واژه بست در گویش کُندازینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف از نگارش این مقاله بررسی و توصیف واژه بست های گویش کُندازینی است. کُندازی روستایی است کوهستانی و کهن که در دهستان اَبرَج و در بخش دُرودزَن شهرستان مرودشت قرار دارد. گویش کندازینی یکی از گویش های بازمانده از زبان فارسی میانه و گویشی از شاخه غربی-جنوبی زبان های ایرانی نو است که با گویش های دشتکی، امامزاده اسماعیلی، کوهمَره ای/ کُهمَره ای، اردکانی، خلاءری، قَلاتی، لارستانی، دَوانی و دشتی و پاره ای دیگر از گویش هایی شباهت و همانندی هایی دارد که دارای ساخت کنایی هستند. در این پژوهش، نخست هفت آزمون از آزمون های زوئیکی و پولوم (1983) که شقاقی (1374) برای بررسی و طبقه بندی تکواژهای وابسته در زبان فارسی اقتباس کرده است، در گویش کندازینی به کار گرفته می شوند. سپس انواع واژه بست در گویش کندازینی مشخص و هر واژه بست در چند جمله نمونه، آورده می شود. همچنین، هر جمله، جداگانه آوانگاری و تحلیل و در صورت نیاز، توضیحاتی برای تغییرات و دگرگونی آوایی و دیگر فرایندهای واژ-واجی در سطح واژه و جمله ارائه می شود. شیوه پژوهش در بررسی و مطالعه این گویش، میدانی و کتابخانه ای است. بر اساس مطالعه صورت گرفته، واژه بست های این گویش عبارتند از ضمیرهای پیوسته شخصی، فعل های پی بستی، نشانه مفعولی صریح، نشانه معرفه، نشانه نکره، نشانه اضافه، نشانه متمم ساز، نشانه هم پایگی، صورت مخفف قید افزایشی هم، نشانه تأکیدی. ضمیرهای پیوسته واژه بست های فاعلی نقش مطابقه را در جمله ایفا می کنند. داده های زبانی این گویش می تواند پرتویی بر دانش ایران شناسی، شناخت و مطالعه زبان های ایرانی و پژوهش های رده شناسی باشد. در این پژوهش، 16 نفر گویشور مرد و 4 گویشور زن در گروه های سنی 30 تا 80 ساله از افراد بی سواد، کم سواد و باسواد در گردآوری پیکره زبانی همکاری داشته اند.Clitics in Kondazini Dialect
Clitics in Kondazini DialectAbstractThe article aims to determine and investigate the clitics of Kondazini dialect. Kondazi is a mountainous village in the subdistrict of Abarj in the western north of Marvdasht city. Kondazi dialect is actually a survived dialect of Sassanid Pahlavi/ Middle Persian and belongs to the southwestern branch of New Iranian Languages. There are some similarities between Kondazi dialect and Emamzadeh-esmaeili, Dashtaki, Khollari, Qalati, Ardakani, Davani, Dashti and the dialects of Larestani language, Kohmare regions and some other dialects which have ergative structure. This study was done through a descriptive analytic method based on a corpus of data of various sentences and a pattern of Shghaghi (1995) adopted from Zwicky and Pullum (1983). According to the pattern, first seven tests have been applied to examine and classify the dependent morphemes which have been used in Kondazini dialect. The data was collected by recording the free speech, conversations, interviews and asking sentences in different tenses and structures from 16 males and 4 females of elders, middle aged illiterate and literate of native speakers. The results of this research show that the clitics of Kondazini dialect include: pronominal clitics, enclitic verbs, object marker =o, complement marker =e, conjunction =o, contracted form of adverb =am (also/too), definite marker =o, indefinite marker =i, Ezafe marker =e and emphasis marker =â. The conclusions of this research can shed light on Iranian studies, typology of Iranian languages and ethnology.
تبلیغات
