نویدرضا نمازی

هدف اصلی این مقاله گسترش دامنه پژوهش های کسب و کار با ارائه تحلیل مفهومی از متغیرهای تعدیل کننده و میانجی و بررسی تأثیرات قوی آنها در پژوهش های کسب و کار است. برای ارائه مفاهیم خاص ، الگوی کانگ و همکاران (2015) با توجه به فن ارزیابی متوازن به صورت مفهومی گسترش یافته است. مبانی نظری مربوط به متغیر های تعدیلی، میانجی و تمایزات عمده آنها به همراه آزمون های آماری مناسب قابل اجرا در هر موقعیت نیز ارائه شده اند. این الگو همچنین به واکاوی اثرات متقابل طرح های میانجی و میانجی تعدیل شده و آزمایش آنها می پردازد. این مقاله نتیجه می گیرد که: 1) ماهیت مشکلات پیچیده کسب و کار با در نظر گرفتن متغیرهای تعدیل کننده و میانجی شفاف تر می شود، 2) بدون تعیین متغیرهای تعدیل کننده و میانجی الگوهای کسب و کار ناقص هستند و بنابراین قادر به رفع موانع واقعی کسب و کار نیستند. عدم گنجاندن اثرات تعدیل کننده و میانجی یکی از دلایل قابل قبولی است که نشان می دهد چرا اکثر الگوهای کسب و کار در واقعیت عمل نمی کنند، 3) متغیرهای تعدیل کننده و میانجی در حال گستردن دامنه تئوری های رایج کسب و کار هستند، و 4) متغیرهای تعدیل کننده و تعدیل کننده، پاسخگویی به پرسش های مربوط به اینکه «چه زمانی» «چگونه» و «چرا» رابطه خاصی بین متغیرهای مستقل و وابسته وجود دارد را امکان پذیر می کنند. از این رو، این مطالعه بر پژوهش های همبستگی و تجربی آینده درباره کسب وکار تأثیر زیادی می گذارد.

این پژوهش، به بررسی نظام بودجه ریزی عملیاتی دستگاه های اجرایی ایران در قالب چهار گروه عوامل زمینه ای، عوامل ساختاری، عوامل انسانی و سایر عوامل مؤثر بر بودجه ریزی عملیاتی و تلفیقی با الگوی تکامل یافته روش ارزیابی متوازن، می پردازد. جامعه آماری شامل کلیه دستگاه های اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری است. داده ها با استفاده از روش پیمایشی و استفاده از 182 پرسشنامه به دست آمد و با کمک روش معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش، ترکیبی از الگوهای سه عاملی شه و سه شاخگی مدیریت جهت بودجه ریزی عملیاتی استفاده شد. عملکرد دستگاه های اجرایی بر اساس ارزیابی متوازن مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که سازه های «عوامل ساختاری»، «عوامل انسانی» و «سایر عوامل مؤثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی، بر عملکرد دستگاه های اجرایی تأثیر مثبت و معناداری دارند ولی سازه «عوامل زمینه ای» تأثیر معناداری بر عملکرد ندارد. همچنین، نتایج آزمون الگوی مذکور بر جامعه هدف، نشان داد که متغیرهای بودجه ریزی عملیاتی بر عملکرد دستگاه های اجرایی از طریق فن ارزیابی متوازن تأثیر مثبت و معنا داری دارند. این یافته ها مبانی نظری بودجه ریزی عملیاتی به ویژه عوامل ساختاری، عوامل انسانی، عوامل زمینه ای و سایر عوامل تاثیرگذار را تایید می کنند.

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین روش های یادگیری فعال در آموزش حسابداری و رتبه بندی آن ها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی است. روش: روش های یادگیری فعال در آموزش حسابداری با استفاده از بررسی کتابخانه ای شناسایی و در یازده روش طبقه بندی و بر اساس الگوی تحلیل سلسله مراتبی فازی، توسط آزمودنی ها رتبه بندی شدند. سپس بین رتبه های موجود قبل از استفاده از این الگو و بعد از آن، مقایسه تطبیقی صورت گرفت تا تفاوت های احتمالی مشخص شود. جامعه آماری پژوهش استادان رشته حسابداری و روش جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که بر اساس فرایند رتبه بندی تحلیل سلسله مراتبی فازی، روش های حل مسئله توسط دانشجویان به صورت جداگانه در کلاس، سخنرانی اصلاح شده، پرسش های شفاهی از دانشجویان، کوییزهای کلاسی و حل مسئله در قالب گروه های کوچک در کلاس بالاترین رتبه را دارند. افزون بر این، بین رتبه بندی روش های یادگیری فعال در آموزش حسابداری قبل از استفاده از الگوی فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و بعد از آن تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، می توان گفت استفاده از روش های یادگیری فعال منجر به اثربخشی آموزش در رشته حسابداری می گردد. دانش افزایی: انتظار می رود روش های شناسایی شده در این پژوهش منجر به بهبود آموزش موثر در رشته حسابداری گردد و در نتیجه فاصله بین نیازهای جامعه و مهارت حسابداران کاهش یابد. همچنین نتایج این پژوهش می تواند به کمیته برنامه ریزی رشته حسابداری، استادان این رشته و کمیته های آموزشی دانشگاه ها به منظور ارتقای کیفیت آموزشی خصوصاً در رشته حسابداری کمک شایانی نماید.

هدف این پژوهش اندازه گیری میزان اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد در سه بعد برنامه ریزی راهبردی، تجزیه و تحلیل هزینه ها و مدیریت عملکرد و همچنین شناسایی و کشف کنشگران مؤثر بر اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری پرسشنامه و داده ها از طریق توزیع152 پرسشنامه بین کارشناسان بودجه ریزی، ذی حسابان، مدیران ارشد و مدیران مالی در سال 1400 گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS انجام شد. یافته ها نشان داد میزان اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد در ابعاد برنامه ریزی راهبردی، تجزیه و تحلیل هزینه ها و مدیریت عملکرد به ترتیب 95/25 درصد، 25/31 درصد و 38/34 درصد است. همچنین یافته ها نشان داد کنشگران اثرگذار به طور مستقیم و غیر مستقیم بر میزان اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد شامل کنشگران اقتصادی، کنشگران فنی، صلاحیت مدیریت و تعهد سازمانی هستند. بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت برای اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد باید رویه موجود در ابعاد دانش مالی سازمان، کنشگران محیطی، تعهد سازمانی باز طراحی و باز اندیشی شود. همچنین ابعاد کنشگران فنی (سیستم اطلاعاتی حسابداری و شبکه ها)، کنشگران اقتصادی (سازمان برنامه و بودجه) و صلاحیت مدیریت و فرهنگ سازمانی از منظر فنی و نظارتی اصلاح و تقویت شوند. نتایج این مطالعه می تواند در جلب توجه مدیران ارشد و اجرایی و پژوهش گران دانشگاهی و پشتیبانی و اصلاح ابعاد اثرگذار بر اجرای بودجه ریزی مؤثر باشد و همچنین مبانی نظری در حوزه بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد را گسترش دهد.

هدف: از مناقشات اصلی حرفه حسابرسی، نرخ شکنی برخی موسسات حسابرسی است. نرخ شکنی منجر به کاهش کیفیت حسابرسی و خدشه دار شدن اعتبار حرفه می گردد. بنابراین، هدف این پژوهش تدوین الگوی کاهش نرخ شکنی در حسابرسی نخستین است. روش: این مطالعه با بهره گیری از رهیافت کیفی و با استفاده از روش نظریه پردازی زمینه ای انجام شد. داده ها با استفاده از 39 مصاحبه با حسابداران رسمی، در سال های 1398 و 1399، به کمک روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی و با نرم افزار MAXQDA10 تجزیه و تحلیل و شرایط علّی، شرایط مداخله گر، بستر، پیامدها و راهبردهای الگو برای کاهش نرخ شکنی ارائه شد. یافته ها: طبق نتایج، مهم ترین عوامل نرخ شکنی در بازار خدمات حسابرسی عبارتند از: رقابت ناسالم بین موسسات حسابرسی، افزایش تعداد موسسات حسابرسی کوچک، بزرگ بودن ساختار اقتصاد دولتی، تبدیل نشدن حسابرسی در ایران به یک نیاز واقعی، تعیین حق الزحمه حسابرسی برپایه نرخ های دستوری، ضعف در اجرای قوانین مصوب. نتیجه گیری: با تقویت کارگروه کنترل کیفیت جامعه حسابداران رسمی و انجام نظارت های دوره ای، توسعه و گسترش بازار حسابرسی، ادغام موسسات حسابرسی کوچک، اجرای آیین نامه راهکارهای افزایش ضمانت اجرایی و تقویت حسابرسی، تاکید بر تخصص گرایی، تدوین مقررات سختگیرانه، تعیین حداقل نرخ و رقابت موسسات برای بالاتر از آن، حذف انحصار حسابرسی دولتی و نهادی، تعریف رقابت در سطوح کیفیت خدمات به جای سطوح قیمت می توان میزان و تأثیر نرخ شکنی در بازار خدمات حسابرسی را کاهش داد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شاخص های حسابرسی بر ابعاد ریسک بانک های پذیرفته شده در فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران با تأکید بر نقش میانجیگری پیچیدگی عملیات است. روش: جامعه آماری پژوهش، کلیه بانک های پذیرفته شده در فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری شامل 16 بانک (144 سال شرکت) در بازه زمانی 1389 تا 1397 در نظر گرفته شد. به منظور واکاوی تأثیر تعاملی متغیرها، از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و برای تحلیل الگو، از رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) در نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته ها، در بین بانک های پذیرفته شده در فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران، شاخص های حسابرسی بر ابعاد ریسک بانک ها و پیچیدگی عملیات بانک ها تأثیر منفی و معناداری دارند. افزون بر این، با استفاده از آزمون سوبل، نتایج حاکی از این بود که پیچیدگی عملیات بانک ها به عنوان متغیر میانجی، بر رابطه بین شاخص های حسابرسی و ابعاد ریسک بانک ها تأثیر مثبت و معناداری می گذارد. یافته مهم دیگر پژوهش این بود که با استفاده آماره VAF مشخص شد 25 درصد از تأثیر کل شاخص های حسابرسی بر ابعاد ریسک، از طریق غیرمستقیم و توسط متغیر میانجی پیچیدگی عملیات بانک ها انجام می شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، ریسک بانک ها متأثر از پیچیدگی عملیات است و ابعاد حسابرسی بر این دو عامل تأثیر دارد. بنابراین، اندازه حسابرس، تغییر و دوره تصدی مدیران و مؤسسه حسابرسی، درصد تحریف های کشف و گزارش شده، تخصص حسابرس و شناخت وی از صنعت بانکداری، شهرت و شاخص کنترل کیفیت حسابرسی بر پیچیدگی عملیات و ریسک بانک ها تأثیر شایان توجهی دارند که هنگام انتخاب حسابرس توسط مدیران بانک باید به آنها توجه شود. این یافته در مؤسسه های حسابرسی، برای تعیین مدیران و گروه حسابرسی نیز اهمیت بسزایی دارد.

هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی و ارزیابی نقش این واحد در مدیریت ریسک و کنترل های داخلی بانک کشاورزی است. این پژوهش از حیث هدف یک پژوهش کاربردی و هم چنین، از دسته پژوهش های پیمایشی و توصیفی است. داده های مورد نیاز از 78 نفر از صاحب نظران بانکی در رده های مختلف سازمانی شامل حسابرسان داخلی و بازرسان، مدیران ارشد و کارشناسان مسئول بانک کشاورزی به وسیله پرسش نامه در سال 1398جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آماری معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS انجام گردید. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل استقلال حسابرسی داخلی، صلاحیت حسابرسان داخلی، حمایت مدیریت از حسابرسی داخلی، اندازه حسابرسی داخلی و ارتباط حسابرسان داخلی و مستقل بر اثربخشی حسابرسی داخلی تأثیر مثبت معناداری دارند. هم چنین اثربخش بودن حسابرسی داخلی باعث بهبود کنترل های داخلی بانک می شوند اما بر بهبود مدیریت ریسک بانک تأثیر معناداری ندارد. بر اساس نتایج پژوهش بهتر است ضمن مشارکت حسابرسان داخلی با مدیریت ریسک در فرایند ارزیابی ریسک، تنظیم برنامه حسابرسی داخلی با نگرش مبتنی بر ریسک برای شناسایی اولویت های فعالیت حسابرسان داخلی، زمینه اثربخشی مؤثرتر حسابرسی داخلی را در بانک کشاورزی فراهم نمود.

هدف: تصمیمات اقتصادی سپرده گذاران و گیرندگان تسهیلات در صنعت بانکداری، بر مبنای کمیت و کیفیت اطلاعات آن ها اتخاذ می شود. اطلاعات این بانک ها از جمله سود باید ویژگی های کیفی لازم را داشته باشد تا در امتداد تصمیمات استفاده کنندگان اطلاعات، توزیع منابع مالی بین افراد جامعه به بهترین شکل صورت گیرد تا منجر به بهبود اقتصاد و رشد نظام بانکداری شود. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی تأثیر متقابل کیفیت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در صنعت بانکداری است.   روش: در راستای هدف پژوهش، داده های 11 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران طی بازه زمانی 11 ساله برای سال های 1397 - 1387 با استفاده از نرم افزار ره آورد نوین، صورت های مالی و سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری و به کمک روش معادلات ساختاری و آزمون علیت دوطرفه گرنجری، تحلیل شد.   یافته ها: یافته ها نشان داد که عدم تقارن اطلاعاتی در صنعت بانکداری سطح بالایی دارد و سطح کیفیت سود آن ها پایین است. عدم تقارن اطلاعاتی بر کیفیت سود تأثیر منفی دارد. از طرفی اگر کیفیت سود پایین باشد باعث افزایش عدم تقارن اطلاعاتی می شود. در نتیجه کیفیت سود بر عدم تقارن اطلاعاتی نیز تأثیر منفی دارد. در نهایت به شکل دوطرفه این دو متغیر علت و معلول یکدیگرند و تأثیر متقابل هم دارند.   نتیجه گیری: در صنعت بانکداری شکاف اطلاعاتی بالا است، در نتیجه مدیر می تواند مبلغ سود اظهاری در صورت های مالی را متفاوت از سود واقعی ارائه دهد. در این صورت کیفیت سود پایین آمده و منجر به تصمیمات مالی ناصحیح سپرده گذاران و گیرندگان تسهیلات می شود. تصمیمات نادرست اقتصادی موجب توزیع نادرست منابع مالی بین افراد جامعه می گردد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تعدیلی کیفیت حسابرسی بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و قیمت­گذاری کمتر از واقع عرضه عمومی اولیه سهام است. جامعه این پژوهش شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران است. نمونه آماری متشکل از 230 شرکت در بازه زمانی 18 ساله برای سال­های 1380 تا 1397 می­باشد. داده­ها با استفاده از رگرسیون چندمتغیره و نرم­افزار ایویوز مورد تحلیل قرار گرفت. در راستای هدف مطالعه، ابتدا، طبق مدل اول پژوهش، تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر قیمت­گذاری کمتر از حد عرضه‌های اولیه عمومی سهام، بررسی شد. سپس، در مدل دوم تأثیر کیفیت حسابرسی به عنوان یک متغیر تعدیلی، بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و قیمت­گذاری کمتر از واقع عرضه عمومی اولیه سهام، برازش گردید. کیفیت حسابرسی در پژوهش حاضر شامل اندازه مؤسسه حسابرسی، دوره تصدی و نوع اظهارنظر حسابرس بود. نتایج پژوهش نشان داد که به طور متوسط 25 درصد عرضه‌های اولیه عمومی سهام در بازار سرمایه ایران کمتر از حد قیمت­گذاری می­شوند. افزون بر این، یافته­ها بیانگر این است که کیفیت گزارشگری مالی بر قیمت­گذاری کمتر از حد عرضه‌های اولیه عمومی سهام تأثیر منفی و معناداری دارد. به­عبارتی کیفیت بالای گزارشگری مالی، از قیمت­گذاری کمتر از حد عرضه‌های اولیه عمومی سهام جلوگیری می­کند. همچنین، مشخص شد که کیفیت حسابرسی از جنبه نوع اظهارنظر حسابرس رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و قیمت­گذاری کمتر از واقع عرضه عمومی اولیه سهام را تقویت می­کند. اما، جنبه­های اندازه موسسه حسابرسی و دوره تصدی حسابرس، رابطه مذکور را تعدیل نمی­کنند.

انجام حسابرسی با کیفیت، از اهمیت بالایی برخوردار است. کیفیت حسابرسی از موضوعات مهم و مطرح در حسابرسی است که قوانین، استانداردها، مؤسسات حسابرسی و پژوهش گران دانشگاهی به دنبال تعیین شاخص های آن هستند. این امر بر ارزش بازار شرکت ها تأثیر دارد و به اندازه ای مهم است که افزون بر حسابرسان و پژوهشگران، استفاده کنندگان از صورت های مالی حسابرسی شده را نیز، برای اعتماد بیشتر به گزارش ها، به کنکاش در مورد آن وا می دارد. مسئولیت اجتماعی بر ارزش آفرینی شرکت ها مؤثر است، از این رو، هدف پژوهش حاضر به بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر ارزش افزوده شرکت ها (ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی) با تأکید بر نقش میانجی مسئولیت اجتماعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری شامل 101 شرکت بورسی (1010 سال- شرکت) در بازه زمانی 1388 الی 1397 می باشد. به منظور تحلیل داده ها، از روش معادلات ساختاری (SEM) و نرم افزارهای SPSS و SmartPLS استفاده شد. یافته ها نشان داد که در بورس اوراق بهادار تهران، کیفیت حسابرسی بر ارزش افزوده (ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی) و همچنین، مسئولیت اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری دارد. افزون بر این، مسئولیت اجتماعی نیز، تأثیر مثبت و معناداری بر ارزش افزوده شرکت ها دارد. دیگر یافته پژوهش این است که مسئولیت اجتماعی، به عنوان یک متغیر میانجی، بر رابطه بین کیفیت حسابرسی و ارزش افزوده شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر دارد و نقش میانجی آن تأیید می شود. نتایج بیانگر این است که با افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی، عملکرد شرکت ها به مراتب بهبود پیدا می کند. این نتایج می تواند به وسیله حسابرسان جهت ایفای نقش بهتر در قبال مسئولیت اجتماعی و همچنین مدیران برای انتخاب بهتر معیارهای اقتصادی عملکرد استفاده شود. Audit quality is very important. Audit quality is one of the most important issues in auditing that laws, standards, auditing firms and academic researchers seek to determine its indicators. This affects the market value of companies and is so important that in addition to auditors and researchers, it also forces users of audited financial statements to explore reports to gain more confidence. Social responsibility affects the value creation of companies,Therefore, the purpose of this study is to investigate the effect of audit quality on companies' value added (market value added and economic value added) with emphasis on the mediating role of social responsibility in companies listed on the Tehran Stock Exchange. The statistical population of this research is all companies listed on the Tehran Stock Exchange and the statistical sample includes 101 listed companies (1010 years-company) in the period 2009 to 2019.In order to analyze the data, structural equivalence method (SEM), SPSS and Smart PLS softwares has been used. The results showed that in Tehran Stock Exchange, auditing quality has a positive and significant effect on value added(Market value added and economic value added) as well as, social responsibility. In addition, social responsibility has a positive and significant effect on the value added of companies. Another finding of the study is that social responsibility, as a mediating variable, affects the relationship between audit quality and value added of companies listed on the Tehran Stock Exchange andIts mediating role is confirmed.The results indicate thatwith increasing social responsibility, the performance of companies is greatly improved. Auditors will use these findings to play a better role in social responsibility and managers to select better economic performance criteria.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ویژگی آندروژنیک مدیران بر عملکرد واحدهای تجاری و نقش تعدیلی حاکمیت شرکتی در این رابطه است. ویژگی آندروژنیک به عنوان متغیر مستقل بهوسیله شاخص هورمون تستوسترون اندازهگیری شد. به کمک جستجوگر Google Images، عکس مدیر عامل شرکتها دریافت شد و نسبت WHR هر مدیر، با استفاده از نرم افزار Image J تعیین گردید. جامعه آماری پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری شامل 66 شرکت (594 سال- شرکت) در بازه زمانی 1389 الی 1397 است. به منظور بررسی تأثیر متغیرها از روش معادلات ساختاری (SEM) و نرمافزار Smart PLS استفاده شد. یافتهها نشان داد که در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، ویژگی آندروژنیک و حاکمیت شرکتی بر عملکرد واحدهای تجاری، به ترتیب، تأثیر مثبت و منفی معناداری دارند. افزون بر این، در پژوهش حاضر، حاکمیت شرکتی تأثیر تعدیلکنندگی منفی معناداری بر رابطه ویژگی آندروژنیک و عملکرد شرکت دارد. همچنین، از دو مؤلفه حاکمیت شرکتی، مؤلفه ترکیب سهامداران بر این رابطه بدون تأثیر است و ترکیب هیأتمدیره دارای تأثیر تعدیلکنندگی منفی معناداری بر این رابطه است. هر اندازه مدیران از خودشیفتگی و اعتماد بهنفس بالاتری برخوردار باشند، میتوانند برای بهدست آوردن پاداش و تأیید ذینفعان، عملکرد مطلوبتری را برای واحدهای تجاری رقم بزنند. حاکمیت شرکتی با تأثیر منفی بر عملکرد شرکتها و تعدیل این رابطه، سعی میکند عملکرد و همچنین ابعاد ویژگی آندروژنیک مدیران را کنترل کند.

هدف این پژوهش، رتبه بندی اقتصادی برخی گندم های کشت شده در ایران، با استفاده از تکنیک تاپسیس است. گندم مهمترین محصول کشاورزی ایران است، لذا افزایش محصول و انتخاب رقم مناسب کاشت، مورد توجه بوده است. در این پژوهش داده های برخی ارقام گندم کشت شده در ایران با توجه به معیارهای اقتصادی چون عملکرد دانه، زمان کاشت تا رسیدن دانه، وزن هزار دانه و ارتفاع گیاه در شرایط شاهد و تنش شوری و خشکی از تعدادی مقالات گرفته شده است. به منظور انتخاب مناسب تر، از تکنیک تاپسیس استفاده شده است. معیارها با توجه به اهمیت آنها در تولید محصول و با توجه به نقش مثبت و یا منفی آنها در تولید، تعیین شدند و با استفاده از نرم-افزار اکسل و تکنیک تاپسیس، ارقام گندم مورد رتبه بندی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که رقم «اروند 1» در شرایط شاهد با شاخص نزدیکی نسبی 96/0 و در شرایط شوری با شاخص نزدیکی نسبی 99/0 در بین ارقام مورد بررسی بهترین رقم است. رقم های «کرج 1» و «چمران» در شرایط تنش خشکی جزء رتبه های برتر هستند. افزون بر این، با استفاده از نرم افزارهای آماری و آزمون فریدمن، 3 فرضیه ارائه گردید. این پژوهش درستی روش تاپسیس را در رتبه بندی گندم از دیدگاه اقتصادی و تفاوت آن را با تک بعدی نگری بیان می نماید. پیشنهاد می-گردد که با روش تاپسیس به مقایسه کلیه ارقام گندم در مناطق مختلف ایران با آب و هوای متفاوت و با در نظر گرفتن معیارهای اقتصادی بپردازند.

کیفیت حسابرسی برای استفادهکنندگان صورتهای مالی، مدیران و حسابرسان، اهمیت ویژهای دارد. هدف این پژوهش، الگوبندی رابطه بین متغیرهای کیفیت حسابرسی و بررسی تأثیر همزمان و متقابل متغیرهای مزبور است. به این منظور، تعداد 101 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در دوره 11 ساله پژوهش (سالهای 1384 تا1394 ) انتخاب شدند. روش پژوهش استفاده از الگوی علت و معلولی سیستمهای پویاست. دادهها از صورتهای مالیشرکتهای نمونه و نرمافزار رهآورد نوین نسخه 3 به دست آمد. آزمون فرضیهها (رگرسیون چندمتغیره و حسب مورد نسخه 9 انجام شد. نتایج E Views نسخه 23 و SPSS رگرسیون جزئی و توابع آرچ) با استفاده از نرمافزارهای اندازه » ،« حقالزحمه حسابرس » ،« رعایت استانداردها و اجرای حرفهای بهوسیله حسابرس » پژوهش نشان داد که عوامل درصد تحریفات کشف و گزارش » ،« تعداد بندهای تعدیل در گزارش حسابرسی » ،« شهرت حسابرس » ،« حسابرس تخصص حسابرس و » و « طول دوره تصدی حسابرس » ،« تأخیر در گزارش حسابرسی » ،« نوع اظهارنظر حسابرس » ،« شده در الگوی علت و معلولی کیفیت حسابرسی، با لحاظ ارتباط متقابل، بر یکدیگر اثر معنادار « شناخت وی از صنعت دارند. و

این پژوهش دارای دو هدف اصلی است؛ اول، رتبه بندی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در هر صنعت بر اساس معیارهای ارزیابی عملکرد و دوم، مقایسه معیارها و در نهایت تعیین بهترین سنجه در ارزیابی عملکرد. در راستای هدف اول، نسبت های مالی سنتی، نوین و همچنین ارزش اقتصادی به عنوان معیارهای ارزیابی عملکرد برای 142 شرکت (1846 سال - شرکت) طی دوره 13 سال (طی سال های 1380 تا 1392) محاسبه شدند. سپس، شرکت های مورد مطالعه بر اساس هر یک از سنجه های مالی به صورت جداگانه و با استفاده از تکنیک TOPSIS و به کمک روش آنتروپی شانون رتبه بندی گردیدند. در پایان، رتبه بندی نهایی بر اساس تجمیع نسبت های مزبور نیز صورت پذیرفت. یافته های مطالعه نشان داد هنگامی که نسبت های سنتی، نوین و ارزش اقتصادی به تنهایی استفاده می شوند، به ترتیب یکی از شرکت های متعلق به صنعت قند و شکر، صنعت استخراج کانی فلزی و صنعت خودرو و ساخت قطعات رتبه اول را به خود اختصاص می دهند، اما هنگامی که تجمیع نسبت های مزبور مورد استفاده قرار گیرد، یکی از شرکت های متعلق به صنعت خودرو و ساخت قطعات حائز رتبه اول است. به منظور دستیابی به هدف دوم پژوهش، فرضیه های مربوط به تعیین با اهمیت بودن تفاوت شاخص های نزدیکی نسبی شرکت ها، بین معیارهای مالی سنتی، نوین و ارزش اقتصادی و همچنین تعیین وجود رابطه و تأثیر بین معیارها با رتبه بندی کل انجام گرفت. در نتیجه از آزمون های فریدمن، ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که TOPSIS تکنیک مناسبی برای رتبه بندی شرکت هاست و بین شاخص های نزدیکی نسبی معیارهای مالی سنتی، نوین و ارزش اقتصادی اختلاف معنادا ر وجود دارد. افزون بر این، نسبت های مالی نوین و ارزش اقتصادی با یکدیگر رابطه معنادار دارند، ولی این دو نسبت با نسبت های سنتی رابطه معنا داری ندارند. هم چنین، نسبت های نوین، به رتبه بندی کل معیارها نزدیک تر است.

هدف این پژوهش تعیین شرکت های برتر با استفاده از الگوی تصمیم گیری سرمایه گذاران است. در این پژوهش با توجه به متون، مجموعاً 6 معیار اصلی تصمیم گیری سرمایه گذاران شامل تعداد 3 معیار نقدی (سود تقسیمی، جریان نقد عملیاتی و جریان نقدی آزاد) و 3 معیار تعهدی (سود عملیاتی، سود هر سهم و سود انباشته) به کار گرفته شد. داده های مربوط به نمونه پژوهش شامل 109 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از نرم افزار رهاورد نوین برای دوره 13 ساله پژوهش طی سال های 1380 تا 1392 استخراج گردید. سپس، شرکت های مورد مطالعه با استفاده از عوامل نقدی، تعهدی، و کل عوامل، با تکنیک TOPSIS و نرم افزار اکسل، رتبه بندی شدند. معنادار بودن اختلاف شاخص نزدیکی نسبی با استفاده از آزمون فریدمن و نرم افزار SPSS بررسی شد. همچنین با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن و رگرسیون مرکب، وجود رابطه بین معیارهای نقدی و تعهدی مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین شاخص نزدیکی نسبی شرکت های مورد مطالعه، اختلاف معنادار وجود ندارد. همچنین، برای امر تصمیم گیری و تعیین شرکت های برتر، باید هم از معیارهای نقدی و هم از معیارهای تعهدی استفاده نمود. افزون بر این، نتایج نشان داد که در عمل سرمایه گذاران از الگوهای علمی و تکنیک های تصمیم گیری، به نحو احسن بهره نمی برند.

هدف این پژوهش، بررسی ارتباط تغییرات دارایی های نامشهود در تغییرات سودآوری و ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این پژوهش، کاربردی بوده، طرح آن از نوع شبه تجربی و با استفاده از رویکرد پس آزمون می باشد. داده ها از روش کتابخانه ای و با استفاده از کتب، مجلات و سایت های مرتبط، داده های مالی با استفاده از نرم افزارهای تدبیرپرداز نسخه 2، دنا سهم و صحرا برای سال های 1380 تا 1389 گردآوری شده است. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل داده ها روش «داده های ترکیبی» (داده های پنل) توسط نرم افزار EViews نسخه 7، به منظور تعیین مدل تخمین مناسب از آزمون های هاسمن و چاو برای کلیه متغیرهای وابسته پژوهش بهره گرفته شد. همچنین، برای بررسی پایایی متغیرها نیز از آزمون های ریشه واحد از نوع آزمون های لوین، لین و چو؛ ایم، پسران و شین و آزمون فلیپس- پرون استفاده شد. علاوه بر آن، به منظور بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف (KS)، و جهت بررسی فرضیه های پژوهش از تحلیل همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16، رگرسیون چندگانه و آزمون فریدمن، در سطح خطای 5 درصد استفاده شده است. همچنین برای کنترل نبود خودهمبستگی، آماره دوربین- واتسون (DW) به کار گرفته شد. نتایج نشان داد بین تغییرات دارایی های نامشهود و تغییرات سود کوتاه مدت و بلندمدت، بازده دارایی ها و تغییرات ارزش شرکت رابطه معنادار وجود ندارد. همچنین، تغییرات حساب های دریافتنی و هزینه های اداری و فروش، این روابط را تقویت نمی کنند. افزون بر این، طی دوره زمانی پژوهش، اهمیت دارایی های نامشهود نسبت به ارزش بازار، به طور معنادار افزایش یافته است.

هدف این مقاله، بررسی نگرش دانشگاهیان و حسابداران دانشگاه­ها، نسبت به وضعیت حسابداری دولتی در دانشگاه­های ایران است. این مطالعه، از نوع پیمایشی-کاربردی است. جمع آوری اطلاعات، از طریق ارسال پرسش­نامه به دو گروه دانشگاهیان و افراد شاغل در امور مالی دانشگاه­های شیراز در سال 1389 انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها، از روش های آماری T-student وANOVA استفاده شده است. پژوهش در قالب 6 فرضیه، انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که نگرش دانشگاهیان و حسابداران، در فرضیه­های اول و سوم، با هم تفاوت معناداری ندارد؛ اما در فرضیه­های دوم، چهارم و پنجم تفاوت معناداری دارد. افزون بر این، بین نگرش 3 گروه دانشگاهیان، حسابداران دانشگاه شیراز و حسابداران دانشگاه علوم پزشکی شیراز در خصوص فرضیه­های اول تا پنجم، اختلاف معناداری وجود ندارد.

این مقاله رابطه بین راهبرد تجاری و کارایی سرمایه گذاری نیروی کار شرکت ها را در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار داده است. روش این پژوهش از نوع کمّی و پس رویدادی است. کارایی سرمایه گذاری نیروی کار با استفاده از الگوی پینوک و لیلیس اندازه گیری شد. تعداد 124 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و از داده های این شرکت ها در بازه زمانی 1388 تا 1398 برای تجزیه و تحلیل ها استفاده شد. نتایج تحلیل های رگرسیونی پژوهش نشان داد که بین راهبرد تجاری و ناکارایی سرمایه گذاری در نیروی کار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ به این معنا که شرکت های دارای راهبرد تهاجمی، کارایی کمتری در سرمایه گذاری نیروی کار نسبت به شرکت های تدافعی از خود نشان می دهند. هم چنین، یافته های رگرسیونی حاکی از آن است که بین راهبرد تجاری و بیش سرمایه گذاری (کم سرمایه گذاری) در نیروی کار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ به این معنا که شرکت های تهاجمی (تدافعی) بیشتر درگیر بیش سرمایه گذاری (کم سرمایه گذاری) در نیروی کار می شوند. راهبرد تجاری یکی از عوامل اثرگذار بر کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار است و تصمیم گیرندگان (شامل سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام و قانون گذاران در حوزه اشتغال) باید به این موضوع توجه ویژه ای کنند.