درآمدی بر شناخت زنان ایران در عصر اشکانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این پژوهش به مطالعه نقش و جایگاه زن در دوره اشکانی می پردازد. منابع تاریخی بسیار گذرا به زنان این دوره پرداخته و اطلاعاتی سطحی و گاه بدور از واقعیت ارائه کرده اند. این منابع صرفاً چند تن از زنان درباری، محدودیت های اجتماعی زنان، برخی ازدواج های سیاسی، و موضوع ازدواج با محارم را بر ما هویدا ساخته اند. در این نوشتار، برای دستیابی به وضعیت زن در این دوره آثار مکشوفه از سراسر امپراتوری اشکانی اعم از قلمرو غربی (هترا، آشور، سلوکیه، نیپور، بابل، دورا اروپوس، پالمیر، و...)، قلمرو شرقی (کوه خواجه)، و مناطقی چون الیمایس و نواحی مرکزی ایران بررسی شد. در این دوره، برخلاف دوره هخامنشی، بیشتر به شمایل نگاری زن پرداخته شده؛ به گونه ای که نقش زن بر روی سکه، گچبری، نقاشی دیواری، نقش برجسته، و اشیا به تصویر درآمده یا شمایل زن در قالب مجسمه، پیکرک، و... ساخته شده است. مطالعه و بررسی آثار باستان شناختی یادشده نشان می دهد که زنان در دوره اشکانی در عرصه های مختلف مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و هنری حضور داشته اند.An introduction to the women cognition in Parthian period
The present study is investigating the role and situation of women in Parthian period. The role of women in Parthian era based on archaeological evidences and historical literatures is unknown. The literature had a brief look to this and even leading to the misunderstanding. Such literatures concerning generally to the women and their personal attributes in the court like political marriages. In order to receive a comprehensive view regarding to the women statute in Parthian era, we investigated archaeological evidences throughout Parthian Empire including western (Hatra, Ashur, Seleucia , Babylonia, Dura Europos, Palmyra) and eastern territories (Kuh-i Khwaja) and also regions such as Elymais and central part of Iran. These investigations demonstrate that depiction of women figure in Parthian era was more common comparing to Achaemenid times. The depiction of women can be seen on coins, stuccos, wall paintings and base reliefs. Surveying of archaeological evidences mentioned above showing that women have a main role and place in Parthian era and attending in different states and activated in religious, economic, social, and artistic ground.