اصل توالی رسایی در زبان گیلکی شرق گیلان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زبان گیلکی یکی از زبان های ایرانی نو از شاخه زبان های شمال غربی است که در استان گیلان رواج دارد. در این پژوهش اصل توالی رسایی در زبان گیلکی شرق گیلان و چگونگی تبعیت واژگان زبان گیلکی از این اصل در هجای سنگین (CVCC) توصیف شده است. بر اساس این اصل، رسایی باید از مقدار کمینه شروع شود، در هسته هجا به اوج برسد و سپس تا پایانه کاهش یابد. در میان آواها، واکه ها رساترین و همخوان های انسدادی کم رساترین آواها به شمار می روند. در پژوهش حاضر ابتدا 980 واژه با ساختار هجایی CVCC از میان 23660 واژه شناسایی شدند. سپس توالی خوشه های دو همخوانی در جایگاه پایانی در واژه های تک هجایی و چند هجایی بدون در نظر گرفتن تقطیع هجایی، بر مبنای واکه مرکز در جدول های جداگانه طبقه بندی شدند و در نهایت اصل توالی رسایی در هر خوشه همخوانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که اولاً ساخت هجای زبان گیلکی CV(C)(C)است. هجای کمینهCV و استفاده از یک یا دو همخوان در پایانه هجا اختیاری است. همچنین بررسی رسایی همخوان ها در خوشه پایانی هجا نشان می دهد که اصل توالی رسایی در برخی از داده ها تائید و در برخی دیگر نقض شده است؛ به گونه ای که در بیش تر هجاهایی که خوشه دو همخوانی پایانه به همخوان های روان [l,r]، همخوان های خیشومی [n,m]و همخوان های سایشی [s,z,f] ختم می شود، اصل توالی رسایی نقض می گردد.Sonority Sequencing Principle in Eastern Gilaki
Gilaki is a member of the northwestern Iranian language branch, spoken in Gilan Province. In this article, the sonority sequencing principle is described in Eastern Gilaki syllables. The sonority sequencing principle (SSP) states that the syllable nucleus constitutes a sonority peak that is preceded or followed by a sequence of consonants with progressively decreasing sonority values. The vowels are the most sonorous segments and form the peak or nucleus of each syllable. The more sonorous segments are closer to the peak and the less sonorous ones are further away from it. In this research 980 CVCC lexical items were obtained among 23,660 words. The sequence of coda clusters was presented in separate tables based on the syllable's vowels. The results showed that the syllable structure in Gilaki is CV(C)(C) in which the presence of one consonant in the onset position and a vowel in the nucleus is obligatory, and having one or two consonants in coda position is optional. Also, the consonant expression in the syllable-final cluster shows that the principle of the sequencing sonority is confirmed in some data, and in some others, it has been violated. In most syllables where the CC cluster is closed by glides [l, r], nasals [n, m], and fricatives [s, z, f], the reproduction principle has been violated.