آتوسا کلانتر هرمزی

این پژوهش به منظور فراتحلیل پژوهش های انجام شده در زمینه اثربخشی درمان های شناختی-رفتاری در کاهش مشکلات روان شناختی دانش آموزان است. جامعه آماری، پژوهش هایی است که سوالهای نسبتاً یکسانی در مورد اثربخشی درمان های شناختی-رفتاری داشتند و روش آنها نیز آزمایشی و یا شبه آزمایشی بود. با بررسی پیشینه، تعداد 28 مقاله یافت شد. همگی این مقالات مربوط به سال های 1390 تا 1394 بودند. از این میان تنها 16 مطالعه، نتایج آماری خود را به خوبی گزارش کرده بودند. آزمون میانگین p برای ترکیب نتایج آزمون ها انتخاب شد و روش اندازه اثر کوهن برای دستیابی به مقدار اثر کلی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که اندازه d متوسط در اثربخشی درمان های شناختی-رفتاری در کاهش مشکلات روان شناختی دانش آموزان به میزان 067/1 است. با تبدیل متوسط d به مقادیر z در یک منحنی توزیع نرمال، سطح پوشش منحنی نرمال 86/0 به دست آمد که مقدار نسبتاً بالایی است. سطح معناداری محاسبه ها نیز 01/0 بدست آمد و اثربخشی کلی درمان های شناختی-رفتاری در کاهش مشکلات روان شناختی دانش آموزان تأیید گردید.

زمینه: همه ساله، دانش آموزان زیادی با شوق و رغبت و امید به آینده، وارد مقاطع مختلف آموزشی می شوند و علی رغم اینکه انتظار می رود این شوق و انگیزه، ادامه یابد تا به بهترین نحو، به اعتلای فردی و جامعه کمک نماید، اما برخی از دانش آموزان، دچار فرسودگی تحصیلی می شوند، بنابراین مسئله اصلی پژوهش بررسی رابطه ساختاری مسئولیت پذیری و فرسودگی تحصیلی با میانجی گری سبک های تصمیم گیری دانش آموزان دوره دوم متوسطه می باشد. هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه ساختاری مسئولیت پذیری و فرسودگی تحصیلی با میانجی گری سبک های تصمیم گیری دانش آموزان دوره دوم متوسطه انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر پایه دهم و یازدهم دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر یزد مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند که تعداد آن ها 2031 نفر بوده و از این تعداد، 323 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سنجش میزان مسئولیت پذیری دانش آموزان (منیره کردلو، 1389)، پرسشنامه سبک های تصمیم گیری عمومی GDMS (اسکات و بروس، 1995) و پرسشنامه فرسودگی تحصیلی MBI-SS (برسو و همکاران، 2007) استفاده شد و سپس داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس محور و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این پژوهش جهت تحلیل داده ها از نرم افزار AMOS نسخه 24 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد مسئولیت پذیری بر فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه تأثیر منفی و معنادار دارد (0/001>P). همچنین در ادامه، تحلیل نتایج نشان داد سبک های تصمیم گیری بر فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه تأثیر دارد، به گونه ای که سبک های تصمیم گیری اجتنابی، وابستگی و آنی تأثیری مثبت و معنادار داشته (0/001 >P) و سبک های تصمیم گیری شهودی و عقلانی اثری منفی و معنادار دارند (0/001 >P). در نهایت نیز تحلیل داده های موجود نشان داد که مسئولیت پذیری با میانجی گری سبک های تصمیم گیری بر فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه تأثیر دارد (0/01 <P). نتیجه گیری: با توجه به اهمیت دو متغیر مسئولیت پذیری و سبک های تصمیم گیری در دانش آموزان که با متغیر فرسودگی در ارتباط هستند و لزوم رشد آنها جهت بهبود کیفیت تحصیلی و آموزشی، ضروری است که رابطه بین این متغییرها بررسی و نشان داده شود.

زمینه: درحال حاضر با توجه به فقدان برنامه راهنمایی شغلی و آموزش کارآفرینی در دوره متوسطه اول ایران، آمادگی های لازم برای مسیر شغلی دانش آموزان از طریق تلفیق این مؤلفه ها در کتب درسی انجام می شود. از این رو وارسی الگوی تلفیق ضروری به نظر می رسد که در مطالعات پیشین مغفول مانده است. هدف: هدف پژوهش حاضر وارسی الگوی مفهومی مؤلفه های راهنمایی شغلی و کارآفرینی تلفیق شده در محتوای کتب درسی دوره متوسطه اول است. روش: این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی برای شناسایی و استخراج مؤلفه ها، و فن تحلیل مضمون برای سازماندهی و تبیین الگوی مفهومی استفاده شد. جامعه آماری کتب درسی پایه هفتم تا نهم سال تحصیلی 99-1400 و نمونه پژوهش شامل کتب کاروفناوری، مطالعات اجتماعی سه پایه و تفکر وسبک زندگی پایه هفتم و هشتم، به طور هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: تعداد 125 کد و 20 مضمون پایه استخراج شد؛ کدها و مضامین ضروری توسط 13 متخصص مشاوره و کارآفرینی به روش CVR اعتباریابی شدند. 89 کد و 19 مضمون پایه ضروری تشخیص داده شده در ادامه به 3 مضمون سازمان دهنده (آمادگی انتخاب مسیر شغلی، شایستگی های کارآفرینی و شایستگی های بنیادی) و مضمون فراگیر آمادگی مسیر شغلی، سازمان دهی و الگوی مفهومی استخراج شد. 46/07،34/83 و 56/18 درصد کدها به ترتیب در پایه های هفتم تا نهم مغفول مانده اند. به مضامین آمادگی انتخاب مسیر شغلی شامل: اطلاعات مسیر شغلی 99/12، مهارت های مسیر شغلی و تصمیم گیری 96/6 و نگرش شغلی2/09 درصد؛ به شایستگی های کارآفرینی 19/03 درصد در محتوای کتب درسی نمونه پژوهش توجه شده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد درصد قابل توجهی از مضامین ضروری مفغول مانده و مؤلفه ها به صورت موضعی در محتوای کتب درسی گنجانده شده است. مقایسه الگوی تلفیق با مدل های رشدی انتخاب شغل، حاکی از غلبه دیدگاه آنی بر دیدگاه تکاملی انتخاب شغل است؛ ازاین رو الگوی تلفیق، کارآیی لازم را در آمادگی مسیر شغلی دانش آموزان ندارد.

پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی با هدف مطالعه نقش فیلم های نمایشی شبکه های فرامرزی بر نحوه تعامل زنان خانه دار و شاغل با همسرانشان بود. جامعه مورد مطالعه شامل زنان متأهل خانه دار و شاغل ساکن در شهر تهران در سال1399 که فیلم های نمایشی شبکه های فرامرزی را تماشا می کردند. از میان این جامعه نمونه گیری به روش هدفمند به صورت گلوله برفی و تا حد اشباع انجام گرفت. با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته اطلاعات مرتبط با افراد نمونه جمع آوری شد و یافته های پژوهش به شیوه تحلیل مضمون، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. پس از تحلیل محتوای مصاحبه ها و کدگذاری آنها، در ارتباط با نقش فیلم های نمایشی شبکه های فرامرزی بر نحوه تعامل زنان خانه دار با همسر، 9 مضمون و زنان شاغل 8 مضمون اصلی استخراج گردید. یافته های پژوهش نشان داد، نقش فیلم های نمایشی شبکه های فرامرزی بر نحوه تعامل زنان خانه دار و شاغل با همسرانشان، به ترتیب شامل دو مضمون هسته ای "اگرچه بی ثباتی خانواده ها در فیلم های فرامرزی مورد نکوهش زنان خانه دار است اما سبک زندگی و نحوه تعاملات آنان متأثر از این فیلم ها قرار گرفته است" و "اگرچه بی ثباتی خانواده ها در فیلم های فرامرزی مورد نکوهش زنان شاغل است اما سبک زندگی مجلل، تعاملات رمانتیک و ارتباطات راحت در این فیلم ها، مورد انتظار آنان است"، می باشد. بر اساس نتیجه بدست آمده فیلم های شبکه فرامرزی بر تعاملات زنان در زندگی زناشویی آنان تاثیر می گذارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهبردهای موثر جهت طرحریزی فرایند رشد مسیر شغلی دانش آموزان با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. جمعیت مورد مطالعه، اسناد و متون چاپ شده، اعم از کتب و مقالات مرتبط با رشد مسیر شغلی دانش آموزان در بازه زمانی بین سالهای 1390 تا 1400 بودند. با توجه به ملاک های موردنظر، تعداد 21 مورد (7 کتاب و 14 مقاله) با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها پس از جمع آوری، با استفاده از روش تحلیل مضمون 6 مرحله ای براون و کلارک (2012) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. براساس محتوای کتب و مقالات، 1 مضمون فراگیر با عنوان «بسترهای اکتشافی و تجربه ای»؛ 6 مضمون سازمان دهنده شامل «مکاشفه شخصی، مکاشفه شغلی، طرحریزی شغلی، آموزش و مهارت افزایی، برنامه های مرتبط با شغل در مدرسه؛ و اقدامات ملّی» و 291 مضمون پایه بدست آمد. با توجه به مضامین شناسایی شده، طرحریزی رشد مسیر شغلی دانش آموزان در قالب یک فرایند رشدی پیشرونده، جهت انتقال موفقیت آمیز از مدرسه به دنیای کار ضروری است.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی شاخصه های امتناع از مدرسه و مولفه های موثر بر آن و ارائه مدل مفهومی امتناع از مدرسه دانش آموزان دوره ابتدائی بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش داده بنیان )گراندد تئوری( مبتنی بر مصاحبه با متخصصان حوزه کودک، والدین دانش-آموزان دارای رفتار امتناع از مدرسه و مربیان آنها انجام شد. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند با 7 نفر از متخصصان حوزه کودک و 10 نفر از والدین و مربیان دانش آموزان دارای رفتار امتناع از مدرسه به صورت موازی مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته به عمل آمد. پس از کدگذاری و تحلیل داده مصاحبه های هر سه گروه از شرکت کنندگان در پژوهش در بخش شاخصه ها یک مقوله اصلی و 7 زیرمقوله به دست آمد. همچنین در بخش مولفه های موثر بر امتناع از مدرسه 4 مقوله اصلی و 12 زیرمقوله استخراج شد. پس از مقایسه داده های به دست آمده از سه گروه مصاحبه شوندگان مدل مفهومی طراحی شد. از آنجا که رفتار امتناع از مدرسه در بسیاری موارد در سال های آتی منجر به رفتارهای ضد اجتماعی، فرار از مدرسه و در نهایت ترک تحصیل می شود، ارائه مدل مفهومی رفتار امتناع از مدرسه در مدارس، مراکز فرهنگی و مشاوره به منظور شناخت بهتر این سازه برای استفاده از روش های درمانی و پیشگیری از بروز چندین اختلال به طور هم زمان پیشنهاد می شود.

هدف از این پژوهش بررسی تجربه زیسته نحوه پذیرش و سازگاری فقدان پدر در فرزندان شاهد و غیرشاهد بود .پژوهش حاضر به روش کیفی پدیدارشناسی بر روی 17 دختر25 تا 35 ساله بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف صورت گرفت. از میان نمونه تحقیق، تعداد 9 نفر شاهد و 8 نفر غیر شاهد بوده اند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری گردید و تجزیه و تحلیل دادهها به روش پدیدارشناسی توصیفی کلایزی بود. نتایج حاصل از مصاحبه در مورد نحوه سازگاری در قالب 3 مولفه اصلی نشان داد: نحوه سازگاری فرزندان شاهد در زمینه ی سازگاریهای موثر؛ روی آوردن به مذهب، برقراری ارتباط با دیگران، جایگزین کردن، همانندسازی با ارزشها، درک حضور پدر در زندگی، احساس امنیت عاطفی، مشکل گشایی برنامهریزی شده، دفاع جراتمندانه از ارزش ها و فرزندان غیر شاهد؛ روی آوردن به مذهب، برقراری رابطه با دیگران، جایگزین کردن و مشکل گشایی برنامهریزی شده بوده است. نحوه سازگاری فرزندان شاهد در زمینه ی سازش های منفعلانه؛ انتظار و امید منفعلانه اما نحوه سازگاری منفعلانه فرزندان غیر شاهد؛ پذیرش شرایط و مهار احساسات بوده است. مکانیزمهای سازشهای غیرموثر در فرزندان شاهد انکار و گریه اما در فرزندان غیر شاهد تنها گریه بوده است. سازگاری با فقدان پدر در فرزندان شاهد راحت تر از سازگاری فرزندان غیرشاهد است و از دلایل آن می توان به ارزش والای نوع مرگ در راه خدا نام برد که سبب می شود که این نوع مرگ را بپذیرند و نسبت به خود (به عنوان فرزند شهید) نگرش مثبت داشته باشند.کلیدواژهها: سازگاری، فقدان، پدر، شاهد، فرزندان

هوش اخلاقی ظرفیت و توانایی درست از  نادرست، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنها و رفتار در جهت صحیح و درست است. هدف پژوهش حاضر مطالعه ادراک دانشجویان مقطع دکتری مشاوره از مفهوم هوش اخلاقی بود. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون است. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان مقطع دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 1400-1399، که حداقل یک سال از سنوات تحصیلی آن ها در دوره دکتری گذشته باشد، بود. جمع آوری اطلاعات تا اشباع نظری داده ها ادامه یافت و تعداد 13 مصاحبه فردی نیمه ساختاریافته انجام گرفت. داده ها جمع آوری، کدگذاری و در قالب شبکه مضامین به شیوه دستی دسته بندی گردید. نتایج حاصل از تحلیل مضمون داده ها در پاسخ به سؤال پژوهش به شناسایی 121 کد باز، 30 مضمون فرعی، 9 مضمون اصلی و مضمون هسته ای منجر شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود دانشجویان هوش اخلاقی را کنشی آگاهانه، مدیریت کننده و چندوجهی می دانند که خیرخواهی، مسئولیت پذیری، انصاف محوری، احترام، شکیبایی، صداقت و گذشت وجوه آن می باشد. از منظر دانشجویان دکتری مشاوره، هوش اخلاقی در عمل و رفتار آن ها تأثیرگذار است چراکه پرورش هوش اخلاقی با تشخیص موقعیت اخلاقی و عملکرد براساس اصول اخلاق  به فرد کمک می کند از آسیب زدن به خود و دیگران جلوگیری کند. این امر در مورد رشته های یاری گر همچون مشاوره اهمیت ویژه ای دارد.