مظفرالدین شهبازی

این مقاله برگرفته از پژوهشی است که با هدف کشف قواعد عاطفی زنان در کنش های متقابل اجتماعی و شیوه های برسازیِ این قواعد در فرایند دیالکتیکی کنشگر و موقعیت اجتماعی در رمان های شهرنوش پارسی پور انجام شد. روش تحقیق، نظریه زمینه ای است که براساس آن رمان های منتخب این نویسنده بررسی و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی مقولات و نتایج نظری استخراج گردید. رمان های پارسی پور به دلیل محوریت زنان به عنوان قهرمان های پروبلماتیک و تمرکز بر مسائل زنانه، از جمله مقاومت آنان در برابر سلطه مردانه در فضاهای عمومی، انتخاب شدند. نتایج نشان داد که منظومه احساسی زنان بعنوان یکی از مقوله های اساسی در رمان های پارسی پور وجود دارند و مقولات دوگانه های عاطفی و آگاهی عاطفی در برسازی کنش های عاطفی زنان نقش موثری ایفا می کنند. فرایند کنش های مبتنی بر عواطف در میان زنان نیز با مقوله های رفتار احساسی، محدودیت های کنش گری، موانع بروز احساسات، مدیریت عواطف و تاب آوری شکل می گیرند. در اغلب موقعیت های اجتماعی زنان به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه به بازتولید الگوهای کنشی موجود می پردازند. اما تغییر پایگاه اجتماعی در میان زنان موجب ارتقای آگاهی عاطفی شده و زنان در مواجهه با دوگانه های عاطفی، مدیریت عواطف خود را به صورت خلاقانه در دست می گیرند و دست به خلق کنش های جدید می زنند.

این مقاله به بررسی و تبیین جامعه شناختی وضعیت ارزش های اجتماعی حاکم بر خانواده های ایرانی و روند تغییرات آن از انقلاب اسلامی سال 1357 تا کنون می پردازد.چارچوب نظری با الهام از نظریه های اینگلهارت، برگر و لاکمن و مک لوهان ، تدوین شده است. پژوهش به روش همبستگی (و به تناسب موضوع در بخش هایی ار فرآیند تحقیق روش های پیمایشی ، اسنادی و دلفی ) و با تکنیک های پرسشنامه و معادلات ساختاری انجام شده و جامعه آماری پژوهش ، خانواده های ساکن شهر اراک در سال ۱۳۹۸ بوده اند . حجم نمونه براساس فرمول کوکران ، 440 خانواده بوده که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. پردازش داده ها با استفاده از نرم افزارهای spss و smart PLS انجام شده است. نتایج آزمونT بیانگر تفاوت معنادار میانگین امتیازات ارزش های اجتماعی مورد مطالعه در میان خانواده های دهه ی 60 و دهه ی 90 در سطح تفاوت ارزشی می باشد.نتایج تجزیه و تحلیل معادلات ساختاری نشان می دهد که مجموع کل اثر متغیرهای مستقل به ترتیب ، پایگاه اقتصادی – اجتماعی 761/0- ، مصرف رسانه ای 54/0- ، تحرک جغرافیایی 247/0- و تکثر منابع جامعه پذیری 151/0- و مقدار ضریب تعیین (R2) متغیر ارزش های اجتماعی نیز 732/0بوده است .

در این مقاله از خلال تحلیل گفتمان کتاب احمد نوشته طالبوف تبریزی، بازنمایی ایده پیشرفت در ادبیات دوره مشروطه مورد بررسی قرار می گیرد. نشان داده می شود که چگونه متاثر از گفتمان پیشرفت تکنولوژیک، جامعه حول «تزیید صنایع مترقی» به سمت جامعه ایده آل حرکت می کند و طی کردن این مسیر مستلزم انجام تغییرات بنیادین در نحوه «تعلیم و تربیت اطفال» است به نحوی که «علم ملل متمدنه» آموزش داده شود و در عین حال با تاسیس کارخانه ها و شرکت ها به «ثروت عمومی» افزوده می گردد و مملکت عقب ماندگی خود را در دو جنبه «علم» و «ثروت» جبران می نماید. ایده پیشرفت از چهار وجه عقل باوری، عام باوری، نقش دولت و تقابل میان آنچه هست و آنچه باید باشد، بررسی گردید و مشخص شد که طالبوف قائل به تقدم خرد ابزاری به عنوان نیروی پیشبرنده جامعه ای است که به واسطه جهل و تنبلی از قافله تمدنی که غرب در قله آن است، عقب مانده است. البته این عقب ماندگی به لطف حکومت کارآمد و خواهان پیشرفتی که مبتنی بر قانون عمل نماید قابل جبران است. در این مسیر این «مهندسان وطن پرست»، «عالمان وطن دوست» و «شریعتمندان پرتلاش» هستند که عاملان اصلی پیشرفت محسوب می شوند و بایستی در برابر «تجار حمال فرنگی ها»، «مقلدان فرنگی مآب» و «خرافه پرستان تنبل» از ناموس وطن در برابر استعمار غرب دفاع کنند.

نظراً إلی تأثیر الریاضه فی أبعاد الحیاه المختلفه؛ الفردیه منها والاجتماعیه؛ بالإضافه إلی أهمیتها علی المستوی الوطنی فإنّ هذا البحث یسعی لدراسه دور وسائل الإعلام الجماهیریه (الإذاعه، التفلزیون، المجلات والإنترنت) فی توجه النساء فی مدینه طهران نحو الریاضه العامه. یعتمد البحث الراهن علی المنهج المسحی، وأما طریقتنا فی جمع المعلومات والبیانات فهی طریقه الاستماره. اخترنا 384 امرأه کعینه ممثله لمجتمع البحث وذلک وفق طریقه أخذ العینات العنقودیه المتعدده المراحل. وقد حصلنا علی أفراد عینه البحث خلال جولات فی الحدائق العامه والأندیه الریاضیه فی المناطق المختلفه من العاصمه "طهران". إنّ منهجنا الأساسی فی تحلیل البیانات هو الاعتماد علی معامل بیرسون، وأما طریقه إنشاء المعادله فی الإطار النظری للبحث فسنستفید من نظریات غیدنز وجان بودریار ونظریه ترتیب الأولویات. أظهرت نتائج البحث عن وجود علاقه بین متغیرات السن ومستوی تنمیه المنطقه السکنیه والدخل المعیشی وبین توجه النساء نحو الریاضه العامه. ولکن لم یجد البحث علاقه بین متغیرات مثل المستوی الدراسی وتوفّر المرافق والمعدات الریاضیه وبین توجه النساء نحو الریاضه العامه. کما أظهرت النتائج وجود علاقه مباشره وداله بین أبعاد أداء وسائل الإعلام (التعلیم، والإعلان والدعایه، والإداره الشخصیه للجسم) وبین التوجه نحو الریاضه. وقد کان "الإعلام والدعایه" أکثر معامل الارتباط حضوراً من بین هذه الأبعاد وذلک بنسبه (471/0) فیما کانت الإداره الشخصیه علی الجسم من أقل معامل الارتباط حضوراً فی هذا الصدد وذلک بنسبه (177/0).

این پژوهش با هدف تببین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی در قوم بختیاری پرداخته شده است ازآنجایی که توسعه فرهنگی در سطح جهانی مورد تاکید و توجه قرار گرفت است که دغدغه دنیای بشری امروز در این زمینه است . لذا چها رچوب حاکم براین پژوهش باهدف مطالعه موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز در سال 1398انجام شده است. جامعه ی آماری تعداد322 نفر بوده است. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش کمی و با استفاده از نرم افزار spss و Excel انجام شد که با استفاده از روش میدانی و توزیع پرسشنامه سعی گردید تا موانع بدست آمده با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن، مولفه های بدست آمده رتبه بندی شود. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف دانش فرهنگی شاخص های توسعه فرهنگی ، حاکم بودن اخلاق ستی ،ویژگی های اخلاقی قوم بختیاری و ضعف عملکرد فرهنگی نیروی انسانی به ترتیب الویت از دیدگاه جامعه آماری مورد تحقیق حاصل شد.

پژوهش حاضر درصدد تحلیل کیفی چالش های پیش روی توسعه فرهنگی در قوم بختیاری است. روش پژوهش، مبتنی بر روش کیفی است. داده ها با استفاده از فنون مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی گردآوری شدند. افراد مورد مطالعه دراین پژوهش 38 نفر بودند و با استفاده از تکنیک تحلیل چارچوب، داده ها تحلیل شدند. یافته های پژوهش حول هفت درون مایه اصلی با عناوین کثرت گرایی فرهنگی، سنت گرایی، خاص گرایی، عام کردن امر خاص، عام گرایی، برابری جنسیتی و قانون گرایی مورد تحلیل قرار گرفتند. هر یک از درون مایه های مذکور سه درون مایه فرعی را پوشش می دهند که در پایان با ترکیب درون مایه های اصلی و فرعی به چارچوب و الگوی نظری نهایی دست یافتیم. یافته ها نشان داد که بختیاری ها در برابر ارزش های توسعه محور کمتر مقاومت می کنند و تمایل دارند تا در کنار حفظ فرهنگ بختیاری، به اشاعه آن پرداخته و از مزایای سایر فرهنگ ها نیز برخوردار شوند. بخشی دیگر از یافته ها بیان گر عدم نهادینه شدن قانون گرایی و برابری جنسیتی در بین قوم بختیاری هستند. نتایج نهایی نشان داد که قوم بختیاری از ظرفیت های اولیه برای توسعه فرهنگی برخوردار است و بختیاری ها با توسل به برخی از ارزش ها و ویژگی های فرهنگی، درصدد دستیابی به یک الگوی محلی برای توسعه فرهنگی هستند، اما شرایط مذکور در سایه عدم یک سیاست و الگوی فرهنگیِ بومی شده منجر به توسعه نیافتگی شهرستان الیگودرز شده است.

مشارکت سیاسی که در پی فرایند اجتماعی شدن انسان ها و دخالت در امور مدیریت سیاسی کشورها وارد ادبیات سیاسی نظریه پردازان دنیای سیاست شد، در نظام دموکراسی غیر مستقیم، نقش حیاتی ایفا می کند و ساز و کار اصلی برای تحقق حاکمیت مردمی است. با توجه به اهمیت بحث از مشارکت اجتماعی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار پرسشنامه و استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS، به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی می باشد که آیا بین ابعاد مختلف اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی در بین شهروندان شهر کرمانشاه ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر شهروندان 18 سال به بالای شهر کرمانشاه می باشد که 384 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین میزان کل اعتماد اجتماعی (38/0) و ابعاد آن یعنی اعتماد بنیادین (39/0)، اعتماد غیررسمی (32/0)، اعتماد نهادی (42/0) و اعتماد تعمیم یافته (34/0) با مشارکت سیاسی شهروندان ارتباط مثبت و مستقیم و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه های پژوهش تأیید می شوند. نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (Smart PLS) نیز نشان دادند که در کل اثر متغیر مستقل اعتماد اجتماعی بر مشارکت سیاسی شهروندان به میزان 53/0 می باشد.

مشارکت سیاسی در نظام دموکراسی غیر مستقیم نقش حیاتی ایفا می کند. انتخاب ساز و کار اصلی برای تحقق حاکمیت مردمی است. در این میان مشارکت به شهروندان امکان می دهد تا مقامات مسئول را جایگزین کرده و دولت را تغییر دهند. با توجه به اهمیت بحث از مشارکت سیاسی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار پرسشنامه و استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS، به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی می باشد که آیا بین ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی در بین شهروندان شهر کرمانشاه ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر شهروندان 18 سال به بالای شهر کرمانشاه می باشد که 384 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است.  نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن یعنی اعتماد اجتماعی (0/38)، مشارکت اجتماعی (0/41)، انسجام اجتماعی (0/30)، حمایت اجتماعی (0/27)، آگاهی اجتماعی(0/35)، ارتباط اجتماعی(0/36) با مشارکت سیاسی شهروندان ارتباط مثبت و مستقیم و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه های پژوهش تایید می شوند. نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (Smart PLS) نیز نشانگر این است که اثر متغیر مستقل سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی شهروندان به میزان  0/55 می باشد.