سید جواد حسینی

در این مقاله مبانی وفاق اجتماعی در قرآن و قانون اساسی و میزان انطباق آن ها بر یک دیگر مطالعه شده است. وفاق اجتماعی در هر جامعه ای متأثر از عوامل گوناگونی است، اما بدون شک مبانی اعتقادی و قوانین موضوعه هر جامعه نقش مهمی در چگونگی آن ایفا می کند. این مطالعه با تأکید بر آموزه های قرآن کریم و اصول قانون اساسی با روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از روش طبقه بندی معنایی و به شکل جعبه ای و انباشتی با واحد تحلیل مضمون، و با استفاده از مدارک تحلیل (کل قرآن کریم و کل قانون اساسی) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می دهد آموزه های قرآن کریم از حیث اعتقادی و از دو بعد اجتماعی و سیاسی مبنای وفاق اجتماعی است که در قانون اساسی نیز تجلی دارد و اساس رفتارهای همگرایانه در جامعه را شکل می دهد و در قانون اساسی نیز وفاق در ابعاد ارزشی، شناختی، نقشی، منزلتی، و میثاقی تجلی دارد.

این پژوهش با طرح این سؤال که حقوق شهروندی چه تأثیری بر ارتقای حکمرانی مطلوب شهری دارد به این نتیجه رسیده است که حقوق شهروندی از مباحث مهم هر نظام و از نیازهای امروز هر جامعه ای است و الگوی حکمرانی مطلوب می تواند نظریه ای نوین در پاسخگویی به تأمین و تضمین حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مطالبات جمعی واقع شود. نظریه حکمرانی خوب که با ویژگی هایی مانند مشارکت، شفافیت، پاسخگویی، اثربخشی، کارآیی و حاکمیت قانون، الگویی برای توسعه پایدار انسانی با ساز و کار تعامل عملی می باشد. اهمیت این مقاله از آنجاست که امروزه به دلیل گسترش بی رویه شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرها، کشورهای در حال توسعه با مشکلاتی از قبیل آلودگی زیست محیطی، عرضه نامناسب مسکن، کمبود اشتغال، فقر شهری و نابرابری های اجتماعی، اقتصادی و ... روبه رو هستند. مدیریت شهری در ایران به دلیل تمرکزگرایی، مدیریت بخشی و برنامه های شهری برون گرا، از روش های مدیریتی مشارکتی و حکمرانی خوب شهری فاصله گرفته و جای خالی شهروندان فعال در اداره شهرهای ایران احساس می شود. مفهوم حکمرانی خوب شهری به تعامل بخش دولتی و خصوصی و شهروندان در اداره امور شهری در یک جریان افقی تأکید دارد و به نوعی ضعف ساختارهای مدیریتی سنتی و دولت مدار را نشان می دهد. هدف از انجام این مقاله تحلیل ارتباط بین حقوق شهروندی و تحقق شاخص های حکمرانی خوب شهری برای دستیابی به شهر پایدار می باشد.