ارائه الگوی تجارب زیسته مدیران مدارس در رابطه با رهبری امور دانش آموزان مبتنی بر تجارب زیسته مدیران مدارس متوسطه

چکیده

زمینه و هدف: مسأله ای که مورد توجه متخصصان قرار دارد این است که اگر چه کشو رها و مدارس از لحاظ بافت ناهمگون هستند و لازم است رهبری در بافت فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خاص آن مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تجارب زیسته مدیران مدارس در رابطه با رهبری امور دانش آموزان مبتنی بر تجارب زیسته مدیران مدارس متوسطه انجام پذیرفت. روش پژوهش: این پژوهش به روش پدیدارشناسی با پارادایم تفسیری به کمک مصاحبه های نیمه ساختار یافته با مدیران مدارس متوسطه که در رهبری امور دانش آموزان دارای تجربه زیسته هستند انجام شده است. تا بتوان از نتایح حاصل از این مصاحبه ها به تعریف رهبری امور دانش آموزان دست یافت و از این طریق به مدل مفهومی این سازه نایل شد. در این پژوهش که به روش کیفی (پدیدارشناسی) و از روش کاربردی اصلاحی روش ون کام توسط موستاکس (۱۹۹۴) انجام شد و مفاهیم و مضامین رهبری امور دانش آموزان شناسایی شدند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که که این مفاهیم در قالب دو مفهم کلی رهبری بر دل و قلب ذینفعان داخلی و مدیریت جای می گیرند. تجارب زیسته مدیران نیز مفاهیم رهبری بر دل و قلب ذینفعان داخلی، رشد همه جانبه و تیم سازی را در بر می گیرند. در نهایت، برای اعمال رهبری دو مؤلفه عمومی و مهم مطرح شد. این مؤلفه ها به صورت مؤلفه های درون مدرسه (این مفهوم شاملِ رهبری، دانش آموزان، معلمین و کادر اجرایی، جو مدرسه و ارتباط و کنش متقابل با ذینفعان داخلی) و بیرون مدرسه (این مفهوم شاملِ ارتباط مؤثر با ذینفعان خارجی) در این پژوهش ظهور یافتند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد در این پژوهش تجارب زیسته مدیران مشارکت کننده در پژوهش بر طبق افق های پدیدار شده متشکل است از: رهبری (شامل:صفات رهبری، اهداف رهبری، شیوه رهبری)، دانش آموزان (شامل: برنامه های پژوهشی، برنامه های آموزشی، برنامه های تربیتی)، معلمین و کادر اجرایی (شامل: انتخاب معلمین و کادر، تشویق و نگهداری معلمین و کادر) ، جو مدرسه ( شامل: جو باز)، ارتباط و کنش متقابل با ذینفعان داخلی (شامل: ارتباط متقابل رهبر با دانش آموز، ارتباط متقابل معلم با دانش آموز، ارتباط متقابل رهبر با معلمین و کادر، ارتباط متقابل دانش آموز با دانش آموز، ارتباط متقابل دانش آموز با خانواده) و ارتباط و کنش متقابل با ذینفعان خارجی (شامل: ارتباط مؤثر رهبر با خانواده ها، ارتباط مؤثر رهبر با اقراد فرادستی د منطقه، ارتباط مؤثر رهبر با سازمان ها و افراد حقیقی و حقوقی، ارتباط مؤثر رهبر با مدارس دیگر، ارتباط مؤثر رهبر با دانش آموزان فارغ التحصیل از مدرسه).