امکان سنجی طرح احکام وضعی در اخلاق (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از تمایزات ادعایی میان دو علم فقه و اخلاق اسلامی، وجود احکام وضعی در فقه و عدم آن در اخلاق است. بررسی صحت این ادعا پرسش اصلی این مقاله است؛ «آیا احکام وضعی در اخلاق نیست؟». در این مقاله سعی شده با روش تحلیل مفهومی، احکام وضعی فقهی و احکام ارزشی اخلاقی تحلیل و نسبت آنها با هم سنجیده شود. حاصل آنکه احکام ارزشی در اخلاق همانند احکام وضعی در فقه از سه خصوصیت توصیف، ارزش گذاری و اقتضای عمل برخوردار هستند و در واقع احکام ارزشی بخشی از احکام وضعی هستند. در نتیجه نه تنها اخلاق عاری از احکام وضعی نیست، بلکه در حوزه تبیین احکام ارزشی دستاوردهایی دارد که برای تبیین احکام وضعی فقهی نیز مفید است. همچنین در اخلاق اسلامی از برخی احکام وضعی غفلت شده که با طرح دوباره و گسترش آنها می توان به ارتقاء مباحث اخلاق کمک شایانی کرد.An Assessment of the Possibility for Proposing Non-Obligatory Judgments in Ethics
One may claim that a clear distinction between jurisprudence and Islamic ethics is that there are non-obligatory rulings in jurisprudence and there are no such rulings in ethics. The main question of this article is to examine the truth of this claim: “Are there no non-obligatory rulings in ethics?” This article seeks to analyze and compare the non-obligatory rulings in jurisprudence and value judgments in ethics adopting the method of conceptual analysis. As a result, value judgments in ethics have the three properties of description, evaluation and practical demandingness, just like non-obligatory rulings in jurisprudence; in fact, value rulings may fall under non-obligatory rulings. Accordingly, ethics not only includes non-obligatory rulings, but constitutes notable achievements in value judgments which are useful for explaining jurisprudential non-obligatory rulings. Also, Muslim ethicists have neglected certain non-obligatory judgments, and it would be highly beneficial for improving moral discussions if these non-obligatory judgments were reconsidered and developed
Islamic ethics , jurisprudence , non-obligatory rulings , value judgments,