بررسی اقتصادی نقش تغییر نظام آبیاری در بهره وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۲۶۷ - ۲۸۶
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
شبکه آبیاری و زهکشی درودزن نقش مهمی در تولید محصولات کشاورزی استان فارس دارد، ولی به دلیل نازل بودن ریزش های جوی و برداشت های بی رویه و غیر اصولی آب، با مشکلات جدّی مواجه شده است. نظر به اهمیّت آگاهی از مقدار بهره وری آب مصرفی در راستای مدیریت منابع آب، در مطالعه حاضر، با استفاده از شاخص عملکرد به ازای واحد حجم آب (CPD)، به محاسبه بهره وری آب کشاورزی در این شبکه آبیاری و زهکشی پرداخته شد؛ و به منظور بررسی اثرات تغییر در نظام آبیاری «از سطحی به تحت فشار» بر متغیرهای موجود در شاخص بهره وری، از مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT) در سال زراعی 1393-1392 استفاده شد. یافته های مطالعه نشان داد که در نظام کشاورزی شبکه آبیاری و زهکشی درودزن، شاخص عملکرد به ازای واحد حجم آب بر حسب حاصل جمع آب آبیاری و بارش مؤثر (CPD IP ) برابر با 606/0 کیلوگرم در متر مکعب است؛ همچنین بر اساس نتایج مطالعه، تغییر نظام آبیاری از سطحی به بارانی می تواند به ترتیب، به افزایش شاخص بهره وری بر حسب تبخیر و تعرق واقعی (CPD ET ) و شاخص CPD IP به مقدار 23 و 46 درصد منجر شود. بنابراین، می توان گفت که یکی از اقدامات مهم در راستای بهبود بهره وری مصرف آب کشاورزی در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن توسعه نظام آبیاری بارانی است.Assessing the Impacts of Changing Irrigation System on Water Productivity in Doroudzan Irrigation and Drainage Network
Doroudzan Irrigation and Drainage Network (DIDN) plays an important role in the production of agricultural products in Fars province of Iran, but it has faced serious problems due to low precipitations and indiscriminate water extraction. Considering the importance of estimating the amount of water consumption productivity for water resources management, this study aimed at calculating the agricultural water productivity in the DIDN network using Crop per Drop (CPD) Index, and to investigate the effects of the change in the irrigation system "from surface to pressurized" on the variables in the productivity index, the assessment model of Soil, Water, Atmosphere and Plant (SWAT) was used in 2013-2014 cropping year. The study findings showed that in the DIDN network, the CPD in terms of the sum of irrigation water and effective precipitation (CPD IP ) is equal to 0.606 kg per cubic meter. In addition, based on the study results, changing the irrigation system from surface to rainwater can lead to an increase in the productivity index in terms of actual evaporation and transpiration (CDP ET ) and CPD IP index by 23 and 46 percent, respectively. Therefore, it can be said that one of the important measures in order to improve the efficiency of agricultural water consumption in the Doroudzan Irrigation and Drainage Network (DIDN) is the development of pressurized irrigation system.
تبلیغات
