کورس سامانیان

کورس سامانیان

مدرک تحصیلی: دانشگاه هنر تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۴ مورد از کل ۱۴ مورد.
۱.

شناسایی لکه های فاکسینگ در نسخه شاهنامه موسوم به مندرس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و هفتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلید واژه ها: شاهنامه مندرس فاکسینگ Micro-XRF FTIR-ATR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۰۴ تعداد دانلود : ۷۰۰
هدف: لکه های قهوه ای رنگ متمایل به قرمز و زرد در شاهنامه موسوم به مندرس موضوع این پژوهش است. این نسخه در کاخ موزه سعدآباد تهران نگهداری می شود. هدف این پژوهش شناسایی نوع لکه قهوه ای رنگ روی کاغذهای شاهنامه مندرس و عوامل مسبب این آسیب است. روش/ رویکرد پژوهش: در این تحقیق سعی شده است هدف پژوهش با رویکردی اثبات گرایانه (positivism) با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بررسی شود. برای رسیدن به هدف پژوهش از منابع کتابخانه ای و آنالیزهای دستگاهی استفاده شده است. یافته ها و نتایج: طیف سنجی FTIR-ATR وجود قارچ را در لکه ها تأیید کرد؛ همچنین Micro-XRF نیز عناصر آهن و مس را شناسایی کرد. دو عامل قارچ و وجود فلز از مشخصه های لکه های فاکسینگ هستند. آهار نشاسته و جوهر مازوی به کاررفته در این نسخه از شاهنامه می تواند دلیلی بر ایجاد و تسریع لکه های فاکسینگ باشد
۲.

بهینه سازی کربوکسی متیل سلولز(CMC) در برابر عوامل میکروارگانیسم با استفاده از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم به منظور ارتقاء کیفیت حفاظتی این پلیمر در مرمت اسناد کاغذی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹۷)

کلید واژه ها: کاغذ کربوکسی متیل سلولز نانوذرات دی اکسید تیتانیوم میکروارگانیسم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی قوانین و فنون حمایت و حفاظت از آثار باستانی
تعداد بازدید : ۱۴۰۰ تعداد دانلود : ۷۵۳
هدف: این مقاله، با هدف بهینه سازی و ارتقاء کیفیت حفاظتی پلیمر کربوکسی متیل سلولز(CMC) در برابر عوامل میکروارگانیسم، بااستفاده از نانوذرات دی اکسیدتیتانیوم(TiO2) انجام شده است. روش پژوهش: روش پژوهش در این تحقیق، تجربی(آزمایشی) و شیوة دستیابی به اطلاعات منابع کتابخانه ای و روش های آزمایشگاهی است. آزمایش های صورت گرفته در این پروژه شامل پیرسازی تسریعی بیولوژیکی نمونه چسب ها در شرایط تاریکی و حضور نور، بررسی مقاومت چسبندگی آنها، اعمال این نمونه چسب ها برروی کاغذ، و انجام آزمایش هایی مانند مقاومت کششی نمونه های کاغذ، سنجش میزان pH، رنگ سنجی، و آنالیز دستگاهی FT-IR است. یافته ها و نتایج پژوهش: نتایج به دست آمده از آزمون پیرسازی بیولوژیکی نمونه چسب های حاوی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم حاکی از آن است که این نانو ذرات توانایی کند کردن فرآیند رشد و انتشار عامل میکروارگانیسم بر روی چسب کربوکسی متیل سلولز را دارد، اما این توانایی تنها در حضور نور مرئی امکان پذیر بوده و در تاریکی تأثیر آن اندک است. نتایج حاصل از سایر آزمایش های انجام شده بر روی چسب های بهینه سازی شده و کاغذهای پوشش داده شده با آنها نشان می دهد که افزودن دی اکسید تیتانیوم تأثیر چندانی بر روی ساختار و ویژگی های کربوکسی متیل سلولز و کاغذ نخواهد داشت. نتایج به دست آمده از آزمون رنگ سنجی نیز نشان می دهد که دی اکسید تیتانیوم می تواند از تغییر رنگ(زردشدگی چسب) نمونه ها جلوگیری کند و تأثیر مثبتی در کنترل این فرآیند داشته باشد.
۳.

بهینه سازی گِران رَوی (قوام، چسبناکی) چسب گیاهی سریش برای استفاده در مرمت کاغذ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۴) 124 - 148

کلید واژه ها: مرمت کاغذ چسب سریش بهینه سازی گِران روی (قوام ، چسبناکی) پلی ساکارید تثبیت آنزیم استخراج با اتانول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۲ تعداد دانلود : ۴۸۸
هدف : این پژوهش ضمن اشاره به معضلات استفاده از چسب های سنتزی در مرمت کاغذ و لزوم احیاء چسب های سنتی در این حوزه، به معرفی چسب سریش در صنایع دستی کهن ایران و مشکلات استفاده از این چسب پرداخته است؛ سپس برای افزایش گِران رَوی (قوام) این چسب راهکاری عرضه کرده است. روش/ رویکرد پژوهش : این پژوهش با روش تحلیلی-میدانی انجام شده و اطلاعات آن از منابع کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. برای بهبود کیفیت چسب، براساس روش های متداول در استخراج ترکیبات از گیاهان، بر روی ریشه های گیاه سریش و پودر سریش، عملیاتی انجام شد و آنگاه کیفیت چسب ها با استفاده از روش های آزمایشگاهی بررسی شد. شیوه های به کاررفته شامل تثبیت آنزیم ها در اتانول 70% جوشان، و استخراج پلی ساکاریدهای چسبنده با استفاده از اتانول 96% بود که به طور جداگانه و هم زمان بر روی نمونه ها انجام شد؛ آنگاه پلی ساکاریدهای به دست آمده، با روش انجمادی خشک شدند و از آن ها محلول های 2% تهیه شد. سپس در زمان های مختلف، آزمون های گراوی متری، طیف سنجی مرئی-فرابنفش، و pHمتری روی آن ها انجام شد و نتایج حاصل از چسب های فراوری شده با داده های حاصل از چسب سنتی سریش مقایسه شد. یافته ها و نتیجه گیری : این پژوهش مشخص کرد که تثبیت آنزیمی روشی مؤثر در افزایش قوام چسب سریش است؛ ولی روش استخراج با اتانول به تنهایی در افزایش این ویژگی تأثیرگذار نیست. هم چنین تثبیت آنزیم ها در ریشه گیاه و سپس استخراج با اتانول، نه تنها مؤثرترین روش برای بهبود ویژگی های قوام چسب سریش است، بلکه باعث کاهش اسیدیته چسب و حذف رنگ از چسب سریش نیز می شود.
۴.

معرفی و مقایسه روش های استحکام بخشی اسناد کاغذی و پیشنهاد کاربرد نانوالیاف سلولزی به منظور حفاظت از این آثار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۴)

کلید واژه ها: آثار کاغذی استحکام بخشی حفاظت و مرمت آرشیو و کتابخانه نانوالیاف سلولز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۸ تعداد دانلود : ۵۸۴
هدف: این مقاله با معرفی، توصیف و سپس مقایسه مهم ترین روش های معمول استحکام بخشی آثار کاغذی، زمینه و فرصت شناخت بیشتر برای حفاظت گران و آرشیوداران کتابخانه ها را فراهم و کاربرد خواص دو نانوماده جدید را در حفاظت از آثار کاغذی پیشنهاد نموده است. روش/رویکرد پژوهش: شیو ه تحقیق مورداستفاده، توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه ای، اطلاعات ضروری گردآوری و سپس داده های اکتسابی تحلیل شده است. یافته ها و نتایج: مطالعه انجام شده در این مقاله نشان می دهد که روش های معمول در استحکام بخشی آثار کاغذی، هر یک واجد مزایا و معایبی هستند؛ بنابراین شناخت و آگاهی لازم برای حفاظت گران و آرشیوداران کتابخانه ها بسیار ضروری است. نانوالیاف سلولز دارای خواص فیزیکی و مکانیکی ویژه، سازگاری و دوام شیمیایی و ارزان قیمت هستند. کاربرد روش های مبتنی بر آهاردهی مجدد ازنظر سهولت در انجام و نیاز نداشتن به امکانات خاص، جایگاه ویژه ای دارند و به همین سبب، استفاده از پلیمرهای اترسلولزی و به ویژه پلیمر کلوسل جی، بیشترین سهم را دارد. با توجه به تمایل حفاظت گران به ارتقاء روش های سنتی و لزوم انجام تحقیقات نوین، کاربرد نانوالیاف سلولز به عنوان یک پوشش محافظ در ترکیب با پلیمر های اترسلولزی معرفی و پیشنهاد می شود.
۵.

بررسی تکنیک عکاسی به کار رفته در عکس قطع بزرگ احمدشاه قاجار با بکارگیری آنالیزهای دستگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۹۹)

کلید واژه ها: عکس عکاسی دوره قاجار روش کلدیون تر FTIR XRF و SEM-EDS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۷ تعداد دانلود : ۵۴۵
هدف: هدف این مقاله یافتن تکنیک یک نمونه عکس پایه کاغذی بسیار بزرگ از احمدشاه قاجار، با ابعاد 50×140 سانتی متر، مربوط به اواخر دوره قاجار است. روش پژوهش: روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع آمیخته و ترکیبی از روش های کمی و کیفی شامل روش آزمایشی، تجربی و توصیفی است. انجام مطالعات کتابخانه ای و استفاده از روش های آزمایشگاهی FTIR، XRF و SEM-EDS همین طور شیمی تر و مشاهدات میکروسکوپی، از روش های مورد استفاده در این پژوهش است. یافته ها و نتایج پژوهش: نتایج به دست آمده از بررسی و آنالیز عکس، به وسیله دستگاه های FTIR، XRF و SEM-EDS در کنار آزمایشات شیمی تر و بررسی های میکروسکوپی نشان می دهد، تکنیک عکس مورد بررسی، کلدیون تر است که با توجه به تصاویر میکروسکوپ الکترونی و حضور لایه نازک باریتا زیر امولسیون، عکس از نوع کلدیون مات با طیف دهی طلا است. نتایج آنالیز XRF نشان می دهد از رنگدانه سفید سرب در رتوش پر کلاه و مداد برای بهبود کیفیت صورت، کلاه و یقه لباس استفاده شده است. در این پژوهش برای نخستین بار تکنیک یک عکس بسیار بزرگ از دوره قاجار با روش دستگاهی، مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است.
۶.

بررسی تأثیر نور بر ثبات رنگی مُعَصْفَر (فام زرد) استفاده شده در مرمت نسخ خطی (براساس دستورالعمل های رنگرزی کاغذ در متون تاریخی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۰) 146 - 174

کلید واژه ها: مُعَصْفَر گلرنگ رنگینه گیاهی ثبات رنگی دربرابر نور نسخ خطی مرمت متون تاریخی رنگرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۴ تعداد دانلود : ۷۴۴
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر نور بر ثبات رنگی فام زرد گرفته شده از رنگینه گیاهی مُعَصْفَر (گلرنگ) براساس دستورالعمل های ساخت رنگ در متون تاریخی ایرانی و شناسایی معایب و مزایای احتمالی استفاده از این رنگینه در رنگرزی کاغذهای مورداستفاده در مرمت نسخ خطی است. روش/ رویکرد پژوهش: شیوه این پژوهش کمی، و تلفیقی از روش میدانی و تحلیلی است و برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. رنگ زرد براساس دستورالعمل های موجود در متون تاریخی کهن ساخته شد. کاغذ مرمتی و واتمنِ منتخب با معصفر رنگرزی و خشک شدند. پیرسازی براساس استاندارد ملی ایران به شماره 20283 در محفظه زنون انجام شد. بعداز پیرسازی، شدت رنگ با دستگاه رنگ سنج، و میزان تخریب سلولز با دستگاه های FTIR، pH متر و سنجش مقاومت کششی، اندازه گیری و با مقدار قبل از پیرسازی مقایسه شد. یافته ها و نتیجه گیری: آزمایش های انجام شده نشان داد که کاغذ واتمن به دلیل نداشتن افزودنی، پایداری بیشتری از دو نوع کاغذ دیگر دارد. همچنین نمونه کاغذهای رنگ شده با دستورالعمل قراردادی از نمونه کاغذهای رنگ شده با دستورالعمل تاریخی تغییرات بیشتری در پارامترهای رنگی داشتند. نمونه کاغذهای رنگ شده با هر دو دستورالعمل تخریب شدند، ولی میزان تخریب بسیار ناچیز بود و می توان از آن صرف نظر کرد.
۷.

قابلیت شکل گیری و ثبت حافظه جمعی در روند پاکسازی نقاشی های دیواری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۰) 101-125

کلید واژه ها: حافظه جمعی نقاشی دیواری پاکسازی مرمت و حفاظت ارگ کریم خان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۵۷۱
حافظه جمعی شامل چهار مرحله شکل گیری، ثبت، تداعی و انتقال است. نقش نقاشی های دیواری به عنوان دلالت هویتی بسیاری از بناهای تاریخی، در دو مرحله اول از اهمیت بیشتری برخوردار است. تحقیق حاضر با هدف بررسی دو مرحله قابلیت شکل گیری و ثبت حافظه جمعی در بنای تاریخی ارگ کریم خان در شیراز انجام شد. سؤال اصلی پژوهش این است که تاثیرات متقابل پاکسازی نقاشی های دیواری تاریخی و قابلیت شکل گیری و ثبت حافظه جمعی چگونه است؟ روش پژوهش ترکیبی (کیفی-کمی) است و جمع آوری اطلاعات در دو مرحله مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت پذیرفته است. داده ﻫﺎ از طریق آزمون تحلیل واریانس چند متغیری مانوا(Manova)، ﻣﻮرد ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ ﻗﺮار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهند که توجه به ابعاد مختلف پاکسازی در قالب توجه به هماهنگی و یکپارچگی نقاشی ها، ارزش های تاریخی، الحاقات و لایه برداری ها، قدمت و اصالت نقاشی ها، ارزش های زیبایی شناختی، نمادها و نشانه های تاریخی، زنگار یا پاتین، دوره های تاریخی مختلف نقاشی های دیواری، میزان اتصلات قوی باگذشته و میزان حفظ هویت و اصالت نقاشی دیواری و ایجاد بستری مناسب جهت استمرار در بازدید از نقاشی های دیواری و عکس برداری از نقاشی های دیواری، قابلیت شکل گیری و ثبت حافظه جمعی نسبت به یک نقاشی دیواری را تقویت می کند.
۸.

ارزیابی رفتار نانوکامپوزیت هایِ الیاف سلولز نسبت به دمای نرم شوندگی (Tg) با هدف مرمت اسناد کاغذی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال سی ام تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 166 - 192

کلید واژه ها: اسناد کاغذی حفاظت و مرمت نانوالیاف سلولز کلوسل دمای نرم شوندگی (Tg) گرماسنج روبشی تفاضلی (DSC)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۴۳۲
هدف: شناسائی عملکرد پلیمر کلوسل جی با افزودن نانوالیاف سلولزِ BCN[1] و NFC[2] در دمای نرم شوندگی (Tg) با هدف ایجاد ماده پلیمری اصلاح شده برای مرمت آثار کاغذی. روش٫ رویکرد پژوهش: داده ها  با استفاده از گرماسنج روبشی تفاضلی (DSC)[3] به روش استاندارد ASTM[4] گردآوری و با استناد به تجربیات آزمایشگاهی مرتبط تحلیل و تفسیر شده است. یافته ها و نتیجه گیری: رفتار گرمایی فیلم های حاوی نانوکامپوزیت NFC+Klucel و BCN+Klucel به سبب افزایش دمای گذار شیشه ای (Tg)، در مقایسه با نمونه ماتریس های کلوسلِ بدون نانوافزودنی بهبود یافت.این افزایش در BCN به مراتب بیشتر از NFC بود. هم چنین، رفتار بازدارندگی نانوکامپوزیت های الیاف سلولزی NFC و BCN در برابر کهنگیِ ناشی از شرایط پیرسازی، در مقایسه با نمونه خالص کلوسل نیز به مراتب بیشتر افزایش یافت. این رفتار در نمونه فیلم های BCN در مقایسه با نمونه های NFC، بیشتری افزایش یافت.  هم چنین، یافته ها نشان داد نانوالیاف NFC در زمان پیرسازی طولانی تر، دربرابر کاهش Tg بازدارندگی بیشتر نشان می دهند.
۱۰.

رویکرد به هنر اسلامی در موزه با تحلیلی بر کتاب Islamic Art and The Museum: Approaches to Art and Archaeology of The Muslim World in The Twenty-First Century (هنر اسلامی و موزه: رویکردهایی به هنر و باستان شناسی جهان اسلام در سده 21 م.)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۱ مرداد ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۹۳) 301-323
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۹۱
حدود نیم قرن پیش بنیان های فکریِ مفهوم هنر اسلامی به چالش کشیده شد. پایان دوران استعمار، ایجاد زمینه برای گسترش تفکر اسلامی، و به تبع آن برپایی موزه های هنر اسلامی در غرب، این گرایش را به ویژه پس از حادثه یازده سپتامبر 2001، به اوج رساند. همزمان، موزه شناسی نیز به دیدگاهی مؤثر برای مطالعه هنر سرزمین های اسلامی بدل شد و این بار موزه به مثابه تولیدکننده دانش هنر اسلامی و مفسر این حوزه ایفای نقش کرد. کتاب «هنر اسلامی و موزه؛ رویکردهایی به هنر و باستان شناسی جهان اسلام در سده 21م» نخستین منبع جامعی بود که در این حوزه در سال 2012 منتشر شد. نوشتار حاضر با هدف بازشناسی رویکردهای غالب به هنر اسلامی در موزه های اروپایی و آمریکایی، با بهره گیری از روش تحلیل محتوا، و بانگاهی موزه شناسانه، به مطالعه ساختاری و محتوایی این کتاب می پردازد. یافته های این تحلیل نشان می دهد که در کنار مزیت های کتاب که تا حد زیادی عمده چالش های کنونی را پوشش داده است، کاستی هایی نیز از منظر رویکرد بنیادینش به مقوله موزه، ارتباط میان مقاله ها و زیرعنوان برخی فصل ها، غلبه نگاه تاریخ هنری، غلبه نگاه شیءمحور، و تمرکز اکثر مطالعات بر یک یا دو حوزه جغرافیایی، در آن به چشم می خورد.
۱۱.

بررسی مرمت های تکمیلی در نقش برجسته های سنگی محوطه تاریخی تخت جمشید از منظر جهان بینی دوران هخامنشی: مطالعه ای تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۱ ۷۶-۶۳

کلید واژه ها: کمبود مرمت تکمیلی جهان بینی نقش برجسته تخت جمشید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۸۹
مرمت تکمیلی به عنوان اقدامی مداخله ای که با هدف جبران بخش کمبود در آثار هنری و تاریخی انجام می شود، مانند هر اقدام حفاظتی دیگری، نیازمند شناخت و درک اثر است. بخش مهمی از شناخت از طریق آگاهی نسبت به دیدگاه و اندیشه جامعه مالک اثر نسبت به مقوله هنر، به عنوان ابزاری برای بیان خود صورت می پذیرد؛ موضوعی که جهان بینی خوانده می شود. در اروپا و بعضی مناطق دیگر، مطالعات زیادی در رابطه با فلسفه و جهان بینی غالب در دوره های مختلف از جمله؛ یونان و رُم باستان، قرون وسطی، رنسانس و ... صورت گرفته اند. حاصل این مطالعات، ارائه نظریات، مبانی و کنوانسیون های متعدد در حوزه حفاظت و مرمت آثار است. در ایران اما به جز پژوهش هایی که بیشتر در مورد هنر و فلسفه اسلامی انجام شده، کمتر به موضوع جهان بینی ایرانیان دوران باستان به ویژه دوره هخامنشی پرداخته شده است. حال آنکه مرمت آثار این محوطه نیز از همان شیوه ها و مبانی مورد توافق بر پایه جهان بینی غربی پیروی می کند. این مقاله با تمرکز بر موضوع مرمت های تکمیلی بخش های کمبود در نقش برجسته های تخت جمشید از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای، تلاش می کند تا جهان بینی ایرانیان باستان دوره هخامنشی و ارتباط آن با هنر و در نهایت، با مرمت میراث برجای مانده را تحلیل کند. در همین راستا، جهان بینی یونان باستان بررسی شده و دو فرهنگ غالب دنیای باستان؛ یعنی فرهنگ یونانی که نشأت گرفته از اسطورگان یونانی بوده و فرهنگ ایرانی که سرچشمه آن، اصول اخلاقی توحیدی است، مقایسه می شوند. با توجه به وجود تفاوت های بنیادین میان جهان بینی و در نتیجه تاریخ هنر ایرانیان دوره هخامنشی با همتایان اروپایی آنها؛ به ویژه یونانیان – به عنوان فرهنگ مولد تاریخ هنر اروپایی و در نتیجه فلسفه حفاظت و مرمت- به نظر می رسد داشتن رویکردهای یکسان نسبت به موضوعات حفاظت/ مرمت، به ویژه مداخلات حفاظتی، تنها بر اساس رویکردهای فلسفی و تاریخ هنر دنیای غربی قابل قبول نباشد و بنابراین، شاید نیاز به بازبینی اصول حفاظت/ مرمت در خصوص شیوه های مرمت تکمیلی در نقش برجسته های تخت جمشید باشد.
۱۲.

مروری بر سیر تغییرات ساختاری و آسیب دیدن تزئینات در بقعه شاه عباس دوم در قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۹ 23 - 38

کلید واژه ها: تزئینات آسیب شناسی نقاشی دیواری ازاره سنگی صفویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
مقبره شاه عباس دوم صفوی در ضلع شمالی ضریح مطهر حضرت معصومه (س)، بقعه ای 12ضلعی با ارتفاع تقریبی 12 متر است که در سال 1077 ق. ساخته و با انواع تزئینات مختلف مانند نقاشی روی ازاره سنگی و گچ، طلاکاری و کتیبه سنگی تزئین شده است. در این مقاله توصیفی- تحلیلی، تغییرات به وجود آمده در ساختار بقعه شاه عباسی در طول زمان و آسیب های ایجاد شده بر بنا و تزئینات آن مورد بررسی قرار گرفته است. اگرچه تغییرات ساختاری بنا در طول زمان مانند تعویض سنگ های کف، جابجایی ازاره های دیوارها، مسدود کردن دریچه های سقف و نورگیرها به خاطر افزایش روزافزون زوّار اجتناب ناپذیر بوده است، با این حال تأثیرات مخرب آن بر تزئینات به وضوح دیده می شود. در بناهای تاریخی، نمی توان تزئینات وابسته به معماری را جدای از کالبد بنا دانست، این پیوستگی و درهم تنیدگی در بناهایی با کارکرد مذهبی بیشتر نمایان است. تغییرات ساختاری در بنای مورد مطالعه بدون هیچ ملاحظه ای نسبت به حفظ تزئینات، یا به حداقل رساندن آسیب به آنها صورت گرفته است. مطالعه اخیر مؤید این نکته است که تغییرات ساختاری در یک بنای تاریخی بر آسیب دیدن تزئینات وابسته به معماری تأثیر مستقیم و قابل توجهی دارد. بنابراین تغییرات کالبدی بنا (با ت وجه به تأکید مجامع بین المللی مربوطه) باید با ملاحظات خ اص در م ورد حفظ تزئین ات آن صورت پذیرد. 
۱۳.

حفاظت از اشیای آیینی با رویکرد ارزش محور (نمونه پژوهی عروسک های باران خواهی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال ۱۱ بهمن و اسفند ۱۴۰۲ شماره ۵۴ ۹۹-۳۵

کلید واژه ها: عروسک های آیینی باران خواهی حفاظت و مرمت علوم نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۱
میراث فرهنگی و مفاهیم مرتبط با آن در طول تاریخ تکامل یافته است. در مفهوم جدید میراث فرهنگی، تمرکز از روی اشیا و آثار تاریخی گسترش یافته و ساختارهای اجتماعی، روش های زندگی، اعتقادات، آداب و رسوم، شخصیت ها و آیین ها را دربرگرفته است. لازمه این تغییر، تغییر در رویکردها و روش های حفاظت و مرمت است. امروزه حفاظت به عنوان فرایند اجتماعی پیچیده و مداوم شناخته می شود که شامل شناسایی و ارزش گذاری میراث است و نحوه استفاده، مراقبت و تفسیر را دربر می گیرد. فرهنگ عامه به عنوان یکی از مصداق های میراث معنوی ارزشمند است که بایستی تلاش شود چون نمادی از اصالت و هویت به نسل های آینده انتقال پیدا کند. متناسب با این مفهوم، در این مقاله سعی شده است آیین باران خواهی با محوریت عروسک در مناطق مختلف جغرافیایی و در فرهنگ آن ها بررسی شود، سپس درمورد ارزش های این آثار بحث و درنهایت رویکردهای حفاظتی و مرمتی در ارتباط با این آیین و اشیای مورد استفاده در آن بررسی و تحلیل شود. نتایج نشان می دهد که عروسک ها در جایگاه یک شیء آیینی و به عنوان یک شیء فرهنگی هنری، دارای مفاهیم، معانی، ارزش ها و کارکردهای آیینی، هنری، فرهنگی، اعتقادی و نمادین هستند. امروزه جهت حفاظت و حراست از این اشیای آیینی روش ها و رویکردهای متفاوتی لازم است. رویکردهایی که بتواند شناخت و آگاهی نسبت به این اشیا و آیین ها را در جامعه افزایش دهد و از طرفی لازمه این رویکرد استفاده از همه علوم مرتبط با حفاظت و مرمت، اعم از علوم سخت و علوم نرم است. درواقع، هر جامعه برای استمرار بخشیدن به حیات اصیل و واقعی خود، باید در حفاظت از الگوهای فرهنگی کشورش بکوشد.
۱۴.

سنجش نگرش حفاظت گران آثار تاریخی، در خصوص به اشتراک گذاری تصمیمات و اقدامات حفاظتی با ذینفعان عام (مردم) در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اثر دوره ۴۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۲) 352 - 366

کلید واژه ها: Conservation and restoration historical of relics Conservation ethics Conservation approaches Common beneficiaries Participation حفاظت و مرمت آثار تاریخی اشیاء و تزئینات معماری اخلاق حفاظت رویکردهای حفاظتی ذینفعان عام مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۴۲
آثار تاریخی با داشتن مالکین و ذینفعان[i] مختلف، که بخش بزرگی از آنها را مردم تشکیل می دهند، همواره با چالش های زیادی در فرایند حفاظت و مرمت روبرو هستند. مواجهه با این چالش ها نیازمند روش های علمی و اخلاقی، مبتنی بر نوعی رویکرد مشارکتی و مشورتی است. تحقیق حاضر سعی دارد با بررسی نگرش حفاظت گران آثار تاریخی- فرهنگی، این موضوع را در رویکرد[های] حفاظتی در ایران مورد بررسی قرار دهد. از این رو، هدف این پژوهش بررسی رویکرد[ها]ی حفاظتی غالب در ایران، در خصوص به اشتراک گذاری تصمیمات حفاظتی با ذینفعان عام (مردم)، مبتنی بر معیارها و مفروضات رویکردهاست. پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و از نوع نگرش سنجی است. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه از حفاظت گران (شاغل در دانشگاه، ادارات میراث فرهنگی، پیشکسوتان تجربی و متخصصان تحصیل کرده شاغل در بخش خصوصی) در ایران هستند، که تعداد 30 حفاظت گر، به عنوان نمونه ی آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، از روش مصاحبه ی باز و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل داده بنیاد در چهارچوب مبانی نظری پژوهش استفاده شده است. حسب بررسی های صورت گرفته، مشخص شد که رویکردهای حفاظتی غالب در ایران، شامل رویکردهای تاریخی ، علمی ، هنری ، ارزش محور انتخابی و تا حدودی قاعده محور[ii] هستند. این رویکردها، مبتنی بر چهارچوب نظری حرفه ی حفاظت، علوم سخت، سلیقه ی شخصی و بخشی مبتنی بر سیاست های خرد و کلان و سلسله مراتب سازمانی و ارزشی خاص شکل گرفته اند. براساس یافته های این پژوهش، مطالبات و نقش مشورتی و مشارکتی ذینفعان عام (در زمان حال) در رویکردهای حفاظتی غالب در ایران، چندان مورد توجه نیست و به عنوان یکی از مؤلفه ها ی اصلی در اتخاذ تصمیمات و انجام اقدامات، لحاظ نمی شود.   پی نوشت [i] Beneficiarie [ii] Authoritarianism

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان