بررسی آثار سیاست حذف ارز ترجیحی بر شاخص قیمت ها و هزینه زندگی خانوارها در سال 1401 (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نوسان های نرخ ارز در ایران به صورت مستقیم بر قیمت های داخلی از مجاری واردات نهاده های واسطه ای و کالاهای مصرفی اثر دارد. با تشدید تحریم ها، از سال 1397، یکی از سیاست های ویژه تأمین کالاهای مصرفی جامعه تخصیص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی بوده است. با این همه، تعداد کالاهای مشمول این سیاست در طول زمان کاهش یافت، تا آنکه در ابتدای سال 1401، تنها چند کالا مشمول این سیاست بودند. سیاست حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی در سال 1401، به سبب افزایش هزینه های واردات و نیز تغییر قیمت سایر کالاها، بر شاخص قیمت ها و هزینه زندگی خانوارها اثرگذار است. در پژوهش حاضر، برای بررسی آثار افزایش قیمت کالاهای اساسی شامل محصولات دام و طیور (نهاده های دامی) و نیز روغن خوراکی، از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1395 استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش قیمت محصولات دام و طیور و روغن نباتی، به ترتیب، موجب افزایش 4/5 و 8/7 واحد درصدی شاخص قیمت خواهد شد و شاخص هزینه زندگی خانوارها نیز 9/9 درصد (تعدیل کامل قیمت ها) و 9/8 درصد (با تعدیل قیمت ها تنها در 57 فعالیت در ماتریس حسابداری اجتماعی) خواهد بود. همچنین، اثر افزایش قیمت نهاده های دامی و روغن نباتی بر شاخص هزینه زندگی خانوارهایی با سطح درآمدی پایین تر به مراتب بیشتر است. از سوی دیگر، تأثیر افزایش قیمت محصولات دام و طیور بر هزینه زندگی خانوارها شدیدتر از حذف ارز ترجیحی روغن است. افزون بر این، از آنجا که واحدهای تولیدی در بخش دام و طیور خرد و کوچک به شمار می روند، در اثر حذف ارز ترجیحی، سرمایه در گردش آنها تنها برای خرید دان بیش از پنج برابر افزایش خواهد یافت.Investigating the Effects of Eliminating the Preferred Exchange Rate on Price Index and Cost of Living for Iranian Households in 2022
Exchange rate fluctuations in the Iranian economy directly affect domestic prices through import channels of intermediate inputs and final consumer goods. Since 2018, following the intensification of US sanctions, one of the special policies of providing consumer goods to the society has been the allocation of preferential exchange to the import of basic goods. However, the number of goods subject to this policy decreased over time, until at the mid of 2022, only a few goods were subject to this policy. The policy of removing the preferential exchange of basic goods in 2022 has some effects on the price index and the cost of living of Iranian households due to the increase in import costs and also the price change of other goods. In the this research, the social accounting matrix of 2016 was used to investigate the effects of the increase in the price of basic goods, including livestock and poultry products (livestock inputs) and edible oil. The results showed that the increase in the price of livestock and poultry products and vegetable oil would increase the price index by 5.4 and 7.8 percentage units, respectively; and the household cost of living index would increase by 9.9 percent (full adjustment of prices) and 9.8 percent (with price adjustment in only 57 activities in the social accounting matrix). Also, the effect of the increase in the price of animal inputs and vegetable oil on the index of the cost of living of households with a lower income level was found to be much higher. On the other hand, the effect of the increase in the price of livestock and poultry products on the cost of living of households was estimated more severe than the removal of the preferential exchange obtained from oil exports. In addition, since the production units in the livestock and poultry sector are few and small, as a result of the removal of the preferential exchange, their working capital would increase more than five times just for the purchase of feed.
تبلیغات
