طلیعه خادمیان

در این مقاله شکل گیری اولین دولت مدرن در ایران در چارچوب تحلیل ساختار و عاملیت مورد بررسی جامعه شناختی قرار گرفته است. هر ساختی از کنش های پیوستة نیروهای اجتماعی شکل می گیرد و زمینه ای می شود برای کنش های آتی؛ از سوی دیگر هر کنشی نیز درون یک ساخت صورت می پذیرد که می تواند آن ساخت را تداوم بخشد یا ساختارشکنانه به گسست از آن بینجامد. در این مقاله، تأثیر دیالکتیکی یادشده را به گونه ای واکاوی می کنیم که ساختارهای اجتماعی در آستانة کشاکش های فرایند تجدد در ایران پس از صدور فرمان مشروطه زمینه ساز کنش های سیاسی بحران آفرینی می شود که در نهایت، نیروهای اجتماعی برای غلبه بر آن بحران ها به ساختی اقتدارگرایانه از سیاست روی می آورند. ساختار نظری این پژوهش با استفاده از نظریة «دولت» برتران بدیع و پی یر بیرن بوم شکل گرفته است. فرضیة تحقیق عبارت است از: میان بحران های اجتماعی و ساختار دولت رابطه وجود دارد. با استفاده از روش تاریخی (اسنادی) داده های مربوط به فرضیة تحقیق گردآوری شده و با روش تاریخی- موردی در چارچوب منطق قیاسی- قانونی، داده ها مورد تحلیل تبیینی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد تراکم بحران های اجتماعی در ایران موجب تضعیف جامعة مدنی شده و گرایش نیروهای اجتماعی به تمرکز قدرت برای حل بحران های جامعه، زمینه های سربرآوردن دولت حداکثری در ایران را فراهم کرده است.

اعتماد اجتماعی یکی از جنبه های مهم روابط انسانی و زمینه ساز همکاری  و مشارکت میان اعضای جامعه است. دراین  پژوهش به بررسی تاثیر ابعاد اعتماد اجتماعی  بر مشارکت  پرداخته شده است..

امروزه در جامعه ی ما زنان و دختران جوان بسیاری به مطالعه ی رمان روی آورده اند. بدون شک این استقبال گسترده از آثار ادبی و به طور ویژه رمان از منظری جامعه شناختی می تواند گویای بسیاری از مسائلی باشد که پاسخگویی به آنها از ضروریات جامعه کنونی ما خواهد بود. شاید یکی از جنبه های مهمی که علت این گرایش باشد، شخصیت پردازی زن در رمانهای فارسی است به طوری که در دوران اخیر شاهد تکامل و رشد اهمیت شخصیت زن هستیم. تحولات اجتماعی بعد از انقلاب و درآمدن زن از محدوده ی خانواده و پیوستن او به فعالیتهای اجتماعی از عوامل مهم این دگرگونی است. هدف اصلی این مقاله بررسی علل جامعه شناختی زنان به مطالعه رمان فارسی در سالهای پس از انقلاب اسلامی است. روش تحقیق در این مقاله پیمایش بوده و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شده است. به منظور تسهیل و تسریع پژوهش، ناگزیر تعداد 150 زنبه عنوان نمونه معرف به شیوه تصادفیبرای مطالعه انتخاب شدند. از اعتبار صوری برای روایی و آلفاکرونباخ برای پایایی ابزار تحقیق استفاده به عمل آمد و از آزمون های ناپارامتری معادل چون آزمون x2  و برای سنجش رابطه از ضریب "تاوکندال" استفاده گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که بین متغیرهایی چون میزان مطالبه فرصت های برابر با مردان، گرایش به آشنایی با مسایل روز، اهمیت به قهرمانان زن در رمانها، کسب مهارت های اجتماعی و پرکردن اوقات فراغت با مطالعه رمانهای فارسی ارتباط معناداری وجود دارد. این معناداری در سطح حداقل 95 درصد اطمینان فرضیات تحقیق را تایید میکند.

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر است. به عبارت دیگر، در این مقاله سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که کدام یک از عوامل اجتماعی بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر موثر است؟ رویکرد متفاوت و نو این تحقیق، پرداختن به زنان معتاد در مراکز بازپروری تولد دوباره و خانه خورشید است که بویژه در مرکز تولد دوباره این گونه پژوهش ها در خصوص زنان به این صورت و با این حجم نمونه انجام نشده است. فرضیات از چهار دیدگاه نظری عمده یعنی نظریه فشار آگینو، نظریه یادگیری ساترلند، نظریه بوم شناختی شاو و مکی، نظریه کنترل اجتماعی هیرشی استنتاج شدند. که متغیرهای مستقل عبارتند از نابسامانی خانوادگی، از هم گسستگی خانوادگی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، در دسترس بودن مواد مخدر، اعتیاد اعضای خانواده، گروه همسالان و نظارت والدین و متغیر وابسته شدت اعتیاد، نوع ماده مصرفی و نحوه استعمال مواد می باشد. روش تحقیق پیمایشی است و داده های مورد نیاز جهت آزمون این فرضیات از طریق پرسشنامه همراه با مصاحبه و با شیوه نمونه گیری نمونه در دسترس با حجم نمونه 200 از زنان معتاد دو مرکز تولد دوباره و خانه خورشید جمع آوری و با استفاده ا ز تکنیک آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند کای اسکوئر، ضرایب همبستگی کرامز و گاما و رگرسیون چند متغیره خطی به کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد از هم گسستگی خانواده زن و شوهری ، از هم گسستگی خانواده پدر و مادری، نابسامانی خانواده زن و شوهری ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی ، در دسترس بودن مواد مخدر ، اعتیاد اعضای خانواده از عوامل موثر بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر بوده است

آیا زنان و مردان در رویکرد به کالاهاى فرهنگى چون دیگر عرصه هاى زندگى متفاوت اند؟در تحقیقى که در سال 1385 پیرامون رابطة سبک زندگى و مصرف کالاهاى فرهنگى در شهر تهران به انجام رساندیم به نکات جالب توجهى در تفاوتهاى زنان و مردان در مصرف کالاهاى فرهنگى بویژه کتاب که محور تحقیق یادشده بود، دست یافتیم که مؤید این فرضیه است که «جنسیت در میزان و نوع مصرف فرهنگى مؤثر است»؛ شرح این تفاوتهاى به ظاهر ساده و در عین حال ساختارى، دستمایة مقالة حاضر گردید. جامعة نمونه در تحقیق متشکل از 1560 نفر بودند که به طور تصادفى از میان خریداران کتاب در شهر تهران انتخاب شدند و حجّت ما در این گزینش این نکته بود که یکى از راههاى شناسایى مصرف واقعى، بررسى فرآیند «خرید» است؛ به دیگر سخن، مصرف، نخست در عرصة خرید، «بالفعل» مى گردد. از میان کالاهاى گوناگون فرهنگى، از این جهت کتاب را برگزیدیم که عرصة تولید و توزیعِ شفافترى نسبت به دیگر کالاهاى فرهنگى دارد و دستیابى به مخاطبان آن منوط به زمان و شرایط خاص نیست. در عین حال در این تحقیق، مصرف کالاهاى دیگر چون سینما، تئاتر و موسیقى نیز در کنار کتاب سنجیده شد، با این تفاوت که در مورد آنها به اظهارات پاسخگویان اکتفا شد. آراى پیربوردیو، پاول دى مگیو، آریل سولیوان و تالى کاتزجرو و کارول گیلیگان درخصوص مصرف فرهنگى راهگشاى مقالة حاضر است(