نظری به ترجمه ماشینی برای زبان فارسی

چکیده

"این مقاله اهداف ترجمه ماشینی را توضیح و دلایلی چند در خصوص ضرورت علمی، فلسفی، اجتماعی و اقتصادی ترجمه ماشینی برای ایرانیان ارائه می دهد. نگارنده پس از ارائه تاریخچه کوتاهی از ترجمه ماشینی نشان می دهد که در قرن بیست و یکم، تنها کیفیت خوب نیست که در ترجمه حائز اهمیت است بلکه عوامل دیگری نیز وجود دارند که ترجمه ماشینی را هم برای مترجمین و هم برای دیگران جذاب می سازد به منظور آشناسازی خوانندگان با چگونگی کار سیستمهای ترجمه ماشینی، نگارنده به طور خلاصه چند نوع ترجمه ماشینی را مورد بررسی قرار می دهد. ساختارهایی که بر مبنای قواعد کار می کنند (rule-based)، نوع مبدل (transformer) و نوع زبانشناختی (linguistic knowledge) مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین ساختارهای تجربی (empirical)، نوع نمونه- بنیان (example-based) و نوع آماری (statistical) بررسی می شوند. مشکلات زبانشناسی و یا کامپیوتری هر نوع به اختصار ذکر و نتیجه گیری می شود که بهترین سیستمهای ترجمه ماشینی سیستم هایی هستند که از تلفیق ساختارهای گوناگون بهره می جویند. نمونه ای از این سیستم ها، سیستم ترجمه ماشینی چند گذره (Multi-Pass Machine Translation) است که مورد بررسی قرار می گیرد. در طول مقاله تلاش شده است از به کار بردن واژگان تخصصی اجتناب ورزیده شود و گهگاه اشاراتی به جملات فارسی صورت گیرد تا مطلب برای خوانندگان ناآشنا با ترجمه ماشینی جذاب تر شود. "