الگوی نوین خود می گذرد، در راستای تحقق مدیریت روستایی مطلوب و توسعه پایدار روستایی، بازبینی فرآیندها، اصلاح رویه های جاری و ارتقای مطلوبیت عملکرد این نهاد بسیار حایز اهمیت است. تحقیق حاضر که با هدف ارزیابی و تحلیل عوامل موثر بر بازآرایی الگوی مدیریت خدمات روستایی انجام شده است، از لحاظ ماهیّت توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. داده ها به دو روش میدانی و کتابخانه¬ای جمع آوری شده اند. جامعه آماری آن مشتمل برتمامی شهرستان های استان قزوین می باشد. در ادامه به صورت خوشه ای بخش ها، دهستان ها و روستاهای هدف انتخاب شده اند. در مجموع تعداد 427 پرسشنامه از اهالی 40 روستای منتخب استان قزوین تکمیل شده است. براساس نتایج تحقیق در بعد محیطی- کالبدی، مولفه هایی همچون؛ اتخاذ رویکرد پهنه ای به جای نقطه ای، پیوند فضایی و ویژگی های جغرافیایی منطقه و پوشش حداکثری خدمات، در بعد ساختاری-نهادی مولفه های؛ اصلاح قوانین و مقررات، ایجاد سازمان های عمرانی و خدماتی مشترک، افزایش ساعات فعالیت دهیار و امکان ارایه خدمت به روستاهای همجوار، در بعد اجتماعی- فرهنگی مولفه های؛ توزیع عادلانه خدمات، پاسخگویی، شفافیت عملکرد، افزایش تعاملات و توجه به اقشارآسیب پذیر، در بعد اقتصادی نیز مولفه های؛ رعایت صرفه و صلاح اقتصادی، کاهش هزینه خدمات، افزایش بهره وری، منابع درآمدی پایدار، خدمات اشتراکی و نهایتا در بعد انسانی نیز مولفه هایی همچون؛ مشارکت مردم، بخش خصوصی و تعاونی، اصلاح فرآیند انتخاب دهیار و آموزش شهروندی، از نظر پاسخگویان بیشترین نقش را در فرآیند بازآرایی الگوی مدیریت خدمات روستایی داشته اند.

استان گیلان 238 هزار هکتار اراضی شالیزاری دارد که به طور میانگین از هر هکتار، 29/1 تن کلش در مرحله برداشت و 2/1 تن فل و سبوس در مرحله تبدیل به عنوان پسماند باقی می ماند. بخشی از این پسماندها با قیمت پایین به استان های دیگر ارسال می گردد؛ بخشی دیگر بدون فرآوری برای خوراک دام استفاده می شود و بقیه در طبیعت رها شده و باعث آلودگی محیط زیست می شود در حالی که می تواند فرصت خوبی برای توسعه کارآفرینی و بهبود وضعیت مدیریت پسماند برنج باشد. بدین سان، هدف از این مطالعه، شناسایی عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی با بازیافت پسماند برنج بوده است. جامعه آماری تحقیق 191 هزار نفر بهره بردار برنج می باشند که با استفاده از جدول مورگان 400 نفر به عنوان نمونه تعیین شده است. روش تحقیق توصیفی و کمی است. برای تعیین رواﯾﯽ از نظر خبرگان و کارشناسان مرتبط و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ (0.89=α) استفاده شد. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﯿﺮ و ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده گردید. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد در بعد اقتصادی عامل تولید و ویژگی های محصول با ضریب بتا 1/0، در بعد اجتماعی عامل فرهنگی – اجتماعی با ضریب بتا 5/0، در بعد محیطی عامل حفاظت زیست محیطی با ضریب بتا 081/0 و در بعد نهادی عامل مدیریت پسماند با ضریب بتا 026/0 بیشترین قدرت متغیر وابسته پژوهش را در هر بعد تبیین نموده است. از این رو، بعد اجتماعی- فرهنگی با ضریب بتا 5/0 از بقیه عوامل تاثیرگذارتر است که با مواردی همچون ارتقاء سطح آموزش و ایجاد تشکل کارآفرینی پسماند می توان باعث افزایش درآمد، ایجاد اشتغال، حفظ محیط زیست شده و در ایجاد و تقویت کارآفرینی پسماند برنج در منطقه تاثیر گذاشت.

پژوهش حاضر، با رویکرد آینده پژوهی، به شناسایی مهم ترین عوامل موثر بر وضعیت کالبدی روستایی استان گیلان و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل را بر یکدیگر می پردازد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت، بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. همچنین، شیوه های گرد آوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای است. داده های کیفی با پرسش نامه باز و از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و داده های کمی به کار رفته در این پژوهش به صورت عددی و از طریق وزن دهی پرسش نامه های دلفی تهیه شده است. بر همین اساس، در گام نخست، شاخص ها و مولفه های تاثیر گذار در این حوزه در ابعاد مختلف(اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، زیست محیطی، مکانی-فضایی، کالبدی و تاریخی-باستانی) جمع آوری شد. پس از جمع آوری داده ها و شناسایی متغیرهای اولیه در چارچوب مدل دلفی، 40  پرسشنامه منحصرا بین نخبگان اجرایی استان گیلان و دانشگاهی(جامعه آماری پژوهش)، که تخصص و تجربه کافی پیرامون مسائل کالبدی داشتند توزیع گردید. مطابق نتایج خروجی میک مک، بر اساس نتایج کمی خبرگان، وضعیت کالبدی روستایی در استان گیلان وضعیت کالبدی جامعه محور در استان گیلان تا حدودی پایدار است و شرایط کنونی حاکم بر سیستم کالبدی جامعه محور در آینده نزدیک شاید تغییری صورت نگیرد. در نهایت با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم  ده عامل اصلی کلیدی در آینده توسعه کالبدی روستایی استان گیلان، می توان گفت که مواردی چون وجود عوامل رفاهی، امکانات، درآمد، آب و هوا، قدمت و بافت، بیشترین اثرگذاری مستقیم و وجود آب و هوای مناسب، بازارچه ها،  ناهمواری، توریستی، کاربری مناسب، بیشترین اثرگذاری غیرمستقیم را داشته اند.

برنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی ، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و داده های به دست آمده از مرکز آمار ایران و سایر ارگان های ذیربط انجام شده است ، هدف بررسی و تحلیل ساختار فضایی بخش سلفچگان شهرستان قم بوده است نتایج پژوهش که با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) در بخش درون یابی امکانات و تسهیلات و مدل تاپسیس در بخش سطح بندی سکونتگاه ها صورت گرفته است نشان می دهد که از حیث برخورداری از خدمات و تسهیلات سکونتگاه های جنداب ، طایقان ، راهجرد، به عنوان توسعه یافته ترین سکونتگاه های بخش سلفچگان و سکونتگاه های طرلاب ، فتح آباد ، نیچه و به عنوان سکونتگاه های محروم شناخته شده انددر پایان این مطالعه پیشنهاداتی به منظور تکمیل فرآیند پژوهش و ارائه ایده هایی به منظور برنامه ریزی فضایی بهتر در آینده این منطقه ارائه گردیده است

امروزه، اکوتوریسم صنعتی کلیدی و مهم در عرصه توسعه اقتصادی کشورها به شمار می رود. این صنعت همواره با مفهوم خطر در تصمیم گیری جهت انتخاب مکان های با پتانسیل بالا همراه بوده است و هدف از این مطالعه سنجش قابلیت توسعه اکوتوریسم در مناطق روستایی با تأکید بر خطرپذیری محیطی در تصمیم گیری بود. در این مطالعه، از دوازده معیار مکانی استفاده شد. جهت ارزیابی مفهوم خطر در تصمیم گیری از روش میانگین وزنی مرتب شده (OWA)، جهت محاسبه وزن و اهمیت معیارها از روش فرایند تحلیل شبکه ای (ANP)، جهت رتبه بندی روستاهای مناسب از روش تاپسیس، و جهت ارزیابی دقت مدل سازی از روش آنالیز حساسیت استفاده شد. نتایج نشان داد بین معیارهای مورد استفاده معیارهای فاصله از اراضی ساخته شده و فاصله از گسل به ترتیب دارای بیشترین و کمترین وزن اند. با افزایش و کاهش درجه خطرپذیری به ترتیب مساحت کلاس پتانسیل بالا افزایش و کاهش می یابد؛ به صورتی که در درجه خطرپذیری= 0 کمتر از 1 درصد و در درجه خطرپذیری= 1 به میزان 35 درصد از مجموع مساحت کل منطقه در کلاس پتانسیل خیلی بالا قرار دارد. بررسی روستاهای مناسب در خطرپذیری= 5/0 جهت توسعه اکوتوریسم نشان داد از مجموع روستاهای استان مازندران تنها 55 روستا در مناطق با پتانسیل خیلی بالا قرار گرفته اند که از این میان روستای عالی کلا با فاصله نسبی 8505/0 توانمندترین روستا جهت توسعه اکوتوریسم است. در نهایت، نتایج آنالیز حساسیت ثبات قابل قبول نتایج مدل در سناریوهای مختلف و به عبارتی قابلیت اطمینان بالای نتایج مدل را نشان داد.

وجود امنیت عمومی برای احساس رفاه و امنیت در هر محله ای حیاتی است. امنیت محله معضل پیچیده ای است که به شکل قوی وضعیت کلی محلات را به واسطه کیفیت خدمات رسانی تحت تأثیر قرار می دهد. هدف از پژوهش حاضر نقش طراحی کالبدی و بررسی عوامل مؤثر بر امنیت روستاییان در سطح روستاهای شهرستان رشت می باشد. تحقیق حاضر از نظر روش تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. به منظور  بررسی بهتر در این پژوهش ابتدا ابعاد احساس امنیت به چهار بعد ناموسی، جانی، مالی و اجتماعی تقسیم شد و معرف های مرتبط در قالب گویه های طیف لیکرت طراحی و استخراج گردید. سپس از  20 معرف برای سنجش اثرات کالبدی بر امنیت روستاییان و تجزیه و تحلیل استفاده شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای (فیش برداری از کتاب، مقاله و منابع اینترنتی) و میدانی (پرسشنامه و مشاهده مستقیم و مصاحبه با سرپرست خانوارها) بود و برحسب ضرورت در هریک از مراحل تحقیق، یکی از این دو روش به کار گرفته شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمارهای توصیفی (میانگین، فراوانی) و استنباطی (ضریب همبستگی، آزمون T تک نمونه ای و تحلیل واریانس) صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی ساکن روستاهای شهرستان رشت(321703) می باشد. در منطقه مطالعه شده، که بر اساس جدول مورگان تعداد 384 پرسشنامه در منطقه تکمیل گردید. نتایج تحقیق حاکی از اثر گذار بودن شاخص های کالبدی در امنیت روستاییان است. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که شاخص های جنسیت، سن، میزان تحصیلات، مسائل و مشکلات کالبدی، نوع حادثه وقوع یافته در محیط و نوع جرم به ترتیب  تأثیر قابل توجهی بر احساس امنیت خانوارهای موردمطالعه داشته است. بطوریکه بررسی ها نشان می دهد، جنسیت با 550/0 بیشترین میزان تأثیر را بر متغیر وابسته یعنی همان امنیت را دارد و اینکه بیشترین احساس ناامنی در روستاها توسط زنان بوده است .

برند سازی مقصد یکی از اجزای ضروری در برنامه ریزی گردشگری و از ابزار مهم توسعه جوامع مقصد گردشگری می باشد. هسته اصلی برند مقصد، داشتن یک تصویر ذهنی برند که عاملی حیاتی در فرایند ادراک تصمیم گیری گردشگران در بین مقاصد گردشگری قابل توضیح می نماید. هدف تحقیق حاضر تحلیلی بر نقش تصویر ذهنی از برند مقصد در توسعه گردشگری شهرستان مریوان می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه می باشد. جامعه آماری تمامی گردشگران و بازدیدکنندگانی هستند، که از مراکز طبیعی، تاریخی و فرهنگی گردشگری شهرستان مریوان در سال 1400 سفرکرده اند تکمیل پرسشنامه، صورت گرفته است. جهت تعیین حجم نمونه به کمک فرمول کوکران تعداد نمونه ها 384 نفر تعیین گردید. این تعداد به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای - نسبتی انتخاب شده اند. روایی پرسشنامه از طریق نظرات متخصصین در زمینه گردشگری و همچنین روایی همگرایی و واگرایی و پایایی ابزار نیز با استفاده آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. برای پردازش داده ها نیز از نرم افزار آماری SPSS 26 و جهت برازش مدل اندازه گیری از مدل معادلات ساختاری SmartPLS 3 استفاده گردید. نتایج حاصل از مدل نشان داد که ابعاد تصویر ذهنی برند توانسته اند (72%) از تغییرات توسعه گردشگری را تبیین نمایند. از بین ابعاد تصویر ذهنی برند بیشترین تأثیر مشاهده شده به ترتیب مربوط به تصویر شناختی (آگاهی) و تصویر کنشی (وفاداری) و پس ازآن تصویر منحصربه فرد و تصویر ذاتی و درنهایت تصویر احساسی بیشترین تأثیر را بر توسعه گردشگری شهرستان مریوان داشته اند.

گسترش شهرنشینی و مسائل و مشکلات خاص زندگی شهری، بیش از پیش ضرورت توجه همه جانبه به راهبردها و راه حل های سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها را روشن ساخته است. در میان موضوعاتی مانند محیط زیست شهری، ایمنی شهری،  برنامه ریزی شهری و  توسعه شهری، یک عامل بسیار مهم مدیریت شهری است. استراتژی توسعه شهری، یک ابزار جدید برای کمک به توسعه و برای پاسخ به تغییرات جزر و مدی فراگیر جهانی و کاهش فقر شهری و توسعه اقتصاد محلی می باشد. بیشتر استراتژی های توسعه شهری به عنوان یک فرآیند مشارکتی، سه هدف اصلی: بهبود مدیریت شهری، رشد اقتصادی و کاهش فقر شهری را دنبال می کنند. توسعه گردشگری یکی از ابعاد توسعه ملی است که در کشورهای مختلف چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی حائز اهمیت است و یکی از ابزارهای مهم استراتژی توسعه شهری می باشد. هدف این پژوهش، بررسی نقش موثر مدیریت در استراتژی توسعه شهری، برای دستیابی به توسعه گردشگری و رونق اقتصادی و اجتماعی جزیره هرمز می باشد. روش تحقیق بر مبنای روشهای توصیفی و  تحلیلی و کاربردی است که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی  ( مصاحبه و پرسشنامه) انجام گرفته و نتایج حاصل از آن با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون کای اسکوئر تک نمونه ای محاسبه شده است و از تحلیل SWOT برای شناسایی قوت ها و ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها و از مدل استراتژیک SOAR برای تدوین استراتژی توسعه و تشریح قوت ها، فرصت ها، آرمانها و نتایج استفاده شده است. توسعه گردشگری در دنیا، به کارآمدی نظام مدیریتی، تقویت زیر ساختها و بهبود ظرفیت های لازم نیاز دارد. یکی از مهمترین عوامل موثر در توسعه گردشگری در هر منطقه، چگونگی مدیریت آن است. نتایج بدست آمده نشان میدهد توسعه گردشگری در جزیره هرمز با وجود جاذبه های تاریخی و طبیعی به دلیل نداشتن امکانات خدماتی و رفاهی و زیر ساخت های لازم و مدیریت صحیح، به کندی پیش می رود و چشم انداز آن بر پایه تبدیل جزیره هرمز به منطقه آزاد، در یک نظام مدیریتی کارآمد با هدف توسعه گردشگری و رونق اقتصادی و اجتماعی منطقه در سه حوزه گردشگری تاریخی، فرهنگی و اکوتوریسم - ژئوتوریسم قرار دارد.

این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، از نوع پیمایشی و از نوع تحقیقات توصیفی و نحوه ی جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش بر اساس استاندارد کارشناسی برابر 40 کارشناس و سطح تحلیل روستا برابر 40 روستا در 9 دهستان می باشد. همه پرسشنامه ها با میزان بالای 0.7 از پایایی بالایی برخوردار هستند. در این تحقیق متغییرها به دو دسته متغیرهای مستقل و وابسته با 4 معیار تقسیم می شوند، در این تحقیق از روش آزمون دوجمله ای و آزمون تی تک نمونه ای ، آزمون همبستگی برای سنجش همبستگی بین متغیرها، برای سنجش تاثیرات عوامل گردشگری بر کسب و کارها نیز از تحلیل رگرسیون خطی تک متغیره و چند متغیره و آزمون کای اسکوئر، آزمون اسپیرمن استفاده شده است بر اساس نتایج پژوهش، معیارهای گردشگری با میانگین 4.71 داری بیشترین تاثیر و سایر ابعاد غیر گردشگری، دارای تاثیرات نسبی و متوسط رو به بالا هستند. در واقع بر اساس تقسیم بندی که در ابتدای پژوهش انجام شد، معیارهای گردشگری تاثیرات بسیار مهمتری نسبت به عوامل غیرگردشگری دارد. در نتیجه گیری نهایی باید اشاره کرد که ظاهرا تاثیرات عوامل مخنلف بر کسب و کارها در سطح خیلی بالایی نبوده و در سطح متوسط رو به بالا قرار دارد. در این میان تنها عوامل گردشگری دارای تاثیرات بالای می باشد که این مسئله به ارتباط تنگاتنگ عوامل گردشگری با کسب و کارهای روستایی دارد. در واقع مجموعه عناصر گردشگری ارتباط معنایی بیشتری با کسب و کارها دارند

مفهوم حکمروایی مبتنی بر همیاری حکومت و جامعه مدنی است در جوامع روستایی توسعه پایدار نیازمند نظام مدیریت و حکمروایی کارآمد مبتنی بر ظرفیت ها و منابع محلی است. در این پژوهش به تبیین جایگاه حکمروایی و ارتباط بین حکمروایی موجود و تسهیل فرصت های کارآفرینی و ارائه الگوی حکمروائی خوب در توسعه ظرفیت های کارآفرینی در منطقه مورد مطالعه پرداخته خواهد شد. پژوهش حاضر به لحاظ نوع، توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعه ای و در گردآوری اطلاعات از شیوه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است . جامعه آماری ساکنان نواحی روستایی شهرستان گمیشان و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه263 سرپرست خانوار و روش نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. با نظرخواهی از صاحب نظران و متخصصین رشته های جغرافیا، گردشگری، کارآفرینی، مدیریت، اقتصاد و ... هشت شاخص مهم حکمروایی خوب و متغیرهای مربوط به تسهیل فرصت های کارآفرینی استخراج خواهد شد و بر این اساس مهمترین شاخص ها با معادلات ساختاری( SME ) اعتبار آن مورد سنجش خواهد گردید. با توجه به حل مدل برنامه ریزی خطی در روش بهترین_ بدترین، شاخص های مشارکت با وزن 401/0 رتبه اول، به عنوان مهم ترین شاخص و شاخص مسئولیت پذیری با وزن 024/0 رتبه هشت، کم اهمیت ترین شاخص حکمروایی خوب در بر تسهیل فرصت های کارآفرینی معرفی شدند. با تکنیک رتبه بندی WASPAS ، روستاهای حوزه شرقی با امتیاز 365/3 در رتبه اول و روستاهای حوزه غربی با وزن 229/3 در رتبه دوم و روستاهای حوزه شمالی با وزن 117/3 در رتبه سوم از نظر تأثیر شاخص حکمروایی خوب در تسهیل فرصت های کارآفرینی باشند.

مفهوم حس تعلق مکانی در میزان و نوع روابط بین افراد جامعه تأثیر می گذارد و این رابطه در گروه های اجتماعی که به مکان خاصی اختصاص دارند، باعث افزایش سرمایه های اجتماعی و اعتماد آنان می گردد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل فضایی رابطه بین سرمایه اجتماعی و تعلق مکانی در مناطق روستایی شهرستان رودبار است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، روستاهای استان گیلان واقع در شهرستان رودبار با تعداد 18 روستا و مجموع 2955 نفر جمعیت می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است. تعداد نمونه ها با استفاده از جدول مورگان، 450 نفر تعیین شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که توزیع فضایی تعلق مکانی به صورت شمالی- جنوبی است و روستاهای مناطق مرکز به سمت جنوب غرب کم ترین حس تعلق و روستاهای شمال دارای بهترین وضعیت می باشند. در زمینه توزیع فضایی سرمایه اجتماعی نیز بهترین وضعیت را روستاهای واقع در بخش مرکزی و کم ترین توزیع فضایی را عمدتاً جنوب غرب شهرستان و بخشهایی از جنوب شرقی را دربر می گیرد. یافته ها نشان داد، براساس ضریب تعیین R2، 1/78 درصد از واریانس سرمایه اجتماعی در خانوارهای روستایی مورد مطالعه، توسط 3 شاخص عملکردی، ادراکی و محیطی تعلق مکانی قابل تببین است. ضریب بتا (Beta) نیز حاکی از آن است که، شاخص ادراکی تعلق مکانی با بتای 550/0 بیشترین میزان تأثیر را بر سرمایه اجتماعی روستاهای مورد مطالعه داشته است. با این وصف می توان گفت، تعلق به مکان در بین خانوارهای روستایی عامل مهمی در شکل گیری پایه های ارتباطی استفاده کنندگان و محیط زیست می باشد که منجر به ایجاد محیط های با کیفیت در مناطق روستایی خواهد گردید. این حس می تواند زمینه مساعدی برای ایجاد دموکراسی مشارکتی فراهم سازد و اجرای برنامه های مختلف اقتصادی و اجتماعی را در اجتماع محلی با توفیق چشمگیری همراه کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

یک عامل کلیدی استراتژیک برای افزایش اثربخشی خدمات گردشگری روستایی و تحقق بخشیدن بهتر به اهداف از جمله افزایش رقابت، خدمات بهتر به مشتری و افزایش سودآوری و اشتغال در نواحی روستایی، ارزیابی عملکرد مدیریت زنجیره تامین گردشگری روستایی است. مرور پژوهش های پیشین نشان دهنده ضعف چارچوب های موجود در تبیین الگوی ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین گردشگری روستایی است. هدف این تحقیق، توسعه یک چارچوب جامع از فراینده های سازنده مدیریت زنجیره تامین گردشگری روستایی با رویکر مرور نظامند است. پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی است، و با رویکرد مرور نظامند ادبیات مرتبط با مولفه های مدیریت زنجیره تامین خدمات و گردشگری در فاصله سال های 2000 تا 2017، با استفاده از 6 کلیدواژه مشخص و استراتژی شفاف و از پیش طراحی شده، از 15 پایگاه های اطلاعاتی، جمع آوری شد. پس از غربالگری و ارزیابی کیفی، تحلیل نهایی روی 42 مقاله انجام شد. با تحلیل مقاله ها یازده فرایند و 136 مولفه برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین گردشگری شناسایی شد. مطالعه نشان می دهد ارزیابی عملکرد در زمینه زنجیره تامین گردشگری نسبت به دیگر زنجیره های تامین خدماتی اندک و به صورت تک بعدی، پراکنده و فاقد نگاه سیستمی و فرایندی است و هنوز یک چارچوب جامع برای ارزیابی عملکرد فعالیت های گردشگری ارائه نشده است. الگوی پیشنهای می تواند ابزار عملی قابل اندازه گیری برای مدیریت عملکرد زنجیره تامین گردشگری روستایی باشد و می تواند به مدیران زنجیره تامین گردشگری روستایی کمک کند تا به طراحی و مدیریت فرایندهای زنجیره تامین به صورت جامع و سیستمی بپردازند.

احساس امنیت به انعکاس روان ی شهروندان از عوامل تهدیدکننده جرم بر می گردد و تأثیر شگرفی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی و به ویژه انگیزه سرمایه گذاری و فعالیت های تولیدی در نواحی روستایی می گذارد. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی و تحلیل احساس امنیت روستاییان شهرستان شیروان و چرداول به اجرا در آمد. روش تحقیق در این مطالعه، پیمایشی و داده های مورد نیاز از 445 نفر در 166 روستای شهرستان شیروان و چرداول در سال 1390 گردآوری شد. برای ارزیابی و تحلیل احساس امنیت از روش های آمار فضایی شامل آماره ی موران و ، روش کریجینگ و برای تبیین متغیر وابسته از تحلیل های همبستگی دو متغیره استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد، احساس امنیت روستاییان در سطح شهرستان با میانگین 46/2 (در بازه 1 تا 5) در حد متوسط و پایین می باشد. نتایج تجزیه ورایانس یک طرفه نیز نشان داد اختلاف معنی داری بین دهستان های شهرستان وجود دارد به نحوی که دهستان های لومار، زردلان، آسمان آباد با میانگین احساس امنیت پایین تر در گروه اول و دهستان های زنگوان، هلیلان، کارزان، شباب و بیجنوند با میانگین احساس امنیت بالاتر در گروه دوم قرار گرفتند. نتایج تحلیل فضایی نیز حاکی از وجود طبقات خوشه ای و متفاوت در پهنه شهرستان می باشد به نحوی که نواحی شمال شرقی و جنوب غربی و غرب شهرستان، کمترین احساس امنیت و نواحی مرکزی بیشترین احساس امنیت را دارند. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نیز حاکی از اهمیت متغیرهایی مانند برخورداری و عملکرد پاسگاه پلیس، شاخص برخورداری، سرمایه اجتماعی، تهیه و اجرای طرح هادی، کیفیت روشنایی معابر، جمعیت روستا، فاصله روستا از جاده های اصلی، عملکرد رسانه ها و تجهیزات ارتباط روستایی بر احساس امنیت روستاییان می باشد

زمینه و هدف: مزاحمت جنسی و ارزش ندادن به شخصیت زن نه تنها سبب منزوی شدن آنها می شود بلکه باعث انفعال نیمی از افراد جامعه می شود و با وجود چنین معضلی در جامعه هرگز نخواهیم توانست به برابری، توسعه و صلح واقعی دسترسی پیدا کنیم. هدف این پژوهش بررسی عوامل و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مزاحمت جنسی زنان شهر خرم آباد است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع پژوهش توصیفی تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه زنان 15 تا 50 سال شهر خرم آباد است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 373 نفر برآورد شد و روش نمونه گیری، تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود و از آزمون نیکویی برازش ساختار نظری، آزمون اعتبار سازه ای، آزمون تی تست مستقل و ضریب رگرسیون برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون تی تست مستقل نشان داد بین میزان مزاحمت جنسی زنان برحسب نوع پوشش تفاوت معنا داری در سطح 95 درصد اطمینان وجود دارد. نتایج معادله ساختاری نشان داد طبقه اجتماعی، حمایت اجتماعی، پایگاه اجتماعی، میزان مذهبی بودن، سن و سبک زندگی زنان بر مزاحمت جنسی آنها تأثیر معکوس و معناداری دارد. نتایج: مشارکت اجتماعی و شبکه های اجتماعی زنان بر مزاحمت جنسی آنها تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج مدل نهایی پژوهش نشان داد حمایت اجتماعی با اثر مستقیم (323/0-) بیشترین مقدار واریانس مزاحمت جنسی را تبیین می کند.