موزه ها و کارکردهای امروز و آتی
حوزه های تخصصی:
محمدرضا جواهری
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۶ مورد.
بررسی میزان تطبیق نهضت امام خمینی با حدیث امام کاظم علیه السلام(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
در کتاب تاریخ قم، که در سال 378 ه ق به قلم حسن بن محمد بن حسن بن سائب بن مالک اشعری قمی تصنیف شده است، حدیثی از امام کاظم علیه السلام وجود دارد که برخی فقیهان و حدیث شناسان معاصر، آن را بر نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران تطبیق کرده اند. در این پژوهش توصیفی تحلیلی، سند و دلالت این حدیث بررسی شده و فرضیه انطباق آن بر امام خمینی واکاوی و ارزیابی شده است. میزان اعتبار کتاب و شخصیت راویانی که در سلسله سند حدیث وجود دارند، بر اساس معیارهای رجالی و گفتار و نوشتار علمای رجال مورد سنجش دقیق قرار گرفت و روشن شد که سند حدیث، قابلیت پذیرش را دارد و محتوای آن با ملاحظات خاص و قرائن و دلایل ویژه بر نهضت امام خمینی ره تطبیق می کند.
صرفِ نظر از سند حدیث، مفاد و محتوای آن و پیام ها و نکته های نهفته در متن الفاظ این حدیث، با نگاه کلان به احادیث مرتبط با قیام های شیعیان در عصر غیبت و پیش از ظهور قائم آل محمد علیه السلام، استنباط شد و تمام دلایل و مدارک و شواهد فرضیه تطبیق، شناسایی و ارزیابی گردید.
امام حسین(ع) و حماسه عاشورا در فرهنگ رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال اول زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴
78-109
حوزه های تخصصی:
ماخذ اصلی برای شناخت حقیقت انقلاب عاشورا، ابعاد شخصیت امام حسین (ع) و وظایف مسلمانان و شیعیان، گفتار و رفتار اهل بیت (ع) است. امام رضا (ع) در آشکار ساختن هویت دینی، درس ها و پیام های عاشورا و مسئولیت ها و وظایف مسلمانان تلاش و کوشش فراوان داشتند. بنابراین احادیث رضوی پیرامون قیام امام حسین (ع) ، سرمایه و گنجینه معتبر و مورد اعتماد برای عاشوراپژوهی و بهره برداری از انقلاب عاشورا است. مسئله مورد بررسی با روش توصیفی تحلیلی، شناخت ابعاد شخصیت سیدالشهدا (ع) و مسئولیت های مسلمانان در ارتباط با ایشان، بر اساس احادیث امام رضا (ع) است. ترجمه و تحلیل این احادیث در دو عنوان کلی «ویژگی های سیدالشهدا (ع) » و «مسئولیت ها و وظایف پیروان سیدالشهدا (ع) » تنظیم و تدوین شده و در اختیار پژوهشگران پیرامون قیام امام حسین (ع) قرار می گیرد. هدف این مقاله، بازشناسی حماسه حسینی مطابق بیان امام رضا (ع) بر اساس احادیث رضوی در منابع معتبر حدیثی، اسوه قرار دادن رفتار و گفتار امام حسین (ع) و حرکت در طریق رشد و کمال است.
حکم اهانت به مریم مقدس در شریعت مسیحیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اهانت به شخصیت های مقدس هر یک از ادیان الهی، از جانب پیروان دین دیگر گفتگوی ادیان را به بن بست می کشاند. ولی احترام و تکریم آنان زمینه را برای برقراری ارتباط، تقریب ادیان و تفاهم در راه شناخت حق فراهم می آورد و آثار مثبت و سازنده ای دارد. آگاهی از احکام ادیان الهی در مسئله توهین به شخصیت های مقدس، از رویارویی و تقابل پیروان ادیان می کاهد و آنان را از توهین به مقدسات یکدیگر باز می دارد. این پژوهش فقهی درصدد است بر اساس مدارک و منابع معتبر شرعی مسیحیت، حکم اهانت به مریم مقدس را به دست آورد. از این رو نخست منابع اصلی پذیرفته شده از جانب مذاهب مسیحی شناسایی و معرفی شده و سپس فضایل مریم مقدس از درون کتاب و سنت مسیحی و آرای پاپ استخراج گردیده و در نهایت حکم و جزای توهین به این شخصیت بی نظیر مسیحیت استنباط و ارائه شده است.
دیدگاه امام رضا(ع) درباره حقوق اهل بیت و وظایف مردم در قبال امامان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱
61-86
حوزه های تخصصی:
اهل بیت از سوی خداوند برای امامت برگزیده شدند و پیامبر خدا آنان را به بشر معرفی کرد. تحقق مأموریت بزرگ الهی اهل بیت در گرو رعایت حقوق آنان از سوی مردم و انجام وظایف عمومی است. آشنایی با حقوق اهل بیت و وظایف مردم درباره امامان برای آراستگی به آن، رعایت حقوق و اجرای وظایف، آگاه کردن دیگران و نهادینه شدن ارتباط امت و امام راهگشا و مؤثر است. افزون بر قرآ ن کریم، سنت پیامبر خدا (ص) و امامان بهترین منابع امام شناسی است. در این نوشتار دیدگاه امام رضا (ع) درباره حقوق اهل بیت بر مردم از منابع حدیثی معتبر با روش توصیفی تحلیلی عرضه شده است. نتایج برآمده از احادیث رضوی در این نوشتار در راستای معرفت وظایف و تبیین مسئولیت های مسلمانان و شیعیان برای رسیدن به وضع مطلوب در ارتباطات با اهل بیت قرار دارد.
معیارهای شناختی حل اخلاقی برادران دروغین «استقلال» و «استبداد» قضات براساس منابع دینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸
۱۱۹-۱۴۲
حوزه های تخصصی:
استقلال قضات در داوری، فرآیند مهمی است که در اصل صد و پنجاه و ششم قانون اساسی بدان اشاره شده است. مسئله اصلی این پژوهش حل اخلاقی برادران دروغینِ استقلال و استبداد در قضاوت است. قضات در زمان تصمیم گیری و صدور حکم، گاهی دچار تحیر میان آن دو می گردند که تنها با شناخت ماهیت و معیارهای تمایز آنها قابل حل است. حل این چالش اخلاقی، در حوزه های دیگری نیز قابل طرح است ولی براساس آموزه های قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع)، حوزه «شناختی» (داده سازی و داده پردازی های وابسته) اهمیت مبنایی دارد. آثار نوشته شده در این زمینه به استقلال قاضی، عدالت قضایی، آداب القضا و یا استبداد سیاسی پرداخته اند که فاقد شناخت و بررسی آن دو از حیث اخلاقی اند. این پژوهش تا حد امکان معیار، نشانه و مصداق استقلال و استبداد را در این حوزه، بیان کرده است تا قضات در موقعیتی که پیش می آید توانایی خروج از این تحیّر و سردرگمی اخلاقی را داشته باشد.
از ابن الله تا مُبشِر: تحلیلی بر استدلال های امام رضا علیه السلام در نفی الوهیت حضرت عیسی علیه السلام در مناظرة مرو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مدعای محوری آن بخش از مناظرة مرو، که میان امام علی بن موسی الرضا علیه السلام و بزرگان دو دین مسیحیت و یهودیت رخ داد، انگارة «الوهیت حضرت عیسی علیه السلام» است. در این مناظره، امام علیه این مدعا سه دسته استدلال اقامه فرمودند: استدلال های مستقیمی در نفی الوهیت حضرت عیسی علیه السلام، استدلال هایی در اثباتِ نبوت ایشان و استدلال هایی در اثباتِ نبوت حضرت محمد صلی الله علیه السلام. هریک از این سه دسته، به مثابه پشتوانة دیگری در نقضِ «وضع» مناظره عمل می کند. مدعای جاثَلیق، به عنوان طرفِ نخست مناظره الوهیت حضرت عیسی علیه السلام است. امام علیه السلام «وضع» را تشخیص داده و با فراست، پس از طرح چند پرسش و پاسخ، ضمن نفی این انگاره، «وضع» را به «عیسی علیه السلام و محمد صلی الله علیه السلام پیامبر هستند» تغییر می دهند. این پژوهش به شیوة تحلیل محتوا، متکفل تحلیل استدلال های امام در این محورهاست. در این مناظره، به مقتضای بحث و درخواست طرفِ مناظره، ظرف استدلال های امام علیه السلام را استناد به «عقل» و «کتاب مقدس» تشکیل می دهد. ایشان با اقامة دو استدلال قیاسی، به نفی الوهیت مسیح علیه السلام می پردازند، آن گاه با استناد به چهار فراز از کتاب مقدس و یک استدلال عقلی، سه محور بعدی را اثبات می کنند. استنادهای امام علیه السلام با رجوع به ویرایش های مختلف کتاب مقدس بررسی شده و ضمن مشخص نمودن مواضعِ نقل قول ها، اختلاف های احتمالی تحلیل شده است.
شکوفایی ها و نوآوری های بزرگ در انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج)
منبع:
مشرق موعود ۱۳۸۷ شماره ۶
حوزه های تخصصی:
عبارتهایی از شکست نهضت اسلامی میرزا
منبع:
شاهد یاران ۱۳۸۵ شماره ۱۳
حوزه های تخصصی:
بررسی پیش بینی های قرآن و حدیث درباره مهدی و مسیح ، توافق یا تقاب ؟!(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی ادیان دیگر
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی مهدویت
تحلیل کیفی محتوای کتب مقطع متوسطه از نظر گفتمان سازی نظریه ولایت فقیه بر اساس آموزه های انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با الهام از فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، به بررسی رویکرد گفتمان سازانه (که متوجه به مبانی نظری بومی و نشأت گرفته از آموزه های اسلامی می باشد) در کتب درسی و در باب موضوع ولایت فقیه پرداخته است. روش انجام این پژوهش تحلیل گفتمان است که یکی از انواع تحلیل محتوای کیفی است. یافته های پژوهش نشان دادند که کتب درسی در انتقال موضوع ولایت فقیه، از رویکرد اخبارگونه و تاریخی پیروی می کنند و رویکرد گفتمان سازانه مورد غفلت واقع شده است. از مهم ترین نشانه های اخبارگونگی متن می توان به سازماندهی محتوای درسی بر اساس رخدادهای زمانی، تقسیم بندی موضوعی و ترتیب منطقی و غفلت از توجه به روابط ذاتی معارف اشاره نمود. علاوه بر این، استفاده از شیوه بیان مستقیم، عدم توجه به مخاطب و شبهات ذهنی او، سطحی نگری، تمرکز بر حافظه پروری و بی توجهی به عمق مطالب، و غفلت از ابعاد معنوی و عاطفی مخاطبان، از دیگر ویژگی های متن کتابهای درسی در انتقال نظریه ولایت فقیه بودند. این پژوهش در نهایت استفاده از رویکرد گفتمان سازانه را در طراحی و تدوین کتب درسی پیشنهاد می کند.
حیای پسندیده و ناپسند در کلام امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال دوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶
110-132
حوزه های تخصصی:
آیا حیاء همیشه خوب است یا بد؟ حیاء در کجا خوب است و باید باحیاء بود و در کجا بد است و باید بی حیاء شد؟ برخی تصور می کنند حیاء همه جا زیبا، خوب و لازم است و هیچ جا نباید بی حیاء بود! این تصور غلط در بین برخی از متدینان مطرح است. در این نوشتار، جایگاه حیاء و بی حیایی و مفهوم و مصادیق آن بر اساس معارف رضوی (ع) تبیین می شود. مسئله بنیادین در این بررسی، استنباط پاسخ همین پرسش از احادیث امام رضا (ع) است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است که با مطالعات و بررسی و واکاوی در کتاب های معتبر حدیثی انجام شده است. هدف، تبیین موضع جامع در ارتباط با موضوع «حیاء» است. تأمل در احادیث رضوی در مسئله حیاء، حاکی از گستره کاربرد این واژه است. حیاء در آن بخش از احادیث رضوی که مرتبط با اخلاق بوده، پهناور و دارای توسعه مفهومی است، ضرورت یا ممنوعیت حیاء بستگی به ریشه ها، کارکرد و آثار آن دارد. حیایی که ریشه آن ایمان به خدا و دستاورد آن مصونیت از گناه، دوری از وقاحت، دریدگی و پلیدی هاست و آنجا که انسان در پرتو ایمان به خدا، جهان را در محضر خدا می بیند و بر اساس آگاهی و خشیت الهی، حیاء می کند و از نافرمانی خدا پاک می شود، حیا مقدس، زیبا و مثبت است که آراستگی به آن ضرورت دارد؛ اما حیایی که مبتنی بر جهالت است و اثر آن بازماندن از دانش و رشد اجتماعی و ناتوانی در انجام و رعایت حقوق الهی بوده، زشت و منفی است که باید از آن پیراسته شد.
مدل سازی آسیب پذیری ساختمانی شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی نمونه موردی : بافت تاریخی شهر کاشان
حوزه های تخصصی:
با توجّه به رشد جمعیّت و افزایش شهرنشینی، وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می تواند خسارات و تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعة شهر ها و کشورها را دچار وقفه نماید. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این پدیده، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری محسوب می گردد. در این راستا اوّلین گام شناسایی میزان آسیب پذیری اجزا و عناصر شهری و تحلیل ارزیابی آن با استفاده از مدل های موجود در این زمینه می باشد که بتوان مناطق و بافت های آسیب پذیر شهری را با استفاده از مدل ها مورد شناسایی قرار داده و با ریز پهنه بندی این مناطق به ارائة راهکارهای علمی و عملی در ارتباط با کاهش اثرات زلزله پرداخت.با توجّه به اهمیّت موضوع پهنه بندی خطر لرزه خیزی و ارزیابی آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله در مباحث مربوط به جغرافیا و برنامه ریزی شهری، در این تحقیق سعی شده تا با بکارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) برآورد مناسبی از آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله با استفاده از داده های مکانی و توصیفی اجزا و عناصر اصلی و رفتاری ساختمانی و تعیین تأثیر هرکدام از معیارهای به کار رفته در میزان آسیب پذیری ارائه شود. هم چنین با استفاده از امکانات تحلیلی و نمایشی سیستم اطّلاعات جغرافیایی ( GIS ) به مدل سازی و ریزپهنه بندی آسیب وارده به ساختمان ها در هنگام وقوع زلزله در شهر کاشان پرداخته شده است.نتایج حاصله از این مقاله نشان می دهد که بافت تاریخی شهر کاشان به دلیل فرسودگی و استفاده از مصالح کم دوام در ساخت و ساز و نیز عمر بالای ساختمانها از آسیب پذیری بسیار بالایی برخوردار می باشد.
رابطه بین مدیریت سود و عملکرد شرکت های مورد مطالعه در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بهره وری سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۲
197 - 218
حوزه های تخصصی:
یافته های بسیاری از تحقیقات موید آن است که سرمایه گذاران در تصمیمات سرمایه گذاری، سود هموار و کم نوسان را ترجیح می دهند. در این راستا مدیران تلاش می کنند سود و نرخ رشد آن را مدیریت نمایند. مدیران یا به قصد تحریف اطلاعات و در جهت منافع خود و یا به قصد انتقال و گزارش اطلاعات محرمانه ی خود درباره ی سودهای آتی اقدام به دستکاری و مدیریت سود می نمایند. این تحقیق بر آن است به بررسی تاثیر مدیریت سود بر عملکرد در جامعه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بپردازد. در این تحقیق مدیریت سود با استفاده از همبستگی منفی بین تغییرات اقلام تعهدی اختیاری و تغییرات سود از قبل پیش بینی شده برآورد می شود. همچنین شاخص های اساسی بخش عملکرد شامل گردش وجوه نقد، سود هرسهم، اقلام تعهدی و بازده سهام در نظرگرفته شده و این مولفه ها به عنوان شاخص های کارایی در این تحقیق مدنظر است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره 1392-1384 می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک تعداد 89 شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردید. نتایج حاصل از فرضیات تحقیق نشان داد که بین مدیریت سود و عملکرد شرکت ها رابطه معناداری برقرار می باشد. همچنین مدیریت سود در پیش بینی گردش وجوه نقد آتی، تقویت همبستگی بین سودهای جاری و آتی و همچنین پیش بینی اقلام تعهدی آتی موثر است.
واکاوی مفهوم حرص در اخلاق اسلامی در پرتو احادیث امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶
143-176
حوزه های تخصصی:
تحلیل مفهومی وتبیین مصداقی حرص هدف این مقاله است. در این پژوهش با مرجعیت علمی احادیث امام رضا (ع) مفهوم ومصادیق حرص واقسام آن از نصوص رضوی استنباط شده است. مسئله اصلی تحقیق کشف کارکردها وموارد "حرص مقدس" در بیان عالم آل محمد (ع) است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی وبنیادی است و با مطالعات احادیث رضوی (ع) حقیقت حرص ممدوح ومصادیق ونمونه های آن آشکارخواهد شد. مطالعات وبررسی احادیث امام رضا (ع) به انگیزه حرص شناسی نشان داد که عالم آل محمد (ع) در مواردی مردم را بر حرص ورزیدن امر کرده اند. امام هشتم (ع) با صیغه امر "احرصوا" دریک حدیث جامع سه سرفصل حرص ممدوح رابه جهانیان آموزش داده اند. حرص بر" قضای حوایج مومنان" و"ادخال سرور برمومنان "و"دفع مکروه ازآنان" دستور امام رضا (ع) بوده است. معطوف به احادیث رضوی با درایة الحدیث کلام سایر معصومین (ع) نیز مصادیق ونمونه های دیگری از" حرص مقدس" استنباط وتبیین شده است.
اجر جهاد و مقاومت از گام نخست تا پسا شهادت در حدیث امام رضا علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
متن پرسش امام علی علیه السلام وپاسخ پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم در موضوع جهاد و شهادت در یک حدیث امام رضا علیه السلام وجود دارد. آن پرسش و پاسخ در پایان غزوه ذات السلاسل در سال هشتم هجری اتفاق افتاده است.بی تردیدحدیثی که در بردارنده گفتگوی دو معصوم در موضوع جهاد و شهادت باشد سرمایه ای بزرگ برای شناخت منطق اهل بیت علیهم السلام در آن موضوع خواهد بود. این حدیث نخستین بار در کتاب صحیفه الرضا علیه السلام آمده است که از اصول اربعمأه بوده و اعتبار آن در این مقاله بیان شده و همچنین شخصیت راوی حدیث بررسی رجالی گردیده است(مسئله)؛ این پژوهش به توصیف و تحلیل سند و متن و دلالت همان حدیث اختصاص دارد (روش)؛ اندیشه اسلامی و بیداری اسلامی و آرمان اسلامی و جهاد و مقاومت و شهادت در طول هم قرار دارند ودر این میان شهادت بالاترین نیکی در جهان است. این مقاله به تبیین همین اوج و قله نیکی اختصاص دارد. در این حدیث رضوی علیه السلام وضعیت مجاهدان از نخستین گام به تفصیل در سه بخش از جهاد تا شهادت و از شهادت تا قیامت و از قیامت تا ابدیت نشان داده شده است درمحتوای این حدیث حقایقی در ارتباط با جزئیات مراحل جهاد و کار مجاهدان در مراحل پی درپی و به هم پیوسته تا پس از شهادت وجود دارد که در هیچ حدیث دیگری نیست (یافته ها)؛
حجیت روایات تفسیری از نگاه سیدمرتضی علم الهدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مسئله این پژوهش، بررسی جایگاه روایات تفسیری از نگاه سیدمرتضی است. از دیدگاه وی، قرائن علم آور اقتضاء می کنند تا خبر واحد نیز مانند خبر متواتر در فرایند تفسیر قرآن دارای اعتبار بوده و بکار گرفته شود. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و متن محور است و با رجوع به مفاهیم اساسی در آثار سیدمرتضی علم الهدی به عنوان چهره برجسته متکلم شیعی در قرن پنجم، به تحلیل جایگاه روایات تفسیری نزد وی می پردازد. مهم ترین یافته های این جستار، تبیین جایگاه روایات تفسیری و تحلیل قرائن علم آور در کاربست اخبار آحاد تفسیری در آراء سید مرتضی است. مراد از قرائن، شواهد و ویژگی هایی است که سبب خروج خبر واحد از ظنی الدلاله بودن می شود. اهم قرائن علم آور عبارتست از: 1. وجود اخبار در مصنفات حدیثی و اصول شیعه 2. علم آور بودن مضمون خبر3.مطابقت با ظاهر قرآن 4. مطابقت با حکم عقل 5.مطابقت با اصل عدل الهی.
تکلیف بانوان معذور پیش از انجام طواف عمره تمتع نسبت به حج تمتع(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
میقات حج دوره ۲۸ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۹)
99 - 121
حوزه های تخصصی:
حج، از مهم ترین اعمال عبادی است که بر هر مکلفِ دارای شرایط واجب شده و دلیل وجوبش، آیات و احادیث می باشد (آل عمران: 97). یکی از مهم ترین اعمال فریضه حج، طواف است؛ از آنجا که حضور بانوان معذور در مسجد ممنوع و حرام است و مکان انجام طواف، مسجدالحرام و شرط انجام دادنش طهارت می باشد؛ پس بانوی معذور باید طواف را تا پاک شدن به تأخیر اندازد. حال که زمانِ انجام مناسک حج تمتع؛ (مانند وقوف در عرفات و منا)، ایام خاصی است، اگر بانویی پس از مُحرم شدن برای عمره تمتع و پیش از انجام دادن طواف یا در حین آن، دچار عذر شرعی شود و تا آخرین فرصت جهت محرم شدن برای حج تمتع پاک نشود، تکلیف او چیست؟ می تواند اعمال حج تمتع را در همان سال انجام دهد یا باید حج تمتع را در سال های بعد به جا آورد؟ و به طور کلی وظیفه بانوی معذور برای انجام دادن طواف در حج چیست؟ در واقع نظر مراجع عظام در این باره متفاوت است؛ بررسی ها نشان می دهد علما بر این مسأله که: «وظیفه طواف کننده، هنگام مواجهه با عذر شرعی، ترک سریع مسجدالحرام است»، اجماع دارند؛ ولی در این مورد که پس از آن، طواف کننده باید به چه شیوه ای عمل کند، نظرات مختلف داده اند. در این پژوهش برآنیم که نظر مراجع عظام درباره «شرایط طواف ویژه بانوان دارای عذر شرعی» را بررسی کنیم.
اعتبارسنجی قرینه محور روایات تفسیری از دیدگاه سید مرتضی علم الهدی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزه های قرآنی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۵
267 - 292
حوزه های تخصصی:
اعتبارسنجی روایات تفسیری از دیرباز مورد بحث بوده است. سید مرتضی علم الهدی به عنوان چهره برجسته شیعی در قرن پنجم، از جمله قرآن پژوهانی است که دیدگاه او در این باره از اهمیت خاصی برخوردار است. این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته، با مراجعه به آثار سید مرتضی، رویکرد وی را در اعتبارسنجی روایات تفسیری بررسی کرده است. در نگاه آغازین به نظر می رسد از آنجا که روایات تفسیری جزء اخبار آحاد شمرده می شوند و سید مرتضی خبر واحد را بدان جهت که مفید ظن است، باعث علم و عمل نمی داند، ایشان نباید برای روایات تفسیری اعتباری قائل باشد. اما یافته های این جستار نشان از آن دارد که چنانچه خبر واحد همراه با قرائنی باشد که آن را از ظنی الدلاله بودن خارج کند، از نظر سید مرتضی می تواند در تفسیر نیز مورد استناد قرار گیرد. قرائنی همچون: وجود اخبار در مصنفات حدیثی و اصول شیعه، علم آور بودن مضمون خبر، مطابقت با ظاهر قرآن، مطابقت با حکم عقل، مطابقت با اصل عدل الهی، و اجماع امامیه می تواند روایت را از ظنی بودن خارج کند. در واقع سید مرتضی در مقابل رویکرد اعتبارسنجی راوی محور، به رویکرد اعتبارسنجی قرینه محور در ارزیابی احادیث باور دارد.