فاطمه قلخانباز

نینیان اسمارت با عدول از برخی عناصر مهم پدیدارشناسی دین سنتی، پدیدارشناسی دین پویا یا به تعبیر دیگر، روش تاریخی ـ تطبیقی را مطرح می کند که دغدغه ی اصلی آن، توجه به تحولات پدیدارهای دینی در بستر تاریخ است. او معتقد است در دین پژوهی و فلسفه ی دین معاصر عمدتاً دو اشتباه وجود دارد: اشتباه اول، ترسیم خطی مشخص پیرامون دین و ادیان در میان کلیت جهان بینی هاست و دوم این که به میزان کمی با ادیان (موجود) سر و کار دارند و به عبارتی از لحاظ فرهنگی قبیله ایند. همچنین از نظر او، صرف توجه به ادیان سنتی برای تبیین پدیده ی دین، مانع از ارائه ی تبیینی واقعی از دین و حتی کل واقعیت زندگی بشری خواهد شد. از این رو، اسمارت برآنست که باید قلمرو مطالعات دینی را به حوزه ی تحلیل جهان بینی ها گسترش داد. وی تحلیل جهان بینی ها را قلب دین شناسی خود می داند و سایر عناصر نظریه اش، از جمله دین جهانی را کاملاً در ارتباط تام با آن تعریف می کند، اما سرانجام در بیان ماهیت دین و جهان بینی، که مفاهیم اصلی نظریه اش هستند، سردرگم است و دقیقاً مشخص نمی کند که دین مساوی جهان بینی است، خاص تر از آن است یا رابطه ی دیگری با آن دارد.

در پژوهش های اخیر در باب تحلیل فلسفی تجربة دینی و نسبت باورها و تجربه ها، نینیان اسمارت را در کنار کسانی چون کتس و هیک قرار می دهند، که به ساخت گرایی حداکثری و تقدم مطلقِ باورها بر تجارب دینی قائل اند. در حالی که اسمارت از یک سو، با طرح نظریة دوقطبیِ تجربة دینی بر اساس تمایز میان دو طرح یا بافت آموزه ای کلّی، یعنی بافت خداباور و بافت غیرخداباور؛ و از سوی دیگر، قول به درجات متفاوت تفسیر در تجارب دینیِ ذیل این دو بافت کلّی، نوعی ساخت گرایی حداقلی ترسیم می کند و در حدّ فاصل ذات گرایی و ساخت گرایی حداکثری قرار می گیرد. او معتقد است زمینهة دینی فرهنگی بر تجربه تأثیر می گذارد اما به فردیّت تجارب در سنن دینی مختلف منجر نمی شود؛ بلکه بر اساس دو طرح آموزه ای کاملاً متفاوت، دو نوع تجربة متمایز وجود دارد. بخش دیگری از تأثیر زمینه بر تجربه نیز مربوط به تفاسیر بعد از تجربه است.

ویلیام هاسکر یکی از چهره های مهم خداباوری گشوده است. شاخصه خداباوری گشوده انکار معرفت پیشین خداوند به افعال اختیاری آینده انسان است. هاسکر تحلیل خاصی از اراده آزاد ناتعین گرایانه در ذهن دارد و برای دفاع از این مفهوم دست به تعدیل مفهوم علم مطلق الهی می زند و از این طریق استدلال تقدیرگرایی الهیاتی را به استدلالی به نفع ناسازگاری اختیار و معرفت پیشین تبدیل می کند. او با ارائه تحلیل خاص خودش درباره تمایز واقعیات سخت/نرم، دفاع از اصول استلزام قدرت، و نفی قدرت عام نشان می دهد معرفت پیشین خدا مستلزم آن است که انسان نتواند قدرت ترک فعلی که خدا بدان علم دارد را داشته باشد. در این صورت یکی از لوازم اصلی اراده آزاد ناتعین گرایانه یعنی اصل امکان های بدیل (PAP) محقق نخواهد شد، و این مستلزم نقض اختیار انسان است. اما مثال نقض هری فرانکفورت تقریری را که هاسکر از PAP ارائه کرده ابطال می کند، و به همین دلیل رویکرد گشوده هاسکر با مشکل مواجه است.

پیش زمینه و هدف: ازدواج مهم ترین عرف و رسم معمول در تمام جوامع و فرهنگ ها می باشد که واجد شکل گیری و شکل دهی نزدیک ترین فرایندهای ارتباطی بین دو نفر و در نهایت تشکیل یک واحد اجتماعی به نام خانواده است. اما آنچه باعث تداوم ازدواج می شود رضایت زناشویی است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش نظریه استرنبرگ برافزایش رضایت زناشویی دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد واحد همدان بود. مواد و روش کار : روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش را دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد واحد همدان تشکیل دادند و برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی - تصادفی استفاده شد. و از افراد واجد شرایط 40 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش، تحت آموزش نظریه استرنبرگ به صورت گروهی در هشت جلسه و هر جلسه به مدت یک ساعت و نیم آموزش قرار گرفت و گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد، سپس داده های به دست آمده با آزمون تحلیل کواریانس تحلیل گردیدند. یافته ها : نتایج نشان داد که آموزش نظریه استرنبرگ بر رضایت زناشویی دانشجویان متأهل تأثیر معناداری داشته است (05/0> P ). بحث و نتیجه گیری : می توان گفت، آموزش نظریه استرنبرگ باعث افزایش رضایت زناشویی دانشجویان متأهل می شود.

آموزش عالی یکی از مسیرهای تغییر طبقه اجتماعی و دستیابی به اشتغال، ازدواج و سایر زمینه های زندگی اجتماعی در ایران شده است و داوطلبان برای ورود به آموزش عالی می بایست در آزمون سراسری شرکت نمایند. هدف تحقیق تجزیه و تحلیل پایگاه اجتماعی- اقتصادی نفرات برتر آزمون سراسری است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع توصیفی، اکتشافی و مقطعی و از نظر روش، تحلیل ثانویه می باشد. جامعه آماری داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در آزمون سراسری سال 1389 به تعداد 1099193 نفر بوده است. روش نمونه گیری، خوشه ای با حجم نمونه هزار نفر و در سه خوشه تحت عنوان رتبه های برتر، رتبه های متوسط و رتبه های پایین تر از متوسط درنظر گرفته شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها، آماره های توصیفی و استنباطی (، آزمون T و آزمون F) و نرم افزار مورد استفاده SPSS می باشد. طبق نتایج، تأثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی بر رتبه کشوری و موفقیت تحصیلی تأیید شد و داوطلبانی که متعلق به پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالاتری بوده اند، در آزمون رتبه بهتری را کسب کرده اند در مناطق مرفه تر سکونت داشته اند ، تعداد اعضای خانواده آنان کمتر بوده و درآمد ماهیانه خانواده و تحصیلات والدین شان بالاتر بوده است.