سنتزپژوهی مؤلفه ها و شاخص های توسعه حرفه ای معلمان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص ها و مؤلفه های توسعه حرفه ای معلمان می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتز پژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی هستند (224 مقاله) که از سال 1395 تا 1400 شمسی و 2010 تا 2021 میلادی در مورد توسعه حرفه ای معلمان ارائه شده اند. نمونه پژوهش 36 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده ها و به صورت هدفمند انتخاب شده اند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی مقالات مورد مطالعه، گردآوری شده اند. با تجزیه و تحلیل داده ها، ابعاد توسعه حرفه ای معلمان در 4 بُعد، 19 عامل و 95 مقوله شامل بُعد فردی (انگیزش، ابعاد فردی، تعاملات و ویژگی مدرسان)، بُعد سازمانی (نظارت و ارزیابی، مدیریی، پشتیبانی، کارراهه شغلی) بُعد برنامه ای (مدیریت دانش، رویکردهای خودگردان و فردگرا، رویکردهای مشارکتی، ویژگی های برنامه و استفاده از چندرسانه ای ها) و بُعد چالش های توسعه حرفه ای (چالش های ضعف در نیازسنجی، چالش برنامه ای، چالش اقتصادی، چالش دسترسی پذیری، چالش فردی و ساختاری) طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که برای توسعه حرفه ای معلمان در ابعاد فردی، سازمانی و برنامه ای نیاز به تحولات زیادی است و وابسته به یک بُعد خاص نمی باشد. توسعه حرفه ای معلمان در تمام ابعاد چهارگانه نیازمند نگاهی فرا سازمانی و ملی است تا بتوان به اهداف به سازی منابع انسانی در آموزش و پرورش دست یافت.