تعهد به ارائه اطلاعات و همبستگی قراردادی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

جهان قراردادی هر روز شاهد تقویت بُعد رابطه ای قرارداد و اخلاق رابطه ای در آن می باشد. ازجمله پیامدهای چنین توجهی، طرح مبانی جدید به منظور تأمین حداکثری عدالت قراردادی بوده که ازجمله مهم ترین آن ها، مبنای همبستگی قراردادی است. مبنایی که دربردارنده الزام توجه به منافع اطراف عقد در حقوق و تعهدات قراردادی و به ویژه در تعهد ارائه اطلاعات است که در نظام حقوقی-قضایی ایران براساس مقدمه قانون اساسی و اصول 2 و 3 آن قابل توجیه است. تعهد به ارائه اطلاعات بر مبنای جدید همبستگی از مبانی نقص رضایت و حُسن نیت که صرفاً به تعهد پیش قراردادی اطلاع رسانی محدود می شد، عبور کرده و ضمن شمول تمامی مراحل حیات قراردادی، علاوه بر تعهد به آگاه کردن، تعهد اخطار و تعهد مشاوره را نیز در برمی گیرد. در تعهد به آگاه کردن، با ارائه اطلاعات به صورت خام امتثال تکلیف شده و درجه پائینی از توجه به منافع شریک قراردادی مطرح است. لیکن در تعهد اخطار، علاوه بر ارائه اطلاعات، تأکید به جوانب منفی و خطرها و ریسک عمل حقوقی طرح شده و در تعهد مشاوره از این هم فراتر رفته و تلاش می شود تا با همکاری متعاقدین، تصمیم اطراف عقد به سمت مناسب ترین اقدام جهت دهی شود که در این قِسم از تعهد ارائه اطلاعات و درصورت ایجاب شرایط، تعهد به انصراف از انعقاد عقد که به نوعی با اصل منع مداخله در امور اشخاص نیز برخورد دارد، مطرح می شود، امری که توجه به منافع اطراف عقد در آن کاملاً مشهود است.