گفتمان های متفاوت در نوروزنامه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نگرش انسان نسبت به جهان، متأثر از نظام گفتمان هاست. تحلیل متن بهتر از هر روش دیگری، می تواند فرایندهای اجتماعی- فرهنگی را به هر شکلی که پدیدار شوند، با همه سرشتشان نشان دهد. در این میان می توان از گفتمان لاکلا و موف که از جنبه هایی به فوکو نزدیک تر است؛ استفاده کرد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تحلیل گفتمان، صورت بندی های گفتمانی را که خیام در نوروزنامه به کار گرفته است، تحلیل و تبیین می کند. این بررسی با سازوکارهای مفصل بندی گفتمانی، نشان می دهد که گفتمان مورد التزام خیام، گفتمانی مادی و فرهنگی است که در بازتولید گفتمان نوروز، نقش اساسی ایفا می کند. جشن نوروز دال مرکزی گفتمان است که گفتمان هایی چون طب، نجوم و عقاید خرافی، حول آن انتظام می یابند. در بین عناصر گفتمانی نوروزنامه، عنصر شراب که کاملاً مستی آوراست، جلوه ی برجسته ای دارد.