کارکرد عرفانی عناصر اسطوره ای، دینی و ملّی در غزل های صائب تبریزی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مضمون پردازی از هنرهای برجسته شعر دوره صفوی و به ویژه صائب تبریزی است. استفاده از عناصر اساطیری، مذهبی و ملّی نیز در این میان ضمن یاری رساندن به مضمون سازی و خلق مضامین جدید، گاه برداشت های عرفانی صائب را از این عناصر بازتاب می دهد. این مقاله سعی دارد با شیوه تحلیلی- توصیفی، این عناصر و نحوه استفاده صائب از آن ها را بررسی نماید. ابتدا با یک تقسیم بندی این موارد در سه دسته کلّی اساطیری، مذهبی و ملّی جای داده شد و سپس با بررسی اشعار صائب، نحوه استفاده وی از این عناصر در بیان مضامین عرفانی چون طلب، عشق، استغنا، توحید (وحدت)، فنا و مضامین مرتبط با این مفاهیم با ذکر مثال های شعری بررسی گردید. نتیجه این بررسی نشان می دهد که صائب در مضمون سازی از این عناصر، گاه اشارات عرفانی ظریفی را در اشعارش مطرح ساخته و در این میان سهم اساطیر مذهبی (شامل عناصر اسلامی که منبع آن بی شک قرآن کریم بوده ) از سایر عناصر بیشتر و برجسته تر است.Functions of Mythological, Religious and National Characters and Elements in Saib Tabrizi’s Sonnets
Making new themes is one of the most important arts in the Safavid epoch, especially in Saib Tabrizi’s poems. Using Mythological, Religious and National characters and elements reflects Mystic interpretations. This article by the descriptive-analytical method tries to explore these characters and elements in Saib Tabrizi’s poems. We first, placed them in three groups of mythological, religious and national by a categorization. Then we explored them by reference to mystic concepts such as Desire, Love, Satiety, Monotheism, and Death for beloved. The result shows that Saib Tabrizi has had mystic interpretations from these mythological, religious and national characters and elements and had paid more attention to the religious characters and elements which are taken from The Holy Quran undoubtedly.
تبلیغات
