تحلیل نهاد فروش خودیاری در نظام حقوقی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فروش خودیاری به عنوان ضمانت اجرای نقض قرارداد بدون مراجعه به دادگاه صورت می گیرد. چنین نهادی مبتنی بر کارکردگرایی حقوقی و رویکرد روان شناسانه نسبت به حقوق قراردادها شکل گرفته است تا با کاهش هزینه و زمان جبران خسارت متضرر و نظارت مبتنی بر مبادله، ضمانت اجرای مؤثری اعمال شود. در صورت پذیرش نهاد خودیاری می توان آن را در زمره اختیارات و نه تکالیف اقدام کننده دانست، مگر در مواردی که صریحاً قانون گذار پیش بینی کرده باشد. مقاله حاضر تلاشی است با هدف رفع ابهام از ماهیت فروش خودیاری، بررسی قلمرو و کارکردهای استفاده از آن در روابط قراردادی و درنهایت تعیین جایگاه این نهاد در نظام حقوقی ایران. نتیجه به دست آمده این است که با توجه به مقررات موجود و مبنای فروش خودیاری و با رد نظری که قائل به اعمال نهاد خودیاری در همه موارد است، این نهاد تنها در اموال منقول و موارد مصرحه و مواردی که توافق شده است امکان اعمال دارد. در حقوق ایران نزدیک ترین نهاد به فروش خودیاری، نظریه نمایندگی است. ازجمله مهم ترین کارکردهای نهاد خودیاری تقلیل خسارت و مزایای اقتصادی آن است. حاصل مطالعات و پژوهش ها در نظام حقوقی ایران این نتیجه را نشان داده است که با توجه به وجود فواید مزبور و پذیرش این نهاد در برخی مقررات قانونی و رویه قضائی، قانونگذار بایستی در راستای تعیین قلمرو و جایگاه آن قواعدی وضع کنند.Analysis of the Self-help Sales Entity in the Iranian Legal System
Self-help sales take as a guarantee of Breach of Contract without going to court. This institution based on the legal functionalism of and the psychological view to law of contract, so that by reducing the cost and time of compensating the victim and monitoring based on exchange, apply effective enforcement. If the self-help institution is accepted, we can consider it among the authorities and not the functions of the actor, unless in the cases that explicitly foreseen by the legislator. This article is an effort with the aim of removing the ambiguity of the nature of self-help sales, examining the scope and functions of its use in contractual relations and finally determining the position of this subject in Iran's legal system. The result was that according to the existing regulations and the basis of self-help sales, and with the rejection of the opinion that supports the application of the self-help system in all cases, this entitycan be applied only in movable property and specified cases and cases that have been agreed upon. In iranian law, the closest subject to selling self-help is the theory of representation. One of the most important functions of the self-help subject is harm reduction and economic analysis of rights. The results of the mentioned studies and researches in Iran's legal system have been examined and analyzed and it has been shown that due to the existence of the aforementioned benefits and the acceptance of this subject in the case law, the legislator should formulate regulations in order to determine its territory and position.