جایگاه مفهوم منفعت عمومی در فرایند شکل گیری مگامال: یک نظریه زمینه ای در خصوص تجربه ساکنین بافت پیرامونی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نوشتار حاضر در پی کاوش، تبیین و نظریه پردازی در خصوص پیامدهای شکل گیری مجتمع های تجاری چندمنظوره یا مگامال ها بر ساکنین محله های مسکونی و بررسی اثرات این پدیده بر منفعت عمومی شهروندان است. بدین منظور از نظریه زمینه ای برساخت گرای چارماز استفاده شده است. داده های مقاله از 15 مصاحبه نیمه ساختاریافته با ساکنان محله اکباتان، به عنوان نمونه موردی، گردآوری شده است. برآیند مقاله، نظریه ای در خصوص دریافت و درک شهروندان از فرایند احداث مگامال در محله آن هاست که در 6 مرحله به ارائه و بازنمایی نحوه مواجهه ساکنین با احداث مگامال و تغییرات ناشی از آن در محله می پردازد که عبارتند از: 1. استقبال؛ 2. سلب اعتماد؛ 3. نارضایتی؛ 4. بی صدا بودن؛ 5. دریغ و حسرت؛ 6. پذیرش مشروط. در خلال هر مرحله اثرات اقدامات و مداخلات برنامه ریزی شهری و نهادهای عمومی بر منافع و ادراک شهروندان از نحوه استیفای آن کاوش شده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که درک و دریافت شهروندان از میزان استیفاء یا عدم استیفای منفعت عمومی امری ثابت و از پیش تعیین شده نیست و در هر مرحله از فرایند توسعه، و مبتنی بر اقدامات و رویکردهای ذی نفعان گوناگون، و تجارب شهروندان متفاوت است. همچنین بر مبنای یافته های مقاله، موضوع منفعت عمومی در برنامه ریزی شهری، مفهومی بین الاذهانی و برساخته ذهن افراد جامعه است، از این رو مناسب-ترین رویکرد دستیابی بدان، رویکرد گفتگویی است. در ادامه و بر اساس یافته های مقاله، ماهیت و ویژگی های منفعت عمومی در برنامه ریزی شهری مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی برای استفاده در طرح های توسعه شهری ارائه شده است.The role of public interest in megamall formation: A constructivist grounded theory of the neighboring residents’ experiences
Megamalls are among the large-scale projects that have various economic, social, and cultural effects and consequences on the cities. Therefore, given the increasing growth of their construction in recent years, megamalls are considered among the most challenging urban issues. Therefore, the present study seeks to explore, explain and theorize about the consequences of the formation of multi-purpose commercial complexes in residential neighborhoods and for their inhabitants. Also, it seeks to study the effects of this phenomenon on the public interest of citizens. For this purpose, Charmaz's constructivist grounded theory has been used. The data were collected from 15 semi-structured interviews with residents of Ekbatan neighborhood, as a case study. In addition, field observations and existing documents and discourse materials have been used as study data. The result of the article is a theory about the citizens' perception and understanding of the process of constructing megamalls in their neighborhood, which in 6 stages presents how residents face the construction of megamalls. These stages also provide the resulting changes in the neighborhood, which are: 1. Appreciation; 2. Loss of trust; 3. Dissatisfaction; 4. Being silent; 5. Nostalgia; 6. Conditional acceptance. In each stage, the effects of actions and interventions of urban planning and public institutions on the interests of citizens and citizens' perception of how to use the stage are explored. Based on this, the perception of satisfying and securing the public interest in urban planning requires focusing on discourse as a tool to reach agreement and consensus.