حمیدرضا قاسمی بنابری

یکی از وظایف مدیریت منابع انسانی انتخاب کارکنان شایسته و متناسب با فعالیت های سازمان است. گزینش نیروی انسانی شایسته ای که بتواند عملکرد مناسبی در جهت اهداف استراتژیک سازمان داشته باشد. این مقاله با هدف شناسایی معیارهای انتخاب کارکنان به کمک تکنیک دلفی و با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی در شرایط نبود قطعیت امتیازدهی، به دنبال حداکثر کردن بهره وری در این حوزه می باشد. روش پژوهش توسعه ای – کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی از طریق پرسشنامه و مصاحبه می باشد. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد و میانی صنایع کوچک و متوسط شهرک های صنعتی استان مرکزی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تاپسیس فازی و تصمیم گیری گروهی استفاده شده است. نتایج نیز نشان از شناسایی 15 معیار شخصیت، انضباط، ویژگی های فیزیکی، اخلاق و ادب، انگیزه های درونی، نداشتن سوء سابقه، تفکر سیستمی، مهارت، هوش، کارآموزی، تجربه، سن، تحصیلات، چندپیشگی و معرف مناسب به ترتیب اولویت می باشد. یکی از وظایف مدیریت منابع انسانی انتخاب کارکنان شایسته و متناسب با فعالیت های سازمان است. گزینش نیروی انسانی شایسته ای که بتواند عملکرد مناسبی در جهت اهداف استراتژیک سازمان داشته باشد. این مقاله با هدف شناسایی معیارهای انتخاب کارکنان به کمک تکنیک دلفی و با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی در شرایط نبود قطعیت امتیازدهی، به دنبال حداکثر کردن بهره وری در این حوزه می باشد. روش پژوهش توسعه ای – کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی از طریق پرسشنامه و مصاحبه می باشد. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد و میانی صنایع کوچک و متوسط شهرک های صنعتی استان مرکزی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تاپسیس فازی و تصمیم گیری گروهی استفاده شده است. نتایج نیز نشان از شناسایی 15 معیار شخصیت، انضباط، ویژگی های فیزیکی، اخلاق و ادب، انگیزه های درونی، نداشتن سوء سابقه، تفکر سیستمی، مهارت، هوش، کارآموزی، تجربه، سن، تحصیلات، چندپیشگی و معرف مناسب به ترتیب اولویت می باشد.

یک واقعیت قطعی سازمانی آن است که امروزه سازمان ها بر خلاف گذشته در یک محیط پیچیده و پویا فعالیت می کنند. در چنین محیطی تغییرات سریع و شدیدی رخ می دهد و رقابت در این محیط پیچیده یک عنصر حیاتی است. یکی از مؤلفه های مهم برای ورود سازمان ها به عرصه های ملی و بین المللی و رقابت در این عرصه ها نیروی انسانی توانمند می باشد. این تحقیق بر اساس نظریه شناخت اجتماعی[1]، که سه دسته عوامل کلیدی فردی، گروهی و سازمانی را در موفقیت ادراک افراد از احساس توانمندی بیان کرده، شکل گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی این عوامل در توانمندسازی کارکنان در حوزه ستادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با استفاده از روش تحقیق توصیفی-همبستگی انجام شده است. بنابراین با تدوین پرسشنامه و انجام تجزیه و تحلیل های مختلف از جمله تکنیک حداقل مربعات جزئی[2]، توسط نرم افزارهای SPSS  و Smart PLS مشخص شد که بین عوامل سه گانه ذکر شده و توانمندسازی کارکنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. [1] Social cognitive theory [2] Partial Least Squares

امروزه سازمان ها به منظور کسب مزیت رقابتی، ضمن به کارگیری نگرش راهبردی نسبت به محیط پرتلاطم اطراف خود، به دنبال عوامل مؤثر بر عملکرد خود بوده تا با شناسایی و سنجش میزان اثر آنها و تقویت این عوامل، بقای خود را تضمین نمایند. در همین راستا کیفیت سرمایه انسانی نقش حیاتی را در موفقیت سازمان ایفا می نماید. هرچند که تعیین توانایی ها و قابلیت کارکنان برای کسب این موفقیت کاری بسیار دشوار است. اما برخی سازمان ها از مدل های شایستگی منابع انسانی به عنوان استراتژی منابع انسانی استفاده می نمایند تا با به کارگیری این مدل ها در سیستم های منابع انسانی، عملکرد خود را بهبود بخشند. مدل های شایستگی به اجتماع دانش، مهارت ها و قابلیت ها و دیگر خصوصیاتی که برای عملکرد اثربخش در شغل، مورد نیاز هستند اشاره دارند. لذا این تحقیق با هدف بررسی مدل شایستگی کارکنان و تأثیر آن بر عملکرد سازمان به دنبال ارائه راهکارهایی در این زمینه می باشد. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی (تحلیل رگرسیون) و جامعه آماری تحقیق مدیران و کارشناسان صنعت بانکداری می باشند. برای جمع آوری اطلاعات و داده ها از مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه به عنوان ابزارهای انجام تحقیق استفاده شده است. داده ها توسط روش همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندگانه و به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است درصورت به کارگیری مدل شایستگی کارکنان به عنوان یک عامل راهبردی در سطح کلان، می توان بهبود عملکرد سازمان را انتظار داشت.

یکی از چالش های سازمان های دولتی در ایران، عدم مطلوبیت در دستیابی به عملکرد موردانتظار است. این ضعف عملکرد علت های متفاوتی می تواند داشته باشد. از جمله آن موارد روابط میان مدیر و کارمند است. پیرامون روابط میان مدیر و کارمند، نظریات گوناگونی وجود دارد، اما این گونه به نظر می رسد از کیفیت این رابطه و شاخص های آن در سازمان های دولتی کم تر بحث شده است. هدف غایی پژوهش، واکاوای ابعاد کیفیت روابط مدیر-کارمند و ارائه سنجه کیفیت این رابطه است. پژوهش، صبغه کیفی دارد. بنابراین، با استفاده از روش تحلیل مضمون کدهای اولیه شناسایی و متعاقب آن مضامین فرعی و اصلی مفهوم پژوهش دسته بندی شد. پرسش شوندگان از میان مدیران و کارکنان سازمان های دولتی در ایران می باشند که با استفاده از روش های نمونه گیری هدف مند قضاوتی و گلوله برفی و ابزار مصاحبه، داده های پژوهش جمع آوری شد و این امر تا اشباع نظری ادامه یافت. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل شد. در نتیجه تحلیل داده ها، 42 تم، 13 مضمون فرعی و 5 مضمون اصلی شناسایی و درنهایت سنجه پژوهشی کیفیت رابطه مدیر و کارمند<br /> ارائه شد.

در هر سازمانی، اعضای سازمانی ظرفیت صحبت کردن در مورد مسائل مهم سازمانی را دارا هستند اما پژوهش ها نشان از وجود پدیده ای به نام سکوت سازمانی است. سکوت سازمانی نشان دهنده وجود جو عدم اظهار نظر کارکنان نسبت به مسائل سازمانی است. این مقاله با هدف شناسایی استراتژی های مدیران در واداری کارکنان به سکوت سازمانی در سازمان های دولتی صورت گرفته است. بنابراین با استفاده از رویکرد ترکیبی به پژوهش در بخشی کیفی با توجه به راهبرد تحلیل محتوای متعارف و مصاحبه با 20 نفر از کارکنان بخش های دولتی، 14 استراتژی شناسایی شد که در بخش کمی از راه آزمون دوجمله ای و روش آنتروپی شانون آزمون گردید. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش را کارکنان سازمان های دولتی و جامعه آماری بخش کمّی پژوهش را کارکنان ستاد امور مالیاتی شهر تهران تشکیل می دهند. نتایج حاکی از استفاده مدیران از دو دسته استراتژی های شخصی و استراتژی های سازمانی برای واداری کارکنان به سکوت سازمانی است. همچنین با توجه به نتایج پژوهش، مدیران استراتژی شخصی را در به وجود آوردن جو سکوت در اولویت قرار می دهند.

روابط محیط کار، روابط بین شخصی منحصر به فرد و با نتایج مهم برای افراد و سازمان ها تلقی می شود. کیفیت این روابط به ویژه میان مدیر و کارمند با پیامدهای متنوع مهم فردی و سازمانی همراه است. انتظار می رود کارکنان در سطوح بالای کیفی ارتباطات، سطوح بالاتری از عملکرد و تعهد به سازمان را نسبت به رابطه با کیفیت پایین نشان دهند. بر همین اساس پژوهش حاضر با صبغه ترکیبی شکل گرفته است. در این پژوهش نخست با استفاده از روش کیفی و رویکرد تحلیل مضمون کدهای اولیه شناسایی و متعاقب آن مضامین مفهوم پژوهش دسته بندی شد. در مرحله کمی پژوهش نیز شاخص های واکاوی شده برای ارزیابی بهتر با استفاده از پرسشنامه در ستاد مالیاتی تهران و اداره کل مالیاتی شمال تهران توزیع و نتایج به وسیله تحلیل عاملی اکتشافی از طریق نرم افزار spss ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان دهنده شناسایی شش بعد رفتارهای اطمینان بخش، رفتارهای حرفه ای، رفتارهای مدیریتی، مهارت های فنی، مهارت های انسانی و مهارت های ارتباطی برای مفهوم کیفیت رابطه مدیر-کارمند و رابطه مستقیم و معنادار مفهوم پژوهش با دو متغیر عملکرد شغلی و تعهد سازمانی کارکنان می باشد.

هدف: در تمامی کشورهای دنیا، مالیات به عنوان یک منبع پایدار برای تأمین درآمدهای مالی دولت مورد توجه بوده و به انواع مختلفی تقسیم شده است. درآمدهای مالیاتی دولت ها به طرق مختلف محقق می شود اما نکته مهمی که باید بدان توجه داشت، مالیات تنها با داشتن ساختار و تشکیلات مالیاتی، تأمین نمی شود. آنچه در دریافت مالیات از فعالان اقتصادی باید مدنظر قرار گیرد، داشتن اطلاعات کافی پیرامون فعالیت های کسب وکارهاست. به همین منظور قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان توسط مجلس شورای اسلامی کشور، در سال 1398 تصویب و مورد اجرا قرار گرفته است. هرچند که پیاده سازی کامل آن با چالش هایی روبرو می باشد.روش پژوهش: بر همین اساس، این مقاله با هدف واکاوی چالش های پیاده سازی قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در ایران انجام شده است. صبغه پژوهش حاضر، کیفی است. بنابراین با استفاده از تحلیل مضمون، چالش های شناسایی شده از مصاحبه های صورت پذیرفته، کدگذاری گردید. جامعه آماری پژوهش تعداد 20 نفر از کارکنان سازمان مالیاتی، مدرسان قانون یادشده و مودیان مالیاتی می باشند.یافته ها: چالش ها و موانع شناسایی شده در چهار مقوله حقوقی، مالیاتی، سازمانی و فناوری دسته بندی شدند و در انتها راهکارهای لازم برای تسهیل اجرای قانون ارئه شد.نتیجه گیری: این راهکارها شامل تقویت قوانین و مقررات، آموزش و آگاهی عمومی، ایجاد همکاری بین نهادها، توسعه زیرساخت های فنی و تسهیل فرآیندهای سازمانی می باشند.

قلدری سازمانی یکی از پدیده های معمولا پنهان در سازمان ها است که با رفتارهای همچون توهین، تحقیر، اهانت، تهدید و سایر رفتارهای منفی نمود پیدا می کند و موجب بروز احساس انزجار در قربانیان و در نتیجه کاهش عملکرد سازمانی و بهره وری فردی کارکنان می شود. قلدری سازمانی معمولا از طرف مدیران یا کارکنان صورت می پذیرد و مقابله با این پدیده می تواند به بهره وری و سلامت روانی کارکنان کمک کرده و یافتن راهکارهایی برای مقابله با آن امری ضروری در سازمان ها است. بر همین اساس پژوهش حاضر با صبغه ترکیبی و با هدف واکاوی راهکارهای مقابله با قلدری سازمانی شکل گرفته است. در این پژوهش، نخست با استفاده از روش کیفی و رویکرد تحلیل مضمون، کد های اولیه شناسایی و متعاقب آن مضامین مفهوم پژوهش، دسته بندی شد. در این بخش، نتایج از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 20 نفر از کارکنان وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نفت، سازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی بدست آمد. در مرحله کمی پژوهش نیز راه کارهای شناسایی شده برای ارزیابی بهتر با استفاده از پرسشنامه، میان کارکنان و مدیران سازمان های یاد شده، بصورت الکترونیکی توزیع و نتایج با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی از طریق نرم افزار SPSS ارزیابی شد که در نهایت راهکارها به 6 دسته مدیریتی، تخصصی، تقابلی، فردی، سازمانی و قانونی دسته بندی شدند.

دورکاری پدیده ای است که از گذشته بسیار دور مطرح بوده است و با گذر زمان و ظهور اینترنت و همچنین توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شکل جدیدی به خود گرفت. همه گیری بیماری کووید-19، تأثیر چشمگیری بر ارتقا و توسعه دورکاری داشت و اهمیت بررسی عوامل مرتبط با آن را دو چندان کرد. بر همین اساس، پژوهش حاضر به روش ترکیبی و با هدف واکاوی پیشایند ها و پسایند های دورکاری سازمانی در دوران همه گیری بیماری کووید-19 و در سال 1402 شمسی، انجام شد. در این پژوهش نخست با استفاده از روش کیفی و رویکرد مرور نظام مند، شاخص های مرتبط با پیشایند ها و پسایند های دورکاری سازمانی استخراج گردید و پسایند ها به دو بخش مطلوب و نامطلوب، دسته بندی شد. سپس در بخش کمی، شاخص ها طی پرسشنامه ای الکترونیک، در اختیار 28 نفر از خبرگان حوزه منابع انسانی قرار گرفت. پس از آن، شاخص های مورد توافق خبرگان با معیار آنتروپی شانون، براساس میزان اهمیت، رتبه بندی گردید. برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSS، استفاده شد و نتایج نشان داد که از میان پیشایند ها، شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به معنای بهره گیری از ابزار های فناوری و برخورداری از سواد اطلاعاتی و از میان پسایند های مطلوب، افزایش اثربخشی فعالیت ها و از میان پسایند های نامطلوب، کاهش فعالیت های فیزیکی، در رتبه اول گرفت.