برپایه نظریه استعاره های مفهومی لیکاف و جانسون (1999)، افراد زمان را ازطریق حرکت در مکان استعاره سازی می کنند، زیرا زمان یک توانمندی یا مفهوم ذهنی است که افراد آن را ازطریق تجربیات ملموس و قابل درک، مانند مکان و رویدادهای حرکتی، درک می کنند. اهداف پژوهشِ حاضر بررسی و مقایسه نقشِ وضعیتِ بینایی و تأثیر جنسیت در درک استعاریِ مفهوم زمان در آزمودنی های پژوهش بوده اند. با استفاده از آزمون عبارات اشاری، 203 حرکت استعاریِ جهتی برای اشاره به سه زمان گذشته، حال و آینده از حرکات اشاریِ 29 آزمودنی که به دو زبانِ کردیِ ایلامی و فارسی مسلط بودند، در سه گروه کودک بینا، چشم بسته بینا و نابینای مادرزاد در رده سنی 6-9 سال گردآوری و تحلیل شدند. از این تعداد، درمجموع 191 حرکت، درست درنظر گرفته شدند. یافته ها نشان دادند که وضعیت بینایی بر درک استعاریِ افراد از زمان براساس مکان تأثیرگذار است، زیرا آزمودنی های نابینا، برخلاف بینایان، که اغلب زمان حال را با اشاره به جهت پایین نشان می دادند، الگوی جهتی متغیری را برای اشاره به زمان حال به کار می بردند. علاوه بر آن، بینایان برای نمایشِ زمانِ آینده به جهت جلو اشاره می کردند، درحالی که نابینایان از هر دو جهتِ جلو و راست برای نمایشِ این زمان استفاده می کردند. همچنین، سرعت عملِ یکسانِ آزمودنی های مذکر و مؤنث در خرده آزمون های عبارات اشاریِ مکانی و زمانی نشان داد که جنسیت تأثیر معنی داری بر سرعتِ عملکردِ آنان نداشته است (05/0<p).
