محمدجعفر چمنکار

محمدجعفر چمنکار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۱ مورد.
۱.

دکترین نیکسون و ژاندارم خلیج فارس

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۵ شماره ۵۲
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳۰۷
ظهور و افول نقشهای مختلف کشورها در معادلات منطقه ای و بین المللی، تابعی از دو دسته عوامل داخلی و خارجی است. تعریف و تعیین نقشها نیز در فضای رقابتی شدید دو بلوک شرق و غرب، متاثر از موقعیت درونی و بیرونی هر یک از کشورها، در همین چارچوب محقق می گشت. شرایط محیطی ایران در دوره پهلوی دوم از یک سو و زمینه های مساعد داخلی و همسو با اقتضائات محیطی از سوی دیگر، موجب شد ایران به عنوان ژاندارم منطقه مطرح گردد. در این نوشتار، چگونگی تحقق این نقش بررسی می شود.
۲.

اهمیت اقتصادی خلیج فارس در ایران باستان

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۵

کلید واژه ها: تجارت خلیج فارس دریای عمان ماگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸۸ تعداد دانلود : ۱۵۳۹
خلیج فارس از سپیده دم تاریخ، از پیدایش تمدن های درخشان بین النهرین و امپراطوری های آریایی مادها، هخامنشی، پارت و ساسانی، از دیدگاه اقتصادی اهمیتی فراوان داشته است. آثار باستانی مکشوف در تمدن های ما قبل تاریخ ایران نیز نشان می دهد که خلیج فارس و دریای عمان در روابط تجاری و تبادلات بازرگانی بین شهر ها و زیست گاههای کهن ایران با جنوب شرق آسیا، اروپا و آفریقا نقش داشته است. بسیاری از نواحی فرهنگی و تمدنی ایران پیش از حکومت آریایی ها در سیلک کاشان، گیان نهاوند، حصار دامغان، شهر سوخته زابل، تل ابلیس، تپه یحیی، شهداد کرمان، شهر قدیم جیرفت و عیلام به نوعی در ارتباط با این حوزه دریایی بوده اند و بــا توجه بــه بعد مسافت این مناطق نسبت بـه کرانه هــای خلیج فارس و دریای عمان اهمیت خود را بیشتر نشان می دهند. خلیج فارس، حلقه ارتباطی میان تمدن های مرکزی داخلی با جزایر و بنادر جنوب ایرانشهر، عراق، بین النهرین، هند، چین، شرق و جنوب شرقی آسیا، مصر و آفریقای شرقی بوده است.تسلط بر این حوزه آبی استراتژیک ضامن کسب ثروت و قدرت بیشتر برای همه حکومت ها و ملت ها در ادوار تاریخ بوده است.
۳.

بنیاد امامت و سلطنت خاندان ابوسعیدی مسقط و عمان و چالش های حکومت های ایران در حوزه خلیج فارس و دریای عمان (قرون 18-19 میلادی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: ایران چالش خلیج فارس و دریای عمان سلسله ابوسعیدی مسقط و عمان قرون 18 تا 19 میلادی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه خلیج فارس و دریای خزر
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۳۰۸۰ تعداد دانلود : ۱۵۱۱
در بیستم محرم سال 1060هجری/ 22 ژانویه 1650میلادی جنبش ضد استعماری مردم عمان به استیلای یکصدوپنجاه استعمار پرتغال پایان داد و سلسله نوبنیاد آل یعاربه در سایه قدرت دریایی و ضعف مفرط دولت های مرکزی، حمله و تجاوز به سواحل و جزایر و بنادر ایران را تشدید کردند. بدین ترتیب، تقابل دو کشور بر تعامل و پیوند پیشین سایه انداخت. در سال 1744میلادی احمد بن سعید ابو سعیدی ( 1693- 1783م)، با لقب الامام احمد بن سعید، به رهبری مردم برگزیده شد. این امامت و رهبری آغاز سلطنت پادشاهان ابو سعیدی است که در قرون 18 و 19 میلادی عنصری تاثیرگذار در تحولات سیاسی ، اقتصادی و نظامی خلیج فارس محسوب شدند. تقابل امامان سلسله یعاربی و سلاطین ابوسعیدی مسقط و عمان با حکومت های ایران و اجاره برخی از جزایر و بنادر ایران به وسیلة آنان، بخش مهمی از تاریخ حوزه خلیج فارس و دریای عمان است. بررسی چگونگی به قدرت رسیدن سلاطین ال ابوسعید در عمانات ، تهاجم و استیلای آنان بر خطوط دریایی شمالی خلیج فارس و سیاست دستگاه حاکمه ایران در برخورد با انان، هدف اصلی این پژوهش است. در فرجام، نگارنده بر این باور است که این امر، توانمندی و تمرکز سیاسی و اداری و میزان نقش آفرینی ایران را در کرانه های آبی جنوبی، در خلال قرون 18تا 19 میلادی به چالش سختی کشانید.
۴.

جایگاه خلیج فارس و دریای عمان در سیاست خارجی ایران عصر هخامنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۱

کلید واژه ها: سیاست خارجی خلیج فارس دریای عمان هخامنشیان اهمیت نظامی و اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵۷
با تشکیل امپراتوری هخامنشیان، مرزهای ایران در جنوب و جنوب شرقی، خلیج فارس و دریای عمان تثبیت شد. اهمیت استراتژیکی این حوزه دریایی که از هزاره های پیش از میلاد آشکار شده بود، حاکمان ایران را به نقش آفرینی نظامی و اقتصادی در نیمه شمالی و جنوبی خلیج فارس واداشت. بررسی جایگاه این حوزه دریایی از دیدگاه نظامی و اقتصادی و اثر آن بر سیاست های کوتاه مدت و بلندمدت دولت هخامنشی هدف اصلی این نوشتار است. ایجاد همگرایی و امنیت جمعی بدون تحمیل الگوهای فرهنگی و اقتصادی، تقویت نظامی و شکوفایی بازرگانی دریایی از دستاوردهای حضور هخامنشیان در این منطقه راهبردی بود.
۵.

عوامل اثر گذار بر بازرگانی خلیج فارس در عصر مغول ( حاکمیت اقتصادی - سیاسی ایران بر خلیج فارس و دریای عمان )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۴-۲۵

کلید واژه ها: خلیج فارس ایلخانان عصر مغول تجارت و بازرگانی دریایی مراکز تجاری مناطق پسابندری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸۰ تعداد دانلود : ۱۲۸۷
خلیح فارس و دریای عمان همواره جایگاهی ویژه در عرصه اقتصادی ایران زمین داشته اند. شاید بتوان یکی از مهمترین شکوفایی این منطقه جنوبی ایران را در زمان حکومت مغول و امپراطوری ایلخانان دانست که بازرگانی و تجارت دریایی حوزه خلیج فارس تحت تاثیر عوامل مثبت و منفی بسیاری قرارگرفت.
۶.

جایگاه خلیج فارس و دریای عمان در توسعه روابط اقتصادی در هزاره های پیش از میلاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۵ شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۴۲
راههای بازرگانی خلیج فارس و دریای عمان به دریای سرخ ، زمینه ساز ارتباط میان جنوب آسیا، بین النهرین و هندوستان با آفریقا بود و این ارتباط سبب اثرپذیری فرهنگی در نتیجه گسترش بازرگانی، داد و ستد مستقیم و مهاجرتهای انسانی گردید. مجموعه این دگرگونیهای اقتصادی سبب شد شرق و جنوب شرقی ایران از هزار چهارم پیش از میلاد به یکی از مراکز پیدایش تمدن در جهان تبدیل شود.
۸.

جایگاه خلیج فارس و دریای عمان در توسعه روابط اقتصادی در هزاره های پیش از میلاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۵ شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۸ تعداد دانلود : ۸۱۳
راههای بازرگانی خلیج فارس و دریای عمان به دریای سرخ ، زمینه ساز ارتباط میان جنوب آسیا، بین النهرین و هندوستان با آفریقا بود و این ارتباط سبب اثرپذیری فرهنگی در نتیجه گسترش بازرگانی، داد و ستد مستقیم و مهاجرتهای انسانی گردید. مجموعه این دگرگونیهای اقتصادی سبب شد شرق و جنوب شرقی ایران از هزار چهارم پیش از میلاد به یکی از مراکز پیدایش تمدن در جهان تبدیل شود.
۱۰.

علل توسعه سازمان نظامی دولت پهلوی دوم

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال دوم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶

کلید واژه ها: سازمان نظامی عوامل خارجی پهلوی دوم توسعه ساختار زمینه داخلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۱ تعداد دانلود : ۱۲۳۰
برآیند توسعه ساختار نظامی ایران بر سه رکن عمده روح نظامی گری رژیم شاهنشاهی،توانمندی اقتصادی حاصل از افزایش ناگهانی قیمت نفت و تأثیرپذیری از استراتژیهای قدرت های بزرگ و تحولات بین المللی در منطقه خاورمیانه و به طور اخص حوزه راهبردی خلیج فارس و دریای عمان استوار بود. هدف از این نوشتار بررسی علل توسعه شتاب آلود سازمان نظامی ایران در دهه واپسین حکومت پهلوی دوم است. بر این اساس مجموعه ای از عوامل بین المللی و داخلی به صورت مکمل و زنجیروار، این فرآیند و دگردیسی را موجب گردیدند.
۱۱.

دگرگونی نقش آفرینی ایران در خلیج فارس ( 1357 - 1350 ش )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۲

کلید واژه ها: ایران سیاست خارجی پهلوی خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۵
در آغاز دهه 1970 با اعمال مجدد حاکمیت ایران بر جزایر ایرانی خلیج فارس که پیش از آن در اشغال دولت انگلیس بود، نظارت ایران بر تنگه راهبردی هرمز افزایش یافت از سوی دیگر روابط ایران با کشورهای عرب منطقه به جز عراق افزایش یافت. در این دوره ایران خواستار انعقاد نوعی پیمان دفاعی و همکاری امنیتی میان کشورهای حوزه خلیج فارس برای استقرار ثبات گردید.
۱۲.

زمینه های مداخله نظامی دولت پهلوی دوم در بحران ظفار (1351- 1357 ش.)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۳ (پیاپی ۹۹)

کلید واژه ها: پهلوی دوم سلطنت عمان شورش ظفار علل مداخله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۳ تعداد دانلود : ۹۵۰
دولت شاهنشاهی پهلوی دوم از ابتدای دهه پنجاه ش./ هفتاد م. به منظور سرکوب جنبش آزادی بخش ظفار، با اعزام مستقیم بیش از 3 هزار نفر از نیروهای مسلح ایران که به تدریج تا 10 هزار نفر افزایش یافت، سلسله نبردهایی را در سلطنت عمان آغاز کرد که در نهایت با شکست شورشیان به اتمام رسید. هدف از این پژوهش، بررسی علل این اقدام و انگیزه های حاکمیت پهلوی دوم برای پذیرش چنین نقش سنگین و پرهزینه ای است. نگارنده معتقد است که مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، نتیجه مجموعه ای از علل و شرایط سیاسی، اقتصادی و نظامی داخلی و خارجی بوده است و بدون تأکید بر یک عامل، باید مجموعه عوامل را در یک شبکه زنجیره ای و تأثیرگذار بر یکدیگر بررسی کرد
۱۴.

روابط ایران و عمان در دوره پهلوی

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۲ شماره ۱۶
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۱
برخی از ماموران انگلیسی در سده های نوزدهم و بیستم، با اهداف و انگیزه های پس از کودتای آرام سلطان قابوس و تمایل وی به حمایت و تائید تهران مخالف بودند. دولت ایران که پس از خروج عناصر انگلیسی از خلیج فارس و افزایش توانمندی اقتصادی و نظامی حاصل از فروش نفت و تحکیم هر چه بیشتر روابط با امریکا، درصدد توسعه نقش آفرینی خود در حوزه راهبردی خلیج فارس و تنگه هرمز بود، از پیشنهاد قابوس استقبال کرد.
۱۵.

جایگاه جزیره کیش در تجارت دریایی عصر ملوک محلی بنی قیصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلید واژه ها: خلیج فارس جزیره کیش تحولات اقتصادی ملوک بنی قیصر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۴۰۹ تعداد دانلود : ۷۳۳
جزیره کیش، با حاکمیت ملوک محلی بنی قیصر، مرکز بازرگانی خلیج فارس در قرون 7 و 8 هجری محسوب می­گشت و تحولات آن همواره بر مناطق پیرامونی و ماورای منطقه ای تأثیرگذار بود. هدف از این نوشتار بررسی دگرگونی های اقتصادی کیش و جایگاه ممتاز آن در بازرگانی دریایی امرای بنی قیصر وپس از انحطاط آنهاست. استحکام بنیه اقتصادی سبب گردید تا پس از فروپاشی حکومت امرای بنی قیصر و قدرت گیری و توسعه نفوذ سیاسی و نظامی اتابکان فارس و گسترش توان مندی دولت نوظهور هرمز، جزیره کیش دچار رکود و فترت نگردد. بر این اساس جزیره کیش اهمیت اقتصادی خود را که در دوران حکومت ملوک بنی قیصر کسب نموده بود، پس از فروپاشی آنان و ظهور امیران قدرت مند هرمز نیز حفظ نموده و تأثیرگذاری آن بر فعل و انفعالات تجاری ایران داخلی، سرحدات شمالی و جنوبی خلیج فارس و سرزمین های دور دست استمرار یافته است.
۱۸.

بحران ظفار در واپسین دهه روابط خارجی ایران عصر پهلوی

نویسنده:
منبع: تاریخ روابط خارجی ۱۳۷۹ شماره ۵
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۹
از سال 1879 به بعد که ظفار تحت حاکمیت سلطان مسقط در آمد، همواره برای پذیرش جریانهای مرکزگریز، آماده بود. مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، نشان دهنده یک رشته شرایط، علتها و دلبستگیهای سیاسی، نظامی و اقتصادی و در ارتباط تنگاتنگ با نوع راهبرد و تحول کارکردهای دولتهای ابر قدرت در سطح بین المللی بود.
۱۹.

جابه جایی کانون های تجاری خلیج فارس و دریای عمان در سده های هفت و هشت هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید تابستان ۱۳۸۹ شماره ۶ (پیاپی ۸۵)

کلید واژه ها: خلیج فارس جابه جایی دریای عمان مراکز تجاری قرون هفتم و هشتم هجری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۷ تعداد دانلود : ۸۶۱
هم زمان با هجوم مغول، کرانه های خلیج فارس و دریای عمان تحت حاکمیت اتابکان و امرای محلی قرار داشت. اتابکان با پذیرش یساولی، پرداخت خراج و اتخاذ سیاست سازش، مانع تهاجم سپاهیان مغول به سرزمین های جنوبی ایران شدند. این سیاست فرایند رشد و تکامل بازرگانی خلیج فارس و دریای عمان را استمرار بخشید. هم زمان با این تحولات، جابه جایی آشکاری در میزان اهمیت مراکز اقتصادی سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان به وجود آمد. براین اساس، در کنار افول پاره ای از بخش های عمده تجاری پیشین، مراکز نوینی در عرصه تکاپوی بازرگانی منطقه نقش آفرین شدند. ظهور قدرت های جدید اقتصادی، حاکمیت عناصر ایرانی بر سرزمین های کلیدی تجاری در جنوب تنگه هرمز، استقرار امنیت در خطوط ارتباطی بازرگانی و توانمندی مالی تجار سبب گردید تا اقتصاد خلیج فارس و دریای عمان با افول برخی مراکز تجاری سنتی، عصر تابناکی را در سده های 7 و8 هجری تجربه نماید.
۲۰.

چگونگی سیاست و موضع گیری آمریکا در برابر برنامه ی اتمی دولت پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۹ (پیاپی ۱۰۹)

کلید واژه ها: پهلوی دوم برنامه ی هسته ای نقش آمریکا چگونگی موضع گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۱ تعداد دانلود : ۸۶۴
فعالیت های هسته ای ایران در دوره ی پهلوی، یکی از نمادهای مشخص اقتصادی و سیاسی و تحول نقش آفرینی دولت پهلوی دوم است که از اواسط دهه ی 30 ه. ش (50 م) آغاز شد و با فراز و فرودهای متعدد تا سقوط این حاکمیت ادامه یافت. هدف از این پژوهش بررسی تاریخی نقش و چگونگی موضع گیری دولت ایالات متحده ی آمریکا در قبال این فرایند است. در پایان، نگارنده نتیجه می گیرد با اینکه آمریکا از نخستین کشورهایی بود که صنایع اتمی را در ایران راه اندازی کرد، کم کم و به ویژه از اواسط دهه ی واپسین حاکمیت پهلوی، یک سیاست دوگانه همراه با احتیاط را نسبت به برنامه ی هسته ای ایران در پیش گرفت؛ اما این سیاست به معنای محدودیت و کارشکنی نبود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان