مطالعه واج شناختی گونه سربازی از گونه های زبان بلوچی مکرانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زبان ها در اثر تحولات تاریخی و پراکندگی های جغرافیایی دارای گوناگونی های گویشی و لهجه ای می شوند که مطالعه زبان شناختی آن ها از نیازهای دانش امروزی بشر می باشد. بلوچی مکرانی که از زبان های ایرانی غربی است در جنوب سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان صحبت می شود. هدف این تحقیق بررسی توصیفی-تحلیلی مشخصه های تولیدی-آکوستیکی دستگاه واجی گویش بلوچی سربازی در دستور زایشی و تعیین هویت آن ها به کمک الگوی استخراج واج برکوئست (2006) می باشد. انگاره منبع/ صافی جهت برخی توضیحات علمی استفاده شده است. داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی، از 40 فرد بی سواد 30 تا 80 ساله از دهکده های گرک، مچان و بندیگان در حومه سرباز سیستان و بلوچستان گردآوری شده اند. داده ها با فرمت WAV ضبط و توسط Praat و Excel تحلیل و با الفبای IPA آوا نویسی شدند. یافته ها نشان می دهند: 1. این گویش دارای 21 همخوان شامل صداهای انسدادی، سایشی، انسایشی، خیشومی، لرزشی، کناری و غلت، 6 واکه ساده و 2 واکه مرکب است. 2. در میان همخوان های انسدادی دو همخوان برگشتی یافت می شود. 3. نمودار کیفیت واکه های به دست آمده تفاوت هایی را با نمودار واکه های IPA، از جمله پیشین شدگی [u] و نشانه هایی از خنثی شدگی تمایز واجی بین [i] و [e] و بین [u] و [o] نشان می دهد. 4. کشش واکه ای در این گویش بر خلاف دیگر گویش های بلوچی نقش واجی را از دست داده است. این یافته ها از اقتصادی ترشدن دستگاه واجی سربازی و قرارگرفتن آن در سیر تحولات واکه ای خبر می دهد.Phonemic Study of Sarbazi Variant of Makorani Balochi Language
Historical changes and geographical dispersion make languages have different dialects and accents, and their linguistic study is one of the needs of today's human knowledge. Makorani Balochi, which is spoken in south of Sistan and Baluchistan and east of Hormozgan provinces in the south-east of Iran, belongs to the Western Iranian Languages. This research investigates the sound inventory of Makorani Balochi of Sarbazi in the Generative Phonology based on Burquest’s (2006) model of extracting phonemes. Language corpus was obtained from 40 illiterate participants with average of 30 to 80 years old, from three villages of Sarbaz County namely: Garag, Machhan and Bandigan. The data was recorded with WAV format. Having analyzed the intended speech sound by the use of sound analyzing programs of Praat and Excel, the data were transcribed in IPA alphabet 2020. The Source/Filter model was also used for some scientific explanations. Findings of this research indicate that: 1- There are 21 consonants, 6 simple vowels and 2 diphthongs in the sound inventory of this dialect. 2-There are two retroflexes among the plosives. 3- The length of vowels, dissimilar to the other Balochi dialects is not phonemic and has allophonic role. 4- Unlike from cardinal vowels, the vowels quality figure of this dialect shows the tendency of [u] towards fronting process as well as highly probable neutralization of [i] /[e] and [u] /[o] in the future. The findings report course of vowel changes and moving towards having a more economical phonemic system for this variant.
تبلیغات
