بررسی آرایش سازه ها و ارتباط آن با ساخت اطلاع در گویش گیلکی لاهیجانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر ترتیب سازه های اصلی و عملکرد مبتدا و کانون را با تأکید بر نگاه گفتمانی به نقش هایی مانند گوینده، شنونده، صحنه گفتمان و زمینه کلامی در گویش لاهیجانی بررسی می کند. این بررسی در چارچوب پیشنهادی ارتشیک شایر (2007) و ویلی (1997) به موضوع می پردازد. هدف این پژوهش، تعیین ترتیب سازه در گویش لاهیجانی و چگونگی تعامل آن با ساخت اطلاع است. مکالمات گویشوران بومی به مدت هشت ساعت ضبط و جمعاً 800 جمله گردآوری شد. گویش گیلکی لاهیجانی گویشی است فعل پایان که بیش ترین فراوانی SOV (صورت بی نشان) را نشان می دهد. ترتیب سازه ها آزاد و جزو زبان های غیرترتیبی است. چهار نوع مبتدای صحنه (پنهان در بافت)، دائمی/ موقت، چندتایی و تهی در این گویش شناسایی شدند. برای تعبیر جملات، حضور حداقل یک مبتدا برای تفسیر جمله الزامی است. مبتداها، اطلاعاتی هستند که می توانند هم در ابتدا و هم در انتهای جملات ظاهر شوند. همچنین دو نوع کانون تقابلی و محدود شناسایی شدند. بافت و شرایط کلامی، مبتدا یا کانون بودن را تعیین می کنند؛ پس هم مبتدا و هم کانون می توانند تقابلی باشند. گویش لاهیجانی (در شکل نشان دار خود) هم دارای ترتیب سازه آزاد و انعطاف پذیر و هم دارای ساخت اطلاع آزاد و انعطاف پذیر است که در آن عوامل نحوی و ساخت اطلاع توسط نیت کاربردی گوینده جابه جا می شوند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که عامل اصلی برای این جابه جایی و انعطاف پذیری در جملات نیت کاربردی گوینده است.Word order and its Relation to Information Structure in the Gilaki (Lahijani) Dialect
The current research examines the word order and the application of the topic and focuses on the Lahijani dialect with emphasis on the discourse functions such as the speaker, listener, and context. This study is based on the framework proposed by Erteschik-Shir (2007) and Whaley (1997). The objective is to know what the word order is in this dialect and how it interacts with information structure. To gather the data, native speakers’ conversations have been recorded for 8 hours (800 sentences). Data analysis shows that Lahijani is a verb-final language (with a high frequency of SOV order) with a free word order. It is a non-configurational language. Four types of topics have been determined, such as; stage, permanently and temporarily, null (topic-drop), and multiple topics. In Lahijani, every sentence must have at least one topic to be interpreted. Topic as given information tends to appear both clause initially and finally. Two types of foci as new information are determined: contrastive and restrictive focus. Context determines whether a constituent is a topic or focus; both can be contrastive. Therefore, Lahijani has both flexible word order and flexible information structure notions (as marked forms) in which both syntactic elements and information structures can be moved freely by speakers’ pragmatic intention. Thus, the main factor for this flexibility is the speakers’ pragmatic intention.