فرآیندهای تغییر مثبت و مراحل آن: تدوین مدلی مفهومی بر اساس متون اسلامی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
شناسایی روان درمانی های متمایز، ازجمله کارهای محققان بوده است و همواره این سؤال مطرح بوده که کدام درمان یا نظریه مؤثرتر است. در این راستا، این سؤال که تغییر بالینی چگونه رخ می دهد پژوهش های بسیاری را به سوی کشف فرآیندهای اساسی تغییر و مراحل آن هدایت کرده است. با توجه به این که ادبیات متون اسلامی شامل گزاره هایی درباره تغییر روان شناختی است، پژوهش حاضر با هدف تدوین مدلی مفهومی برای فرآیندهای تغییر مثبت و مراحل آن بر اساس متون اسلامی انجام شده است. بدین منظور، مراحل و فرآیندهای تغییر مثبت از گزاره های توصیفی و تبیینی موجود در متون اسلامی (قرآن و حدیث) با روش تحلیل محتوا کیفی استخراج شد. روایی محتوای استخراج شده درباره فرآیندها و مراحل تغییر مثبت، با استفاده ازنظر کارشناسان خبره به شیوه زمینه یابی جمع آوری و تحلیل شد. نتایج نشان داد فرآیندهای تغییر مثبت شامل فعالیت های آشکار و پنهانی که افراد برای تغییر شناخت، عواطف و رفتار خود انجام می دهند در فرآیندهای 1) انگیزه سازی؛ 2) توانمندسازی عقلانی؛ 3) توفیق خواهی معنوی و ۴) اقدام، عمل صحیح فرد را به سعادت و شادکامی رهنمون می شود.Positive change processes and its stages: Developing a conceptual model based on Islamic texts
Identifying distinctive psychotherapies has been one of the tasks of researchers, and this question has always been asked that which treatment or theory is more effective. In this regard, the question of how a clinical change occurs has led much research to discover the underlying processes of change and its stages. Due to the fact that the literature of Islamic texts includes statements about psychological change, the present study aims to develop a conceptual model for the processes of positive change and its stages based on Islamic texts. For this purpose, the stages and processes of positive change were extracted from the descriptive and explanatory propositions in Islamic texts (Quran and Hadith) by qualitative content analysis. The validity of the extracted content about the processes and stages of positive change was collected and analyzed using the opinion of experts in the field. The results showed that positive change processes include overt and covert activities that individuals perform to change their cognition, emotions, and behavior in 1) motivational processes; 2) rational empowerment; 3) the pursuit of spiritual success and 4) the action; the right action leads the person to happiness and joy.