تحلیل کیفی آسیب های اجتماعی نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی

چکیده

زمینه و هدف: مشخص است که شبکه های اجتماعی مجازی مانند هر نوع ابداع و دستاورد دیگر بشری با انگیزه تأمین رفاه و نیل به کمال جوامع انسانی شکل گرفته، اما در جریان اجرای آن به دلیل برخی کج فکری ها و استفاده های نادرست از این ابزار منجر به وقوع آسیب های جسمی و روانی و اجتماعی برای نسل بشر شده است. چنین آسیب هایی ممکن است به حدی فراگیر شوند که منافع و سودمندی های فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مجازی را نیز زیر سؤال ببرند. از این رو، شناخت این آسیب های اجتماعی و ارائه راهکارهای جهت استفاده مناسب از این شبکه های اجتماعی مجازی حائز اهمیت بوده و نتایج حاصل از آن می تواند بستر مناسبی را برای بهره گیری بهتر از این شبکه ها و کاهش نگرانی های درباره کاربران نوجوان که قشر مهم و اساسی در جوامع هستند را فراهم نماید. این پژوهش با هدف بررسی آسیب های اجتماعی نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند 10 نفر از متخصصان حوزه رسانه انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرارگرفتند و یافته ها در قالب (یک مقوله هسته) مدل پارادایمی ارائه شدند. یافته ها: نتایج تحلیل مضامین سه مقوله اصلی بمباران اطلاعاتی، آشفتگی ذهنی و اعتیاد اینترنتی را نشان داد که بمباران اطلاعاتی دارای دو مقوله فرعی حجم اطلاعات و کیفیت اطلاعات، آشفتگی ذهنی دارای دو مقوله فرعی وابستگی ذهنی و مشکلات روانی و اعتیاد اینترنتی نیز دو مقوله فرعی استفاده زیاد از اینترنت و دشواری قطع استفاده از اینترنت شناسایی شد . نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد آسیب های ناشی از فضای مجازی در روح و روان نوجوانان باعث اختلال در عملکرد آنان می شود که راهبردها و استراتژی هایی لازم است اتخاذ شود تا با کنترل و مدیریت آسیب های اجتماعی نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی، آسیب پذیری نوجوانان را کاهش داده و به حداقل برسانند.