علی عسکری وزیری

از جمله موضوعاتی که امروزه به طور گسترده، در سازمان ها به آن توجه میشود، معنویت و اخلاق است. پدیدة «پیچیدگی انواع محیط» در عصر کنونی، سازمان ها را بر آن داشته است تا پاسخ ها، نگرش ها و رویکردهای گوناگونی به آن داشته باشند. با ورود به سازمان، با توجه به شدیدتر شدن نیاز به اعتماد برای فعالیت در سازمان های جهان امروزی نیاز به معنویت و توسعة هوش معنوی در بین افراد افزایش مییابد. برای آنکه بتوانیم هوش معنوی را در محیط کار نظام جمهوری اسلامی ایران عملیاتی کنیم، باید هوش معنوی را با توجه به آموزه های دین مبین اسلام بررسی کنیم. ازاین رو، این مقاله با تکیه بر مطالعات کتاب خانه ای و با روش توصیفی و تحلیل منطقی، مفهوم «هوش معنوی»، جایگاه و نقش آن را در محیط کسب و کار تبیین مینماید. سپس با بررسی الگوهای رایج هوش معنوی، ابتدا ضرورت تدوین الگوی هوش معنوی را بر اساس آموزه های اسلامی شرح میدهد و آنگاه به برخی از مؤلّفه های این هوش بر اساس تعالیم دینی اشاره میکند و در نهایت، به راهکارهای تقویت و رشد هوش معنوی از نظر اسلام میپردازد.

امروزه در محیط کسب وکار بازار جهانی، «هوش فرهنگی» اهرم مورد نیاز رهبران و مدیران تلقّی می شود. سازمان ها و مدیرانی که ارزش راهبردی هوش فرهنگی را درک کنند، می توانند از تفاوت ها و تنوّع فرهنگی در جهت ایجاد مزیّت رقابتی و برتری در بازار جهانی استفاده کنند. هوش فرهنگی شیوه ای از اندیشیدن و عمل را به مدیران و کارکنان آموزش می دهد که آنان بتوانند در هر بستر فرهنگی، به گونه ای اثربخش تر عمل کنند. در این پژوهش، پس از تبیین مفاهیم کلیدی و تشریح ابعاد و جایگاه هوش فرهنگی در ادبیات رایج، اصول و ویژگی های این هوش از نظر اسلام تحلیل و بررسی می گردد، سپس به برخی از راهبردهای اسلام در بهره برداری مؤثر از هوش فرهنگی اشاره می شود و رویکرد اسلام به فرهنگ ملّی و فراملّی مشخص می گردد و در نهایت، برخی از مؤلّفه های هوش فرهنگی با رویکرد اسلامی شناسایی می شود. هدف این تحقیق بررسی هوش فرهنگی و مؤلّفه های آن ـ در روابط سازمانی ـ با رویکرد اسلامی است. روش انجام این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی به همراه تدبّر در قرآن، حدیث و سیرة معصومان(ع) است.

امروزه شهر یزد به عنوان بزرگ ترین شهر خشتی جهان و یکی از مهم ترین شهرهای تاریخی جهان شناخته می شود. به منظور بررسی شاخص های فرهنگی اجتماعی بالأخص شاخص های دینی و اخلاقی شهر یزد در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی، محقّق با فیش برداری از منابع مرتبط و بهره گیری از آراء صاحب نظران و نخبگان عرصه فرهنگی شهر یزد به شیوه توصیفی - تحلیلی و با مطالعه اسناد، مدارک و داده های آماری به این نتیجه دست یافته که الگوی شاخص های فرهنگی شهر یزد در قالب درخت تنومندی است که دارای ریشه، ساقه اصلی و شاخ و برگ ها است. ریشه این درخت دربر گیرنده مؤلّفه هایی نظیر دین و مذهب، ادبیات و ذوق هنری و بزرگان و علمای این شهر است. ساقه این درخت ارزش های قراردادی هستند که در حکم خطّ مشی ها، فلسفه، نمادها و مفاهیم اساسی تطوّر فرهنگی شهر یزد است. برگ ها و شاخه های درخت که نمادهای قابل مشاهده و جلوه های بیرونی فرهنگ هستند، دربر گیرنده رفتارها، گرایش ها و صفات مردم یزد است.

مدیریت جهادی راهبردی برای غلبه بر مشکلات داخلی نظام جمهوری اسلامی و تهدیدهای خارجی محسوب می شود. هدف این پژوهش تبیین مدیریت جهادی و طراحی الگوی عملی آن در نظام جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق از نوع «کیفی» با رویکرد «استقرائی» بوده و روش گردآوری اطلاعات آن «کتابخانه ای» است. محقق بعد از تبیین مفاهیم کلیدی و تعیین نسبت بین مدیریت جهادی و مدیریت اسلامی و با بررسی الگوهای رقیب و بیان علت رجحان الگوی سه بعدی، با تأمل در دو تجربه جهاد سازندگی و دفاع مقدس، به جمع آوری مضامین مرتبط با مدیران موفق در این دو مجموعه و واکاوی دلایل موفق بودن آنها مبادرت ورزیده، سپس با روش «تحلیل مضمون»، مضامین به دست آمده را با اجرای فاز غربالگری و تقلیل داده ها، کدگذاری کرده، آنگاه کدهای به دست آمده را در مضامین فراگیر دسته بندی نموده و با انجام مصاحبه حضوری و غیر حضوری و هم اندیشی با استادان خبره، سرانجام مؤلفه های مدیریت جهادی را در سه بعد زمینه ای، ساختاری و رفتاری شناسایی و در سازه سه بعدی قرار داده است.

در این تحقیق این مطلب ثابت می شود که تأثیرنظام شناسایی وگزینش نیروها بر ارتقای سلامت بسیار مهم و حیاتی است؛ زیرا شناسایی و گزینش نیروها به منظور اطمینان سازمان از وجود شرایط لازم شخصیتی و شغلی در فردی است که قرار است استخدام شود. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر نظام شناسایی و گزینش نیروی انسانی با رویکرد اسلامی بر سلامت اداری است. با توجه به این هدف، تحقیق کاربردی، و از نظر روش، توصیفی و تحلیلی است. در این مقاله به طور عمده الزاماتی که بر عهده گزینشگران است و باید در رابطه با شناسایی و گزینش داوطلبان تصدی شغل، مراعت کنند، تبیین می گردد؛ به علاوه معیارهایی که افراد داوطلب باید واجد آن باشند تا در مسیر انتصاب و پیشرفت شغلی قرار گیرند و لحاظ آن معیارها به ارتقای سلامت اداری منجر می شود در سه بعد معیارهای اعتقادی، ارزشی و تخصصی بررسی و تبیین می گردد.

جایگاه ممتاز سرمایه انسانی در رشد اقتصادی و ارتقاء تولید از موضوعات مهمی است که در مقوله پیشرفت همواره مورد توجه قرار گرفته است .در جهان متلاطم امروزی شرکتهای پیشرو بیش از هر زمان دیگری به اهمیت سرمایه انسانی خود پی برده اند، آنها دریافته اند که چگونه می توان با تاکید بیشتر بر حفظ و رشد سرمایه انسانی خود، در بالاترین نقطه اقتصاد جهانی جای گرفت. سرمایه انسانی عامل کلیدی برای رشد اقتصادی جوامع محسوب می شود و یک سرمایه مهم و ضروری می باشد که سازمان را در جهت رشد و رشد اقتصادی کمک می کند و محور بسیاری از تحولات نوین اقتصاد است. این تحقیق برآن است تا روش توصیفی تحلیلی نقش سرمایه انسانی را در اقتصاد با نگرش اسلامی بررسی نماید، همچنین محقق ،نقش دین در اقتصاد ،ابعاد تأثیر گذار سرمایه انسانی بر اقتصاد ورابطه سرمایه انسانی با اقتصاد از منظر اسلام را تبیین خواهد کرد،از این رو تحقیق حاضر با توجه به اهدافی که دارد، کاربردی می باشد.