تحلیلی بر الگوی پراکنش کارگاههای صنعتی استان البرز در ارتباط با نقش شهرک های صنعتی برنامه ریزی شده و خودرو/خودجوش (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

الگوی استقرار جغرافیایی صنایع، موضوع بحث آمایش فضاست. مکان گزینی صنایع بر اساس برنامه ریزی و مدیریت فضایی نظام مند و در قالب شهرک های صنعتی، امکان اجرای سیاست های حمایتی از اکوسیستم های شکننده را فراهم می آورد. هدف از این پژوهش، بررسی الگوی پراکنش کارگاههای صنعتی استان البرز در ارتباط با نقش شهرک های صنعتی است. بررسی این موضوع با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی مرتبط با موضوع پژوهش ممکن شد. جامعه آماری پژوهش، کارگاههای بالای 10 نفر کارکن و بیش تر استان البرز است که مطابق با آمار سرشماری های کارگاهی سال 1394، 2944 فقره کارگاه می باشند. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش از سنخ پژوهش های توصیفی-تحلیلی است. در تحلیل پراکنش کارگاهها از مدل های کمی نظیر، ضریب آنتروپی و تحلیل کیفی داده ها استفاده شد. براساس یافته های پژوهش، فاصله ضریب آنتروپی به دست آمده، با عدد 1 بسیار زیاد بوده و نشان دهنده توزیع نامتعادل کارگاههای صنعتی در سطح استان البرز است. الگوی سه گانه ای در استقرار کارگاههای صنعتی استان شناسایی شد. دو سوم از کارگاههای استان به صورت منفرد شکل گرفته اند. از 15 شهرک صنعتی فعال شناسایی شده استان؛ 12 شهرک به صورت خودجوش/خودرو شکل گرفته و بعداً به عنوان شهرک صنعتی مصوب شده اند. استقرار بی برنامه شهرک های صنعتی و پراکندگی کارگاهها در پهنه های مسکونی و کشاورزی استان، مشکلات زیست محیطی متعددی برای منطقه به بار آورده است.