راهبردهای سیاستی ایران و ترکیه برای افزایش نقش آفرینی در بحران سوریه

چکیده

سوریه یکی از کشورهای مهم و اثرگذار در معادلات منطقه ای غرب آسیا و حتی بین المللی بوده که دارای جایگاه ویژه ای به لحاظ سیاسی، اجتماعی و مذهبی در منطقه شامات است. این کشور اهمیت زیادی در شکل گیری سیاست ها و راهبردهای سایر کشورهای منطقه ای به ویژه بین دولتمردان ایران و ترکیه دارد. این اهمیت و شکل گیری تقابل های سیاستی در زمان سوریه درگیر در بحران تروریستی (2019-2012)، بسیار بیشتر، کلان تر و با وضوح قابل مشاهده است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که راهبردهای سیاستی ایران و ترکیه برای افزایش نقش آفرینی در بحران سوریه کدامند؟ روش تحقیق، تحلیل گفتمان و ابزار پژوهش شامل متون گفتاری و نوشتاری است. جامعه آماری پژوهش به دو بخش اسنادی (نوشتاری) و میدانی (گفتاری) تقسیم شده است. در بخش اسنادی محققان از به روزترین و معتبرترین منابع و متون موجود و در بخش میدانی نیز مصاحبه با 11 نفر از صاحب نظران انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عمده ترین راهبردهای سیاستی ترکیه در سوریه «حمایت از اخوان المسلمین و اهل سنت»، «کنترل و بهره گیری از بحران های منطقه ای» و «حمایت از گروه های تروریستی و مخالفین سوریه از طرق مختلف» بوده و در مقابل عمده ترین راهبردهای سیاستی ایران در سوریه «هم آوردی همه توان و قدرت نیروهای مقاومت در منطقه برای حمایت از دولت مرکزی سوریه»، «تلاش برای حفظ و ارتقای موقعیت شیعیان در منطقه»، «تقویت روابط راهبردی بین ایران و سوریه»، «گسترش دیپلماسی و رایزنی های منطقه ای و بین المللی برای ایجاد حمایت لازم از بقای دولت مرکزی سوریه»، «حضور فعال در جبهه مبارزه داخلی سوریه برای حمایت از دولت مرکزی سوریه (از طریق مقابله با دشمنان مختلف ازجمله جریان های تکفیری، سلفی و تروریستی و هم چنین اقدامات دولت های عربستان، کشورهای عربی، رژیم صهیونیستی و ...)» است.