نقش وام واژه ها در گویش هزارگی: گفتمان کاوی رمان ملکه بامیان طبق الگوی فن لیوون (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
«زبان»، «فرهنگ» و «کنشگران اجتماعی» اصلی ترین مولفه های هویتی در ادبیات معاصر هستند. در رمان خودزندگینامه ای ملکه بامیان (1399)، معصومه حلیمی مخاطبان پارسی زبان را با گویش های هزارگی و ایرانی از این زبان کهن آشنا می سازد. هدف از این پژوهش بررسی ساختاری گویش هزارگی در رمان ملکه بامیان و کشف دیدگاه های ایدئولوژیکی نویسنده بر مبنای الگوی تحلیل گفتمان فن لیوون است. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای است. داده های پژوهش بر پایه مولفه های هشت گانه فن لیوون (2008) تحلیل می شوند و بسامد آن ها با استفاده از نرم افزار SPSS 25 و بر مبنای آزمون خی دو مشخص می شود. این جستار درصدد پاسخگویی به این پرسش ها است که عناصر ساختاری گویش های هزارگی و ایرانی زبان پارسی تا چه میزان با یکدیگر تطابق دارند؟ همپوشانی مولفه های هشت گانه الگوی گفتمان کاوی فن لیوون با محتوای مضمونی رمان ملکه بامیان به چه اندازه است؟ فرضیه اصلی این پژوهش آن است که با توجه به پیشینه تاریخی بخش هزاره جات افغانستان، میزان وام واژه های ترکی در گویش هزارگی بیش از سایر وام واژه ها است. یافته های پژوهش نشان می دهند که در سطح زبانی میان وام واژه های ترکی در گویش هزارگی و سایر وام واژه ها تفاوت معناداری وجود دارد. وام واژه های ترکی از بسامد و فراوانی بالاتری نسبت به بقیه برخوردار هستند که نشان گر تاثیرپذیری بالای گویش هزارگی از زبان ترکی است. این پژوهش در سطح محتوایی تکیه بیش تری بر مولفه« نام دهی» دارد و کنش گران اجتماعی را بر مبنای فرهنگ شیعی بامیان به صورت عام یا خاص بازنمایی می کند. این مطالعه با بهره گیری از دو گویش گامی ارزش مند در جهت پاسداری از زبان پارسی برداشته است.The Role of Loanwords in Hazaragi Dialect: Discourse Analysis of Queen of Bamyan Based on Leeuwen’s Model
“Language”, “Culture” and “Social Actors” are the key components of identity in contemporary literature. In her authobiographical Queen of Bamyan (2021), Masoomeh Halimi makes the Persian speakers of the world familiar with Hazaragi and Iranian dialects of this language. This study aims at scrutinizing the writer’s ideological perspective through Van Leeuwen’s model of discourse analysis and structural analysis of Hazaragi dialect used in Queen of Bamyan. The research methodology is descriptive-analytic using the materials available in libraries. Data analysis is done through eight levels of Van Leeuwen’s model(2008) and their frequencies are determined by using SPSS and based on the results of Chi-square test. This study seeks to give answer to theses questions: To what extent do the structural components of Hazaragi and Irani dialects of Persian language overlap each other? How is the conformity level of Van Leeuwen’s eight components of discourse analysis model with thematic content of Halimi’s Queen of Bamyan ? The main hypothesis of this research based on the historical and cultural background of Hazara is that Turkish loanwords constitute the major part of Hazaragi dialect. In language level, there is a meaningful difference in the frequencies of Turkish loanwords and the others. This reveals that Hazaragi dialect is highly rooted in Turkish language. In content level, the findings indicate that Halimi has put more emphasis on the feature of “Nomination” since she has represented social actors by generization and specification based on Shia culture of Bamyan. Halimi has made valuable step in preserving Persian language by utilizing hazaragi and Iranian dialects in her novel.