احمد عبادی نسب

مناسبات ایران با کشورهای همسایه و قدرتهای بزرگ فرا منطقه ای همواره به شکلهای مختلف به هم مرتبط بوده است. جایگاه و اهمیت منطقه خاورمیانه ازجمله خلیج فارس، بخصوص در قرن بیستم، باعث تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متقابل رخدادهای این منطقه با تحولات بزرگ جهانی و بین المللی بود ه است. این مسائل سیاست خارجی ایران را با شرایط منحصربه فردی مواجه کرده و به تبع آن واکنشهایی را از طرف سایرکشورهای دارای منفعت منطقه ای و غیر منطقه ای به همراه داشته است؛ علاوه بر آن، مناسبات برون مرزی، ایران را همواره با انبوهی از چالشها و تهدیدها مواجه کرده و اساس سیاستگذاری خارجی ایران را شکل داده است. پژوهش حاضر به بررسی اجمالی تاریخ تحولات مرتبط با سیاست برون مرزی ایران پرداخته است؛ علاوه بر آن با توجه به قرار گرفتن ایران در موقعیت جغرافیایی خاص خلیج فارس، بدنبال واکاوی نسبتاً عمیق تحولات و عواملی است که مناسبات ایران را با کشورهای پیرامونی خلیج فارس، بخصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی شکل داده است. همچنین در این مسیر عوامل داخلی بین المللی و منطقه ای واگراییه و همگراییه را، در مناسبات ایران با کشورهای مزبور، مورد توجه قرار داده است.