بررسی ضمیر فاعلی پنهان در ترجمه های فارسی و انگلیسی قرآن کریم

چکیده

بیان مجهول اساسا در زبان های متفاوت به وسیله ساخت های مشخصی که در هر زبان وجود دارد صورت می گیرد. علاوه بر این ساخت ها در برخی موارد بیان مجهول در قالب ساخت معلوم نیز ارایه می شود. نامشخص گذاشتن فاعل غالبا در این ساخت به عمد و بنا به دلایل خاصی صورت می گیرد. در برخی از این ساخت ها گویشور زبان بنا به ضرورت های زبانی از جمله ملاحظات معنایی، منظورشناختی و نحوی فاعل را نامشخص می گذارد. در ترجمه،‌ که برخی از محدودیت های زبانی کنار می رود، می توان به مشخص کردن فاعل اقدام کرد. در این پژوهش با بررسی ترجمه های انگلیسی و فارسی قرآن کریم نشان داده شده است که می توان در مواردی که ضرورت های زبانی و نیازهای اطلاعاتی ایجاب می کند فاعل را که در متن اصلی به صورت نامشخص بیان شده است در ترجمه مشخص نمود. در این پژوهش ابتدا ترجمه کلیه جمله هایی که عبارت «یسئلونک» در آن به کار رفته است در یکی از جدیدترین ترجمه های قرآن کریم مورد ارزیابی قرار گرفته است تا نشان داده شود در چه مواردی مترجم به کشف فاعل می پردازد. در بخش دیگری از این پژوهش با بررسی جمله ای از یک آیه (یسئلونک عن الانفال) در بیش از 40 ترجمه فارسی و 7 ترجمه انگلیسی نشان داده شده است که چگونه ساختار زبانی می تواند در حفظ یا مخفی کردن فاعل موثر باشد.