لیلا مرتضوی

امروزه استفاده از قابلیت های مدیریت کیفیت، می تواند موجب بهبود عملکرد زنجیره تامین شود. در همین راستا در سال های اخیر مفهوم مدیریت کیفیت زنجیره تامین به عنوان ایده جدید مدیریتی که جنبه هایی از مدیریت زنجیره تامین و مدیریت کیفیت را ترکیب کرده ظهور پیدا کرده است، ولی با این وجود مطالعات انجام شده در این زمینه محدود می باشد. لذا در این پژوهش سعی بر آن شده است تا مفهوم کیفیت درمدیریت زنجیره تامین با استفاده از سازه های شخصی خبرگانی که در گستره زنجیره تامین صنعت روی استان زنجان، در بطن اقدامات مدیریت کیفیت قرار دارند، واکاوی شده و تعریف شود. بدین منظور از روش شبکه خزانه که روشی برای استخراج سازه های ذهنی افراد است، استفاده گردید. در همین راستا مبتنی بر روش مذکور با 20 نفر از خبرگان مصاحبه به عمل آمد و از آنجا که کمیت سازه های به دست آمده از مصاحبه ها بیش از تعدادی بود که بتوان آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، با استفاده از روش تحلیل محتوا، سازه های مشابه جمع بندی و ترکیب شده و در 31 طبقه در قالب سازه های ثانویه تحت عناوین مناسبی دسته بندی شدند. سپس این 31 سازه مبتنی بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش، در قالب هشت بعد خوشه بندی شدند.این هشت بعد نشان دهنده چند بعدی بودن مفهوم کیفیت در مدیریت زنجیره تامین می باشند.

ماهیت انسانی علوم انسانی و اجتماعی، گواه بی بدیلی در ایجاد تمایز اساسی میان این علوم با علوم طبیعی به شمار می رود. از این رو، برون رفت از سیطره غالب پارادایم اثبات گرایی و رویکردهای کمّی به عنوان قلمرو و قالب های ویژه علوم طبیعی و ورود به عرصه پارادایم های رقیب و رویکردهای کیفی، ضرورتی انکارناپذیر قلمداد می شود. در این راستا، شناسایی و معرفی روش ها و ابزارهای پژوهشِ کیفی می تواند، راهگشای مناسبی برای پیمودن مسیر باشد. از این رو، مقاله حاضر در تلاش است، ابتدا با بیان خاستگاه و مبانی نظری روش نقشه شناختی و تمایزات و تشابهات آن با نقشه ذهنی و نقشه مفهومی به ایجاد درکی مشترک از این روش بپردازد، سپس با تشریح فرایند ترسیم نقشه شناختی و نحوه تحلیل آن، شیوه کاربست روش را ارائه کند و در نهایت، با بیان مزایا و معایب روش، پژوهشگران را از نقاط قوت و ضعف این روش آگاه سازد

گرچه ادبیات بالنسبه قابل توجهی در مورد اینکه مدیریت چیست، چگونه کار می کند و از چه کارکردهایی برخوردار است وجود دارد، اما یافته های پژوهشی در مورد اینکه مدیران اثربخش چه انجام می دهند و واجد چه ویژگی ها و رفتارهایی هستند، محدود است. در این راستا، مقاله حاضر به احصای سازه های شخصی مدیران نسبت به اثربخشی مدیریتی به منظور ارائه منظومهاثربخشی مدیریتی از نگاه مدیران پرداخته است. بدین منظور، 30 تن از مدیران میانی 5 دانشگاه جامع برتر کشور در شهرهای تهران، مشهد و شیراز نمونه مورد مطالعه را تشکیل داد. برای گردآوری داده ها از روش مصاحبه با تکیه بر تکنیک شبکه خزانه و پیمودن گامهای سه گانه آن استفاده شد. در نهایت، خروجی حاصل از مصاحبه ها به ایجاد 30 شبکه خزانه شخصی منفرد و در مجموع 405 سازه شخصی اولیه در خصوص اثربخشی مدیریتی منتج شد. واکاوی و تحلیل محتوای این سازه ها، شبکه ای جمعی مشتمل بر 10 عنصر و 33 سازه ثانویه را بر حسب تعیین اولویت ایجاد کرد و منظومه اثربخشی مدیریتی مدیران مورد مطالعه را به تصویر کشید.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ادراک کارکنان از رهبری اصیل و مالکیت روان شناختی ترویجی و مالکیت روان شناختی پیشگیری کننده آنها است. در این راستا، از روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان واحدهای ستادی شرکت سهامی بیمه ایران در شهر تهران، تشکیل داد که از میان آنها ۱۲۹ نفر بر اساس جدول مورگان به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. گردآوری داده های پژوهش حاضر از طریق پرسشنامه مالکیت روان شناختی آلکرز (۲۰۱۱) و پرسشنامه رهبری اصیل آولیو (۲۰۰۷) انجام شد. روایی و پایایی پرسشنامه های یادشده، به ترتیب با استفاده از روایی صوری، روایی سازه و همچنین محاسبه آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. به علاوه، برای تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری و آزمون فریدمن با بهره گیری از نرم افزارهای Amos و SPSS استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد میان رهبری اصیل و مالکیت روان شناختی ترویجی رابطه مثبت معنادار وجود دارد. درحالی که بین رهبری اصیل و مالکیت روان شناختی پیشگیری کننده یا قلمروگرایی، رابطه مثبت و معنادار وجود ندارد. همچنین، مؤلفه های خودآگاهی، نگرش اخلاقی درونی شده، شفافیت رابطه ای و پردازش متعادل اطلاعات با مؤلفه های خودکارآمدی، تعلق، همانندی و پاسخگویی رابطه مثبت معنادار دارند. امّا بین نگرش اخلاقی درونی شده و قلمرو گرایی رابطه معنادار وجود ندارد.

امروزه مدیران در دنیایی سرشار از پیچیدگی فعالیت می کنند و بواسطه تغییرات سریع آن در معرض شکست قرار دارند. بنابراین، چالش رویاروی آن ها توانایی بکارگیری تمامی استعداد های جسمی و ذهنی برای درک کلیهابعاد هر رویدادو اقدام صحیح در راستای آن است. «ذن [1] »، به عنوان روش منحصر به فرد آموزش جسم و ذهن که بر پایه بیداری و اشراق بنا شده با استفاده از تکنیک های خاص، امکان درک واقعیت به صورت خالص و بی واسطه و سپس اقدام بر پایه دیدگاهی عمل گرایانه را فراهم می آورد. بنابراین، بهره گیری از ذن در حوزه مدیریت، کلید اثربخشی مدیریتی محسوب می شود. به طوری که بدون برخورداری از ذن، شایستگی های عمومی و تخصصی مدیر نه تنها برای سازمان، بلکه برای خود او نیز ارزشمند نخواهد بود. ازاین رو، در مقاله حاضر تلاش شده با ارائه مبانی فلسفه ذن به عنوان نماد فرهنگ شرق، کاربرد آن در مدیریت بررسی شود و از طریق مقایسه مدیریت سنتی منتسب به غرب با مدیریت ژاپنی برخاسته از شرق، درک مفاهیم رمز آلود آن تسهیل و سهم عمده آن در اثربخشی بیشتر عملکرد مدیران ژاپنی به نمایش گذاشته شودتا مدیران بتوانند در صورت هم راستایی ارزش های فرهنگی خود با ارزش های زیربنایی ذن، از مزایای آن بهره مند شوند.

هدف این مقاله، معرفی اجمالی اصلی¬ترین نظریه های بازنشستگی و دستیابی به وضعیت کاری و نگرش دانشگاهیان به پدیده بازنشستگی پس از بازنشسته شدن آن ها است. در این راستا، جامعه آماری، متشکل از 33 تن از استادان، دانشیاران و استادیاران دانشگاه فردوسی مشهد است که در دامنه زمانی سال های 87-1378 بازنشسته شده بودند. از پرسشنامه پاسخ بسته و باز برای جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده به عمل آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون فریدمن و U من ویتنی استفاده شد. عمده ترین یافته ها حاکی از آن بود که اغلب اساتید مورد مطالعه، کماکان به فعالیت های علمی دانشگاهی در کنار فعالیت های غیردانشگاهی اشتغال دارند. آن ها از این که در تنظیم وقت خود از استقلال بیشتری برخوردارند خشنودند، اما نسبت به کمرنگ تر شدن ارتباط با همکاران و دانشجویان در مقایسه با گذشته ناخشنودند. هم چنین از مسئولین دانشگاه و به ویژه وزارت متبوع انتظار دارند که اولاً بازنشستگی به طور عام و بازنشستگی اعضاء هیأت علمی به طور خاص در ابعاد گوناگون مورد مطالعه دقیق و همه جانیه قرار گیرد و ثانیاً در کوتاه مدت با تدوین برنامه ای نظام مند از توانمندی های آن ها به طور مؤثرتری بهره گیرند.

تکنیک «شبکه خزانه» از جمله روش های مورد استفاده در پارادایم تفسیری است. این تکنیک به اقتباس از «نظریه سازه شخصی»  جورج کلی، بر آن است تا با به حداقل رساندن مداخلات و سوگیری های احتمالی محقق، به احصای سازه های ایجاد شده نسبت به یک موضوع تحقیقاتی از سوی مشارکت کنندگان نائهاینل گردد. کاربرد ویژه این روش آن است که می توان به درک پدیده ها آنچنان که دیگران به آنها معنا می بخشند، دست یافت. مقاله حاضر به ارائه خاستگاه، مفروضات زیربنائی، عوامل تشکیل دهنده، روش های تحلیل، برخی ویژگی های روش شناسانه تکنیک شبکه خزانه و نمایش یک نمونه تجربی جهت درک بهتر کاربرد این تکنیک پرداخته و برآن بوده است تا نظر محققان مدیریت را به کاربرد این تکنیک ترکیبی در تحقیقات مدیریتی جلب کند.

تعیین موضوع: هدف این تحقیق تعیین اثر متغیر زمینه ای تغییر بر تعهد به تغییر از طریق درگیری عاطفی در ارتباط با فرایند خصوصی سازی است. توضیح روش تحقیق: در این راستا از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی برای تعیین نمونه استفاده به عمل آمد و 104 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت برق منطقه ای استان خراسان در انجام پژوهش، نمونه آماری را تشکیل دادند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه، شامل 9 متغیر و 48 گویه برمبنای مقیاس پنج امتیازی لیکرت استفاده گردید. روایی پرسش نامه توسط روش محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. هم چنین نرمال بودن توزیع متغیرها از طریق آزمون کلموگروف – اسمیرنوف مورد حمایت قرار گرفت. تحلیل داده های تحقیق نیز از طریق مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل صورت پذیرفت. بیان نتایج تحقیق: نتایج حاکی از آن است که اولاً سطح تعهد به تغییر و درگیری عاطفی در نمونه مورد بررسی از سطح میانگین بالاتر است ثانیاً درگیری عاطفی به استثنای متغیرهای پاداش، رضایت شغلی و امنیت روانی، از نقش واسط بین سایر عوامل زمینه ای و تعهد به تغییر برخوردار است.

پ ژوهش حاضر با در نظر گرفتن متغیر درگیری عاطفی به عنوان یک متغیر واسط، تأثیر عامل فرایندی تغییر را بر تعهد به تغییر مورد بررسی قرار داده است.جامعه آماری مشتمل بر کلیه مدیران و کارشناسان شرکت برق منطقه ای خراسان است. روش نمونه گیــری، تصادفی طبقه ای انتخاب شد. برای جمع آوری داده1ها از پرسشنامه ای مبتنی بر 6 متغیر در مقیاس پنج نمره ای لیکرت استفاده شد. روایی پرسشنامه به روش صوری- محتوایی و قابلیت اعتماد آن با محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ برای هر متغیر تأیید شد. نرمال بودن توزیع متغیرها، از طریق آزمون کلموگروف اسمیرنوف تأیید گردید. برای تحلیل داده های تحقیق به وسیله مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر از نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج نشان می دهد که نخست نمره تعهد به تغییر و درگیری عاطفی، متوسط به بالا است. دوم درگیری عاطفی در بین کلیه متغیرهای فرایندی به جز متغیر زمان از نقش واسط بر تعهد به تغییر برخوردار است. سوم این که بین دو رده مدیریتی و کارشناسی در ارتباط با متغیرهای تعهد به تغییر، درگیری عاطفی، حمایت مدیریت عالی، مشارکت در تصمیم گیری و رهبری صفی تفاوت معنادار وجود دارد اما بین دو رده مدیریتی در هیچ یک از متغیرها تفاوت معناداری به چشم نمی خورد.