انور بایزیدی

بررسی ویژگی های شرکتی مؤثر بر محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره ای، ضمن ایجاد زمینه برای ارائه مطلوب اطلاعات مالی در راستای بهبود گزارشگری مالی، اطمینان سهامداران بالقوه و بالفعل را نیز جلب می کند. بر اساس این، در پژوهش حاضر، به بررسی این موضوع با رویکرد فراتحلیل طی دوره زمانی 20 ساله اخیر پرداخته شده است. در این راستا، تعداد 63 مقاله داخلی و خارجی بررسی شد. در راستای پاسخ گویی به پرسش های پژوهش، از رویکرد فراتحلیل در نرم افزار CMA 2 استفاده شد. در پژوهش حاضر، محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره ای در نقش متغیر وابسته به شکل همبستگی و رابطه رگرسیونی بین سود حسابداری با معیارهای مختلف واکنش قیمتی ازقبیل بازده، قیمت، بازده غیرعادی یا بازده انباشته در مطالعات قبلی تعریف شد. همچنین، ویژگی های شرکتی، نقش متغیر مستقل را دارند که باید در مطالعات قبلی به شکلِ اثر تعاملی در سود حسابداری، ضرب و تأثیر آنها بر معیارهای مختلف واکنش قیمتی بررسی شده باشد. یافته های پژوهش حاکی از تأثیر منفی و معنادار ویژگی های شرکتی ازقبیل اهرم مالی و زیان ده بودن شرکت بر محتوای اطلاعاتی سود حسابداری است. این در حالی است که محتوای اطلاعاتی سود حسابداری، مستقل از سایر ویژگی های شرکتی ازقبیل اندازه شرکت، فرصت رشد، سودآوری و ریسک سیستماتیک بوده است. در رابطه با اندازه شرکت، نوع گزارش مالی (سالیانه و میان دوره ای) عامل تعدیل کننده است؛ به طوری که محتوای اطلاعاتی سود سالیانه، مستقل از اندازه شرکت است. درمقابل، تأثیر اندازه شرکت بر محتوای اطلاعاتی سود میان دوره ای، منفی و معنادار است.  

در این پژوهش، به بررسی تأثیر ویژگی های کیفی سود بر محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره ای با رویکرد فراتحلیل طی دوره زمانی 20 ساله اخیر پرداخته شده است. در این راستا، تعداد 59 مقاله داخلی و خارجی طی دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای پاسخ به سؤال های پژوهش، از رویکرد فراتحلیل در نرم افزار CMA 2 استفاده شده است. در پژوهش حاضر، محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره ای به عنوان متغیر وابسته، عبارت است از همبستگی و رابطه رگرسیونی بین سود حسابداری با معیارهای مختلف واکنش قیمتی از قبیل بازده، قیمت، بازده غیرعادی و یا بازده انباشته در مطالعات قبلی. همچنین، ویژگی های کیفی سود، نقش متغیر مستقل را دارند که باید در مطالعات قبلی به شکلِ اثر تعاملی در سود حسابداری، ضرب و تأثیر آنها بر معیارهای مختلف واکنش قیمتی مورد بررسی واقع شده باشد. یافته های پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار ویژگی های کیفی محافظه کاری حسابداری، پایداری و هموارسازی سود و همچنین، تأثیر منفی و معنادار ویژگی های کیفی مدیریت سود (اعم از واقعی و تعهدی) و تغییرپذیری سود بر محتوای اطلاعاتی سود حسابداری است. به هر حال، محتوای اطلاعاتی سود حسابداری، مستقل از ویژگی های کیفی کیفیت افشاء، کیفیت سود، قابلیت مقایسه سود و کیفیت حسابرسی بوده است. دیگر نتایج مهم پژوهش حاضر حاکی از نقش تعدیل کنندگیِ نوع گزارش مالی (سالیانه و میان دوره ای) است؛ به طوری که در نمونه مطالعات مورد بررسی، محتوای اطلاعاتی سود میان دوره ای، مستقل از پایداری سود بوده است. در مقابل، تأثیر پایداری سود بر محتوای اطلاعاتی سود سالیانه، مثبت و معنادار بوده است.

در این پژوهش به بررسی پیامدهای اقتصادی بیش اعتمادی مدیران در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1395-1385 پرداخته شده است. برای انجام این پژوهش تعداد 77 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیونی تلفیقی/تابلویی در نرم افزار EViews 9 استفاده شده است. در این پژوهش جهت تعیین شاخص بیش اعتمادی مدیران، از معیار مخارج سرمایه ای استفاده شد. همچنین، به منظور سنجش پیامدهای اقتصادی بیش اعتمادی مدیران شامل کاهش کیفیت گزارشگری مالی از معیار مدیریت سود، افزایش هزینه های حسابرسی از معیار لگاریتم طبیعی حق الزحمه حسابرسی، کاهش ارزش بازار شرکت از شاخص نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و افزایش درماندگی مالی از مدل بومی شده کردستانی و تاتلی (1393) استفاده بعمل آمد. در این پژوهش از متغیرهای کنترلی اهرم مالی، اندازه و سودآوری شرکت و نسبت وجوه نقد عملیاتی به عنوان سایر عوامل مؤثر بر پیامدهای اقتصادی بیش اعتمادی مدیران نیز استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که در سطح کل شرکت ها، مخارج سرمایه ای به عنوان معیار بیش اعتمادی مدیران بر مدیریت سود، و بر افزایشِ هزینه های حسابرسی متعاقب کاهش کیفیت گزارشگری مالی، تأثیر مثبت و معنی دار، و همچنین بر کاهش (افت) نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری متعاقب کاهش کیفیت گزارشگری مالی، تأثیر منفی و معنی دار دارد. این در حالی است که درماندگی مالی شرکت ها، مستقل از بیش اعتمادی مدیران و کاهشِ کیفیت گزارشگری مالی متعاقب آن است.

این پژوهش به بررسی رابطه بین نوسانات نرخ ارز و سودآوری شرکت های صادراتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. جهت تعیین نوسانات نرخ ارز از میانگین تغییرات نرخ ارز ماهیانه و به منظور محاسبه میزان سودآوری شرکت های صادراتی از سه معیار بازده فروش، بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام استفاده شده است. در این پژوهش، تعداد 56 شرکت صادراتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در قالب سه صنعت محصولات شیمایی (28 شرکت)، محصولات فلزات اساسی (20 شرکت) و کانه های فلزی (8 شرکت) در دوره ی زمانی 1390-1383 بررسی شده است. جهت آزمون فرضیه ها از مدل های رگرسیونی ترکیبی/تلفیقی و نرم افزار اقتصادسنجی Eviews 6 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در صنایع مورد بررسی، تأثیر نوسانات نرخ ارز بر معیارهای مختلف عملکرد شرکت معنی دار نبوده است.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و سطح نگهداری داراییهای نقدی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش برای تعیین کیفیت اقلام تعهدی از الگوی دچو و دیچو (2002) و برای تفکیک اقلام تعهدی به اختیاری و غیر اختیاری از الگوی تعدیل شده جونز و هم چنین برای اندازه-گیری میزان داراییهای نقدی نگهداری شده توسط شرکتهای بورس از دو الگوی اوزکان و اوزکان (2004) و اپلر و همکاران (1999) استفاده شده است. در این پژوهش، 54 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1387 - 1381 بررسی، و به منظور آزمون فرضیه ها از داده های تلفیقی با تأثیرات ثابت و نرم-افزار اقتصادسنجی ایویوز 6 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین کیفیت اقلام تعهدی و سطح نگهداری داراییهای نقدی، رابطه مثبت و غیرمعنی دار ولی بین کیفیت اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری با سطح نگهداری داراییهای نقدی به ترتیب رابطه منفی و معنی دار و منفی و غیرمعنی دار وجود دارد. نتایج هم چنین نشان می-دهد که شرکتهای بزرگتر و شرکتهای دارای سایر داراییهای نقدی جایگزین وجه نقد، میزان وجه نقد کمتری نگهداری می کنند و در مقابل، شرکتهای دارای میزان بازدهی بیشتر بر وجه نقد (هزینه فرصت سرمایه گذاری در داراییهای نقدی)، میزان وجه نقد بیشتری نگهداری می کنند.

هدف این پژوهش شناسایی و معرفی سازه های مؤثر در تأمین مالی از طریق بدهی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. دوره زمانی پژوهش، 1387-1382 بوده و 360 سال-شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در حالت تلفیقی(تجمعی)، از مدل های رگرسیونی چند متغیره با اثرات ثابت در نرم افزار اقتصادسنجی EViews 6 استفاده شده است. در این پژوهش، اهرم مالی کل بدهی بر کل دارایی به عنوان متغیر وابسته و درصد مالکیت نهادی به عنوان متغیر مستقل و از متغیرهای کنترلی مؤثر بر جذب بدهی شامل سود نقدی سهام، سودآوری، ریسک تجاری، ساختار دارایی ها، نقدینگی، رشد و اندازه شرکت نیز استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین جذب بدهی و درصد مالکیت نهادی رابطه ای وجود ندارد و با وارد کردن متغیرهای کنترلی در مدل رگرسیونی، قدرت توضیحی مدل از 27% به 46% افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان می دهد که در طی دوره پژوهش متغیرهای سودآوری، ریسک تجاری، ساختار دارایی، نقدینگی، نرخ رشد و اندازه شرکت از عوامل مؤثر بر جذب بدهی شرکت بوده اند. لازم به ذکر است که در بین متغیرهای پژوهش، متغیر ریسک تجاری در طی دوره پژوهش، با توجه به بالا بودن ضریب رگرسیونی آن در مقایسه با سایر متغیرها، دارای بیش ترین تأثیر بر روی جذب بدهی بوده است

هدف این پژوهش مقایسه کیفیت گزارش گری مالی شرکتهای درمانده و غیر درمانده مالی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تعداد 70 شرکت درمانده مالی و 70 شرکت غیر درمانده مالی فعال در بورس اوراق بهادار تهران طبق متغیرهای مدل آلتمن و اسپیواک (1983) و ضرایب تعدیل شده آن بر اساس اندازه این متغیرها در شرکتهای عضو نمونه در دورهی زمانی 1381-1388 انتخاب شد.برای تعیین کیفیت گزارش گری مالی شرکتها از مدل بارث و همکاران (2001)، جهت مقایسه کیفیت گزارش گری مالی از آزمون t مستقل و به منظور آزمون برابری واریانسها در دو جامعه مورد نظر از آزمون لون استفاده شد. نتایج نشان میدهد که کیفیت گزارش گری مالی در شرکتهای غیر درمانده مالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در مقایسه با شرکتهای درمانده مالی پایینتر و از پایداری کمتری برخوردار است. از یافته های به دست آمده میتوان نتیجه گرفت که یا شرکت های غیر درمانده مالی فعال در بورس اوراق بهادار تهران مبادرت به دستکاری سود میکنند و یا شرایط نامساعد اقتصادی در کشور، پیشبینی جریانهای نقد آتی را دچار مشکل کرده و باعث کاهش کیفیت گزارش گری مالی در شرکتهای غیر درمانده مالی فعال در بورس طبق نتایج این پژوهش شده است.

هدف این پژوهش، مطالعه و بررسی مقایسه ای توجه به عوامل اصلی موفقیت در بین مدیران ایرانی شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش، کاهش بهای تمام شده و زمان تولید و همچنین افزایش کیفیت و نوآوری به عنوان عوامل اصلی موفقیت لحاظ و برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. در این راستا، تعداد 91 پرسشنامه دریافتی بررسی و جهت آزمون فرضیه ها از آزمون های ناپارامتریک «من ویتنی» و «کروسکال والیس» با توجه به نرمال نبودن توزیع داده ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در سطح اطمینان 90% میزان توجه به کاهش بهای تمام شده، کاهش زمان تولید و عوامل اصلی موفقیت در کل بین مدیران با سنین مختلف، متفاوت است. سایر نتایج حاکی از نبود تفاوت معنی دار بین توجه به عوامل اصلی موفقیت در بین مدیران ایرانی بر حسب جنسیت، سطح تحصیلات و سوابق مدیریتی است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه مدیریت سود شرکت های گروه (تلفیقی) با بازده سهام شرکت اصلی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. به عبارت دیگر در این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ این سؤال هستیم که آیا سرمایه گذاران، تحلیل گران و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری، عامل مدیریت سود شرکت های گروه (تلفیقی) را درک کرده و در تصمیم گیری های خود لحاظ می کنند یا نه؟ با توجه به این که واکنش بازار سرمایه نسبت به اطلاعات منتشره، نهایتاً در بازده سهام منعکس می شود، بنابراین رابطه مدیریت سود شرکت های گروه (تلفیقی) با بازده سهام شرکت اصلی برای 45 نمونه آماری طی دوره زمانی 1382 الی 1388 مورد بررسی قرار گرفته و برای اندازه-گیری مدیریت سود شرکت های گروه (تلفیقی) از مدل تعدیل شده جونز (1995) استفاده شده است. کل اقلام تعهدی و اجزای اختیاری و غیراختیاری شرکت های گروه (تلفیقی) و بازده سهام شرکت اصلی به عنوان متغیرهای پژوهش می باشد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون ضریب همبستگی استفاده شده است و نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که رابطه ضعیف معکوس (291/0-) ولی معنی دار بین مدیریت سود شرکت های گروه (تلفیقی) با بازده سهام شرکت اصلی وجود دارد.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و تعهد سازمانی با محافظه کاری در گزارش گری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش برای اندازه گیری میزان محافظه کاری از مدل گیولی و همکاران (2007) جهت اندازده گیری مسئولیت پذیری اجتماعی از پرسشنامه استاندارد سینگاپکدی و همکاران (1996) و اندازه-گیری تعهد سازمانی از پرسشنامه هانت و همکاران (1989) استفاده شده است. در این پژوهش، تعداد 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره ی زمانی 1387-1381استفاده شده است. جهت آزمون فرضیه ها از مدل های رگرسیونی و نرم افزار اقتصادسنجی Eviews 6 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، رابطه بین سازه های اخلاقی (مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت و تعهد سازمانی) و محافظه کاری مثبت بوده ولی تنها رابطه متغیر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت و محافظه کاری از لحاظ آماری معنی دار می باشد. نتایجهم چنین نشان می دهد که حدود 24درصد از تغییرات محافظه-کاری در شرکت های بررسی شده تحت تأثیر سازه های اخلاقی مورد بحث بدون توجه به متغیرهای کنترلی بوده است و این تأثیر با توجه به متغیرهای کنترلی به 31 درصد افزایش یافته است. در بین متغیرهای پژوهش، مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت دارای بیشترین قدرت توضیح دهندگی برای محافظه کاری را داشته است. نتایج در رابطه با متغیرهای کنترلی نشان می دهد که شرکت های بزرگ و رشدی، گزارش گری مالی محافظه کارانه ای دارند و رابطه بین اهرم مالی و محافظه کاری منفی است.

این پژوهش به بررسی و مقایسه ی ارزش افزوده اقتصادی، درآمد پسماند و رشد غیرعادی سود در تعیین ارزش بازار سهام شرکت ها می پردازد. مدل ارزیابی درآمد پسماند، ارزش بازار شرکت را تابعی از سود و ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام در روش حسابداری شمول کلی و مدل رشد غیر عادی سود، ارزش بازار شرکت را تابعی از میزان سود غیر عادی در هر دوره می داند در حالی که مدل ارزش افزوده اقتصادی، ارزش شرکت را بر اساس سود عملیاتی خالص پس از کسر هزینه های تأمین مالی (از طریق بدهی یا حقوق صاحبان سهام) در روش حسابداری متعارف محاسبه می کند. در این پژوهش، تعداد 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره ی زمانی 1386-1382 بررسی شده است. جهت آزمون فرضیه ها از داده های تلفیقی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین قدرت توضیحی این مدل ها در تعیین ارزش شرکت ها در حالت کلی تفاوت معنی داری وجود ندارد و تقریباً در تمامی موارد، مدل ارزیابی درآمد پسماند نسبت به مدل ارزش افزوده اقتصادی و هم چنین مدل ارزش افزوده اقتصادی نسبت به مدل رشد غیر عادی سود در تعیین ارزش شرکت ها دارای قدرت توضیحی نسبی بالاتری است.