علی امامی میبدی

علی امامی میبدی

مدرک تحصیلی: دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۳ مورد.
۲۱.

اندازه گیری کارایی فنی، کارایی زیست محیطی و کارایی انرژی در تأسیسات آب شیرین کن به روش تحلیل پوششی داده ها

کلید واژه ها: کارایی فنی کارایی زیست محیطی کارایی انرژی تحلیل پوششی داده ها اسمز معکوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۵۳
امروزه تعداد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎی جهان ﺑﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ آب شیرین ﻣﻮاﺟﻪ هستند. در مناطق استراتژیک ﺟﻬﺎن ﻧﻈﯿﺮ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻔﺮط آب، زﻣﯿﻨﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻓﺎت و ﻣﻨﺎزﻋﺎت را حول محور آب فراهم آورده اﺳﺖ. از همین رو در سالهای اخیر در ایران از سوی کارشناسان و تصمیم گیران، گرایش به بهره گیری از تکنولوژی شیرین سازی آب های شور دریا نشان داده شده است. در این مطالعه به اندازه گیری کارایی فنی وکارایی زیست محیطی کارخانه آب شیرین کن به روش اسمز معکوس واقع در منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی طی سال های 1387 الی 1395 با به کارگیری روش تحلیل پوششی داده ها پرداخته شده و با استفاده از شاخص کارایی انرژی کل عوامل، کارایی انرژی محاسبه شده است. نتایج نشان داده که متوسط کارایی فنی در واحد مورد مطالعه تحت فرض بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر 8/90 و 4/98 درصد بوده است. همچنین ناکارایی مقیاس بیشترین تأثیر را بر روی ناکارایی فنی تحت فرض CRS داشته است که بیانگر ناکارایی تولید در مقیاس بهینه برای بنگاه مورد نظر است. همچنین در محاسبه کارایی زیست محیطی،کارایی کارخانه آب شیرین کن مورد مطالعه برای کل دوره فعالیتش رقمی معادل 90 درصد بوده است. علاوه برآن با استفاده از شاخص کارایی انرژی کل عوامل، میانگین کارایی انرژی 91 درصد برآورد شده است. بر اساس نتایج با افزایش دما در فصول گرم سال کارایی انرژی کاهش چشمگیری داشته است.
۲۲.

Comparison of Stringency of The Environmental Requirements and Compliance with Them in Upstream Sector of Oil and Gas in Iranian and American Law(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Environmental Requirements Stringency compliance

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۰۸
The purpose of this study is to compare stringency of and compliance with environmental requirements in upstream sector of oil and gas in law of Iran and the USA. This study is conducted using the inter-spinned mix method (qualitative – quantitative). In the qualitative part, library studies are used. In the quantitative part, the studied society is a group of six professionals in the field of oil and gas, who filled out a questionnaire consisted of 34 questions prepared by the Worley Parsons in a similar research approved by jurisdictions of ten countries. The questions are prepared by a team of experts with international experience. The components of stringency and compliance with law during the phases of approval, operation, and closure of a hydrocarbon project are studied using the Delphi method. At the level of stringency, the environmental assessment in the US is carried out with 10 times more human resources and 26 times more costs than in Iran. In the US, with 13 scores, it is more stringent than Iran with 5 scores. In the project closure phase, Iran does not put in place any obligations for rehabilitation and restoration. At the level of compliance, the Construction Environmental Management Plan (CEMP) is mandatory in both countries. In Iran, the list of violations and their consequences will not be published. The US regulatory mechanisms of restoration are an appropriate model. Totally, Iran gains 29 and the United States 42 scores. The recommendations are based on these two scores.
۲۳.

شبیه سازی ترازنامه انرژی ایران برای سال 1420 و طراحی سناریو های مدیریت طرف تقاضا و عرضه با استفاده از مدل ساز LEAP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبیه سازی ترازنامه انرژی مدل ساز Leap سناریو مرجع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۸ تعداد دانلود : ۵۷۸
نیاز به برنامه ریزی بلندمدت در بخش انرژی و بهره گیری از ابزارهای طراحی سیاست گذاری در این بخش از موضوعات مهم و راهبردی کشور به شمار می رود. هدف اصلی در این مقاله اندازه گیری مقدار عرضه و تقاضای انرژی در بازه زمانی 1420-1393 در سناریو مرجع و سناریو های سیاست گذاری و محاسبه میزان صرفه جویی نفت و گاز تحت سناریوهای جدید مدیریت عرضه (بخش تبدیل انرژی) و تقاضا نسبت به سناریو مرجع است. نتایج حاصل از مدل سازی در زیر بخش های مختلف انرژی بیانگر رشد فزاینده تقاضای انرژی از 1321 میلیون بشکه معادل نفت خام در سال 1393 به 3/2471 میلیون بشکه معادل نفت خام در سال 1420 می باشد. با تعریف سناریوهای جدید و اتخاذ سیاست های مدیریت سمت تقاضا و عرضه، مقدار صرفه جویی در تولید نفت خام در سال افق برنامه ریزی به 119/702 میلیون بشکه معادل نفت خام می رسد که از میزان صادرات نفت خام سال پایه بیشتر بوده که می تواند به سرجمع صادرات نفت خام در سال افق برنامه ریزی اضافه شود. این نتیجه گیری حرکت به سمت بهره گیری از سیاست های مدیریت تقاضا و عرضه انرژی (بخش تبدیل انرژی) و هم چنین جایگزین کردن انرژی های تجدیدپذیر بادی و خورشیدی به جای سوخت های فسیلی را نمایان می سازد.
۲۴.

ارزیابی بهره وری نسبی بانک های منتخب نظام بانکداری بدون ربای جمهوری اسلامی ایران با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (1394-1393)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۵۱۹
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بهره وری نسبی بانک های تجاری منتخب نظام بانکداری بدون ربای جمهوری اسلامی ایران انجام شده و روش آن براساس محتوا، توسعه ای و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، تحلیلی توصیفی از نوع پیمایشی است. شیوه گردآوری داده ها اسنادی، کتابخانه ای و پرسشنامه ای است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها بهره وری نسبی بانک ها در دو سناریو (خروجی ارزش افزوده، خروجی درآمد کل) برای سال های 1394-1393 مورد ارزیابی قرار گرفت. بر این اساس رویکرد تلفیقی (ترکیبی از رویکرد واسطه ای و تولیدی) جهت شناسایی ستانده ها و نهادهای بانک های اسلامی انتخاب شد که نتایج سناریو اول (خروجی، درآمد کل) در سال 1394 از بین بانک های منتخب، تعداد پنج بانک کارآمد قوی و بقیه ناکارا بوده و در سال 1393 سه بانک کارآمد قوی و بقیه ناکارا بودند و نتایج سناریو دوم (خروجی، ارزش افزوده) در سال 1394 سه بانک کارای قوی و سایر بانک ها ناکارآمد و در سال 1393 فقط یک بانک کارآمد بودند. نکته قابل توجه اینکه با تغییر خروجی بانک ها از درآمد کل به ارزش افزوده میزان بانک های ناکارآمد بیشتر شده است.
۲۵.

تأثیر وضع مالیات سبز بر زیربخش صنعتی «تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مالیات سبز محیطزیست تقاضای انرژی صنعت همجمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۶۱
افزایش روز افزون چالش های زیست محیطی ناشی از فعالیت های صنعتی، ضرورت اتخاذ رویکردهایی به منظور درونی کردن این خسارت ها را ایجاد نموده است. در این راستا، دولت می تواند با بهره گیری از ابزارهای مختلف از جمله مالیات به عنوان یکی از بهترین راه کارها برای غلبه بر شکست های بازاری ناشی از خسارات زیست محیطی واحدهای آلوده کننده اقدام نماید. با توجه به بهره وری پایین انرژی در بخش صنعت به دلیل سیگنال دهی نادرست قیمت حامل های انرژی از یک سو و سهم قابل توجه این بخش در کل مصرف نهایی انرژی کشور از سوی دیگر، بخش صنعت می تواند یکی از اولویت های اصلی سیاستگذاران به منظور اعمال مالیات های زیست محیطی باشد. از این رو، در مطالعه حاضر با تعیین زیربخش صنعتی دارای بیشترین شدت انرژی، به بررسی امکان به کارگیری مالیات سبز بر مصرف انرژی آن پرداخته شده است. بدین منظور، حامل های انرژی مصرفی، بر اساس میزان انتشار آلودگی هوا و میزان سازگاری با محیط زیست، در سه دسته برق، گاز طبیعی و فرآورده های نفتی در نظر گرفته شده اند و با برآورد کشش های قیمتی مستقیم و متقاطع تقاضای هر یک از آنها، امکان اعمال مالیات سبز بر این حامل های انرژی بررسی شده است. برای تعیین این ضرایب از داده های سری زمانی طی دوره 1392-1374 استفاده شده و با به کارگیری روش خودرگرسیون برداری هم انباشته (Cointegrated VAR) ، روابط بلندمدت میان متغیرهای مدل استخراج گردیده است. نتایج نشان می دهد که در زیربخش صنعتی «تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی» به عنوان زیربخش دارای بالاترین شدت انرژی، اعمال مالیات سبز بر فرآورده های نفتی می تواند اهداف زیست محیطی برقراری این نوع مالیات را تحقق بخشد اما در خصوص گاز طبیعی، افزایش قیمت آن از طریق اعمال مالیات منجر به دستیابی به نتایج معکوسی می شود. همچنین، در صورتی که هدف سیاست گذار، جایگزین کردن انرژی برق به عنوان سوخت پاک تر با سایر انرژی ها باشد، اعمال مالیات سبز بر آنها نمی تواند باعث تحقق این هدف زیست محیطی گردد.
۲۶.

رابطه مصرف انرژی های تجدیدپذیر و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب اوپک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد اقتصادی اوپک انرژی های تجدیدپذیر کشورهای صادرکننده نفت کشورهای منتخب نقش و تأثیر انرژی های تجدیدپذیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۸ تعداد دانلود : ۷۳۱
میزان مصرف انرژی بر روی رشد اقتصادی هر کشور تأثیرگذار است، بنابراین دسترسی کشورهای جهان به انواع منابع جدید انرژی از جمله انرژی های تجدیدپذیر نیز برای رشد و توسعه اقتصادی آن ها اهمیت اساسی دارد. پژوهش های متعدد پژوهشگران در سطح جهان نشان داده است که رشد مصرف انرژی در کشورهای جهان تا حدود زیادی به سطح رشد اقتصادی بستگی دارد. در این پژوهش ابتدا به بررسی مطالعات و پژوهش های انجام شده در مورد رابطه رشد اقتصادی و مصرف انرژی در جهان پرداخته ایم. در ادامه رابطه رشد اقتصادی و مصرف انرژی های تجدیدپذیر در کشورهای منتخب عضو اوپک در بازه زمانی 2015-1985 بررسی شده است. با استفاده از آزمون ریشه واحد نسبت به تعیین مانایی داده ها اقدام گردید و ثابت شد که تمام داده ها مانا هستند. با آزمون علیت گرنجری وجود رابطه علیت از مصرف انرژی تجدیدپذیر به سوی رشد اقتصادی تائید شد. آزمون های F لیمر و همچنین آزمون هاسمن جهت تعیین مدل رگرسیونی متناسب با نوع داده ها نیز مشخص و برآورد شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش بیانگر این بود که میزان مصرف انرژی های تجدیدپذیر در کشورهای منتخب عضو اوپک از جمله ایران علت گرنجری رشد اقتصادی این کشورهاست.
۲۷.

بررسی موانع انتقال فناوری در قرارداد بیع متقابل و ارزیابی ریسک انتقال فناوری در قرارداد جدید نفتی ایران ( IPC ) با روش FMEA(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی ریسک قرارداد بیع متقابل انتقال فناوری روش FMEA قرارداد IPC

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۵۸۳
یکی از عمده ترین راهکارهای بومی سازی فناوری در صنعت نفت، قراردادهای مشروط بر، انتقال فناوری از شرکت های نفتی بین المللی، می باشد. البته طی سالیان گذشته صنعت نفت ایران در این مورد توفیق چندانی نداشته و اکنون در قرارداد جدید نفتی ایران IPC) ( به عنوان جایگزین قراردادهای بیع متقابل، با ایجاد تغییراتی در نوع، شروط و ماهیت قرارداد، سعی در کسب و انتقال فناوری های مدرن و بومی سازی آن از طریق همکاری شرکت های نفتی بین المللی با شرکت های داخلی مورد تائید شرکت ملی نفت ایران را دارد. ولی آنچه که از انتقال فناوری مهم تر می باشد، توجه به نتایج حاصل در قبال تصمیمات اتخاذ شده در بخش انتقال فناوری قرارداد است؛ بنابراین ارزیابی ریسک انتقال فناوری در توسعه پایدار آتی صنعت نفت ایران نقش بارز و برجسته ای خواهد داشت. در این مقاله ضمن بررسی قرارداد بیع متقابل و قرارداد IPC از زاویه انتقال فناوری، ریسک های انتقال فناوری در قرارداد IPC شناسایی و با نقد و نظر نخبگان مورد کنکاش قرار گرفته، سپس با استفاده از پارامترهای روش FMEA ریسک های شناسایی شده، نمره دهی و برای هر یک، RPN محاسبه و در نهایت اولویت بندی می گردند. بالاترین اولویت ریسک به ترتیب نتایج منفی حاصل از جدا شدن مهندسان و کارشناسان نفتی از شرکت ملی نفت ایران (576= RPN ) و تأثیر حضور شرکت های نفتی بین المللی بر نابودی رشد درون زای صنعت نفت ایران (448= RPN ) تعیین گردید. با توجه به بالا بودن خطر در اکثر ریسک های شناسایی شده، اقدامات کنترلی بر اساس نظرات خبرگان در جهت کاهش سطح ریسک ها، ارائه گردید.
۲۸.

برآورد و بررسی تابع تقاضای برق ایران در سه بخش صنعت، خانگی و کشاورزی

کلید واژه ها: کشاورزی صنعت خانگی تابع تقاضای برق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۲۸
امروزه صنعت برق با توجه به ایفای نقش عمده در رشد و توسعه اقتصادی کشورها، رفاه اجتماعی, بهبود کیفیت زندگی و سایر جنبه های زندگی بشر، حفظ امنیت ملی کشور و همچنین عدم وجود جانشین های قوی، به یک کالای استراتژیک مبدل شده است. هدف این مقاله بررسی عوامل تأثیرگذار بر روند مصرف برق در بخش های صنعت، خانگی و کشاورزی است که در راستای این هدف تابع تقاضای برق در سه بخش فوق الذکر به کمک داده های سری زمانی سال های 1355-1392 به روش OLS تخمین زده می شوند. نتایج تحقیق گویای این هست که ارتباط معناداری بین مصرف انرژی الکتریکی با تعداد مشترکین به ویژه در بخش خانگی و ارزش افزوده در بخش صنعت وجود دارد. همچنین شاخص قیمت انرژی محاسبه شده در این تحقیق نشانگر عدم وجود جانشین مؤثر و قوی برای برق در هر سه بخش است.
۲۹.

تحلیل رفتار اعضای اوپک در اعلام ذخائر نفتی: مطالعه موردی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اوپک قیمت نفت حجم ذخائر نفتی سیاست تولید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بخشی،اقتصاد صنعتی،کشاورزی،انرژی،منابع طبیعی،محیط زیست اقتصاد انرژی نفت،گاز طبیعی،زغال سنگ،مشتقات نفتی ذخایر،تولید،صادرات،حمل و نقل و بازاریابی
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بخشی،اقتصاد صنعتی،کشاورزی،انرژی،منابع طبیعی،محیط زیست اقتصاد انرژی نفت،گاز طبیعی،زغال سنگ،مشتقات نفتی اوپک،ساختار،سهمیه بندی،قیمت گذاری
تعداد بازدید : ۱۰۶۴ تعداد دانلود : ۶۷۷
انتظارات، نقش مهمی را در نوسانات قیمت نفت خام برعهده دارد و به نظر می رسد که عامل عمده و اساسی در تغییرات رفتار عرضه و نهایتا تغییرات رفتار واقعی قیمت نفت بوده است. با شناخت عوامل موثر بر این انتظارات، می توان نبض بازار نفت و امکانات مختلف آن را، به صورتی پایدار و مستمر در دست داشت. یکی از مهم ترین عواملی که می تواند بر سطح انتظاری قیمت ها در آینده تاثیر بگذارد، حجم ذخائر نفتی موجود و به ویژه حجم نفت در اختیار کشورهای عضو اوپک و محدود بودن حجم ذخائر قابل بازیافت نفت می باشد. اهمیت حجم ذخائر نفتی برای هریک از کشورهای عضو اوپک علاوه بر اعتبار در اختیار داشتن حجم بالاتری از ذخائر نفت نسبت به دیگران، کسب سهم بالاتری از کل تولید اوپک است، به این ترتیب که پس از تدوین سیستم سهمیه بندی تولید کشورهای عضو اوپک در ابتدای دهه 1980، حجم ذخائر به عنوان یکی از معیارهای تعیین سهمیه مشخص شد و پس از آن بود که مسابقه اعلان افزایش حجم ذخائر میان اعضا شروع شد. مقاله حاضر تلاش کرده تا با بررسی تحولات حجم ذخائر نفتی ایران از طریق بررسی میزان تاثیرگذاری این اطلاعات بر تولید نفت کشور، نسبت به معتبر بودن این اعلام ها، اظهارنظر کند، زیرا این اعتقاد وجود دارد که اعلام بیش از اندازه حجم ذخائر، باعث اغتشاش در بازار خواهد بود به این دلیل که این اطلاعات، مبنائی برای تداوم پیش بینی عرضه آتی نفت در بازارهای جهان است. برمبنای نتایج مقاله حاضر که بر مبنای داده های فصلی دوره 1980 تا 2013 و در چارچوب مدل مارکف سوئیچینگ انجام شده، عملا ارتباطی میان افزایش حجم ذخائر و تغییر تولید نفت خام ایران به عنوان یکی از اعضای اوپک وجود ندارد که به نظر می رسد اعلام بیش از اندازه واقعی حجم ذخائر نفت، عملا ناشی از رقابت پنهان میان اعضا در کسب جایگاه بالاتر در سازمان و نیز بدست آوردن سهمیه بیشتر تولید از این سازمان است.
۳۰.

تجزیه و تحلیل کارایی فنی- زیست محیطی پالایشگاه های نفت ایران توسط یک مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای فازی چند هدفه چند دوره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پالایشگاه نفت کارایی فنی - زیست محیطی DEA اوزان مشترک DEA چند هدفه DEA چند دوره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۳ تعداد دانلود : ۶۴۳
در این مقاله، یک روش برای اندازه گیری کارایی در بخش انرژی ملی ایران پیشنهاد شده است. اینن پنژوه ش عملکرد فنی-زیست محیطی پالایشگاه های نفت ایران را به عنوان یکی ازعمده ترین تولید کننده های، انرژی و انواع سوخت، با استفاده از داده های سال 7135 تا 7152 ارزیابی می کند. در این مطالعنه، ینک رویکنرد تحلین پوششی داده های شبکه ای فازی، اوزان مشترک، چند هدفنه چنند دو ره ای پیشننهاد و بنرای ارزینابی عملکنرد کارایی فننی -زیسنت محیطنی در حرنور خرو نی هنا ی ننامطلو ارزینابی پالایشنگاه هنا توصنیه شنده اسنت. نوآوری های اصلی این مطالعه بصورت زیر خلاصه شده اند و عبارتند از: ) 7( پیشنهاد یک مدل تحلی پوششی داده های شبکه ای، اوزان مشترک، چند هدفه چند دوره ای به منظور تعیین اوزان مشترک ورودی و خرو نی، فقط با یک بار ا را، ) 2( محاسبه امتیاز کارایی بلند مدت در طول چنند دوره برنامنه رینزی بنا ترکینی ماهینت دینامیک ورودی وخرو ی ها، ) 1( دست یافتن به یک راه ح سازشکارانه با اسنتفاده از برنامنه رینزی ریا نی فازی، برای پرداختن به برنامه ریزی ریا ی چند هدفه، ) 4( پیشنهاد برنامه ریزی ریا ی خطی برای رسنیدن بنه 6( کناهش زمنان ان نا ( ، DEA نقطنه بهیننه سرتاسنری کنارایی، ) 9( افنزایش رندرت تفکینک در مندل هنای محاسبات مدلسازی و روش ح ، ) 1( ترکیی هر دو معیار فننی و زیسنت محیطنی بنا در نظنر گنرفتن خرو نی نامطلو در ارزیابی عملکرد پالایشگاه های نفت؛ ت زیه تحلی مطالعه موردی ارائه شده، اثر بخشی و رابلینت ا رای روش ارائه شده در مقایسه با مدل های کلاسیک مو ود می باشد.
۳۱.

وارونگی عرضه گاز طبیعی و الگوی اولویت های راهبردی تخصیص گاز طبیعی به بخش های مختلف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منابع گاز طبیعی موازنه تولید و مصرف گاز میدان پارس جنوبی سکوی تقویت فشار افت تولید گاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۳ تعداد دانلود : ۳۸۱
توسعه سریع گاز رسانی در کشور موجب شده بخش های مختلف وابستگی قابل ملاحظه ای به تولیدات گاز طبیعی پیدا نمایند. سهم میدان پارس جنوبی از کل تولید تا پایان برنامه ششم بیش از 62% خواهد شد. شرایط طبیعی مخزن پارس جنوبی به گونه ای است که در اثر تولید در طول زمان به تدریج از فشار مخزن کاسته و متعاقب آن تولید گاز طبیعی کاهش می یابد. به منظور تاخیر در افت تولید، نصب سکوهای تقویت فشار ضروری است. علیرغم نصب این سکوها، آمار های غیر رسمی نشان می دهد تولید از میدان پارس جنوبی در افق بیست ساله کاهش قابل ملاحظه  پیدا خواهد کرد و تولید میادین جدید گازی مورد نظر نیز تکافوی این میزان کاهش تولید را نخواهند نمود بنابراین به منظور جلوگیری از بحران کمبود گاز در سال های آتی ضروری است تمهیدات همراه با اولویت بندی عرضه گاز برای متقاضیان جدید، پیش بینی گردد. به منظور تعیین الگویی برای اولویت بندی عرضه گاز طبیعی از روش""فرایند تحلیل سلسله مراتبی""( AHP ) استفاده شده است. جهت حل مدل در مجموع 8 گزینه و 6 معیار در نظر گرفته شده و با استفاده از نرم افزار Expert Choice   محاسبات مربوطه انجام پذیرفته است. جمع بندی خروجی های سیستم و نتایج (اولویت بندی) جهت هر گزینه در قالب معیارهای موردنظر به ترتیب عبارتند از: تزریق به مخازن نفتی، گازرسانی به نیروگاه ها، صادرات، خوراک واحدهای پتروشیمی، گازرسانی به صنایع، گازرسانی به واحدهای خانگی – تجاری و حمل و نقل.
۳۲.

کاربرد آزمون کرانه ای خود بازگشتی با وقفه های توزیعی در تعیین رابطه بلندمدت و کوتاه مدت مصرف گازطبیعی و رشد اقتصادی (مطالعه موردی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مصرف گاز طبیعی رشد اقتصادی هم جمعی آزمون کرانه ای ARDL

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۵۷
در این مطالعه رابطه پویا میان مصرف گاز طبیعی و رشد اقتصادی در ایران با استفاده از یک مدل چند متغیره مورد بررسی قرار گرفته است. متغیرهای استفاده شده در این تحقیق رشد اقتصادی، نیروی کار فعال، موجودی سرمایه، مصرف گاز طبیعی و بهره وری کل عوامل تولید طی سال های 1345-1391 بوده است. علیت گرنجری میان متغیرها با استفاده از روش تودا و یاماموتو (1995) مورد بررسی قرار گرفته است. رابطه علیت گرنجری دوطرفه میان مصرف گاز طبیعی و نرخ رشد اقتصادی، موجودی سرمایه و نرخ رشد اقتصادی و نیز رابطه علیت گرنجری یک طرفه از موجودی سرمایه به مصرف گاز طبیعی و از نرخ رشد اقتصادی و موجودی سرمایه به بهره وری کل عوامل تولید مورد تأیید قرار گرفته است. آزمون کرانه ای خود بازگشتی با وقفه های توزیعی رابطه بلندمدت میان متغیرهای مورد بررسی را تأیید می نماید. مصرف گاز طبیعی و موجودی سرمایه دو عامل مهم در رشد اقتصاد ایران بوده اند.
۳۳.

بررسی مسیر بهینه بهره برداری اقتصادی از مخازن نفتی با استفاده از قراردادهای خدماتی بیع متقابل- مطالعه موردی یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسیر بهینه بهره برداری از مخازن نفت و گاز قراردادهای خدماتی با ریسک قراردادهای خدماتی بیع متقابل ایران میدان های نفتی جنوب غرب ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۶۵۸
حداکثرسازی ارزش اقتصادی برداشت از منابع نفت و گاز در اقتصاد، به عنوان هدف دولت شناخته شده که این هدف هنگامی تحقق می یابدکه شرایط قراردادی نیز در نظر گرفته شود. با توجه به اینکه طبق مدل قراردادی بیع متقابل ایران، پیمانکار موظف است پس از اتمام عملیات توسعه و رسیدن میدان به سطح تولید تعهد شده در قرارداد، مدیریت میدان را به کارفرما تحویل دهد، در این مقاله سیاست گذاری بهینه تولید از دید کارفرما، در یکی از میادین نفتی در جنوب غرب کشور که با استفاده از یک چارچوب قراردادی بیع متقابل توسعه یافته، مورد بررسی قرار گرفته است. روش مطالعه از طریق مدل سازی سیستم بهینه یابی پویا و حل آن به روش عددی بلمن، به کمک نرم افزار Matlab، انجام شده و براساس آن مسیر بهینه تولید پیشنهادی مدل با فرض گزینه های متفاوت روند قیمت های انتظاری، نرخ تنزیل و دوره های بازپرداخت هزینه های پیمانکار، محاسبه شده و با مسیر تولید مشخص شده در قرارداد و عملکرد واقعی میدان، مقایسه شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که مسیر بهینه تولید محاسبه شده در مدل با فرض قیمت های انتظاری بالا و نرخ تنزیل بالا، تنها در سال های اولیه عمر مخزن با مسیر تولیدی پیشنهادی در قرارداد، همخوانی دارد. ضمن اینکه عملکرد واقعی میدان، هم با مسیر بهینه حاصل از مدل و هم با برنامه تولیدی پیشنهادشده در قرارداد مطابقت ندارد. با توجه به اینکه، تغییر شرایط قراردادی، مقدار ثابت در تابع هزینه و شرط حداقل میزان تولید در مدل را تحت تأثیر قرار می دهد، در حالت قیمت های انتظاری بالا، مسیر بهینه تولید تعیین شده در مدل، هیچگونه واکنشی به تغییرات این عامل ندارد
۳۴.

بهینه سازی عملکرد پالایشگاه های گازی ایران با رویکرد کارایی زیست محیطی در چارچوب تحلیل پوششی داده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارایی فنی تحلیل پوششی داده ها پالایشگاه گاز طبیعی شاخص مالم کوئیست بهره وری محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۲۳
اولین گام برای افزایش کارایی و بهره وری، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل، برنامه ریزی و بهبود بخشیدن به این بخش کاربردی است که مهمترین گام می تواند اندازه گیری عملکرد و بهینه سازی در مسیر توسعه شرکت ها باشد. این تحقیق با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها DEA و شاخص مالم کوئیست برای ارزیابی تغییرات فاکتورها بهره وری کل TFP برای تمام پالایشگاه های گاز طبیعی در طی سال های 1394-1388 و بهره گیری از روش نهاده محور با دو نهاده و دو ستانده انجام شده است. نتایج حاصل از ارزیابی نشان از کارآمدی فنی- محیط زیستی پالایشگاه های خانگیران (هاشمی نژاد) و پارسیان در بین ۱۲ پالایشگاه گاز طبیعی در طی سال های مورد بررسی دارد. با محاسبه شاخص بهره وری کل مالم کوئیست در بین پالایشگاه های گاز طبیعی به طور متوسط ۶ پالایشگاه رشد مثبت و ۶ پالایشگاه دیگر رشد منفی بهره وری را طی سال های ۹۴-۱۳۸۸ استخراج شده است
۳۵.

مسیر بهینه استخراج از مخازن نفتی با وجود بکارگیری چارچوب قراردادی بیع متقابل (مطالعه موردی یکی از میادین نفتی در حال بهره برداری ایران در خلیج فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسیر بهینه بهره برداری از مخازن نفت و گاز قراردادهای خدماتی با ریسک قراردادهای خدماتی بیع متقابل ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۰ تعداد دانلود : ۷۰۹
تعیین مسیر بهینه استخراج سالانه از یک مخزن نفت و گاز در یکی از میادین نفتی در حال بهره برداری ایران در خلیج فارس در شرایطی که توسعه این مخزن در چارچوب قراردادی بیع متقابل انجام شده، موضوع این مقاله است.انجام این پژوهش از روش مدل سازی سیستم بهینه سازی پویا و حل آن به روش عددی بلمن و به کمک نرم افزار Matlab انجام شده و بر اساس آن مسیر بهینه تولید پیشنهادی مدل با فرض گزینه های متفاوت روند قیمتهای انتظاری و نرخ تنزیل، محاسبه شده و با مسیر تولید مشخص شده در قرارداد و عملکرد واقعی میدان مقایسه شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که مسیر بهینه تولید محاسبه شده در مدل با فرض دو نرخ تنزیل حدی بالا(20 درصد) و پایین(1 درصد) با رفتار واقعی بهره بردار متفاوت است. تطابق پروفایل تولیدی پیشنهادی پیمانکار با مسیر بهینه تولید محاسبه شده درمدل در گزینه نرخ تنزیل بالا در سال های ابتدایی دوره، تایید کننده رفتار قابل انتظار از شرکت های بین المللی نفتی است اما عدم تطابق آن با عملکرد واقعی میدان، گویای نا همخوانی بین برنامه تولیدی مورد نظر پیمانکار با امکانات واقعی میدان است.
۳۶.

جایگاه محیط زیست در برنامه های پنج ساله توسعه، از منظر هفت عنوان منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۶۰ تعداد دانلود : ۵۲۹
پس از تصویب اصل (50) قانون اساسی، قوانین و مقررات زیست محیطی همچون سایر قوانین و موضوعات مهم به تبصره ها و مواد قانونی برنامه های پنج ساله توسعه کشور، اضافه شد. رسمیت یافتن این موضوع در قانون اساسی کشور اگرچه نقطه عطفی در تاریخ محیط زیست کشورمان به شمار می آمد، ولی عملکرد مطلوبی را در عرصه اجرا و پیامدهای زیست محیطی به دنبال نداشت. لذا در این مقاله برآن شدیم تا با مروری بر برنامه های توسعه کشور، ارزیابی از روند شکل گیری و تکامل این قوانین، به عنوان اصلی ترین سند بالادستی در تدوین راهبردهای پنج ساله توسعه کشور داشته باشیم. در این مقاله پس از ذکر مقدمه ای کوتاه در خصوص محیط زیست، ابتدا به جایگاه کشورمان از منظر چند شاخص منتخب اشاره می کنیم. سپس با استفاده از روش دلفی به انتخاب و معرفی هفت موضوع اصلی که عموماً از چالش های هر نظام برنامه ریزی در خصوص مسائل زیست محیطی محسوب می شود اشاره کرده و سپس با کند و کاو در برنامه های توسعه پنج ساله، جایگاه این موضوعات را در چهار برنامه اول توسعه، از نظر چگونگی توجه و اعمال در برنامه، دنبال خواهیم کرد. سپس به شکل جداگانه چگونگی پرداخت این عناوین را در برنامه پنجم مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. در انتها نیز، ضمن بیان نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای برنامه پنجم، به ارائه راهکارهایی جهت بهبود ضعف های موجود، بقای نقاط قوت، استفاده از فرصت ها و گریز از تهدیدها خواهیم پرداخت.
۳۷.

بررسی اثر شوک های نفتی بر متغیرهای پولی و مخارج دولت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شوک نفتی قیمت نفت مخارج دولت واردات صادرات متغیرهای پولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۳۴۶
مقاله حاضر به بررسی اثر شوک نفتی بر متغیرهای پولی و مخارج دولت در چارچوب یک الگوی اقتصادسنجی می پردازد. این الگو دارای 3 جفت معادله رفتاری (تابع صادرات و واردات و تابع مخارج دولت) و 14 معادله تعریفی است. پس از برآورد معادله ها، شوک نفتی (افزایش قیمت نفت) در دو سناریوی مختلف اعمال شده و اثرات آن بر متغیرها، مورد بررسی قرار گرفته است. در اثر اعمال یک شوک نفتی موقتی (افزایش 50 درصدی قیمت نفت در سال 1384)، پایه پولی و نقدینگی در سال ابتدایی اعمال شوک نسبت به روند مبنا افزایش، و در سال های دوم و سوم کاهش یافته و کمتر از روند مبنا شدند، درنهایت برای سه سال پایانی دوره تقریباً نزدیک به روند مبنا حرکت می کردند؛ یعنی یک شوک نفتی موقتی، تنها در سال نخست، موجب افزایش پایه پولی و نقدینگی می شود و اثر آن پس از سه دوره از بین می رود. تأثیر شوک نفتی بر مخارج دولت مثبت بوده و باعث افزایش مخارج دولت می شود. از سوی دیگر، در اثر اعمال یک شوک نفتی بلندمدت (افزایش سالانه 50 درصدی قیمت نفت از سال 1384 تا 1389)، پایه پولی و نقدینگی در کل دوره 6ساله موردبررسی نسبت به روند مبنا افزایش می یابد و این به آن معنا است که شوک بلندمدت افزایش قیمت نفت، دارای اثرات دائمی بر متغیرهای پولی است و اثرات آن باقی می ماند. مخارج دولت نیز در کل دوره نسبت به روند مبنا افزایش می یابد.
۳۸.

اندازه گیری کارایی و بهره وری در پالایشگاه های گاز طبیعی ایران

کلید واژه ها: کارایی اقتصادی کارایی تخصیصی پالایشگاه های گاز طبیعی بهره وری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
این مقاله اقدم به اندازه گیری کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و بهره وری پالایشگاه های گاز طبیعی کشور با روش نا پارامتری تحلیل پوششی داده ها (DEA) و شاخص مالم کوئیست طی سال های ۸۹- ۱۳۸۳ کرده است. برای این منظور از روش نهاده محور با سه نهاده و دو ستانده استفاده شده است. نتایج نشان داد که متوسط کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی پالایشگاه های گاز طبیعی کشور در خلال سال های ۸۹- ۱۳۸۳، به ترتیب 95، 98.1 و 93 درصد است. از میان پالایشگاه های گاز طبیعی؛ در محاسبه بهره وری ۲ پالایشگاه به طور متوسط رشد مثبت و ۴ پالایشگاه دیگر رشد منفی بهره وری را در خلال سال های ۸۹- ۱۳۸۳ تجربه کرده اند. طی این سال ها بهره وری کل عوامل تولید پالایشگاه ها به طور متوسط 8.2 درصد رشد منفی داشته است که دلیل اصلی آن رشدمنفی ۸ درصدی در کارایی تکنولوژی می باشد.  
۳۹.

ارزیابی عوامل موثر بر تخریب محیط زیست با استفاده از شاخص آلودگی آب: مطالعه موردی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجارت آزاد رشد اقتصادی تخریب محیط زیست آلودگی آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۸۰
توجه به رابطه بین تجارت آزاد، توسعه اقتصادی و تخریب محیط زیست از جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حائز اهمیت است. این مقاله رابطه بلندمدت بین رشد اقتصادی، آزادسازی تجاری و تخریب محیط زیست را همراه با دیگر عوامل اقتصادی، ازجمله صنعتی شدن و مصرف کود، با توجه به آخرین اطلاعات در دسترس در دوره زمانی 1980-2005 برای کشور ایران ارزیابی نموده است. مطالعات انجام شده درکشور، تاکنون عمدتا آلودگی هوا را به عنوان شاخص تخریب محیط زیست در نظر گرفته اند. این مطالعه با توجه به اهمیت آلودگی آب و ارتباط نزدیک آن با عوامل اقتصادی و تجاری، مصرف بیوشیمیایی اکسیژن در آب (BOD) را به عنوان شاخصی از این نوع آلودگی در نظر گرفته و تاثیر عوامل فوق را بر روی آن ارزیابی نموده است. همچنین در این مطالعه از روش خودرگرسیون برداری (VAR) برای برآورد مدل پژوهش استفاده گردیده و رابطه همجمعی بین متغیرها از روش یوهانسن-جوسیلیوس استخراج شده است. نتایج نشان می دهد که در بلندمدت، رشد اقتصادی و فعالیت های کشاورزی و صنعتی بر انتشار آلودگی آب تاثیر مستقیم دارند، درحالیکه آزادسازی تجاری با آن رابطه عکس دارد. از این رو ضروری است که با الزام صنایع و واحدهای تولیدی به تصفیه پساب خروجی خود و همچنین به کارگیری تکنولوژی و روش های نوین در بخش کشاورزی و محدود نمودن مصرف کودهای شیمیایی، در جهت کاهش انتشار آلودگی آب، اقدامات اساسی صورت پذیرد.
۴۰.

اندازه گیری زیست کارآیی پالایشگاه های نفت ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارایی فنی آلودگی پالایشگاه نفت روش تحلیل پوششی داده ها زیست کارایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۴ تعداد دانلود : ۶۸۱
با توجه به افزایش روز افزون نگرانی جهان امروز در رابطه با مسائل زیست محیطی، در این تحقیق به ارزیابی زیست کارآیی پالایشگاه های نفت کشور که از یک سو، نقش ارزنده ای در اقتصاد ملی دارند و از سوی دیگر با مصرف بالای سوخت فسیلی و در نتیجه انتشار CO2، باعث آلودگی محیط زیست می شوند، پرداخته شده است. با استفاده از نرم افزار Windeap و روش DEA ستانده محور و با در نظر گرفتن خروجی نامطلوب، زیست کارآیی محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که، پالایشگاه بندرعباس کاراترین پالایشگاه نفت طی دوره 88-1382 استونرخ رشد زیست کارآیی پالایشگاه ها طی دوره مورد مطالعه مثبت است.نتایج رگرسیون توبیت نیز نشان می دهد که، سوخت های نفت کوره و نفت گاز اثر منفی بر زیست کارآیی دارند و گاز طبیعی و گازهای پالایشگاهی و گاز مایع اثر مثبت بر زیست کارآیی دارند. از سوی دیگر، هر چه پالایشگاه در حدی بیشتر از ظرفیت اسمی، نفت خام پالایش کند، زیست کارآیی پالایشگاه بیشتر کاهش می یابد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان